(الذین یقولون ربنا اننا امنا فاغفرلنا ذنوبنا):(کسانی که می گویند،پروردگارا ما ایمان آوردیم ،پس گناهان ما را بیامرز...)یعنی متقین هستندکه این سخن را می گویند و منظورشان این نیست که بواسطه ایمانشان بر خدامنت گذارند، بلکه منظورشان آن است که از خداوند بخواهند به وعده ای که به بندگان مؤمن خود داده است وفا کند،(امنوا به یغفرلکم )(5)،(به آن ایمان آورید تاشما را بیامرزم )، و آنان را مشمول مغفرت خویش قرار دهد، ( وقنا عذاب النار):(و ما را از آ تش دوزخ محفوظ بدار)چون مغفرت گناهان مستلزم رهایی از آتش عذاب و دخول به بهشت نیست ، بلکه نگهداری از عذاب آتش خودفضلی جداگانه از ناحیه خداست ، چون بنده نمی تواند بواسطه اعمالش خود رامستحق رهایی از آتش و ورود به بهشت بداند و بنده ، طلبی از خدای خویش ندارد، چون ایمان و اطاعت خود بزرگترین نعمتی است که خدا به متقین داده وبه واسطه آن باید شکر گزار باشند نه طلبکار و این وصف کسانی است که خداوند در آیه بعدی آنها را توصیف می کند. [ نظرات / امتیازها ]

آیه مورد بحث بیانگر سیره و اوصاف اهل تقوایند که در آیه پیشین پاداش اخروی آنان بیان شده است.
آنان همواره و صادقانه می‏گویند: خدایا! ما ایمان آوردیم، چنان‏که به راستی طلب مغفرت می‏کنند و نیز با صداقتْ نجات از عذاب الهی را درخواست می‏کنند.
[ نظرات / امتیازها ]

در این آیه به معرفى بندگان پرهیزکار که در آیه قبل به آن اشاره شده بود پرداخته و شش صفت ممتاز براى آنها بر مى‏شمرد.
1- نخست این که: آنان با تمام دل و جان متوجه پروردگار خویشند و ایمان، قلب آنها را روشن ساخته و به همین دلیل در برابر اعمال خویش به شدت احساس مسؤولیت مى‏کنند، مى‏فرماید: «همان کسانى که مى‏گویند پروردگارا! ما ایمان آورده‏ایم، گناهان ما را ببخش و ما را از عذاب آتش نگاهدار» (الَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنا إِنَّنا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ قِنا عَذابَ النَّارِ).
2- «آنها که صبر و استقامت دارند» (الصَّابِرِینَ).
و در برابر حوادث سخت که در مسیر اطاعت پروردگار پیش مى‏آید، و همچنین در برابر گناهان و به هنگام پیش آمدن شداید و گرفتاریهاى فردى و اجتماعى، شکیبایى و ایستادگى به خرج مى‏دهند.
3- «آنها که راستگو و درست‏کردارند» و آنچه در باطن به آن معتقدند در ظاهر به آن عمل مى‏کنند و از نفاق و دروغ و تقلب و خیانت دورند (وَ الصَّادِقِینَ).
4- «آنها که خاضع و فروتن هستند» و در طریق بندگى و عبودیت خدا بر این کار مداومت دارند (وَ الْقانِتِینَ).
5- «آنها که در راه خدا انفاق مى‏کنند» نه تنها از اموال، بلکه از تمام مواهب مادى و معنوى که در اختیار دارند به نیازمندان مى‏بخشند (وَ الْمُنْفِقِینَ).
6- «و آنها که سحرگاهان، استغفار و طلب آمرزش مى‏کنند» (وَ الْمُسْتَغْفِرِینَ بِالْأَسْحارِ).
در آن هنگام که چشمهاى غافلان و بى‏خبران در خواب است و غوغاهاى جهان مادى فرو نشسته و به همین دلیل حالت حضور قلب و توجه خاص به ارزشهاى اصیل در قلب مردان خدا زنده مى‏شود به پا مى‏خیزند و در پیشگاه با عظمتش سجده مى‏کنند و از گناهان خود آمرزش مى‏طلبند و محو انوار جلال کبریایى او مى‏شوند.

در حدیثى از امام صادق علیه السّلام در تفسیر این آیه مى‏خوانیم که فرمود: «هر کس در نماز وتر (آخرین رکعت نماز شب) هفتاد بار بگوید (استغفر اللّه ربّى و اتوب الیه) و تا یک سال این عمل را ادامه دهد خداوند او را از استغفار کنندگان در سحر «وَ الْمُسْتَغْفِرِینَ بِالْأَسْحارِ» قرار مى‏دهد و او را مشمول عفو و رحمت خود مى‏سازد».
[ نظرات / امتیازها ]

الَّذِینَ یَقُولُونَ با زبان حال یا با زبان قال مى‏گویند، زیرا شخص متّقى به سبب قبول ولایت، تعلّق به خدا پیدا کرده است و اضطرار پیدا مى‏کند که حتما بگوید: رَبَّنا به زبان حال یا قال، و لذا این جمله را بیان جمله لِلَّذِینَ اتَّقَوْا قرار داد. و ممکن است که از جمله سابق، گسسته باشد و مرفوع یا منصوب باشد که براى مدح آمده است و در هر صورت شأن کسانى که تقوا را پیشه کردند این است که بگویند: رَبَّنا إِنَّنا آمَنَّا بار پروردگارا ما ایمان آوردیم، گویا که مقصودشان از اظهار ایمان عرض حالشان بر خداى تعالى است نه منّت گذاشتن به سبب اعمالشان، زیرا عرض حال از بندگان مرغوب است، چنانکه منّت گذاردن به سبب اعمال، مکروه و بد است. و این جمله تمهید و مقدّمه درخواست مغفرت و حفظ از آتش است. فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا که ظاهر شدن گناهان بر ما، هم براى ما قبیح و زشت است، هم براى کسى که همراه و مصاحب با ماست.
وَ قِنا عَذابَ النَّارِ ما را از عذاب آتش حفظ کن چون درد کشیدن ما، درد و رنج همنشین و دوست ما نیز مى‏باشد. [ نظرات / امتیازها ]

آیه مورد بحث بیانگر سیره و اوصاف اهل تقوایند که در آیه پیشین پاداش اخروی آنان بیان شده است.
آنان همواره و صادقانه می‏گویند: خدایا! ما ایمان آوردیم، چنان‏که به راستی طلب مغفرت می‏کنند و نیز با صداقتْ نجات از عذاب الهی را درخواست می‏کنند.
[ نظرات / امتیازها ]

[ نظرات / امتیازها ]

الَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنا إِنَّنا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ قِنا عَذابَ النَّارِ «16»
الَّذِینَ یَقُولُونَ‌: متقیان کسانى هستند که از روى نیاز بدرگاه الهى مى‌گویند: رَبَّنا إِنَّنا آمَنَّا: پروردگارا بدرستى که ما ایمان آوردیم به آنچه فرمودى، و جوارح خود را در بندگى و فرمانبردارى تو صرف نمائیم، امید آمرزش از درگاه تو داریم، فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا: پس بیامرز براى ما گناهان ما را، و خط کرم و عفو بر دفتر عصیان ما برکش، وَ قِنا عَذابَ النَّارِ: و نگهدار ما را از عذاب آتش جهنم.
[ نظرات / امتیازها ]

اَلَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنٰا إِنَّنٰا آمَنّٰا فَاغْفِرْ لَنٰا ذُنُوبَنٰا وَ قِنٰا عَذٰابَ اَلنّٰارِ وصف و بیان کمال «لِلَّذِینَ اِتَّقَوْا» و پیوستگى به رب و هماهنگى با جمع: رَبَّنٰا إِنَّنٰا آمَنّٰا است پس از مراحل آگاهى و تصدیق و ورود در جادۀ ایمان و قدرت نگاهدار و پیشرو تقوا، نجوایى است از درون قلب و و جدان و وجود که زبان مترجم آنست، چون باز هم اندیشناک و نگرانند، نه از سیئه، عصیان، اثم، یا طغیان، بلکه از ذنوب، از آثار تیرگى ها و تاریکى ها و دنباله و باقیماندۀ گناهها که از گذشتۀ خود و گذشته اى که از آنها گذشته اند، از آدمها و حواها و پیش از آن نسناس ها و دیگر جانوران که جواذبى به سوى سقوط و بر ضد ایمان و تقوى دارند، و اگر لطف رب همى آگاهى و مغفرت نرساند تا آنها محو و ریشه کن شوند، با غفلتى و انصرافى به پستى و به عقب برمى گردانند و پیوسته شهوات را تزیین مى کنند و چهرۀ ددها و نسناس ها را مى آرایند تا به بند کشند و به دوزخ کشانند: وَ قِنٰا عَذٰابَ اَلنّٰارِ تا آن وقایۀ رب به وقایۀ تقوا امداد نرساند از خطر کششهاى منفى و تزیین شهوات نمى رهد و سبکبال و مجذوب حق و جمال مطلق نمى گردد و به عند رب «عِنْدَ رَبِّهِمْ » و بهشت جاوید نمى رسد: یٰا أَیُّهَا اَلَّذِینَ آمَنُوا هَلْ أَدُلُّکُمْ عَلىٰ تِجٰارَةٍ تُنْجِیکُمْ مِنْ عَذٰابٍ أَلِیمٍ ؟: تُؤْمِنُونَ بِاللّٰهِ وَ رَسُولِهِ وَ تُجٰاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اَللّٰهِ بِأَمْوٰالِکُمْ وَ أَنْفُسِکُمْ یَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَ یُدْخِلْکُمْ جَنّٰاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا اَلْأَنْهٰارُ وَ مَسٰاکِنَ طَیِّبَةً فِی جَنّٰاتِ عَدْنٍ ذٰلِکَ اَلْفَوْزُ اَلْعَظِیمُ صف 12 و 13 [ نظرات / امتیازها ]

اَلَّذِینَ متقیان که نازل منازل جنان خواهند بود آنانند که از روى نیاز یَقُولُونَ رَبَّنٰا مى گویند اى پروردگار ما إِنَّنٰا آمَنّٰا به درستى که ما گرویده ایم به آنچه تو فرمودى فَاغْفِرْ لَنٰا پس بیامرز براى ما ذُنُوبَنٰا گناهان ما را امروز خطّ کرم بر دفتر عصیان ما کش بفضل تو وَ قِنٰا عَذٰابَ اَلنّٰارِ و فردا ما را از عذاب دوزخ نگاهدار
[ نظرات / امتیازها ]

اَلَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنٰا إِنَّنٰا آمَنّٰا فَاغْفِرْ لَنٰا ذُنُوبَنٰا وَ قِنٰا عَذٰابَ اَلنّٰارِ چنانچه ظاهر است آیه راجع بمتقین و پرهیزکاران است و به چند صفت حسنه نیکوکاران را ستایش کرده و قول آنها را حکایت مى کند و به این آیه و آیه بعد آنان را مى ستاید و معرفى مى نماید: 1 در مقام مناجات گویند پروردگار ما،ما ایمان آوردیم ظاهرا غرض آنها نه خودستائى و نه منت گذاردن است زیراکه شأن شخص باتقوا بالاتر از این است که بخواهد در مقابل مولاى خود که خود را بنده و فقیر الى اللّه مى داند اظهار خودنمائى نماید بلکه در مقابل عظمت و جلال خداوندى پروردگار عالم مانند عبد ذلیل و مرده بدست غسال خودیت خود را فراموش مى نماید و همه چیزها را ناچیز بنظر مى آورد و نیز چگونه ممکن است در مقام اظهار ایمان باشد و حال آنکه مى داند موفق شدن او بایمان چنانچه فرموده «بَلِ اَللّٰهُ یَمُنُّ عَلَیْکُمْ أَنْ هَدٰاکُمْ لِلْإِیمٰانِ » خود فضیلت دیگرى است که پروردگارش نصیبش کرده و او منت بر وى دارد،هرگز بنده صالح پرهیزگار چنین فکرى در قلبش خطور نمى کند که بخواهد اظهار خودیت کند چه جاى آنکه منت گذارد بلکه همیشه بزبان و قلب شکرگزار و سپاسگزار ولى نعمت خود مى باشد و از او طلب زیادتى ایمان و موفق گردیدن بر عمل صالح مى نماید و این اظهار که گویند پروردگارا ما ایمان آوردیم براى این است که نعمت ایمان که به آنها روزى کرده اظهار نمایند چنانچه در سوره الضحى آیه 11 به رسولش امر فرموده «وَ أَمّٰا بِنِعْمَةِ رَبِّکَ فَحَدِّثْ » و در اثر شکرگزارى نعمتش زیاد گردد

و نیز پرهیزگاران مى گویند پروردگارا ایمان آوردیم پس گناهان ما را بیامرز و ما را از عذاب آتش نگاه دار در واقع این آیات که صفات متقین را بشمار آورده شاید براى ارشاد دیگران است که مؤمن متقى پرهیزکار بایستى همیشه روى دلش بسوى پروردگارش باشد و چنان خوف و خشیت مقام عظمت الهى بر قلبش مستولى گردیده که بااینکه متقى و پرهیزکار است و همیشه خائف و لرزان است مى خواهد در پناه حق تعالى از عذاب جهنم محفوظ باشد [ نظرات / امتیازها ]