● معنای عبارت «لِدُلُوکِ الشَّمْسِ»
در مجمع البیان گفته: «دلوک» به معناى زوال آفتاب و رسیدن به حد ظهر است.
مبرد گفته: «لِدُلُوکِ الشَّمْسِ» به معناى اول ظهر تا غروب است.
بعضى دیگر گفتهاند: «لِدُلُوکِ الشَّمْسِ» به معناى غروب آفتاب است و اصل کلمه از «دلک» است که به معناى مالیدن است، و اگر ظهر را دلوک گفتهاند بدین جهت است که از شدت روشنایى هر کس به آن نگاه کند چشم خود را مىمالد، و اگر غروب آفتاب را دلوک شمس خواندهاند باز براى این است که بیننده چشم خود را مىمالد تا درست درک کند.
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]توضیح : این مطلب در مجمع البیان (ج 4، جزء 15، ص 84، چاپ بیروت) بیان شده است.
[ بستن توضیحات ] [ نظرات / امتیازها ]
| منبع : ترجمه المیزان: ج13، ص: 240 |
قالب : لغوی |
موضوع اصلی : بدون موضوع |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● معنای عبارت «غَسَقِ اللَّیْلِ»
1-در مجمع گفته: «غَسَقِ اللَّیْلِ» هنگامى است که تاریکى شب پدید مىآید، وقتى مىگویند «غسقت القرحه» معنایش این است که زخم و جراحت دهن باز کرد و داخلش نمودار گشت.
2-در مفردات گفته: «غسق شب» به معناى شدت ظلمت شب است.
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]توضیح : 1-این مطلب در مجمع البیان (ج 4، جزء 15، ص 84، چاپ بیروت) بیان شده است.
2-این مطلب در مفردات راغب (ماده «غسق») بیان شده است.
[ بستن توضیحات ] [ نظرات / امتیازها ]
| منبع : ترجمه المیزان: ج13، ص: 240 و 241 |
قالب : لغوی |
موضوع اصلی : بدون موضوع |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● بیان اوقات نماز‌های یومیه
مفسرین در تفسیر اول آیه اختلاف کردهاند، و از ائمه اهل بیت (علیهم‌السلام) به طریق شیعه روایت شده که فرمودهاند: «لِدُلُوکِ الشَّمْسِ» هنگام ظهر و «غَسَقِ اللَّیْلِ» نصف شب است، و به زودى ان شاء اللَّه در بحث روایتى آینده به آن اشاره خواهد شد.
و بنا بر این روایت، آیه شریفه از اول ظهر تا نصف شب را شامل مىشود، و نمازهاى واجب یومیه که در این قسمت از شبانه روز باید خوانده شود چهار نماز است، ظهر و عصر و مغرب و عشاء، و با انضمام نماز صبح که جمله: «و قُرْآنَ الْفَجْرِ» دلالت بر آن دارد نمازهاى پنجگانه یومیه کامل مىشود.
[ نظرات / امتیازها ]
| منبع : ترجمه المیزان: ج13، ص: 241 |
قالب : تفسیری |
موضوع اصلی : نماز |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● مقصود از «قُرْآنَ الْفَجْرِ»
اینکه فرموده: «و قُرْآنَ الْفَجْرِ» عطف است بر کلمه «الصَّلاةَ» که تقدیرش چنین مىشود: «و اقم قرآن الفجر» که مراد از آن نماز صبح است، و چون مشتمل بر قرائت قرآن است آن را قرآن صبح خوانده، چون روایات همه متفقند بر اینکه مراد از «قُرْآنَ الْفَجْرِ» همان نماز صبح است.
[ نظرات / امتیازها ]
| منبع : ترجمه المیزان: ج13، ص: 241 |
قالب : تفسیری |
موضوع اصلی : نماز |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● مراد از «مشهود بودن» نماز صبح
روایات از طرق عامه و خاصه متفقا جمله «إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ کانَ مَشْهُوداً» را تفسیر کردهاند به اینکه: «نماز صبح را هم ملائکه شب (در موقع مراجعت) و هم ملائکه صبح (در موقع آمدن) مىبینند»، و ما به زودى به بعضى از آن روایات اشاره خواهیم کرد ان شاء اللَّه.
[ نظرات / امتیازها ]
| منبع : ترجمه المیزان: ج13، ص: 241 |
قالب : تفسیری |
موضوع اصلی : نماز |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● زمان واجب شدن نماز بر مسلمانان به شکل کنونی
1-سعید بن مسیب از على بن الحسین (علیه‌السلام) روایت کرده که گفت به حضورش عرض کردم: نماز چه وقت بر مسلمانان واجب شد آن طور که امروز واجب است؟ فرمود: در مدینه و بعد از قوت یافتن دعوت اسلام و وجوب جهاد بر مسلمانان، چیزى که هست آن روز به این صورت فعلى واجب نشد، بلکه هفت رکعت کمتر بود آن هفت رکعت را رسول خدا (صل‍ی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) اضافه نمود، دو رکعت در ظهر و دو رکعت در عصر و یک رکعت در مغرب و دو رکعت در عشاء، ولى نماز صبح را به همان صورت که در مکه واجب شده بود گذاشت، چون در هنگام صبح ملائکه روز، در آمدن و ملائکه شب در رفتن عجله دارند، و لذا نماز صبح را براى اینکه هم آیندگان آن را با رسول خدا (صل‍ی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) درک کنند و هم روندگان، به دو رکعتیش باقى گذاشت، و معناى آیه: «إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ کانَ مَشْهُوداً» همین است که هم مسلمانان آن را شاهدند و هم ملائکه شب و هم ملائکه روز.
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]توضیح : این روایت را تفسیر عیاشى (ج 2، ص 310، ح 142) از سعید بن مسیب از على بن الحسین (علیه‌السلام) روایت کرده است.
2-در مجمع البیان (ج 4، جزء 15، ص 86) در ذیل آیه «أَقِمِ الصَّلاةَ لِدُلُوکِ الشَّمْسِ إِلى غَسَقِ اللَّیْلِ وَ قُرْآنَ الْفَجْرِ» گفته است: در این آیه وجوب نمازهاى پنجگانه و اوقات آنها بیان شده، و مؤید آن روایتى است که عیاشى به سند خود از عبید بن زراره از امام صادق (علیه‌السلام) در ذیل این آیه روایت کرده که امام فرمود: خداوند چهار نماز واجب کرده در یک قسمت زمانى که ابتدائش اول ظهر و آخرش نصف شب است، دو تا از ظهر تا غروب، یکى قبل از دیگرى و دو تا از اول غروب آفتاب تا نصف شب که آنها هم یکى قبل از دیگرى است.
3-در الدر المنثور (ج 4، ص 195) است که ابن جریر از ابن مسعود روایت کرده که گفت: رسول خدا (صل‍ی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرمود: جبرئیل موقع دلوک آفتاب هنگام ظهر نزد من آمد و نماز را با من خواند.
4-در الدر المنثور (ج 4، ص 196) است که حکیم ترمذى در کتاب نوادر الاصولش و ابن جریر و طبرانى و ابن مردویه از ابى درداء روایت کردهاند که گفت: رسول خدا (صل‍ی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) این آیه را خواند «إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ کانَ مَشْهُوداً» و فرمود: زیرا هم ملائکه شب آن را مىبینند و هم ملائکه روز .
علامه طباطبایی: تفسیر مشهود بودن قرآن فجر در روایات شیعه و سنى به اینکه چون ملائکه شب آن را مىبینند و هم ملائکه روز آن قدر در این دو طائفه بسیار است که نزدیک است به حد تواتر برسد، و در بعضى از آنها همانطور که گذشت شهادت خدا و دیدن مسلمین نیز اضافه شده است.
[ بستن توضیحات ] [ نظرات / امتیازها ]
| منبع : ترجمه المیزان: ج13، ص: 246 و 247 |
قالب : روایی |
موضوع اصلی : نماز |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● وقت نماز -
محمد فردين دوست
«دلوک»، هنگامى است که خورشید از وسط آسمان روبه مغرب میل مىکند که زوال نامیده مىشود، ووقت نماز ظهر و عصر است. و «غَسق اللیل» وقت نماز مغرب و عشاست که تاریکى، فراگیر مىشود و «فجر»، وقت نماز صبح است.(175)
امام صادقعلیه السلام مىفرماید: اوّلین نمازى که واجب شد نماز ظهر بود و آنگاه این آیه را تلاوت فرمودند.(176)
در روایت دیگرى آمده است: اگر نماز صبح در اوّل فجر اقامه شود، فرشتگان شب و روز هر دو آن را ثبت مىکنند.(177) و «مشهود» بودن نماز صبح نیز ممکن است به همین معنا باشد.(178) یعنى هر دو گروه فرشتگان آن را مشاهده کرده و بر آن گواهى مىدهند.
[ نظرات / امتیازها ]
| منبع : تفسیر کافی-المیزان-اطیب البیان |
قالب : شأن نزول |
موضوع اصلی : احکام |
گوینده : محمد فردین دوست |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● فضیلت نماز صبح -
آرش زارع
در فضیلت نماز صبح در ذیل آیه ۷۸ سوره اسراء که خداوند فرمود: «(إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ کانَ مَشْهُوداً); نماز صبح مورد مشاهده است»، روایاتى وارد شده است که مى گوید، نماز صبح مشهود ملائکه شب و روز است; زیرا در آغاز صبح، فرشتگانى که در شب مراقب بندگان خدایند جاى خود را به فرشتگان روز مى دهند، و چون نماز صبح در همان آغاز طلوع صبح انجام مى گیرد، هر دو گروه فرشتگان آن را مشاهده کرده و بر آن گواهى مى دهند.
تفسیری دیگر :
خداوند متعال در هفتاد وهشتمین آیه کریمه از سوره مبارکه اسراء می فرماید :
ان قرآن الفجر کان مشهودا
در اینجا قرآن مصدریست به معنی قرائت ، یعنی خوانده می شود و خواندن آن در نماز واجب است. فجر یعنی شکافتن ، و به صبح صادق فجر می گویند چون تاریکی شب را می شکافد ، اینجا به معنی تابش است و قرآن فجر یعنی نماز بامدادان ، به خاطر اینکه در آن قرآن خوانده می شود و به این حقیقت اشاره می کند که وقت فضیلت نماز صبح موقع فجر است چرا که مشهود ملائکه می باشد و فرشتگان روز و فرشتگان شب هر دو ثواب آن را ثبت می کنند .
از حضور امام ناطق حضرت صادق علیه السلام درباره فضیلت وقت نماز سؤال کردند ، حضرت فرمود : هنگام طلوع سپیده دم است ، همانطور که آیه ی قرآن می فرماید : ان قرآن الفجر کان مشهودا یعنی ثواب نماز صبح را هم فرشتگان روز (هنگام آمدن) و هم فرشتگان شب ( هنگام رفتن) آن را مشاهده می کنند .
[ نظرات / امتیازها ]
| منبع : ترجمه و تفسیر های مختلف |
قالب : تفسیری |
موضوع اصلی : آیات خاص |
گوینده : آرش زارع |
1)
ابراهیمی (داور) : منبع را ذکر نمایید.
2)
: مطلب تاثیرگذار و با ارزشی است.ممنون از زحمات شما در استخراج این مطالب ارزشمند.در پناه خدا موفق باشید.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.