قالُوا إِنْ هذانِ لَساحِرانِ یُرِیدانِ أَنْ یُخْرِجاکُمْ مِنْ أَرْضِکُمْ بِسِحْرِهِما وَ یَذْهَبا بِطَرِیقَتِکُمُ الْمُثْلى (63)
قالُوا إِنْ هذانِ لَساحِرانِ: گفتند سحره: نیستند این هر دو یعنى موسى و هارون مگر جادوگران. در تفسیر لوامع- مروى است که فرعون از غرفه مى‌دید که سحره با یکدیگر سخنى مى‌گویند و مشورت مى‌نمایند، پرسید این سحره چه مى‌گویند. ایشان از ترس فرعون گفتند: این هر دو ساحرند. نزد بعضى از مفسرین ضمیر راجع به فرعون و قوم او (إِنْ هذانِ لَساحِرانِ) تفسیر «أَسَرُّوا النَّجْوى» است، یعنى فرعون و کسان او مشورت کردند در تلفیق این کلام که‌اسناد سحر است به ایشان به جهت ترس آنکه مبادا ایشان غالب شوند و مردم تابع آنها گردند. لکن قول اولى انسب باشد.
یُرِیدانِ أَنْ یُخْرِجاکُمْ: مى‌خواهند این دو نفر اینکه بیرون کنند شما را.
مِنْ أَرْضِکُمْ بِسِحْرِهِما: از زمین شما به سبب سحر خودشان. وَ یَذْهَبا بِطَرِیقَتِکُمُ الْمُثْلى: و ببرند مذهب شما را که افضل مذاهب است و دین و مذهب خود را ظاهر سازند، یا ببرند اشراف و اکابر شما را، یعنى روى دل ایشان را از شماها بگردانند و متوجه خود نمایند.
نکته ادبیه: قوله (إِنْ هذانِ لَساحِرانِ) بنا به قرائت مشهور «ان» نافیه یا مخففه از مثقله، و خبر آن ملازم با لام است تا فرق باشد میان ثقیله و نافیه
[ نظرات / امتیازها ] قالُوا إِن هذانِ لَساحِرانِ یُرِیدانِ أَن یُخرِجاکُم مِن أَرضِکُم بِسِحرِهِما وَ یَذهَبا بِطَرِیقَتِکُمُ المُثلی (63)
گفتند فرعون و فرعونیان خطاب بسحره که محققا اینکه دو نفر موسی و هارون هر آینه دو ساحر هستند و اراده دارند که شما اهل مصر را از مصر بیرون کنند از زمینی که اختصاص بشما دارد بسحر خودشان و از دست شما بگیرند آن طریقه و مشی که بهترین طریقه‌ها است.
(قالُوا) نظر به اینکه سحره نجوی کردند و مخفیانه با یک دیگر صحبت میکردند فرعون و اجزاء آن حس‌ّ کردند که سحره متزلزل شدند خواستند قلوب آنها را محکم کنند که توهم نکنند که اینها از جانب حق آمده‌اند و فعل آنها معجزه است گفتند بسحره (إِن) مخفّفه است که ان‌ّ بوده یعنی محققا.
(هذانِ) موسی و هارون.
(لَساحِرانِ) با تأکید ان و تاکید لام و جمله اسمیه اینها دو ساحر زبردستند‌خود را مهیّا کنید و سحر عظیمی در مقابل آنها انجام دهید که بر آنها غالب شوید چنانچه سحره قسم یاد کردند و گفتند (بِعِزَّةِ فِرعَون‌َ إِنّا لَنَحن‌ُ الغالِبُون‌َ) شعراء آیه 43.
(یُرِیدانِ) در مقام بیان مضرات وارده از اینکه دو نفر که غرض اینها نه مجرد غلبه و اقامه سحر است بلکه اراده دارند.
(أَن یُخرِجاکُم مِن أَرضِکُم بِسِحرِهِما) که بنی اسرائیل را جای گیر کنند در منازل شما و بر شما مسلط کنند و شما را بذلت و خفّت از مصر خارج کنند و بفقر و تهی دستی بیندازند.
(وَ یَذهَبا بِطَرِیقَتِکُمُ) و عقیده و کیش و مذهب شما را از قلوب شما بیرون کنند که دست از خدایی فرعون که با اینکه عظمت و جلال است بردارید و بخدای نادیده که اینها میگویند معتقد شوید و بر شما سلطنت و ریاست پیدا کنند با اینکه طریقه شما.
(المُثلی) است مثلی افعل تفضیلی است مؤنث امثل است یعنی بهترین طرق است از حیث عقیده و اخلاق و افعال حسنه
[ نظرات / امتیازها ]