جمله «وَ لَوْ عَلى أَنْفُسِکُمْ أَوِ الْوالِدَیْنِ وَ الْأَقْرَبِینَن» یعنى به حق شهادت بدهید هر چند که بر خلاف نفع شخصیتان و یا منافع پدر و مادرتان و یا خویشاوندانتان باشد، پس زنهار که علاقه شما به منافع شخصیتان و محبتى که نسبت به والدین و خویشاوندان خود دارید شما را بر آن بدارد که شهادت را یعنى آنچه را که دیدهاید تحریف کنید و یا از اداى آن مضایقه نمائید.
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]توضیح : پس مراد از اینکه شهادت بر ضرر و یا بر ضرر والدین و یا خویشاوندان باشد این است که آنچه را که دیدهای اگر بخواهی در مقام اداء بدون کم و کاست بگوئی به حال تو ضرر داشته باشد و یا به منافع والدین و خویشاوندانت لطمه بزند، حال چه اینکه مشهود علیه خود شاهد بدون واسطه باشد، مثل اینکه پدر شاهد یا انسانی دیگر نزاعی داشته باشد و شاهد علیه پدر خود و به نفع آن انسان شهادت دهد و یا آنکه تضرر شاهد از شهادت خودش با واسطه باشد، مثل اینکه دو نفر با یکدیگر نزاع داشته باشند و شاهد صحنهای به نفع یکی از آن دو را مشاهده و تحمل کرده باشد که اگر در مقام ادای شهادت آن صحنه را بازگو کند خود شاهد نیز مانند مشهود علیه گرفتار میشود.
[ بستن توضیحات ] [ نظرات / امتیازها ] 1- به پاداشتن عدالت هم واجب است، هم لازمهى ایمان است. «یا ایها الذین امنوا کونوا قوّامین بالقسط»
2- قیام به عدالت، باید خوى و خصلت مؤمن گردد. کلمه «قوّام» یعنى بر پا کننده دائمى قسط و عدل.
3- عدالت، حتّى نسبت به غیر مسلمان نیز باید مراعات شود. به اقتضاى اطلاق «کونوا قوّامین بالقسط»
4- عدالت باید در تمام ابعاد زندگى باشد. در اقامه عدل نام مورد خاصّى برده نشده است. «قوّامین بالقسط»
5 - گواه شدن و گواهى دادن به حقّ، واجب است. «کونوا... شهداء للّه»
6- نباید هدف از گواهى دادن، دستیابى به اغراض دنیوى باشد. «شهداء للَّه»
7- اقرار انسان علیه خودش معتبر است. «شهداء للّه و لو على انفسکم»
8 - ضوابط بر روابط مقدّم است. «ولو على انفسکم او الوالدین و الاقربین»
9- رعایت مصالح خود و بستگان و فقرا، باید تحت الشعاع حقّ و رضاى خدا باشد. «شهداء للَّه و لو على انفسکم...»
10- سود و مصلحت واقعى فقرا و اغنیا از طریق شهادت به ناحقّ تأمین نخواهد شد. «ان یکن غنیّاً او فقیراً فاللَّه اولى بهما»
11- همه در برابر قانون مساویند. «غنیاً او فقیراً»
12- پیروى از هواى نفس مانع اجراى عدالت است و ملاحظه فامیل و فقر و غنا نشانهى هوى پرستى است. «فلا تتّبعوا الهوى ان تعدلوا»
13- اداى شهادت واجب است وکتمان وتحریف آن ممنوع. «ان تلووا او تعرضوا»
14- هر نوع کارشکنى، تأخیر وجلوگیرى از اجراى عدالت، حرام است. «ان تلووا»
15- ضامن اجراى عدالت، ایمان به علم الهى است. «فان الله کان بما تعملون خبیراً»
[ نظرات / امتیازها ] عدالت اجتماعى
به تناسب دستورهائى که در آیات گذشته درباره اجراى عدالت در خصوص مورد یتیمان ، و همسران داده شده ، در این آیه یک اصل اساسى و یک قانون کلى درباره اجراى عدالت در همه موارد بدون استثناء ذکر مى کند و به تمام افراد با ایمان فرمان میدهد که قیام به عدالت کنند.
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]توضیح : آیه فوق توجه فوق العاده اسلام را به مساله عدالت اجتماعى در هر شکل و هر صورت کاملا روشن میسازد و انواع تاءکیداتى که در این چند جمله بکار رفته است نشان میدهد که اسلام تا چه اندازه در این مساله مهم انسانى و اجتماعى ، حساسیت دارد، اگر چه با نهایت تاسف میان عمل مسلمانان ، و این دستور عالى اسلامى ، فاصله از زمین تا آسمان است !، و همین یکى از اسرار عقب ماندگى آنها است .
[ بستن توضیحات ] [ نظرات / امتیازها ]