ممکن است جمله «الَّذِینَ آتَیْناهُمُ الْکِتابَ» به قرینه حصرى که از جمله (تنها ایشان به آن ایمان مى آورند) فهمیده مى شود، جوابى باشد از سؤالى تقدیرى، سؤالى که از جمله «وَ لَنْ تَرْضى عَنْکَ الْیَهُودُ وَ لَا النَّصارى» الخ، به ذهن مى رسد و آن سؤال این است که وقتى امیدى به ایمان آوردن یهود و نصارى نیست پس چه کسى از ایشان به این کتاب ایمان مى آورد؟ و راستى دعوت ایشان به کلى باطل و بیهوده است؟
در جواب مى فرماید: از میانه آن هایى که کتابشان داده بودیم تنها کسانى به این کتاب ایمان می آورند که کتاب خود را حقیقتا تلاوت می کردند و به راستى به کتاب خود ایمان داشتند. ممکن هم هست جواب، این باشد که اینگونه افراد به کلى به کتاب هاى آسمانى ایمان مىآورند، چه تورات و چه انجیل و چه قرآن. ممکن هم هست جواب این باشد که اینگونه افراد به کتابى که نازل شده است یعنى به قرآن ایمان می آورند.
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]توضیح : بنابراین قصر- انحصار- در جمله «أُولئِکَ یُؤْمِنُونَ بِهِ»، قصر افراد خواهد بود که معنایش در سایر مجلدات فارسى گذشت و ضمیر در کلمه (به) به بعضى از وجوه نامبرده خالى از استخدام (مثل اینکه مراد از مرجع ضمیر کتاب اهل کتاب بوده است و مراد از ضمیر قرآن باشد) نیست. مراد از جمله «الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتابَ» عده اى از یهود و نصارى هستند که به راستى به دین خود متدین بودند و پیروى هوى و هوس نمى کردند و مراد به کلمه «کتاب» تورات و انجیل است. اگر مراد از جمله اول را مؤمنین به پیامبر اسلام و مراد از کتاب را قرآن بگیریم، آن وقت معناى آیه چنین مى شود که کسانى که قرآن را به ایشان دادیم و ایشان به حق آن را تلاوت می کنند، همان ها هستند که به قرآن ایمان دارند نه این پیروان هوى که در این صورت قصر در آیه قصر قلب خواهد بود که باز معنایش در سایر مجلدات گذشت.
[ بستن توضیحات ] [ نظرات / امتیازها ] امام صادق(علیهالسلام) در ذیل آیه «الَّذِینَ آتَیْناهُمُ الْکِتابَ یَتْلُونَهُ حَقَّ تِلاوَتِهِ» الخ، فرمودند: آیات آن را شمرده شمرده مى خوانند و در معناى آن تدبر نموده، به احکامش عمل می کنند و به وعده هایش امید مى بندند و از تهدیدهایش مى هراسند و از داستان هایش عبرت مى گیرند. اوامرش را به کار بسته و نواهیش را اجتناب مى کنند. به خدا سوگند، معناى حق تلاوت این است، نه اینکه تنها آیاتش را حفظ کنند و حروفش را درس بگیرند و سوره هایش را بخوانند و بند بند آن را بشناسند که مثلا فلان سوره ده یکش چند آیه و پنج یکش چند است. بسیار کسانى که حروف آن را کاملا از مخرج ادا می کنند ولى حدود آن را ضایع می گذارند، بلکه تلاوت به معناى تدبر در آیات آن و عمل به احکام آن است، همچنانکه خداى تعالى فرموده است: «کِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَیْکَ مُبارَکٌ، لِیَدَّبَّرُوا آیاته» (ص/29).
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]توضیح : این روایت را ارشاد دیلمى (ص 101 باب 19) روایت کرده است.
[ بستن توضیحات ] [ نظرات / امتیازها ] روایتى دربارهى آداب تلاوت قرآن در تفسیر المیزان نقل شده، که هشت نکته را مورد توجّه قرار داده است:
1- ترتیل آیات. 2- تفقّه در آیات. 3- عمل به آیات. 4- امید به وعدهها. 5 - ترس از وعیدها. 6- عبرت از داستانها. 7- انجام اوامر الهى. 8 - ترک نواهى. در پایان روایت نیز امام صادق علیه السلام فرمود: حقّ تلاوت تنها حفظ آیات، درس حروف، قرائت و تجوید نیست. وبر اساس روایات، کسانى که حقّ تلاوت قرآن را ادا مىکنند، تنها امامان معصوم مىباشند.
[ نظرات / امتیازها ] این تعبیر تعبیر پر معنائى است و خط روشنى براى ما در برابر قرآن مجید و کتب آسمانى مشخص مى سازد، چرا که مردم در برابر این آیات الهى چند گروهند:
گروهى تمام اصرارشان بر اداى الفاظ و حروف از مخارج آن است آنها دائما در فکر وقف و وصل و حروف یرملون و شد و مدّند و کمترین اهمیتى به محتوى و معنى ، تا چه رسد به عمل کردن به آن ، نمى دهند، به گفته قرآن اینها همانند حیوانى هستند که کتابهائى بر او حمل شده باشد (کمثل الحمار یحمل اسفارا) سوره جمعه آیه 5)
گروهى دیگر از الفاظ فراتر رفته و در معانى دقت مى کنند و در ریزه کاریها و نکات قرآن مى اندیشند و از علوم آن آگاهند اما از عمل خبرى نیست !.
ولى گروه سومى هستند که مؤ منان راستینند، قرآن را به عنوان یک کتاب عمل ، و یک برنامه کامل زندگى پذیرفته اند، خواندن الفاظ و اندیشه در معانى و درک مفاهیم این کتاب بزرگ را مقدمه اى براى عمل مى دانند، و لذا هر زمان قرآن مى خوانند روح تازه اى در کالبد آنها پیدا مى شود، تصمیم و اراده تازه ، آمادگى و اعمال تازه ، و این است حق تلاوت .
در حدیثى از امام صادق (علیه السلام ) در تفسیر این آیه مى خوانیم که فرمود:
یرتلون آیاته ، و یتفقهون به ، و یعملون باحکامه ، و یرجون وعده ، و یخافون
تفسیر نمونه ، جلد 1، صفحه : 432
و عیده ، و یعتبرون بقصصه ، و یاءتمرون باوامره ، و ینتهون بنواهیه ، ما هو و الله حفظ آیاته و درس حروفه ، و تلاوة سوره و درس اعشاره و اخماسه - حفظوا حروفه ، و اضاعوا حدوده ، و انما هو تدبر آیاته و العمل بارکانه ، قال الله تعالى کتاب انزلناه الیک مبارک لیدبروا آیاته :
((منظور این است که آیات آن را با دقت بخوانند و حقایق آن را درک کنند و به احکام آن عمل بنمایند، به وعده هاى آن امیدوار، و از وعیدهاى آن ترسان باشند، از داستانهاى آن عبرت گیرند، به اوامرش گردن نهند و نواهى آن را بپذیرند، به خدا سوگند منظور حفظ کردن آیات و خواندن حروف و تلاوت سوره ها و یاد گرفتن اعشار و اخماس آن نیست آنها حروف قرآن را حفظ کردند اما حدود آن را ضایع ساختند، منظور تنها این است که در آیات قرآن بیندیشند و به احکامش عمل کنند، چنانکه خداوند مى فرماید: این کتابى است پر برکت که ما بر تو نازل کردیم تا در آیاتش تدبر کنند)).
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ] [ نظرات / امتیازها ]