(الم یجعل کید هم فی تضلیل ):(آیا نقشه های شومشان را خنثی نساخت ؟) [ نظرات / امتیازها ]

أَ لَم‌ یَجعَل‌ کَیدَهُم‌ فِی‌ تَضلِیل‌ٍ (2)

أَ لَم‌ یَجعَل‌ کَیدَهُم‌: آیا نگردانید و نیفکند مکر ‌ایشان‌ ‌را‌ ‌که‌ ترویج‌ کنیسه‌ ‌خود‌ و تخریب‌ خانه ‌خدا‌ ‌بود‌، فِی‌ تَضلِیل‌ٍ: ‌در‌ تضییع‌ و تباهی‌ و گمراهی‌ ‌که‌ ‌خود‌ و اساس‌ و بنیاد ‌آنها‌ ‌را‌ محو و نابود ساخت‌. [ نظرات / امتیازها ]

أَ لَمْ یَجْعَلْ کَیْدَهُمْ فی‏ تَضْلیلٍ
Then the king of Abyssinia, An-Najashi wrote to him, blaming him for what had happened (between him and Aryat) and threatened him, saying that he swore to tread on the soil of Yemen and cut off his forelock. Therefore, Abrahah sent a messenger with gifts and precious objects to An-Najashi to appease him and flatter him, and a sack containing soil from Yemen and a piece of hair cut from his forelock. He said in his letter to the king, "Let the king walk upon this soil and thus fulfill his oath, and this is my forelock hair that I send to you.'' When An-Najashi received this, he was pleased with Abrahah and gave him his approval. Then Abrahah wrote to An-Najashi saying that he would build a church for him in Yemen the like of which had never been built before. Thus, he began to build a huge church in San`a', tall and beautifully crafted and decorated on all sides. The Arabs called it Al-Qullays because of its great height, and because if one looked at it, his cap would be in danger of falling off as he tilted his head back. Then Abrahah Al-Ashram decided to force the Arabs to make their pilgrimage to this magnificent church, just as they had performed pilgrimage to the Ka`bah in Makkah. He announced this in his kingdom (Yemen), but it was rejected by the Arab tribes of `Adnan and Qahtan. The Quraysh were infuriated by it, so much so that one of them journeyed to the church and entered it one night. He then relieved himself in the church and ran away (escaping the people). When its custodians saw what he had done, they reported it to their king, Abrahah, saying; "One of the Quraysh has done this in anger over their House in whose place you have appointed this church.'' Upon hearing this, Abrahah swore to march to the House of Makkah (the Ka`bah) and destroy it stone by stone. Muqatil bin Sulayman mentioned that a group of young men from the Quraysh entered the church and started a fire in it on an extremely windy day. So the church caught on fire and collapsed to the ground. Due to this Abrahah prepared himself and set out with a huge and powerful army so that none might prevent him from carrying out his mission. He took along a great, powerful elephant that had a huge body the like of which had never been seen before. This elephant was called Mahmud and it was sent to Abrahah from An-Najashi, the king of Abyssinia, particularly for this expedition. It has also been said that he had eight other elephants with him; their number was also reported to be twelve, plus the large one, Mahmud -- and Allah knows best. Their intention was to use this big elephant to demolish the Ka`bah. They planned to do this by fastening chains to the pillars of the Ka`bah and placing the other ends around the neck of the elephant. Then they would make the elephant pull on them in order to tear down the walls of the Ka`bah all at one time. When the Arabs heard of Abrahah's expedition, they considered it an extremely grave matter. They held it to be an obligation upon them to defend the Sacred House and repel whoever intended a plot against it. Thus, the noblest man of the people of Yemen and the greatest of their chiefs set out to face him (Abrahah). His name was Dhu Nafr. He called his people, and whoever would respond to his call among the Arabs, to go to war against Abrahah and fight in defense of the Sacred House. He called the people to stop Abrahah's plan to demolish and tear down the Ka`bah. So the people responded to him and they entered into battle with Abrahah, but he defeated them. This was due to Allah's will and His intent to honor and venerate the Ka`bah.



[ نظرات / امتیازها ]

1 - اصحاب فیل، درصدد مکر با خداوند و پى گیر طرحى در مقابله با اهداف الهى بودند.

کیدهم

«کید»، نوعى چاره جویى کردن است که گاهى مذموم و گاه پسندیده است; گرچه موارد استعمال آن در مذموم بیشتر است. (مفردات) مراد از «کید» اصحاب فیل، هجوم آنان به مکه براى ویران ساختن کعبه و بازداشتن مردم از عبادت نزد آن بود. ابرهه پیش از آن نیز، براى منصرف ساختن مردم از زیارت کعبه، کنیسه اى در یمن ساخته بود; ولى به قرینه عنوان «اصحاب الفیل»، مى توان گفت: مراد از «کیدهم» همان هجوم به کعبه است.

2 - خداوند برنامه اصحاب فیل را سردرگم کرده، توطئه آنان را خنثى ساخت.

ألم یجعل کیدهم فى تضلیل

ظرف بودن تضلیل (گمراه ساختن) براى «کید»، مبالغه در همراهى آن دو است; به گونه اى که هر جزئى از کید آنان، همراه با تضلیل خداوند بود و از آن انفکاک نداشت.

3 - ناکامى ابرهه در طرح انهدام کعبه و به هم خوردن توطئه او در تعطیل عبادت نزد آن، کارى شگفت و نشانه قدرت خداوند

ألم تر کیف فعل ربّک ... ألم یجعل کیدهم فى تضلیل

ارتباط این آیه با جمله «کیف فعل ربّک» (در آیه قبل)، بیانگر برداشت یاد شده است.

4 - عقیم ساختن توطئه ابرهه براى انهدام کعبه، سزاوار تأمل و هشدارى براى مخالفان اسلام

ألم یجعل کیدهم فى تضلیل

5 - وابستگى شکست اصحاب فیل به خداوند، امرى روشن و بى نیاز از تأمل و برهان

ألم یجعل

استفهام تقریرى در آیه، گویاى وضوح محتواى آن است. [ نظرات / امتیازها ]

می‌نگردانید کید ‌آن‌ فرق‌ باطل‌ و گمراه‌ آیا آنکه‌ حق‌

قصد ‌ایشان‌ ‌بود‌ تخریب‌ حرم‌ کردشان‌ تضلیل‌ ‌پس‌ رب‌ الکرم‌ [ نظرات / امتیازها ]

در آیه دوّم مى افزاید:

أَ لَمْ یَجْعَلْ کَیْدَهُمْ فِی تَضْلِیلٍ

آیا خداى توانا نیرنگ آنان را بى اثر نساخت؟

آیا آنان با سپاهى گران و امکانات و تجهیزات بسیار براى درهم کوبیدن خانه خدا نیامده بودند که خداوندکعبه نقشه آنان را در ویران ساختن آن مکان مقدس و قتل عام ساکنان آن، همه را نقش بر آب ساخت و تلاش و کوشش گمراهگرانه آنان را باطل و بى اثر نمود؟ [ نظرات / امتیازها ]

(ا لم یجعل کیدهم فى تضلیل ).
آنها قصد داشتند خانه کعبه را خراب کنند، به این امید که به کلیساى یمن مرکزیت بخشند، و تمام قبائل عرب را متوجه آنجا سازند، اما آنها نه تنها به مقصد خود نرسیدند، بلکه این ماجرا که آوازه اش در تمام جزیره عربستان پیچید بر عظمت مکه و خانه کعبه افزود، و در دلهاى مشتاقان را بیش از پیش متوجه آن ساخت و به آن دیار امنیت بیشترى بخشید.
و منظور از تضلیل که همان گمراه ساختن است این است که آنها هرگز به هدف خود نرسیدند. [ نظرات / امتیازها ]

( فی تضلیل ) فی تضییع وإبطال . یقال : ضلل کیده ، إذا جعله ضالا ضائعا . ومنه قوله تعالی ( وما کید الکافرین إلا فی ضلال ) وقیل لامرئ القیس : الملک الضلیل ، لأنه ضلل ملک أبیه ، أی . ضیعه . یعنی : أنهم کادوا البیت أولا ببناء القلیس ، وأرادوا أن ینسخوا أمره بصرف وجوه الحاج إلیه ، فضلل کیدهم بإیقاع الحریق فیه ، وکادوه ثانیا بإرادة هدمه . [ نظرات / امتیازها ]

[2] وسائل‌ ‌را‌ فراهم‌ آوردند، و ‌با‌ بهترین‌ تجهیزات‌ سپاهی‌ دوازده‌ هزار نفری‌‌-‌ ‌به‌ روایت‌ تاریخ‌‌-‌ ‌را‌ ‌به‌ راه‌ انداختند، و فیلی‌ ‌را‌ ‌برای‌ ایجاد هراس‌ ‌در‌ محیط جزیرة العرب‌ ‌در‌ مقدمه سپاه‌ ‌به‌ حرکت‌ درآوردند. اعراب‌ چنان‌ می‌پنداشتند ‌که‌ کسی‌ قدرت‌ مقابله ‌با‌ چنین‌ نیرویی‌ ‌را‌ ندارد، ولی‌ ‌خدا‌ مکر ‌ایشان‌ ‌را‌ بی‌اثر ساخت‌ و نقشه‌ای‌ ‌را‌ ‌که‌ طرح‌ ریخته‌ بودند نقش‌ ‌بر‌ آب‌ کرد و نتوانستند ‌به‌ آنچه‌ ‌در‌ نظر گرفته‌ بودند برسند.

«أَ لَم‌ یَجعَل‌ کَیدَهُم‌ فِی‌ تَضلِیل‌ٍ‌-‌ مگر دستان‌ و مکر ‌ایشان‌ ‌را‌ تباه‌ و باطل‌ نساخت‌!»بعضی‌ گفته‌اند ‌که‌ بی‌اثر کردن‌ کید و مکر ‌ایشان‌ همان‌ بی‌اثر ماندن‌ نقشه آنان‌ ‌در‌ ویران‌ کردن‌ خانه کعبه‌ و برانداختن‌ آثار حنفی‌ ابراهیمی‌ و متوجه‌ ساختن‌ اعراب‌ ‌به‌ خانه جدیدی‌ ‌بود‌ ‌که‌ ابرهه‌ ‌در‌ یمن‌ ‌برای‌ جانشین‌ ساختن‌ ‌آن‌ ‌به‌ جای‌ خانه کعبه‌ بنا کرده‌ ‌بود‌.

ولی‌ ‌اینکه‌ سؤال‌ پیش‌ می‌آید ‌که‌: ‌خدا‌ چگونه‌ کید ‌ایشان‌ ‌را‌ ‌از‌ کار انداخت‌!

آیا ‌بر‌ اثر کار پرندگان‌ ابابیل‌ ‌بود‌ ‌ یا ‌ سببی‌ دیگر داشت‌! چنان‌ می‌نماید ‌که‌ ‌آیه‌ ‌به‌ حادثه دیگر نیز اشاره‌ دارد ‌که‌ مفسّران‌ یادی‌ ‌از‌ ‌آن‌ نکرده‌اند، و امکان‌ ‌آن‌ هست‌ ‌که‌ ‌به‌ بیماری‌ مهلکی‌ همچون‌ آبله‌ گرفتار ‌شده‌ باشند، ‌ یا ‌ ‌در‌ میان‌ ‌ایشان‌ فتنه‌ای‌ ‌در‌ گرفته‌ ‌باشد‌، ‌ یا ‌ راه‌ ‌را‌ گم‌ کرده‌ باشند ‌ یا ‌ چیزی‌ نظیر اینها، ‌ یا ‌ ‌به‌ سبب‌ تغییر آب‌ و هوا ‌برای‌ فیل‌ مایه هراس‌ ‌ایشان‌ حادثه‌ای‌ پیش‌ آمده‌ ‌باشد‌، و روایات‌ ‌به‌ بعضی‌ ‌از‌ ‌اینکه‌ حوادث‌ اشاره‌ کرده‌اند. [ نظرات / امتیازها ]

" أَ لَمْ یَجْعَلْ کَیْدَهُمْ فِی تَضْلِیلٍ" مراد از کید آنان سوء قصدى است که در باره مکه داشتند و مى‏خواستند بیت الحرام را تخریب کنند، و کلمه" تضلیل" و" اضلال" هر دو به یک معنا است، و کید آنان را در تضلیل قرار دادن، به معناى آن است که نقشه آنان را نقش بر آب ساخته، زحماتشان را بى‏نتیجه سازد، آنها راه افتادند تا کعبه را ویران کنند، ولى در نتیجه تضلیل الهى، خودشان هلاک شدند. [ نظرات / امتیازها ]