بعضى از مفسرین گفتهاند: مراد از آن مطلق ملائکه است، چون ملائک در عمل خیر و ایمان و اعمال صالح از آدمیان پیشى مىگیرند.
بعضى گفتهاند: مراد از آن ملائکه موت است، که روح مؤمن را قبل از آنکه روح کافر به آتش برسد به بهشت مىرسانند.
توضیح : این مطلب در تفسیر قرطبى، (ج 19، ص 193) بیان شده است.
نظرات سایر مفسرین:
بعضى دیگر (تفسیر قرطبى، ج 19، ص 193) گفتهاند: مراد از آن تنها ملائکه مامور قبض روح مؤمن است که آن را قبل از هر کار به بهشت مىرساند.
بعضى دیگر (تفسیر قرطبى، ج 19، ص 193) گفتهاند: ملائکه وحى است، که در رساندن وحى به انبیاء از شیاطین سبقت مىگیرند.
بعضى دیگر (تفسیر قرطبى، ج 19، ص 193) گفتهاند: ارواح مؤمنین است که از ملائکه پیشى مىگیرند، و قبل از آنکه ایشان روحشان را قبض کنند، از شدت علاقه به لقاى خدا، خود از کالبد بیرون مىشوند.
بعضى دیگر (تفسیر قرطبى، ج 19، ص 194) گفتهاند ستارگانند که در سیر، از یکدیگر پیشى مىگیرند.
بعضى دیگر (تفسیر قرطبى، ج 19، ص 194) گفتهاند اسبان جنگجویان است، که در جنگ از یکدیگر پیشى مىگیرند.
بعضى دیگر (روح المعانى، ج 30، ص 25) گفتهاند: مرگ و میرها است، که از آرزوها پیشى مىگیرند.
علامه طباطبایی: ولى خواننده محترم توجه دارد که سیاق آیات پنجگانه (1-5) سیاق واحدى متصل و شبیه به هم است، و با بیشتر اقوالى که از نظر شما گذشت نمىسازد، چون اقوال مذکور معناى سوگند را در این پنج مورد، مختلف دانسته سوگند اول را مربوط به ملائکه قبض روح کفار، و دومى را مربوط به وحشیان، و سومى را راجع به کشتىهاى شناور، و چهارمى را مربوط به مرگ و میرى که از آرزوها سبقت مىگیرند، و پنجمى را مربوط به افلاک مىدانند.
علاوه بر این بیشتر آنها دلیلى بر اثبات قول خود ندارند، نه از متن آیه، و نه از سیاق، دلیلشان تنها این است که لفظ آیه از نظر لغت با فلان معنا مىسازد، و در آن استعمال شده، حال یا بطور حقیقت و یا بطور مجاز.
از این هم که بگذریم بیشتر آن اقوال، با سیاق آیات سوره که سخن از روز قیامت دارد، و بر وقوع آن استدلال مىکند، مناسبت ندارد، با اینکه در سوره مرسلات دیدیم که همه سوگندهایش با مفاد سوره که آن نیز در باره قیامت بود سازگارى داشت، و درست سوگند با جوابش مناسب بود.
[ بستن توضیحات ]