(ومکروا ومکر الله و الله خیر الماکرین ):(و نیرنگ کردند و خدا هم نیرنگ کرد و خدا بهترین نیرنگ کاران است )منظور از مکر کنندگان بنی اسرائیل هستند که علیه عیسی (ع )توطئه کردند و به حضرت عیسی (ع )و مادر طاهره اش نسبتهای ناروا و دروغ زدند و نزد پادشاه بیلاطس سعایت کردندکه عیسی (ع )مردم را بر علیه حکومت و در جهت براندازی آن تحریک می کند و خواستند تا او را به صلیب کشند و بکشند. [ نظرات / امتیازها ]

پس از شرح ایمان حواریون، در این آیه اشاره به نقشه‏هاى شیطانى یهود کرده مى‏گوید: «آنها (یهود و سایر دشمنان مسیح براى نابودى او و آئینش) نقشه کشیدند و خداوند (براى حفظ او و آئینش) چاره‏جویى کرد،
و خداوند بهترین چاره‏جویان است» (وَ مَکَرُوا وَ مَکَرَ اللَّهُ وَ اللَّهُ خَیْرُ الْماکِرِینَ).

بدیهى است نقشه‏هاى خدا بر نقشه‏هاى همه پیشى مى‏گیرد، چرا که آنها معلوماتى اندک و قدرتى محدود دارند و علم و قدرت خداوند بى‏پایان است.

[ نظرات / امتیازها ]

و مکر کردند و خداوند جزاء مکر آنها را بآنها چشانید و بهترین جزاء دهنده است وَ مَکَرُوا ممکن است چنانچه مفسّرین گفتند مراد یهود است که حضرت عیسى را گرفتند و حبس کردند و خداوند شبیه عیسى علیه السّلام از خود آنها بآنها نمانید و او را بدار زدند و کشتند و عیسى را بآسمان برد، لکن این معنى خلاف ظاهر است زیرا مکر عبارت از این است که بحیله و تزویر و پلتیک و تقلّب در مقام اذیّت برآیند و یهود علنا دشمنى کردند و در مقام اذیّت عیسى برآمدند بلکه بعید نیست که مراد حواریّین باشند که اظهار ایمان کردند و اظهار متابعت و تسلیم و در موقع گرفتارى عیسى در چنگال یهود او را تنها گذاشتند و فرار کردند و این معنى بحسب عبارت و جملات آیه هم انسب است و اللّٰه العالم و مکر با مؤمن بخصوص با رسول خدا یکى از صفات رذیله و از معاصى بسیار بزرگ و آیات و اخبار در مذمّت آن بسیار است و از پیغمبر اکرم صلّى اللّٰه علیه و آله و سلّم مرویست فرمود (لیس منّا من ماکر مسلما) جامع السعادات صفحه 116 ،و از امیر المؤمنین علیه السّلام فرمود (لو لا انّ المکر و الخدیعة فى النار لکنت امکر الناس) جامع السعادات صفحه 116، و غیر اینها از اخبار

و مکر و حیله و خدعه و نکرى الفاظ مرادفه یا قریب المعنى است و از همین باب است تلبیس و غش و غدر که عبارت است از اصابه مکروه بغیر از مآخذ خفیه بعیده از ذهن و این یکى از اقسام نفاق است که ظاهر آن بر خلاف باطن باشد

وَ مَکَرَ اَللّٰهُ مکر خداوند گفتند مراد جزاى عقوبت مکر مکار است و ممکن است مراد این باشد که خداوند شخص مکار را عقوبت میفرماید بطورى که خیال میکند که باو تفضّل فرموده چنانچه مفاد بسیارى از آیات است مثل وَ لاٰ یَحْسَبَنَّ اَلَّذِینَ کَفَرُوا أَنَّمٰا نُمْلِی لَهُمْ خَیْرٌ لِأَنْفُسِهِمْ إِنَّمٰا نُمْلِی لَهُمْ لِیَزْدٰادُوا إِثْماً وَ لَهُمْ عَذٰابٌ مُهِینٌ آل عمران آیه 172؛ و مثل وَ اَلَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیٰاتِنٰا سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَیْثُ لاٰ یَعْلَمُونَ وَ أُمْلِی لَهُمْ إِنَّ کَیْدِی مَتِینٌ اعراف آیه 181، و غیر اینها از آیات

وَ اَللّٰهُ خَیْرُ اَلْمٰاکِرِینَ نظر به اینکه گفتیم مکر خدا جزاى عمل مکار است چه بمعنى اول باشد که مفسّرین گفتند چه بمعنى دوم که احتمال دادیم على اىّ حال بمقتضاى عدل است چنانچه در حقّ کفّار و فسّاق عقوبت میفرماید و ظلم نیست بلکه خود مکّار ظلم میکند هم بنفس خود که خود را در معرض عقوبت قرار میدهد مثل سایر عصات و هم بکسانى که با آنها مکر کرده و این مفاد بسیارى از آیات مثل وَ مٰا ظَلَمْنٰاهُمْ وَ لٰکِنْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ هود آیه 103، وَ مٰا ظَلَمْنٰاهُمْ وَ لٰکِنْ کٰانُوا أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ نحل آیه 119، وَ مٰا ظَلَمْنٰاهُمْ وَ لٰکِنْ کٰانُوا هُمُ اَلظّٰالِمِینَ زخرف آیه 76، و غیر اینها از آیات [ نظرات / امتیازها ]

وَ مَکَرُوا وَ مَکَرَ اَللّٰهُ وَ اَللّٰهُ خَیْرُ اَلْمٰاکِرِینَ تدبیر لطیف را مکر گویند و بقولى مکر سعى در فساد است و عرب گفته مکر اللیل وقتى که شب تاریک گردید

یهودیان مکر کردند و مکر آنها تدبیر در امر عیسى بود که چگونه او را بکشند و گفته اند بنى اسرائیل او را از شهر بیرون کردند پس از مدتى بازآمد و بناى تبلیغ گذاشت این بود که همه قصد کشتن او را کردند «وَ مَکَرَ اَللّٰهُ » از فرا نقل کرده اند که گفته مکر از بنده خدعه و حیله و فساد است و از خداى تعالى استدراج بندگان و معنى استدراج ناگاه گرفتن است قال اللّه تعالى «سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَیْثُ لاٰ یَعْلَمُونَ »

عبد اللّه عباس گفته معنى مکر این است که هرگاه بنده گناهى نو کند خدا به او نعمتى نو کند [ نظرات / امتیازها ]