(ام لهم نصیب من الملک فاذا لا یؤتون الناس نقیرا):(آیا اهل کتاب سهمی از نبوت و ولایت و ملک دارند؟ اگر چنین بود از شدت بخل پشیزی به مردم خیر نمی رساندند)، (نقیر)یعنی چیز حقیر و اندکی که مرغ با منقار از زمین برمی دارد و استفهام در اینجا استفهام انکاری می باشد، یعنی گویا می پندارندبهره ای از ملک دارند و مراد از (ملک ) سلطنت بر امور مادی و معنوی است ،درنتیجه شامل ملک نبوت و ولایت و هدایت و نیز شامل مالکیت بندگان و ثروت نیز می شود و خدا چنین ملکی را به آنها افاضه نکرده ، بلکه چنین ملکی تنها از آن خدا و انبیاء الهی است و اهل کتاب اگر هم چنین تسلطی و مالکیتی داشتند ،ازشدت بخل کمترین خیری به مردم نمی رساندند. [ نظرات / امتیازها ]

تفسیر کشاف
وصف الیهود بالبخل و الحسد و هما شر خصلتین : یمنعون ما أوتوا من النعمة و یتمنون أن تکون لهم نعمة غیرهم فقال ( أم لهم نصیب من الملک ) علی أن أم منقطعة و معنی الهمزة لإنکار أن یکون لهم نصیب من الملک ثم قال ( فإذا لا یؤتون ) أی لو کان لهم نصیب من الملک فإذا لا یؤتون أحدا مقدار نقیر لفرط بخلهم . و النقیر : النقرة فی ظهر النواة و هو مثل فی القلة ، کالفتیل و القطمیر . و المراد بالملک : إما ملک أهل الدنیا ، و إما ملک الله کقوله تعالی ( قل لو أنتم تملکون خزائن رحمة ربی إذا لأمسکتم خشیة الإنفاق ) و هذا أوصف لهم بالشح ، و أحسن لطباقه نظیره من القرآن . و یجوز أن یکون معنی الهمزة فی أم : لإنکار أنهم قد أوتوا نصیبا من الملک ، و کانوا أصحاب أموال و بساتین و قصور مشیدة کما تکون أحوال الملوک . و أنهم لا یؤتون أحدا مما یملکون شیئا . و قرأ ابن مسعود : فاذا لا یؤتوا ، علی اعمال إذا عملها الذی هو النصب ، و هی ملغاة فی قراءة العامة ، کأنه قیل : فلا یؤتون الناس نقیرا إذا .
[ نظرات / امتیازها ]

«نَقیر» یا گودى پشت هسته‏ى خرماست، و یا آن چیزى است که پرندگان با منقار خود برمى‏دارند و کنایه از امر ناچیز و اندک است.
امام باقرعلیه السلام درباره‏ى «نصیب من الملک» فرمود: مقصود امامت و خلافت است و مقصود از «الناس» ما اهل‏بیت هستیم.[303] یعنى اگر کسانى به قدرت برسند به اندازه نخ هسته‏ى خرمایى به اهل‏بیت‏علیهم السلام قدرت نخواهند داد.
در تفسیر مجمع‏البیان آمده که یهود به قدرى انحصار طلبند که اگر قدرتى به دست آورند، به دیگران نمى‏دهند. این معنى، با روحیّه‏ى بخل و تنگ نظرى یهود، سازگارتر است.

--------------------------------------------------------------------------------
303) کافى، ج‏1، ص 205.
[ نظرات / امتیازها ]

در تفسیر دو آیه گذشته گفته شد که یهود به خاطر جلب توجه بت‏پرستان مکه گواهى دادند که بت‏پرستى قریش از خداپرستى مسلمانان بهتر است ! و حتى خود آنان در مقابل بتها سجده کردند ! ، در این آیات این نکته یادآورى شده که قضاوت آنان به دو دلیل فاقد ارزش و اعتبار است :
1 -آنها ( یهود ) از نظر موقعیت اجتماعى ، آن ارزش را ندارند که بتوانند بین افراد قضاوت و حکومت کنند و هرگز مردم حق حکومت و قضاوت در میان خود را به آنها واگذار نکرده‏اند تا آنها بتوانند دست به چنین کارى بزنند ( ام لهم نصیب من الملک).
به علاوه آنها هیچگاه شایستگى حکومت مادى و معنوى بر مردم را ندارند ، زیرا آنچنان روح انحصارطلبى بر آنان چیره شده که اگر چنان موقعیتى را پیدا کنند به هیچکس ، هیچ حقى ، نخواهند داد ، و همه امتیازات را دربست به خودشان تخصیص مى‏دهند ! ( فاذا لا یؤتون الناس نقیرا ) .
بنا بر این با توجه به اینکه قضاوت یهود از چنین روحیه‏اى سرچشمه گرفته که همواره حق را به خود یا به کسانى مى‏دهند که در مسیر منافع آنها باشند مسلمانان هرگز نباید از این گونه سخنان ، نگرانى بخود راه دهند.
[ نظرات / امتیازها ]

حکم یهود را به این که مشرکان هدایت یافته تر از پیامبر و اصحاب او هستند بیان کرد اکنون مى گوید: آنها شایسته چنین حکمى نیستند زیرا سلطنتى ندارند

أَمْ لَهُمْ نَصِیبٌ مِنَ اَلْمُلْکِ : این استفهام براى انکار است یعنى آنها را بهره اى از سلطنت و پادشاهى نیست جبایى گوید: منظور از «ملک» نبوت است یعنى آیا براى آنها از نبوت، نصیبى است تا اطاعت ایشان بر مردم واجب باشد؟ برخى گفته اند: منظور از «ملک» همان است که یهود ادعا مى کردند که در آخر الزمان به آنها بر مى گردد و از میان آنها کسى خروج مى کند که ملت آنها را تجدید و بدینشان دعوت مى کند، از اینرو خداوند آنان را تکذیب کرد

فَإِذاً لاٰ یُؤْتُونَ اَلنّٰاسَ نَقِیراً : اگر همه دنیا و سلطنت آن به آنها داده شود، اندکى از حقوق مردم را ادا نمى کنند و در تفسیر ابن عباس است که: اگر براى ایشان نصیبى از سلطنت بود، به محمد ص و اصحابش چیزى نمى دادند و برخى گفته اند، آنان داراى باغ و بستان و اموال بودند و به مستمندان چیزى نمى دادند [ نظرات / امتیازها ]

«أَمْ لَهُمْ نَصِیبٌ مِنَ اَلْمُلْکِ فَإِذاً لاٰ یُؤْتُونَ اَلنّٰاسَ نَقِیراً» 53 طبرى: یعنى یهودیان به چیز اندک بى ارزش بخیل هستند اگرچه پادشاه باشند و چیزهاى پرقیمت در اختیار داشته باشند

ابو الفتوح: بعضى این آیه را چنین معنى کرده اند: این یهودیها که مى گویند اعراب قریش به راه راست هستند نسبت بمسلمین، آیا اینها پیغمبر هستند که حکم مى کنند بهدایت عده اى و گمراهى دیگران، یا بهره اى از حکومت و سلطنت دارند که براى یک عده بر ضرر عده دیگر فرمان صادر مى کنند؟ پس آنها نمى توانند بى مقدارترین چیزى به مردم ببخشند

مجمع: پس از آنکه در آیت جلو نقل شد که یهود قریش را بهتر و به راه راست معرفى کردند اینجا گفته شده است: در اختیار آنها نیست حکومتى تا چنین حکمى بکنند، و بعضى گفته اند: مقصود از ملک ادعاى یهود است که مى گفتند: در آینده، کسى از ما قیام مى کند که دین ما را تازه کند و حکومت در اختیار ما باشد، در برابر این ادعا باین جمله تکذیب ادعاى آنها شده است و در دنباله ى آن گفته شده است که اگر حکومت همه ى جهان با آنها باشد کمترین چیز به کسى نمى دهند، و در تفسیر ابن عبّاس است یعنى به پیغمبر و پیروانش چیزى نخواهند داد، و بعضى گفته اند: چون آنها باغ و بستان و سرمایه ى زیاد داشتند و به کسى چیزى نمى دادند، جمله ى آخر براى معرفى آنها است

فخر: بعضى گفته اند: چون یهود ادّعا مى کردند که ما بیشتر استحقاق حکومت و پیغمبرى داریم و نباید پیرو محمّد بشویم، با این آیه آنها را توبیخ کرد، و دیگرى گفته است مقصود از ملک تملیک است و بخشیدن یعنى اگر مى توانستند به کسى چیزى ببخشند مى توانستند جلوگیر مقام نبوّت بشوند ولى نه مال دارند و نه اگر داشته باشند مى دهند [ نظرات / امتیازها ]

أَمْ لَهُمْ نَصِیبٌ مِنَ اَلْمُلْکِ فَإِذاً لاٰ یُؤْتُونَ اَلنّٰاسَ نَقِیراً گفته اند (أَمْ لَهُمْ نَصِیبٌ مِنَ اَلْمُلْکِ ) (أَمْ ) منقطعه و معادل همزه استفهام نیست که آن را (أَمْ ) متصله مى نامند و در تقدیر چنین است(بل لهم نصیب من الملک)یعنى یهود را از پادشاهى نصیبى نیست که مردم تابع آنها گردند و اگر بفرض از پادشاهى و مال بهره مند شوند در آن هنگام بقدر گودى میان هسته خرما به مردم چیزى ندهند و این مبالغه در خسّت آنها است
[ نظرات / امتیازها ]

أَمْ لَهُمْ نَصِیبٌ مِنَ اَلْمُلْکِ فَإِذاً لاٰ یُؤْتُونَ اَلنّٰاسَ نَقِیراً؛ یعنى یهود دولت و سلطنتى ندارد و اگر از آن بهره اى مى داشت، تمامى خوبى ها را به خود اختصاص مى داد و چیزى را به کسى، هرچند به مقدار گودى که در پشت هستۀ خرما قرار دارد، واگذار نمى کرد و سخن خداى بزرگ و پیش گویى قرآن کریم، راست است؛ زیرا آنان همانند گذشته، همچنان نمى توانند نعمت خدا را در دست یکى از بندگانش ببینند و از هر راهى که بتوانند آن را از دست وى مى گیرند اگر بتوانند با نیرنگ و توطئه، یا ربا و یا فریفتن با دختران و زنانشان، این کار را مى کنند و اگر اندکى قدرت داشته باشند، دست به چپاول و غارت مى زنند و جوى خون جارى مى سازند به عنوان نمونه: از روزى که یهودیان سرزمین فلسطین را به سال 1948 میلادى غصب کردند، پس ازآن که در بسیارى از مناطق این سرزمین به کشتار زنان و کودکان دست زدند، ساکنان آن را از خانه هایشان بیرون راندند اسرائیل در سال 1967 با پشتیبانى استعمار به قسمت هاى دیگرى از کشورهاى عربى حمله برد و همان جنایات قبلى خود، یعنى کشتار و آواره کردن را تکرار کرد البتّه این گونه جنایات در تاریخ و شیوۀ یهودیان، امرى شگفت آور نیست

روزگارى اعراب به سلطنت و قدرت رسیدند و سلطنت آنها صدها سال ادامه یافت و به شرق و غرب گسترش پیدا کرد و یهود از جملۀ آنان به شمار مى رفت

عرب ها عدالت را میان تمامى مردم برقرار و با یهودیان و پیروان دیگر ادیان، خوش رفتارى کردند تا آنجا که برخى از دانشمندان با انصاف غرب، نظیر گوستاو لوبون گفتند: «تاریخ، کشورگشایى را که بارحم تر از عرب باشد، سراغ ندارد» دانشمندان دیگر نیز همین شهادت را داده اند البتّه این موضوع هیچ گونه تعجبى ندارد؛ زیرا همان طور که ابن صیفى گفته است: «از هر ظرفى همان تراوش کند که در آن است»

خوب است آنچه نویسندۀ المنار در تفسیر این آیه در شصت سال پیش، آن هنگام که فلسطین تحت حکومت عثمانیان بود، یادآور شده است، نقل کنیم عین سخن مؤلف المنار عینا چنین است:

«حاصل معناى آیه، آن است که یهودى ها افرادى بسیار بخیلند که نمى خواهند کسى از آنان نفعى ببرد و اگر قدرتى به دست آورند، مردم را از کمترین و ناچیزترین سود محروم مى سازند بنابراین، چگونه برایشان دشوار نباشد که از میان اعراب، پیامبرى ظهور کند که یهود تحت سلطۀ اصحاب او باشند این خصلت همچنان در یهود وجود داشته است و امروز نیز همان را دارند ازاین رو، اگر آنها به هدفى که براى رسیدن به آن تلاش مى کنند؛ یعنى تشکیل دولتى یهودى در فلسطین برسند، مسلمانان و مسیحیان را بیرون خواهند کرد و هیچ حقّى براى آنان قائل نخواهند شد

شواهد زیادى در دست است که یهودیان مى خواهند سرزمین مقدّس را تصرّف کنند و دیگران را از هرگونه درآمدى محروم سازند آنها براى رسیدن به این هدف، ثروت زیادى را ذخیره کرده اند ازاین رو، بر عثمانیان واجب است که به یهود مجال ندهند تا در فلسطین دست به چنین کارى بزنند و براى آنها زمینۀ مالک شدن سرزمین فلسطین را آماده نسازند و نیز نگذارند که آنان به طور گسترده به این سرزمین مهاجرت کنند؛ چرا که این کار، خطرى بزرگ در پیش دارد » [ نظرات / امتیازها ]

أَمْ لَهُمْ آیا یهودان را است ام منقطعه است و معنى آن انکار است از آنکه ایشان را نصیبى باشد یعنى نیست ایشان را نَصِیبٌ مِنَ اَلْمُلْکِ بهرۀ از پادشاهى تا مردمان تابع ایشان شوند در آنچه فرمایند و لازم باشد اطاعت ایشان در این حکم که هٰؤُلاٰءِ أَهْدىٰ مِنَ اَلَّذِینَ آمَنُوا سَبِیلاً زعم یهودان بود که ایشان بملک و نبوت از غیر خود سزاوارتراند بدین سبب از متابعت عرب ننگ داشتند و میگفتند که آخر منصب ملکدارى و حکم گذارى و پیغمبرى بما خواهد رسید حقتعالى فرمود که ایشان را از ملک بهرۀ نیست و اگر بفرض از ملک و مال بهره مند شوند فَإِذاً پس آن هنگام لاٰ یُؤْتُونَ اَلنّٰاسَ ندهند مردمان را یا پیغمبر و اصحاب او را نَقِیراً آن مقدار گودى که پشت دانۀ خرما است و این اغراق است و شدة مبالغه در شح و بخل ایشان که در وقت پادشاهى با فقیر بنقیرى مضایقه دارند پس به هنگام دست تنگى و درویشى و مذلت و خوارى پیداست که چه چیز بکسى دهند و میتواند بود که معنى همزه انکار باشد از آنکه چیزى از آنچه مالک آنند بکسى دهند بطریق کنایه چه مرویست که ایشان اصحاب اموال و بساتین و قصور مشیده بودند هم چنان که ملوک را میباشد یعنى ایشان با وجود کثرت اموال مقدار نقیرى بفقیرى نمیدهند بدانکه اذن در یؤتون عمل نکرده بجهت آنکه هر گاه واقع شود میان فا و فعل و یا واو و فعل جایز است که القاى آن نمایند از عمل بجهت اعتماد بعطف آن بر ما تقدم هم چنان که ظننت و اخوات آن که چون متوسط و متأخر واقع میشود ملغى میشود چه اذن در این صورت در حکم تأخیر است کانه قیل (و لا یؤتون الناس نقیرا اذن) و از این قبیلست وَ إِذاً لاٰ یَلْبَثُونَ خِلاٰفَکَ إِلاّٰ قَلِیلاً که در این تقدیر است (و لا یلبثون خلافک الا قلیلا اذن) حاصل که حق تعالى جمع فرموده میان بخل و حسد یهود را در ذم بجهت آنکه این هر دو صفت رذیله اند و بینهما تجاذب و تلازم است [ نظرات / امتیازها ]

یعنى اگر نصیبى از پادشاهى دنیا داشتند کمتر چیزى از آن را به اهلش نمى دادند در کافى از حضرت باقر (ع) روایت نموده است که مراد بملک امامت و خلافت است و مراد از مردم مائیم و نقیر نقطۀ است که در وسط هسته است فیض ره فرموده تخصیص ناس به آنها شاید براى آن باشد که دنیا براى ایشان خلق شده و خلافت حق آنانست و اگر اموال در دست آنها بود مردم منتفع مى شدند و چون ایشان از حقوقشان محروم شدند مردم هم از حقوق و منافعشان بازماندند پس آنها به منزله تمام مردمند و وارد شده است که مائیم ناس و شیعیان مایند اشباه الناس و سایر ناسند نسناس حقیر عرض مى کنم بیان ایشان براى روایت اخیر مناسب است ولى روایت اولى که مفسر آیه است احتیاج باین بیان ندارد زیراکه در آن روایت بیان مصداق و مراد واقعى از لفظ ناس شده است نه بیان مفهوم تا اختصاص مدلول لفظى به آنها فهمیده شود و اللّه اعلم
[ نظرات / امتیازها ]