(الم تر الی الذین نهوا عن النجوی ثم یعودون لما نهوا عنه و یتناجون بالاثم والعدوان و معصیت الرسول و اذا جاؤک حیوک بما لم یحیک به الله و یقولون فی انفسهم لولا یعذبنا الله بما نقول حسبهم جهنم یصلونها فبئس المصیر):(آیا ندیدی کسانی را که از نجوی نهی شدند و باز بدانچه از آن نهی شدند، رجوع کردند و در باره گناه و دشمنی و نافرمانی از رسول به نجوی پرداختند و وقتی که به نزدت می آیند،تحیتی به تو می فرستند که آنطور تحیت را خدای تعالی به تو نداده و در دل خود و یا نزدهمفکران خود اظهار دلواپسی می کنند، که نکند خدا به جرم آنچه می گوئیم ما را عذاب کند، ایشان را فقط جهنم کفایت می کند که در آتش آن خواهند افتاد و چه بدبازگشتگاهی است ).ظاهرا نجوی کردن علیه رسول خدا ص و مؤمنین حقیقی در میان جمعی از منافقان و بیمار دلان سست ایمان ، شایع شده بوده و پیرامون گناه و دشمنی و نافرمانی از پیغمبر بایکدیگر نجوی می کرده اند، تا مؤمنین واقعی را آزار دهند و حتی از نهی الهی هم متذکرنشده و به این عمل خود ادامه داده اند، لذا خداوند روی سخن را متوجه رسولخدا ص نموده و از تخاطب با آنها اعراض کرده تا بفهاند آنها لیاقت همکلامی با خدا را ندارند وسپس به توبیخ و مذمت غیابی از ایشان می پردازد و خطاب به رسول خود می فرماید: آیاندیدی افرادی را که با اینکه از نجوی نهی شدند، دوباره عمل نکوهیده خود را تکرارکردند و در باره اثم (اعمالی که اثر سوء دارد، ولی اثر آن فقط متوجه مرتکب آن می شود، مثل شرابخواری یا ترک صلاه ) و عدوان (اعمال زشتی که ضرر آن متوجه دیگران می شود، مثل آزار مردم و تهمت و غیبت و ...)که هر دوی این موارد ازمصادیق معصیت خدا هستند و نیز در باره معصیت رسول (یعنی اموری که از ناحیه خداامر و نهی در باره آن نرسیده ، اما رسولخدا ص از جانب خود به منظور تأمین مصالح امت دستور آنها را صادر نموده )با یکدیگر نجوی کردند و به این اعمال خود مداومت نمودند، اینها وقتی که به نزد تو حاضر می شوند به غیر (سلام ) که تحیت تشریع شده ازجانب خداست ، به تو درود می فرستند(49) و در دل خود می گویند: تو پیامبر خدا نیستی ،اگر بودی خدا ما را به خاطر آن اقوال و آن نوع تحیت عذاب می کرد.اما خداوند در جواب آنها می فرماید: اینها در پندار خود به خطا رفته اند و به آن عذابی که وعده داده شده اند می رسند، چون هر آینه داخل عذاب جهنم خواهند شد وحرارت آن را خواهند چشید و همین جهنم که بسیار بازگشتگاه بدی است ، برای عذاب آنها کفایت میکند. [ نظرات / امتیازها ]

شأن نزول:

در مورد این آیه دو شأن نزول نقل شده که هر کدام مربوط به یک قسمت از آیه است.
نخست این که: جمعى از یهود و منافقان در میان خودشان جدا از مؤمنان نجوا مى‏کردند و گاه با چشمهاى خود اشاره‏هاى ناراحت کننده‏اى به مؤمنان داشتند، و همین باعث غم و اندوه مؤمنان مى‏شد، هنگامى که این کار را تکرار کردند مؤمنان شکایت به رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله نمودند، پیامبر صلّى اللّه علیه و آله دستور داد که هیچ کس در برابر مسلمانان با دیگرى نجوا نکند، اما آنها گوش ندادند، باز هم تکرار کردند، آیه نازل شد (و آنها را سخت بر این کار تهدید کرد).
همچنین نقل شده که: گروهى از یهود خدمت پیامبر صلّى اللّه علیه و آله آمدند و به جاى «السّلام علیک» گفتند: «السّام علیک یا ابا القاسم» (که مفهومش مرگ بر تو یا ملالت و خستگى بر تو باد، است).
پیامبر صلّى اللّه علیه و آله در جواب آنها فرمود: «و علیکم همین بر شما باد».
عایشه مى‏گوید: من متوجه این مطلب شدم و گفتم: «علیکم السّام و لعنکم اللّه و غضب علیکم مرگ بر شما، خدا لعنت کند شما را، و غضب کند»! پیامبر به من فرمود: مدارا کن و از خشونت و بدگوئى بپرهیز.
گفتم: مگر نمى‏شنوى مى‏گویند: «مرگ بر تو»! فرمود: مگر تو هم نشنیدى که من در جواب «علیکم» گفتم! اینجا بود که خداوند آیه نازل کرد که هنگامى که این گروه نزد شما مى‏آیند تحیتى مى‏گویند که خدا چنان تحیتى به شما نگفته است. [ نظرات / امتیازها ]

«نجوا» از شیطان است!
در اینجا همچنان ادامه بحثهاى نجواست.
نخست مى‏فرماید: «آیا ندیدى کسانى را که از نجوا [- سخنان در گوشى‏] نهى
شدند سپس به کارى که از آن نهى شده بودند باز مى‏گردند، و براى انجام گناه و تعدى و نافرمانى رسول خدا به نجوا مى‏پردازند» (أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِینَ نُهُوا عَنِ النَّجْوى‏ ثُمَّ یَعُودُونَ لِما نُهُوا عَنْهُ وَ یَتَناجَوْنَ بِالْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ مَعْصِیَةِ الرَّسُولِ).
از این تعبیر به خوبى استفاده مى‏شود که قبلا به آنها هشدار داده شده بود که از نجوا بپرهیزند کارى که ذاتا تولید نگرانى و بدگمانى در دیگران مى‏کند.
در ادامه این سخن به یکى دیگر از اعمال خلاف منافقان و یهود اشاره کرده، مى‏فرماید: «و هنگامى که نزد تو مى‏آیند تو را تحیّتى (و خوشامدى) مى‏گویند که خدا به تو نگفته است» (وَ إِذا جاؤُکَ حَیَّوْکَ بِما لَمْ یُحَیِّکَ بِهِ اللَّهُ).
منظور از «تحیت الهى» در این آیه همان جمله «السّلام علیک»، یا «سلام اللّه علیک» مى‏باشد که شبیه آن در آیات قرآن در مورد پیامبران و بهشتیان و غیر آنها کرارا آمده است: از جمله در آیه 181 سوره صافات مى‏خوانیم: «و سلام على المرسلین سلام بر تمام رسولان پروردگار».
سپس مى‏افزاید: آنها نه فقط مرتکب این گناهان بزرگ مى‏شوند، بلکه آن چنان از باده غرور سرمست هستند که «در دل مى‏گویند: (اگر اعمال ما بد است پس) چرا خداوند ما را به خاطر گفته‏هایمان عذاب نمى‏کند»؟! (وَ یَقُولُونَ فِی أَنْفُسِهِمْ لَوْ لا یُعَذِّبُنَا اللَّهُ بِما نَقُولُ).
به این ترتیب هم عدم ایمان خود را به نبوت پیامبر صلّى اللّه علیه و آله ثابت کردند و هم عدم ایمان به احاطه علمى خداوند.
ولى قرآن در یک جمله کوتاه به آنها چنین پاسخ مى‏گوید: «جهنم براى آنان کافى است (و نیازى به مجازات دیگر نیست، همان جهنمى که به زودى) وارد آن مى‏شوند و چه بد فرجامى است» (حَسْبُهُمْ جَهَنَّمُ یَصْلَوْنَها فَبِئْسَ الْمَصِیرُ).
البته این تعبیر نفى عذاب دنیوى را در باره آنها نمى‏کند. [ نظرات / امتیازها ]

(أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِینَ نُهُوا عَنِ النَّجْوَىٰ ثُمَّ یَعُودُونَ لِمَا نُهُوا عَنْهُ وَیَتَنَاجَوْنَ بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَمَعْصِیَتِ الرَّسُولِ وَإِذَا جَاءُوکَ حَیَّوْکَ بِمَا لَمْ یُحَیِّکَ بِهِ اللَّهُ وَیَقُولُونَ فِی أَنْفُسِهِمْ لَوْلَا یُعَذِّبُنَا اللَّهُ بِمَا نَقُولُ ۚ حَسْبُهُمْ جَهَنَّمُ یَصْلَوْنَهَا ۖ فَبِئْسَ الْمَصِیرُ):
طبرسی از ابن عباس روایت کرده که آیه فوق درباره یهود و منافقین نازل شده آن ها با یک دیگر راز می گفتند در غیبت مومنین و نظرمی‌کردند به مومنین و به چشم بهم زدن آن ها را مسخره می‌کردند مومنین گمان می کردند که منافقین از کشتن خویشان و برادران آن ها که به جهاد رفته اند خبر دارند لذا( از این رو) ملول( آزرده ، غمگین) و افسرده می‌شدند و چون خویشان و برادران آن ها سلامت برمی‌گشتند مسرور و خوشحال می‌شدند به رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم ) شکایت کردند از منافقین آن حضرت نهی فرمود از راز گفتن، منافقین مخالفت نموده و باز نه ایستادند از راز گفتن آیه مزبور(نام برده) نازل شد، دیگر آن که یهودیان حضور رسول خدا می رسیدند و به جای السلام علیک السام می گفتند و السام به معنی موت است و بعضی از منافقین حضورش شرفیاب شده درخواست می کردند چیزی را که از برای آن ها حلال نبود حلال نماید و به کلامی که مرسوم بود زمان جاهلیت مانند انعم صباحآ و مسائآ به جای سلام تحیت می گفتند خداوند به پیغمبرش خطاب فرمود هر گاه اینان تو را تحیت گویند به تحیتی به خدا دستور نداده به آن ها بگو به جای تحیت شما خداوند تحیتی که از تحیت شما برتر و بهتر است و آن تحیت اهل بهشت که گفتن السلام علیک می باشد امر و دستور فرمود
درکافی ذیل آیه فوق از حضرت باقر (علیه السلام) روایت کرده که فرمود مرد یهودی وارد شد بر پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) عایشه حضورش بود گفت السام علیک یعنی مرگ و شمشیر بر تو باد پیغمبر در جواب فرمود بر خودت باد یهودی دیگر وارد شد او هم همین طور گفت رسول خدا فرمود بر تو باد سومی وارد شد او هم همین طور، عایشه در غضب شد گفت بر شما یهودیان سام و غضب و لعنت خدا باد ای برادران بوزبنه و خنزبر پیغمبر فرمود ‏ای عایشه اگر فحاشی ممثل(مجسم،نمایان) شود به صورت بدی ممثل خواهد شد هرگز رفق(لطف) و مدارا را از دست نده عرض کرد ‏ای رسول خدا مگر نشنیدی آن ها چه گفتند فرمودشنیدم منم کلام آن ها را به خودشان رد کردم و هرگاه مسلمانی بر شما سلام کند درجوابش بگوئید السلام علیکم و اگر کافری سلام کند جوابش فقط علیک بگوئید
ابن بابویه از سعیدخدری روایت کرده که یکی از علائم نفاق داشتن بغض علی بن ابیطالب( علیه السلام) روزی پیغمبر در مجلسی تشریف داشت دونفر منافق با یک دیگر نجوا می کردند رسول خدا تا نگاهش به آن ها افتاد غضب شدیدی به حضرتش عارض شد و فرمود به آن خدائی که جانم در دست قدرت او است کسی در بهشت وارد نمی شود مگر آن که مرا دوست داشته باشد و دروغ می گوید کسی که گمان می کند مرا دوست داشته و حال آن که بغض علی را در دل خود پنهان کرده است پس از آن آیه مزبور در همان مجلس نازل شد. [ نظرات / امتیازها ]