إِنَّهُمْ کانُوا إِذا قِیلَ لَهُمْ لا إِلهَ إِلاَّ اللَّهُ یَسْتَکْبِرُونَ (35)
إِنَّهُمْ کانُوا: بدرستى که ایشان بودند کسانى که، إِذا قِیلَ لَهُمْ: وقتى گفته شود مر ایشان را، لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ: کلمه توحید که لا اله الا اللّه است، یَسْتَکْبِرُونَ: تکبر و سرکشى مى‌کردند از گفتار و قبول آن، یا ایمان نمى‌آوردند به داعى آن که پیغمبر باشد.
[ نظرات / امتیازها ] إِنَّهُم کانُوا إِذا قِیلَ لَهُم لا إِلهَ إِلاَّ اللّه‌ُ یَستَکبِرُون‌َ (35)
اینکه مجرمین کسانی هستند که محققا بودند که موقعی که بآنها گفته میشد نیست الهی مگر اللّه تکبر میورزیدند.
اینکه آیه شریفه بر حسب ظاهر اشاره بمشرکین است که غیر خدا را میپرستیدند از اصنام و شمس و قمر و غیر اینها که مکرر بیان شده که مفاد مطابقی کلمه طیبه لا اله الا اللّه است که إِنَّهُم کانُوا اینکه مشرکین إِذا قِیلَ قائل انبیاء و مؤمنین و موحدین هستند بآنها میگفتند که دست از اینکه آلهه که بر خود اختیار کرده‌اید و میپرستید بردارید و موحد شوید و خدا پرست که اول الدین است چنانچه امیر المؤمنین (ع) میفرماید
اول الدین معرفة اللّه و کمال معرفته توحیده‌اینکه کلمه را که بآنها میگفتند لا إِلهَ إِلَّا اللّه‌ُ اینها از روی کبر و نخوت و عصبیت زیر بار نمیرفتند که معنای یَستَکبِرُون‌َ است یعنی بزرگی را بخود می‌بستند لکن مکرر بیان شده که اینکه کلمه طیبه سه دلالت دارد مطابقی التزامی اقتضایی معتقد باید بهر سه دلالتش معتقد باشد.
اما مطابقی همان توحید عبادتیست و نفی آلهه غیر از آن (و اما دلالت التزامی) جمیع اقسام توحید را شامل میشود توحید ذاتی صفاتی افعالی نظری چنانچه در همان خطبه امیر المؤمنین فرمود
و کمال توحیده نفی الصفات عنه- الخطبه
زیرا اگر واجب الوجود غیر از او بود یا خالق و رازقی غیر از او بود یا مورد توکل و نظر بود باید او را هم پرستش کرد پس لازمه انحصار الوهیت باو جمیع مراتب توحید را شامل است.
(و اما دلالت اقتضایی) پس از اقرار بانحصار الوهیت باو باید به جمیع فرمایشات او از ارسال رسل و انزال کتب و نصب خلیفه برای حفظ دین و جعل
احکام معتقد باشد چنانچه حضرت رضا (ع) در حدیث سلسلة الذهب فرمود
بشرطها و انا من شروطهاکه باید معتقد بامامت من باشید.
[ نظرات / امتیازها ]