فرعون در این جمله ادعاى ربوبیت مىکند، و ظاهرش این است که خود را رب اعلا مىپنداشته یعنى از سایر ارباب که مورد پرستش مصریان بودند بلند مرتبهتر مىدانسته.
و بعید نیست منظورش از این برترى با اینکه خودش هم بتپرست بوده، و به حکایت قرآن درباریانش براى تحریکش مىگفتند: «آیا موسى را آزاد مىگذارى تا در زمین فساد نموده، تو را و خدایانت را تباه کند» (الأعراف/127)، این بوده که بگوید: من از همه خدایان به شما نزدیکترم، براى اینکه ارزاق شما به دست من تامین مىشود، و شؤون زندگى و شرافت و آقائیتان به همت من حفظ مىشود، ولى سایر خدایان داراى این صفت نیستند.
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]توضیح : بعضى از مفسرین (روح المعانى، ج 30، ص 30) گفتهاند: مرادش این بوده که خود را بر همه کسانى که متولى امور مردمند برترى بدهد، نه اینکه ادعاى خدایى کند، و حاصل دعوتش این است که من سلطان شما، و ما فوق سایر اولیاى امور مملکت شمایم، ما فوق حکام و عمال مملکتم. پس آیه مورد بحث در معناى آیه دیگرى است که در آن کلام فرعون را حکایت نموده، مىفرماید: «وَ نادى فِرْعَوْنُ فِی قَوْمِهِ قالَ: یا قَوْمِ أَ لَیْسَ لِی مُلْکُ مِصْرَ ...» (الزخرف/51).
لیکن این قول با ظاهر کلام مخالف است، چون فرعون در ضمن سخنانش با قوم تصریح به الهیت خود کرده، مىگوید: «یا أَیُّهَا الْمَلَأُ ما عَلِمْتُ لَکُمْ مِنْ إِلهٍ غَیْرِی» (القصص/38)، و نیز به موسى گفت: «لَئِنِ اتَّخَذْتَ إِلهَاً غَیْرِی لَأَجْعَلَنَّکَ مِنَ الْمَسْجُونِینَ» (الشعراء/29).
[ بستن توضیحات ] [ نظرات / امتیازها ]