این حکمى است که خداوند کرده و فرموده: ایمان حقیقى تنها در دل آن کسانى ثابت و مستقر گشته که داراى پنج صفت بالا باشند، و به همین جهت هم اجر کریم ایشان را مطلق ذکر کرده و توضیح نداده که چیست بلکه فرموده: «لَهُمْ دَرَجاتٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ». پس صفات کمال و ثواب و اجر عظیمى که اینگونه مردم دارند همان صفات و ثواب و اجرى است که مؤمنین حقیقى داراى آنند. و اینکه فرمود: «لَهُمْ دَرَجاتٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ کَرِیمٌ»، کلمه «مغفرت» به معناى گذشت الهى از گناهان است، و «رزق کریم» نعمتهاى بهشتى است که نیکان از آن ارتزاق مىکنند، و این تعبیر در چند جاى قرآن واقع شده، مانند آیه «فَالَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ کَرِیمٌ، وَ الَّذِینَ سَعَوْا فِی آیاتِنا مُعاجِزِینَ أُولئِکَ أَصْحابُ الْجَحِیمِ» (حج/51) و امثال آن.
و از همین جا معلوم مىشود که منظور از «درجات» در جمله «لَهُمْ دَرَجاتٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ» مراتب قرب و منزلت و درجات کرامت معنوى است، و همین طور هم هست، براى اینکه مغفرت و جنت از آثار مراتب قرب به خداى سبحان و فروع آن است.
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]توضیح : البته درجاتى که خداى تعالى در این آیه براى مؤمنین نامبرده اثبات مىکند تمامى آن براى فرد فرد مؤمنین نیست، بلکه مجموع آن براى مجموع مؤمنین است، براى اینکه درجات مذکور از آثار و لوازم ایمان است، و چون ایمان داراى مراتب مختلفى است، لذا درجات هم که خداوند به ازاى آن مىدهد مختلف مىباشد، بعضى از مؤمنین کسانى هستند که یکى از آن درجات را دارا مىشوند، بعضى دیگر دو درجه و بعضى چند درجه بحسب اختلافى که در مراتب ایمان ایشان است.
مؤید این معنا آیه «یَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ الَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ» (مجادله/11) و آیه «أَ فَمَنِ اتَّبَعَ رِضْوانَ اللَّهِ کَمَنْ باءَ بِسَخَطٍ مِنَ اللَّهِ وَ مَأْواهُ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصِیرُ، هُمْ دَرَجاتٌ عِنْدَ اللَّهِ وَ اللَّهُ بَصِیرٌ بِما یَعْمَلُونَ» (آل عمران/163) است.
پس مىتوان گفت تفسیرى که بعضى کرده و درجات آیه را به درجات بهشت معنا کردهاند تفسیر صحیحى نیست، و متعینا باید همان معناى سابق ما را کرده و گفت: منظور از آن درجات قرب به مقام پروردگار است، گو اینکه این درجات ملازم با درجات بهشت هم هست.
[ بستن توضیحات ] [ نظرات / امتیازها ]
1 از آیه ى فوق، به انضمام آیات قبل، استفاده مى شود که ایمان آنگاه حقیقى و کامل است که همراه با احساس مسئولیت، تکامل، توکل، نماز و انفاق باشد
2 در این آیه سه پاداش براى مؤمنان حقیقى در نظر گرفته شده است:
الف) درجات بزرگى نزد خدا و در بهشت دارند
ب) گناهان و لغزش هاى آنان آمرزیده مى شود
ج) روزى ارجمندى دارند که دایمى، بى منت، وسیع و خالص است
3 در برخى تفسیرها حکایت شده که این آیه در مورد امام على علیه السلام و ابو ذر و سلمان و مقداد فرود آمده است؛ البته این گونه احادیث مصادیق آیه را بیان مى کنند و مطلب آیه منحصر به آنان نیست
[ نظرات / امتیازها ]