(واذالقوا الذین امنوا قالوا امنا):(هنگامی که مؤمنان را ببینند،می گویند:ایمان آوردیم )،هنگامی که مؤمنان را می بینند تظاهر به ایمان می کنند وخود رادرجامعه اسلامی جا می زنند،(واذاخلوا الی شیاطینهم ):(وهنگامی که باشیاطین خود خلوت می کنند)، و هنگامی که بایهود مواجه می شوند (که ازآنهاروشهای نفوذ درصفوف مسلمین را می آموزند و یهود را یاور وپشتیبان خودمی یابند)،(قالوا انامعکم ):(می گویندماباشماهستیم ) و هرگز از شما جدانمی شویم وبه جماعت مسلمانان نمی پیوندیم ، (انمانحن مستهزؤن ):(همانا مامسخره کنندگان هستیم )، براستی که ما مسلمانان رابه مسخره گرفته ایم و استهزاءمی کنیم . [ نظرات / امتیازها ]

The Hypocrites' Cunning and Deceit
Allah said that when the hypocrites meet the believers, they proclaim their faith and pretend to be believers, loyalists and friends. They do this to misdirect, mislead and deceive the believers. The hypocrites also want to have a share of the benefits and gains that the believers might possibly acquire. Yet,
But when they are alone with their Shayatin), meaning, if they are alone with their devils, such as their leaders and masters among the rabbis of the Jews, hypocrites and idolators.
(They say: "Truly, we are with you''). Muhammad bin Ishaq reported that Ibn `Abbas said that the Ayah means, "We are with you
(Verily, we were but mocking), means, "We (meaning the hypocrites) were mocking the Companions of Muhammad.'' Also, Ar-Rabi` bin Anas and Qatadah said similarly. Allah's statement



[ نظرات / امتیازها ]

1 - منافقان، به هنگام حضورشان در میان مؤمنان، تظاهر به ایمان کرده و خود را مسلمان جلوه مى دهند.

و إذا لقوا الذین ءامنوا قالوا ءامنا

2 - منافقان عصر بعثت، متشکل از دو گروه: سردمداران نفاق و پیروان آنان

و إذا لقوا الذین ءامنوا قالوا ءامنا و إذا خلوا إلى شیطینهم

مراد از «شیاطینهم» رؤسا و سردمداران اهل نفاق است، و یاد کردن از آنان به عنوان شیطان، بیانگر این است که آنان صحنه گردان و خط دهنده مى باشند. قابل ذکر است که منافق بودن رؤساى نفاق، به صورت احتمال مطرح است.

3 - منافقان صدر اسلام، داراى جلسات سرى با رؤساى خویش براى طرح توطئه علیه اسلام و مسلمین

و إذا خلوا إلى شیطینهم

«خلأ به و إلیه» به معناى با او خلوت کرده است. برخى گفته اند: خلأ آن گاه که به «الى» متعدّى شود متضمن معناى رفتن نیز مى باشد. بر این مبنا «و إذا خلوا ...»; یعنى: «و اذا ذهبوا الى شیاطینهم خالین بهم; آن گاه که به سوى رؤساى خود روند و با آنان خلوت کنند.»

4 - سردمداران نفاق، توطئه گرانى شرور و شیطان گونه اند.

و إذا خلوا إلى شیطینهم

5 - منافقان صدر اسلام، به هنگام حضور در محفل سردمدارانشان، بر همگامى و هم مسلکى خویش با آنان (کفر به اسلام) تأکید مى کردند.

و إذا خلوا إلى شیطینهم قالوا إنّا معکم

6 - استهزاى مسلمانان و به تمسخر گرفتن جامعه ایمانى، هدف منافقان در تظاهر به اسلام

قالوا ءامنا ... إنما نحن مستهزءون

7 - صحنه گردانان نفاق در عصر بعثت، نگران تمایل پیروانشان به اسلام بودند.

قالوا إنّا معکم إنما نحن مستهزءون

حصر در جمله «إنما ...» حصر اضافى و از نوع «حصر قلب» است. کاربرد این گونه حصر در موردى است که گوینده در صدد بر طرف کردن توهمى باشد که مخاطب به آن مى اندیشد. این توهم در جمله «إنما نحن ...» گرایش منافقان پیرو، به اسلام است.

8 - اعمال و رفتار اسلام گونه منافقان، هرگز برخاسته از کمترین گرایش آنان به دین نیست.

قالوا إنّا معکم إنما نحن مستهزءون

حصر در جمله «إنما نحن ...» گویاى برداشت فوق است; یعنى: کارهاى ما در رابطه با ایمان و مؤمنان جز استهزاء، چیزى دیگرى نیست.

9 - «روى عن ابى جعفر (ع) (فى قوله «شیاطینهم») انهم کهانهم;(1)

از امام باقر (ع) روایت شده که: مراد از «شیاطینهم» در آیه شریفه، کاهنان یهود است».

1. تبیان شیخ طوسى، ج 1، ص 79; مجمع البیان، ج 1، ص 140.
[ نظرات / امتیازها ]

و اذا لقواالَّذین آمنوا قالوا آمنّا»

منافقان آنگاه که ایمان آوردگان را مى دیدند، چنین وانمود مى کردند که از آنان هستند؛ و مى گفتند: «ما نیز بسان شما به خدا و پیامبر و آنچه فرود آمده است، ایمان آوردیم». امّا هنگامى که در نهان با یاران شیطان صفت خویش خلوت مى کردند، مى گفتند: «ما هماره با شما خواهیم بود؛ و یاران پیامبر را به باد استهزا گرفته ایم».

ابن عبّاس مى گوید: منظور از یاران شیطان صفت، سردمداران آنان است.

و برخى نیز گفته اند: مقصود گروهى از یهودیان هستند که اینان مزدورشان بودند.

و از حضرت باقر(ع) نقل کرده اند که منظور، کاهنان - یعنى رهبران جاه طلب مذهبى - هستند. [ نظرات / امتیازها ]

و یقال لقیته و لاقیته إذا استقبلته قریبا منه ، وهو جاری ملاقی و مراوقی . و قرأ أبوحنیفة: و إذا لاقوا. و خلوت بفلان و إلیه ، إذا انفردت معه . و یجوز أن یکون من "خلا" بمعنی : مضی ، و خلاک ذم : أی عداک و مضی عنک . و منه : القرون الخالیة، و من "خلوت به " إذا سخرت منه وهو من قولک : خلا فلان بعرض فلان یعبث به . و معناه : و إذا أنهوا السخریة بالمؤمنین إلی شیاطینهم و حدثوهم بها. کما تقول : أحمد إلیک فلانا، و أذمه إلیک . و شیاطینهم : الذین ماثلوا الشیاطین فی تمردهم . و قد جعل سیبویه نون الشیطان فی موضع من کتابه أصلیة، و فی آخر زائدة. و الدلیل علی أصالتها قولهم : تشیطن ، و اشتقاقه من "شطن " إذا بعد، لبعده من الصلاح و الخیر. و من "شاط" إذا بطل إذا جعلت نونه زائدة. و من أسمائه الباطل . (إنا معکم ) إنا مصاحبوکم و موافقوکم علی دینکم . فإن قلت : لم کانت مخاطبتهم المؤمنین بالجملة الفعلیة، و شیاطینهم بالاسمیة محققة بأن ؟ قلت : لیس ما خاطبوا به المؤمنین جدیرا بأقوی الکلامین و أوکدهما، لانهم فی ادعاء حدوث الایمان منهم و نشئه من قبلهم ، لا فی ادعاء أنهم أوحدیون فی الایمان غیر مشقوق فیه غبارهم ، و ذلک إما لان أنفسهم لاتساعدهم علیه ، إذ لیس لهم من عقائدهم باعث و محرک ، و هکذا کل قول لم یصدر عن أریحیة و صدق رغبة و اعتقاد. و إما لانه لایروج عنهم لو قالوه علی لفظ التوکید و المبالغة. و کیف یقولونه و یطمعون فی رواجه و هم بین ظهرانی المهاجرین و الانصار الذین مثلهم فی التوراة و الانجیل . ألا تری إلی حکایة الله قول المؤمنین : (ربنا إننا آمنا). و أما مخاطبة إخوانهم ، فهم فیما أخبروا به عن أنفسهم من الثبات علی الیهودیة و القرار علی اعتقاد الکفر، و البعد من أن یزلوا عنه علی صدق رغبة و وفور نشاط و ارتیاح للتکلم به ، و ما قالوه من ذلک فهو رائج عنهم متقبل منهم ، فکان مظنة للتحقیق و مئنة للتوکید. فإن قلت : أنی تعلق قوله : (إنما نحن مستهزئون ) بقوله (إنا معکم ) قلت : هو توکید له ، لان قوله (إنا معکم ) معناه الثبات علی الیهودیة. و قوله : (إنما نحن مستهزئون ) رد للاسلام و دفع له منهم ، لان المستهزی بالشی ء المستخف به منکر له و دافع لکونه معتدا به ، و دفع نقیض الشی ء تأکید لثباته أو بدل منه ، لان من حقر الاسلام فقد عظم الکفر. أو استئناف ، کأنهم اعترضوا علیهم حین قالوا لهم : (إنا معکم )، فقالوا: فما بالکم إن صح أنکم معنا توافقون أهل الاسلام فقالوا: إنما نحن مستهزئون . و الاستهزاء: السخریة و الاستخفاف ، و أصل الباب الخفة من الهزء و هو القتل السریع و هزأ یهزأ: مات علی المکان . عن بعض العرب : مشیت فلغبت فظننت لاهزأن علی مکانی . و ناقته تهزأ به : أی تسرع و تخف . فإن قلت : لایجوز الاستهزاء علی الله تعالی ، لانه متعال عن القبیح ، و السخریة من باب العیب و الجهل . ألا تری إلی قوله : (قالوا أتتخذنا هزؤا قال أعوذ بالله أن أکون من الجاهلین )، فما معنی استهزائه بهم ؟ قلت : معناه إنزال الهوان و الحقارة بهم ، لان المستهزی غرضه الذی یرمیه هو طلب الخفة و الزرایة ممن یهزأ به ، و إدخال الهوان و الحقارة علیه ، و الاشتقاق کما ذکرنا شاهد لذلک . و قد کثر التهکم فی کلام الله تعالی بالکفرة. و المراد به تحقیر شأنهم و ازدراء أمرهم ، والدلالة علی أن مذاهبهم حقیقة بأن یسخر منها الساخرون و یضحک الضاحکون . و یجوز أن یراد به ما مر فی (یخادعون ) من أنه یجری علیهم أحکام المسلمین فی الظاهر، و هو مبطن بادخار ما یراد بهم ، و قیل : سمی جزاء الاستهزاء باسمه کقوله : (و جزاء سیئة سیئة مثلها)، (فمن اعتدی علیکم فاعتدوا علیه [ نظرات / امتیازها ]

با مؤمنین ملاقات و هریک را مدح نمودند. حضرت فرمود: اى ابىّ از خدا بترس و نفاق مکن. گفت: یا ابا الحسن نسبت نفاق به ما مى‌دهى؟ ما هم مثل شما ایمان و تصدیق پیغمبر نموده‌ایم. حق تعالى به جهت تکذیب آنها و تصدیق حضرت امیر المؤمنین علیه السلام آیه شریفه را نازل فرمود:

وَ إِذا لَقُوا الَّذِینَ آمَنُوا: و زمانى که ملاقات کنند منافقان با آنان که ایمان آورده‌اند، قالُوا آمَنَّا: گویند ایمان آورده‌ایم به پیغمبر و کتاب او؛ وَ إِذا خَلَوْا إِلى‌ شَیاطِینِهِمْ‌: و زمانى که خلوت کنند همکیشان خود را که در کفر و گمراهى و تکبر و خودسرى مانند شیاطین هستند، قالُوا إِنَّا مَعَکُمْ‌: گویند از روى اعتقاد با شما هستیم در کیش و دین، إِنَّما نَحْنُ مُسْتَهْزِؤُنَ‌: اینست و جز این نیست که ما در گفتار آمنّا استهزاء و سخریه مى‌کنیم مؤمنان را.

ابن شهر آشوب از امام محمد باقر علیه السلام: انّها نزلت فى ثلثة لمّا قام النّبىّ صلّى اللّه علیه و آله بالولایة لأمیر المؤمنین علیه السلام اظهروا الایمان و الرّضا بذلک فلمّا خلوا باعداء امیر المؤمنین علیه السلام قالوا انّا معکم انّما نحن مستهزؤن‌ «1».

ابن شهر آشوب از حضرت باقر علیه السلام روایت نموده تأویل آیه شریفه که نازل شد در حق آن سه نفر: اوّلى و دومى و سومى، وقتى که قیام فرمود پیغمبر صلّى اللّه علیه و آله و سلّم به ولایت به جهت امیر المؤمنین علیه السلام، ظاهر کردند ایمان را و خشنودى به آنرا؛ پس چون خلوت با دشمنان امیر المؤمنین علیه السلام نمودند، گفتند: ما با شما هستیم، به درستى که ما استهزاء کنیم مؤمنین را. [ نظرات / امتیازها ]

منافقان در نزد امثال سلمان و أبو ذر و مقداد و عمار اظهار ایمان مینمودند و چون برفقاى همعقیده خودشان میرسیدند در خلوت میگفتند ما بدین قدیم خودمان باقى هستیم ما مسلمانان را مسخره میکنیم، و از روایت مفصله که در برهان از امام کاظم (ع) نقل نموده استفاده میشود که جمعى از کسانیکه نقض بیعت غدیر را نمودند و پیمان بر عداوت با خاندان نبوت و منع على (ع) از حقش بستند با دوستان اهل بیت از قبیل اشخاص مرقوم در ظاهر مودت مینمودند و مناقب آنها را در حضورشان ذکر میکردند براى آنکه آنها را بعقیده خودشان اغفال نمایند و چون بمعاهدان خودشان میرسیدند براى رفع سوء ظن آن‌ها از خودشان و تسجیل عهد میگفتند ما بر عهد و میثاق خودمان ثابتیم مبادا تزلزلى در خاطره شما از این اظهارات ما روى دهد ما اینها را مسخره مینمائیم. [ نظرات / امتیازها ]