ظاهر این آیه مى ‏رساند که افاضه بر طبق سنت دیرینه ‏اى که قریش داشتند واجب است و مى ‏خواهد مخاطبین را در این سنت ملحق به نیاکانشان کند. بنابراین آیه شریفه با روایتى که مى ‏گوید: «قریش و هم سوگندانشان که به عرف محلى حمس نامیده مى ‏شدند، وقوف به عرفات نمى ‏کردند، بلکه تنها به مزدلفه وقوف مى ‏کردند و منطقشان این بود که ما اهل حرم نباید از حرم خدا دور شویم. خداى تعالى در آیه بالا دستورشان داد که شما هم مانند سایر مردم کوچ کنید از همانجایى که آنان کوچ مى ‏کنند یعنى از عرفات» منطبق مى ‏شود و بنابراین ذکر این حکم بعد از جمله «فَإِذا أَفَضْتُمْ مِنْ عَرَفاتٍ ...» و به کار بردن کلمه «ثم» که بعدیت را مى ‏رساند در آن جمله براى این است که ترتیب ذکرى را رعایت کرده باشد. در حقیقت گفتار به منزله استدراک است و معنایش این است که احکام حج این هایى بود که ذکر شد، چیزى که هست بر شما واجب است که در کوچ کردن مانند سایر مردم از عرفات کوچ کنید نه از مزدلفه.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

مام صادق (علیه السلام) در تفسیر جمله «ثُمَّ أَفِیضُوا مِنْ حَیْثُ أَفاضَ النَّاسُ ...» فرمودند: اهل حرم در مشعر وقوف مى ‏کردند و سایر مردم در عرفات. اهل حرم از مشعر حرکت نمى ‏کردند تا اهل عرفات به مشعر برسند. در همان ایام مردى که نامش ابو سیار بود و الاغى سرحال داشت از همه اهل عرفات جلو مى ‏افتاد و در نتیجه همین که اهل مشعر او را مى ‏دیدند مى‏ گفتند: «اینک ابو سیار از عرفات رسید» آن وقت حرکت مى ‏کردند. پس خداى تعالى دستورشان داد همگى باید به عرفه وقوف کنند و از آنجا کوچ کنند.

علامه طباطبایی: در این معنا روایاتى دیگر نیز هست.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]