● وسعت کلمات خداوند تعالی
109) این آیه بیان مستقلی است برای وسعت کلمات خداوند تعالی و اینکه کلمات او نابودی پذیر نیست و به همین جهت بعید نیست که تنها نازل شده باشد نه در ضمن آیات قبل و بعدش، لیکن اگر در ضمن آیات دیگری نازل شده باشد، آن وقت مربوط به تمامی مطالبی است که در این سوره مورد بحث قرار گرفته است به این خاطر که در اول این سوره اشاره شده است که حقایقی الهی را خاطرنشان می سازد. نخست پیغمبر خود را که از اعراض مردم از ذکر ناراحت شده بود تسلیت داد که همگی نسبت به تنبه به این حقایق در خواب و غفلتند و به زودی از خواب خود بیدار می شوند و برای ایضاح این معنا مثالی از داستان اصحاب کهف آورد.
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان ج13 ص552 |
قالب : تفسیری |
موضوع اصلی : افعال خداوند |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● تکلم خداوند
109) تکلم خداوند به دهان باز کردن نیست بلکه تکلم او همان فعل او است و افاضه وجودی است که می کند هم چنانکه فرموده است: «إِنَّما قَوْلُنا لِشَیْءٍ إِذا أَرَدْناهُ أَنْ نَقُولَ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ» (نحل/40).
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج13، ص: 553 |
قالب : فلسفی |
موضوع اصلی : صفات خداوند |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● معنای «کلمه خداوند»
109) اگر قرآن فعل خداوند را «کلمه» نامیده است برای این است که فعل او بر وجود او دلالت می کند. از همین جا است که مسیح، کلمه خداوند نامیده می شود و قرآن کریم می فرماید: «ِنَّمَا الْمَسیحُ عیسَی ابْنُ مَرْیَمَ رَسُولُ اللَّهِ وَ کَلِمَتُهُ» (نسا/171)
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]توضیح : و نیز از اینجا روشن می شود که هیچ عینی از اعیان خارجی و هیچ واقعهای از وقایع بهوجود نمی آید مگر آنکه از این جهت که بر ذات خداوند تعالی دلالت دارد، کلمه اوست. چیزی که هست در عرف و اصطلاح قرآن کریم مخصوص اموری شده است که دلالتش بر ذات باری عز اسمه ظاهر باشد و در دلالتش خفا و بطلان و تغییری نباشد همچنانکه فرموده است: «وَ الْحَقَّ أَقُولُ» (ص/84) و نیز فرموده است: «ما یُبَدَّلُ الْقَوْلُ لَدَیَّ» (ق/29) و چنین موجودی مثال روشنش عیسی بنمریم (علیه السلام) و موارد قضای حتمی خداوند است. و نیز از همین جا روشن می شود اینکه مجمعالبیان (ج 6، ص 498) «کلمات» در آیه را حمل بر معلومات و یا مقدورات و یا میعادهایی که به اهل ثواب و اهل عقاب داده شده نمودهاند، صحیح نیست.
[ بستن توضیحات ] [ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج13، ص: 554 |
قالب : فلسفی |
موضوع اصلی : افعال خداوند |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● غیر متناهی بودن کلمات خداوند
109) مراد از «بمثله» جنس مثل است نه یک مثل، زیرا حقایقی که کلمات بر آن دلالت می کند از حیث دلالتش غلبه بر مقادیر دارد و چگونه چنین نباشد با اینکه هر ذره از ذرات دریا هر قدر هم بسیار فرضشود وافی نیست که دلالتهایش را بر جمال و جلال خداوند در طول وجود خودش ثبتکند تا چه رسد به اینکه غیر دریاها از موجودات دیگر هم به دریاها اضافه شود.
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]توضیح : روح المعانی (ج 16، ص 51) گفته است: مراد از (بمثله) جنس مثل است نه یک مثل، چون کلمه (مثل) هر وقت اضافه به اصل شود از تناهی بیرون نمی رود و چون کلمات خداوند تعالی- یعنی معلوماتش- غیرمتناهی است، لذا متناهی نمی تواند غیرمتناهی را ضبطکند- این خلاصه گفتار مفسر مذکور است.
علامه طباطبایی: این گفته در جاى خود صحیح است لیکن نه به خاطر تناهی و عدم تناهی و اینکه کلمات خداوند غیرمتناهی است، بلکه به همان جهت که گفتیم.
[ بستن توضیحات ] [ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج13، ص: 554 و 555 |
قالب : تفسیری |
موضوع اصلی : افعال خداوند |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● غیر متناهی بودن کلمات خداوند
109) امام صادق (علیه السلام) در ذیل آیه «قُلْ لَوْ کانَ الْبَحْرُ مِداداً لِکَلِماتِ رَبِّی...» فرمودند: به تو خبر می دهم که کلام خداوند نه آخر دارد و نه غایت و تا ابد انقطاع نمی پذیرد.
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]توضیح : این روایت را تفسیر قمی (ج2، ص 46) از ابی بصیر روایت کرده است.
علامه طباطبایی: اینکه کلمات خداوند را به کلام تفسیر فرموده است، گفتار گذشته ما را تایید می کند.
[ بستن توضیحات ] [ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج13، ص: 555 |
قالب : روایی |
موضوع اصلی : افعال خداوند |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● پیامبران انسانند
110) کلمه (انما)ی اولی رسول خداوند (صلّی الله علیه و آله) را منحصر در بشریت و در مانندی سایر بشرها می سازد، به طوری که هیچ چیزی زائد بر آنچه آنان دارند ندارد و هیچ زیادتی برای خود ادعا نمی کند. و این در حقیقت رد پندار مردم است که خیال می کنند هر که ادعای نبوت کرد ادعای الوهت و قدرت غیبی کرده است.
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]توضیح : بر اساس همین پندار است که از انبیا توقع هایی دارند که جز خداوند کسی علم و قدرت بر آن ها را ندارد. در انحصار اول به امر خداوند همه این ها را از خود نفی می کند و برای خود تنها مساله وحی را اثبات می کند.
[ بستن توضیحات ] [ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج13، ص: 556 |
قالب : تفسیری |
موضوع اصلی : پیامبران |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● لزوم معاد برای دین داری
110) جمله (فَمَنْ کانَ یَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْیَعْمَلْ ...) مشتمل بر اجمال دعوت دینی است که همان عمل صالح برای رضای خداوند واحد بی شریک است و آنگاه این معنا را بر رجای لقای پروردگار متعال و بازگشت به سوی او متفرع کرده است. چون اگر حساب و جزائی در کار نباشد هیچ داعی و ملزمی نیست که افراد را به پیروی از دین و به دست آوردن اعتقاد و عمل صحیح وادارسازد.
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]توضیح : همچنانکه خود خداوند تعالی فرموده است: «إِنَّ الَّذینَ یَضِلُّونَ عَنْ سَبیلِ اللَّهِ لَهُمْ عَذابٌ شَدیدٌ بِما نَسُوا یَوْمَ الْحِسابِ» (ص/26). اگر عمل صالح و شرکنورزیدن در عبادت رب را متفرع بر اعتقاد به معاد نموده است، به این جهت است که اعتقاد به وحدانیت خداوند با شرک در عمل جمعنمی شوند و با هم متناقضند. پس اگر اله واحد باشد در همه صفاتش که یکی هم معبودیت است واحد است و در آن نیز شریک ندارد. و اگر پیروی از دین را متفرع بر رجای معاد کرد نه بر یقین به معاد، به این جهت بوده است که تنها احتمالبودن معاد کافی است که آدمی را به پیروی از دین وادارسازد. چون دفع ضرر محتمل واجب است هر چند بعضیها گفتهاند: که مراد از لقا، لقای کرامت و ثواب است و این تنها مورد رجا است نه مورد قطع.
و اگر رجای لقای خداوند را متفرع بر جمله «أَنَّما إِلهُکُمْ إِلهٌ واحِدٌ» کرد به این جهت بود که بازگشت بندگان به سوی خداوند سبحان از تمامیت معنای الوهت است، زیرا خداوند تعالی هر کمال مطلوب و هر وصف جمیلی را دارد که یکی از آن ها فعل حق و حکم به عدل است و این دو اقتضامی کند که دوباره بندگان را به سوی خود بازگرداند و میان آنان حکم کند هم چنان که خودش فرموده است: «وَ ما خَلَقْنَا السَّماءَ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَیْنَهُما باطِلاً ذلِکَ ظَنُّ الَّذینَ کَفَرُوا فَوَیْلٌ لِلَّذینَ کَفَرُوا مِنَ النَّارِ أَمْ نَجْعَلُ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ کَالْمُفْسِدینَ فِی الْأَرْضِ أَمْ نَجْعَلُ الْمُتَّقینَ کَالْفُجَّارِ » (ص/27-28).
[ بستن توضیحات ] [ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج13، ص: 557 و 558 |
قالب : تفسیری |
موضوع اصلی : اثبات معاد |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● اخلاص در عبادت
110) ابنعباس گفت: عادت جندب بن زهر چنین بود که وقتی نماز می خواند یا روزه می گرفت یا تصدق می داد و مردم تعریفش می کردند خیلی خوشحال می شد و به همین جهت این کارها را بیشتر می کرد تا مردم بیشتر تعریفش کنند. خداوند تعالی در مذمتش این آیه را فرستاد: «فَمَنْ کانَ یَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْیَعْمَلْ عَمَلًا صالِحاً وَ لا یُشْرِکْ بِعِبادَةِ رَبِّهِ أَحَداً».
علامه طباطبایی: نظیر این روایت، روایات دیگری بدون ذکر اسم شخص معینی واردشده است و جا دارد که همه آن ها حمل بر انطباق آیه بر مورد شود نه اینکه نزول آیه را درخصوص مورد بدانیم، زیرا بعید بهنظر می رسد که خاتمه یک سوره از سورههای قرآنی به خاطر سبب خاصی نازلشده باشد.
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]توضیح : این روایت را الدرالمنثور (ج4، ص 255) از ابنمنذر و ابونعیم- در کتاب صحابه- و ابنعساکر از طریق سدی صغیر از کلبی از ابوصالح از ابنعباس روایت کرده است.
[ بستن توضیحات ] [ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج13، ص: 558 |
قالب : شأن نزول |
موضوع اصلی : اخلاص |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● اخلاص در عمل
110) رسول خدا (صلّی الله علیه و آله) فرمودند: پروردگار شما می فرماید: من بهترین شریکم، پس هر کس در عمل خودش احدی از خلق مرا شریک من قرار دهد، من همه عمل او را به شریکم واگذار می کنم تا همهاش مال او باشد و هیچ عملی را از بندهام قبول نمی کنم مگر آنچه را که خالص برای من بیاورد، آنگاه این آیه را خواندند: «فَمَنْ کانَ یَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْیَعْمَلْ عَمَلًا صالِحاً وَ لا یُشْرِکْ بِعِبادَةِ رَبِّهِ أَحَداً».
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]توضیح : این روایت را الدرالمنثور (ج4، ص 255) از ابن ابی حاتم از سعید بن جبیر روایت کرده است.
[ بستن توضیحات ] [ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج13، ص: 558 |
قالب : تفسیری |
موضوع اصلی : اخلاص |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● اخلاص در عمل
منبع : ترجمه المیزان، ج13، ص: 558 و 559 |
قالب : روایی |
موضوع اصلی : اخلاص |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● اخلاص در عمل
منبع : ترجمه المیزان، ج13، ص: 559 |
قالب : روایی |
موضوع اصلی : اخلاص |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● ریا در اعمال
110) رسول خداوند (صلّی الله علیه و آله) فرمودند: هر کس نماز بخواند و ریا کند، شرک کرده است و هر که روزه بگیرد و ریاکند، شرک ورزیده است و هر که صدقه دهد و ریاکند، شرک ورزیده است. آنگاه این آیه را خواندند: «فَمَنْ کانَ یَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ ...».
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]توضیح : این روایت را الدرالمنثور (ج4، ص 256) از احمد و ابنابی الدنیا و ابنمردویه و حاکم (وی حدیث را صحیح دانسته است) و بیهقی از شداد بن اوس روایت کرده است.
[ بستن توضیحات ] [ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج13، ص: 559 |
قالب : روایی |
موضوع اصلی : ریا- خودنمایی |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● اهمیت آیه آخر سوره کهف
110) رسول خداوند (صلّی الله علیه و آله) فرمودند: اگر از قرآن غیر از آیه آخر سوره کهف بر من نازلنشده بود، همان یک آیه برای امت من کافی بود.
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج13، ص: 559 |
قالب : روایی |
موضوع اصلی : آیات خاص |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● جامعیت آیه -
سمانه عباس نژاد
110) در این آیه : توحید (إلهٌ واحد) ، نبوت (یوحَی إلَیَّ) ، و معاد (لِقاء رَبِّه) و نیز امید به رحمت الهی (یرجو) ، تلاش در رسیدن به آن (فلیعمل) و اخلاص در عمل (لا یشرک) آمده است . از این جهت پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: اگر تنها آیه آخر سوره کهف بر امت من نازل می شد برای آنان کافی بود.
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : تفسیر همراه |
قالب : تفسیری |
موضوع اصلی : بلاغت قرآن |
گوینده : سمانه عباس نژاد |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● بیدارشدن به موقع -
ولي اله سوراني
110) به دور از تمام بحثها گفته شده هر کس که می خواهد بخوابد و در زمان مشخصی بیدار شود اگر قبل از خواب این آیه را بخواند در زمانی که می خواهد بیدار می شود البته ذکر این نکته به جاست که اگر یقین به خدا و قرآن نداشته باشیم بحث ممکن است فرق کند
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : |
قالب : روایی |
موضوع اصلی : اراده |
گوینده : ولی اله سورانی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● اخلاص، گذرنامه لقاى پروردگار است -
عبدالله عبداللهي
110) روایت شده که شخصى خدمت پیامبر صلى الله علیه و آله رسید و عرض کرد: من در راه خدا انفاق و صلۀ رحم مى کنم و هنگامى که مردم مرا ستایش مى کنند مسرور مى شوم این اعمال من چگونه است ؟ حضرت سکوت کرد تا آیه ى فوق فرود آمد و به این پرسش پاسخ داد که تنها عملى مورد قبول خداست که بااخلاص باشد
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : تفسیر قرآن مهر |
قالب : شأن نزول |
موضوع اصلی : اخلاص |
گوینده : عبدالله عبداللهی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.