استفهام در این جمله توبیخى است؛ و ضمیر جمع در «یتدبرون» به همان نامبردگان در آیه قبل برمى‏گردد؛ و اگر کلمه «قلوب» را نکره آورد براى این است که- به قول بعضى (مجمع البیان، ج: 9، ص: 104)- دلالت کند بر اینکه مراد، قلوب آنان و امثال ایشان است. [ نظرات / امتیازها ]

در مجمع البیان (ج: 9، ص: 104) گفته: این آیه دلالت دارد بر بطلان این سخن که بعضى گفته‏اند: جائز نیست کسى ظاهر قرآن را تفسیر کند، مگر به وسیله خبرى که از ائمه رسیده باشد و یا انسان خودش از امام چیزى شنیده باشد. [ نظرات / امتیازها ]

از امام صادق و موسى بن جعفر (علیهماالسلام) روایت شده که در معناى آیه «أَ فَلا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ ...» فرموده‏اند: چرا در قرآن تدبر نمى‏کنند تا حقى که به گردن دارند اداء کنند.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

به این ترتیب باید قرآن مجید در متن زندگى مسلمانان قرار گیرد و آن را قدوه و اسوه خویش قرار دهند دستوراتش را مو به مو اجرا کنند، و تمام خطوط زندگى خویش را با آن هماهنگ سازند.
اما بهره گیرى از قرآن نیاز به یک نوع خود سازى دارد، هر چند خود قرآن نیز به خود سازى کمک مى‏کند، چرا که اگر بر دلها قفلها باشد، قفلهائى از هوى و هوس، کبر و غرور، لجاجت و تعصب، اجازه ورود نور حق به آن نمى‏دهد [ نظرات / امتیازها ]