(فذوقوا فلن نزیدکم الا عذابا):(پس بچشید که هرگز بر شما چیزی جز رنج و عذاب دوزخ نمی افزاییم )می فرماید: بدرستی جهنم محلی برای کمین و انتظار کشیدن است و از این آیه استفاده می شود که همه مردم از جهنم عبور داده می شوند اما جهنم در رصد و کمین مجرمین است و طاغیان و کسانی که همواره از حد بندگی خروج کرده اند جهنم مأوایشان خواهد بود و به آنجا باز می گردند و روزگاران طولانی در آنجا درنگ خواهند نمود، چون آنها با اعمالی که در دنیا کرده اند، جهنم و عذاب آن را برای خودتدارک نموده اند و در آن دوران طولانی عذاب ، اثری از خنکی و نوشیدنی نیست ، مگرآب سوزان و چرک و خون اهل دوزخ و این جزایی موافق با اعمال پلید آنهاست ، چون این افراد انتظار و امیدی به روز جزا و حساب نداشتند و بطور عجیبی آیات ما را تکذیب می کردند، در حالیکه ما همه چیزها من جمله اعمال آنها را ضبط و ثبت کرده ایم ، ودر کتابی جلیل القدر احصاء نموده ایم تا در نهایت جزائی مطابق اعمالشان به آنها بدهیم ،آنگاه در جهت مأیوس کردن ایشان از هر روزنه نجاتی می فرماید: بچشید که ما جزعذاب بر عذابتان نمی افزائیم ، یعنی عذاب به هیچ وجه از شما منقطع نخواهد شد و تا ابدگرفتار آن خواهید بود. [ نظرات / امتیازها ]

پس بچشید [نتیجه کردارتان را] که جز عذاب براى شما نمى افزائیم.

1 - خداوند با فرمانى تحقیرآمیز، طغیان گران را به تحمل عذاب جهنم ملزم مى سازد.

للطّـغین ... فذوقوا

2 - عذاب جهنم و افزایش آن، نتیجه انکار معاد و تکذیب آیات الهى و عقوبتى متناسب با آن گناهان است.

فذوقوا فلن نزیدکم

«فاء» در «فذوقوا» و «فلن نزیدکم» دلالت مى کند که چشیدن عذاب فزاینده پیامدى مناسب براى گناهان بیان شده در آیات پیشین است.

3 - افزایش مداوم عذاب، هشدار خداوند به جهنمیان

فلن نزیدکم إلاّ عذابًا

4 - عذاب دوزخیان در قیامت، در اختیار خداوند و به دست او است.

فلن نزیدکم

5 - عذاب دوزخ جاودانه است و جهنمیان، آینده جز افزایش عذاب ندارند. *

فلن نزیدکم إلاّ عذابًا

6 - سخن گفتن خداوند، با جهنمیان در آخرت

فذوقوا فلن نزیدکم إلاّ عذابًا

خطاب «فذوقوا» ممکن است در آخرت صادر شود و این آیه حاکى از آن باشد و نیز ممکن است در همین دنیا و با مفروض گرفتن مخاطبانى حاضر، القا شده باشد که شیوه اى مبالغه آمیز در تهدید است. برداشت یاد شده براساس اولین احتمال است. [ نظرات / امتیازها ]

[30] و امروز روز جزا است که پس از احصا و رسیدگى کامل داده مى‏شود.

فَذُوقُوا فَلَنْ نَزِیدَکُمْ إِلَّا عَذاباً- پس بچشید، و براى شما افزون نکنیم مگر عذاب را.»

این پایانى ترسناک است، و شناخت آدمى در دنیا نسبت به این حقیقت که عذاب جهنم نیز به همان گونه افزایش پیدا مى‏کند که نعیم فردوس در حال افزایش است، این افزایش را مطابق حکمت و عادلانه مى‏داند، بدان سبب که آدمى با اختیار آزاد خود به این عاقبت رسیده است.

به حق باید گفت که تصور این حقیقت ما را بیشتر از جهنم بر حذر مى‏دارد و شوق افزونترى را نسبت به بهشت در ما برمى‏انگیزد، و از پیامبر- صلى اللَّه علیهو آله- روایت شده است که گفت: «این آیه شدیدترین آیه قرآن درباره اهل آتش است». «11» [ نظرات / امتیازها ]

و در آخرین آیه مورد بحث روى سخن را به دوزخیان مى کند و مى فرماید:

فَذُوقُوا فَلَنْ نَزِیدَکُمْ إِلاَّ عَذاباً

اینک این عذاب دردناک را بچشید، که جز بر عذاب مرگبار شما چیزى نخواهیم افزود؛ و این بدان جهت است که هر لحظه عذابى سخت تر بر دوزخیان سرکش باریدن مى کند. [ نظرات / امتیازها ]

«فاء» در «فذوقوا» و «فلن نزیدکم» دلالت مى کند که چشیدن عذاب فزاینده پیامدى مناسب براى گناهان بیان شده در آیات پیشین است.
1 - خداوند با فرمانى تحقیرآمیز، طغیان گران را به تحمل عذاب جهنم ملزم مى سازد
2 - عذاب جهنم و افزایش آن، نتیجه انکار معاد و تکذیب آیات الهى و عقوبتى متناسب با آن گناهان است.
3 - افزایش مداوم عذاب، هشدار خداوند به جهنمیان
4 - عذاب دوزخیان در قیامت، در اختیار خداوند و به دست او است.
5 - عذاب دوزخ جاودانه است و جهنمیان، آینده جز افزایش عذاب ندارند.

وقتى حضرت حق سی‌امین آیه از نبأ را نازل نمود که: فذوقوا فلن نزیدکم الاّ عذابا؛ پس بچشید که جز به عذاب شما نیفزائیم .
این بار پیامبر گرامى اسلام فرمود: هذِهِ الایة اَشدُّ مَا فِى القُرآنِ عَلَى اَهلِ النّار ؛ این آیه سخت ترین آیه در میان همه آیات قرآن در مورد دوزخیان است .
[ نظرات / امتیازها ]

پس بچشید، نمی‌افزاییم جز بر عذاب شما.
تناسب وفاق بودن عذاب با افزایش آن
وفاق بودن عذاب با افزایش عذاب اینگونه در تناسب است که هر کسی در دنیا یک خطی را برای خودش معین می‌کند، در دنیا انسان به این اندازه فرصت دارد که جهت را به هر سمتی معین کند، به سمت سعادت و کمال یا به سمت سقوط و حبوط.
این فرصتی که به انسان داده شده است محدود است، اما فرصت و آزمایشی برای ابدیت است؛ اگر در خط کمال قرار گرفت، هر وقت که مرد، به آن کمال و به آن بهشت هم هر روز برای او زیباتر از دیروز است، می‌رسد، اگر در خط روز افزون سقوط و حبوط قرار گرفت، این خط هم انتها ندارد.
مردن مانند این است که صحنه را عوض کرده‌اند و اگر بر فرض انسان نمی‌مرد، در این مسیری که برای خودش تعیین کرده، هر روز از روز قبل بیشتر پیش می‌رفت و مرگ فقط اختیارات را از انسان می‌گیرد.
انسان طاغی در چاهی است که ته ندارد، و اگر در این فرصتی که به او داده شده است، برنگردد و خود را نجات ندهد، وقتی پرده کنار کشیده شد، خود را در چاهی خواهد یافت که ته ندارد و او هم همواره در آن سقوط می‌کند و در جهنم هم مانند همین وضعیت است و انسان طاغی هر روز در عذاب روز افزون است.
[ نظرات / امتیازها ]

در آیه مورد بحث لحن سخن را تغییر داده ، و از غیبت به خطاب مبدل نموده ، آنها را مخاطب ساخته ، و ضمن جمله تهدیدآمیز و خشم‏آلود و تکاندهنده‏اىمى‏فرماید : پس بچشید که چیزى جز عذاب بر شما نمى‏افزائیم ! ( فذوقوا فلن نزیدکم الا عذابا).
هر چه فریاد کنید ، یا ویلتنا بگوئید ، تقاضاى باز گشت به دنیا و جبران گناهان نمائید از شما مسموع نیست ، و چیزى جز بر عذاب شما افزوده نخواهد شد.
این جزاى کسانى است که وقتى در مقابل دعوت پر مهر انبیاى الهى به سوى ایمان و تقوى قرار مى‏گرفتند ، مى‏گفتند : سواء علینا ا وعظت ام لم تکن من الواعظین : براى ما یکسان است مى‏خواهى اندرز ده ، یا اندرز مده ! ( شعراء - 136).
و این جزاى کسى است که وقتى آیات الهى براى او خوانده مى‏شد جز بر نفرتش چیزى نمى‏افزود ، ( و ما یزیدهم الا نفورا ) ( اسراء - 41 ) .
و بالاخره این است سزاى کسى که از هیچ گناهى روى‏گردان نبود و به هیچ کار خیرى علاقه نداشت.
در حدیثى از پیغمبر گرامى اسلام (صلى‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم‏) نقل شده است که فرمود : هذه الایة اشد ما فى القرآن على اهل النار : این آیه شدیدترین آیه‏اى است که در قرآن مجید درباره دوزخیان آمده است!.
چگونه این چنین نباشد در حالى که خداوند غفور و رحیم آنچنان بر آنها خشمگین شده که آنها را با جمله‏اى که تمام درهاى امید را به روى آنان مى‏بندد مخاطب ساخته ، و جز وعده افزودن عذاب چیزى به آنها نمى‏دهد . [ نظرات / امتیازها ]