در قرآن کریم یک بخش‌اش مربوط به این است که جزای سیّئه مثل همان سیّئه است ﴿جَزاءُ سَیِّئَةٍ سَیِّئَةٌ مِثْلُهَا﴾[10] بخش دیگر این است که جزا عین عمل است خب مِثل با عین خیلی فرق می‌کند اگر مثل شد واقعاً یک چیز دیگر است منتها مُماثل و معادل عمل هست اگر عین او شد یعنی همان است که به این صورت در آمده است هر دو تعبیر درست است اما آن بخشی که دارد ﴿جَزاءُ سَیِّئَةٍ سَیِّئَةٌ مِثْلُهَا﴾ یعنی معادل اوست بیشتر نیست در برابر ﴿مَنْ جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَیْرٌ مِنْهَا﴾[11] یا ﴿مَن جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثَالِهَا﴾[12] در برابر او «مَن جاء بالسیّئه فعلیه مثلها» همین دیگر بیشتر از او نیست «شرّ منها» نیست اما در مقام ما گذشته از اینکه آن مثل را تفهیم می‌کند عین را هم تبیین می‌کند می‌فرماید ما این را کور محشور می‌کنیم این در قیامت از ما سؤال می‌کند که چرا ما را کور محشور کردی حالا عذاب می‌کنیم مطلب دیگر است ولی ﴿کُنتُ بَصِیراً﴾ جواب می‌دهد که ﴿کَذلِکَ أَتَتْکَ آیَاتُنَا فَنَسِیتَهَا وَکَذلِکَ الْیَوْمَ تُنسَی﴾ آیات الهی را ما برای تو فرستادیم تو ندیدی ترک کردی چون این ﴿نَسِیتَهَا﴾ به معنای فراموشی نیست چون اگر فراموشی باشد که «رُفع عن امّتی تسع»[13] یکی‌اش نسیان است تو ترک کردی امروز هم متروکی خب, یعنی آن ترکِ تو امروز به این صورت متروک شدن در آمده است تو به حسب ظاهر ﴿جَزاءُ سَیِّئَةٍ سَیِّئَةٌ مِثْلُهَا﴾[14] است ولی فرمود اگر تحقیق بکنی این جزا عین آن عمل است چرا, برای اینکه تو در دنیا ناسی شدی نسیان کردی, نسیان کردی یعنی چه؟ یعنی ترک کردی, ترک کردی یعنی چه؟ یعنی آیات ما را ندیدی دیگر از آیات ما اعراض کردی آیات ما طرف رو به قبله بود مثلاً تو از قبله برگشتی خب این آیات را ندیدی دیگر بوستان و کوثر طرف قبله بود تو اعراض کردی رو برگرداندی ندیدی امروز هم بهشت را نمی‌بینی, اولیا را نمی‌بینی, رحمت الهی را نمی‌بینی ﴿کَلَّا إِنَّهُمْ عَن رَبِّهِمْ یَوْمَئِذٍ لَمَحْجُوبُونَ﴾[15] خب, همینهایی که می‌گویند ﴿رَبَّنَا ابْصَرْنَا وَسَمِعْنَا﴾[16] همینها خدا را نمی‌بینند یعنی اینها قهرِ خدا را می‌بینند ولی مِهر خدا را نمی‌بینند خدای سبحان با هر کسی که گفتگو می‌کند با تمام اسم روبه‌رو می‌شود اسمای مستأصره که ظهور ندارد که از بحث خارج است تخصّص است نه تخصیص چون با آن ظهور ندارد اما اسامی دیگر که ظهور دارد با تمام حیثیت روبه‌روی اوست منتها بعضیها نیم‌رخ نگاه می‌کنند بعضیها اصلاً نگاه نمی‌کنند. خب, پس دو مطلب است یکی اینکه این شخص در دنیا هم آیات الهی را ترک کرد در آخرت هم متروک است پس ﴿جَزاءُ سَیِّئَةٍ سَیِّئَةٌ مِثْلُهَا﴾ دوّمی از این دقیق‌تر است «جزاء سیئةٍ عینها» نه ﴿مِثْلُهَا﴾ چرا, برای اینکه تو که در دنیا اِعراض کردی پشت کردی اینها را ندیدی دیگر خب امروز هم نمی‌بینی در مسئلهٴ ذکر چگونه ﴿فَاذْکُرُونِی أَذْکُرْکُمْ﴾[17] مطرح است در مسئلهٴ نسیان هم بشرح ایضاً فراموش نکنی که فراموش می‌شوی به یاد خدا باشی خدا به یاد شماست این چهار امر یعنی چهار امر مقابل هم است دیگر ﴿فَاذْکُرُونِی أَذْکُرْکُمْ﴾[18], ﴿نَسُوا اللّهَ فَنَسِیَهُمْ﴾[19] یا ﴿کَذلِکَ الْیَوْمَ تُنسَی﴾, ﴿کَذلِکَ أَتَتْکَ آیَاتُنَا فَنَسِیتَهَا وَکَذلِکَ الْیَوْمَ تُنسَی﴾ «إن نَسیتم تُنسیٰ, إن ذکرتم تُذکرون» اگر به یاد خدا باشید خدا به یاد شماست, دین او را ترک کردید خدا شما را ترک می‌کند این می‌شود جزا عین عمل.
[ نظرات / امتیازها ]