کلمه «تحریض»، «تحضیض»، «ترغیب» و «حث» همه به یک معنا است. [ نظرات / امتیازها ]

کلمه «فقه» با کلمه «فهم» یک معنا را مى‏رساند الا اینکه کلمه فقه در رساندن معنا رساتر است. [ نظرات / امتیازها ]

اینکه فرمود: «إِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ عِشْرُونَ صابِرُونَ یَغْلِبُوا مِائَتَیْنِ» مقصود از کلمه «ماتین» دویست نفر از کفار است، هم چنان که در جمله بعد، کلمه «الف» را مقید به کفار نموده. و همچنین در جمله «وَ إِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ مِائَةٌ» مقصود صد نفر صابر است که قبلا کلمه «عشرون» را مقید بدان کرده بود. [ نظرات / امتیازها ]

حرف باء در جمله «بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا یَفْقَهُونَ» سببیت را مى‏رساند و ممکن هم هست به اصطلاح ادبى باء آلت باشد، هر چه باشد جمله را تعلیلیه مى‏کند و این تعلیل متعلق به کلمه «یغلبوا» است. و معنایش این است که: بیست نفر صابر از شما بر دویست نفر از کسانى که کافر شده‏اند غالب مى‏شود، و صد نفر صابر از شما بر هزار نفر از کسانى که کافر شده‏اند غالب مى‏آیند، و این غلبه به علت این است که کفار مردمى هستند که نمى‏فهمند. [ نظرات / امتیازها ]

این آیه، موازنه‏ ى قوا را در عدد نفى مى‏کند و به روحیّه، ایمان و صبر تکیه مى‏کند و براى اینکه گمان نشود پیروزى بیست نفر بر دویست نفر مبالغه است، تکرار مى‏کند که صد نفر بر هزار نفر چیره مى‏شوند، به شرط آنکه مؤمن و صبور باشند.
در جنگ‏هاى صدر اسلام، هرگز موازنه‏ى آمارى بین مؤمنان و کفّار نبوده است. در جنگ بدر، 313 نفر در برابر هزار نفر، در اُحد، 700 مسلمان در مقابل 3000 کافر، در جنگ خندق، سه هزار نفر در برابر ده هزار نفر و در جنگ موته، ده هزار مسلمان در مقابل صد هزار نفر از کفّار قرار داشتند.
امام صادق علیه السلام فرمودند: در آغاز کار، یک مؤمن مأمور بود که با ده مشرک جهاد کند و حقّ فرار و پشت کردن را نداشت. [1]
1) کافى، ج 5، ص‏69 [ نظرات / امتیازها ]

یقین به حق است که همه صفات پسندیده موجب فتح و ظفر از قبیل شجاعت و صبر و رأی صائب از آن سرچشمه می‏گیرد ، منظور از ضعف این است ، نه ضعف از جهت نفرات و تجهیزات جنگی ، چون بدیهی است که مؤمنین همواره در زمان رسول خدا (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم‏) رو به قوت و زیادی نفرات بودند نه رو به ضعف .



و قید باذن الله جمله یغلبوا را مقید می‏کند ، و معنایش این است که : خداوند با اینکه شما مردمی با ایمان و صابر هستید خلاف این را نمی‏خواهد .



و از همین جا معلوم می‏شود که جمله و الله مع الصابرین نسبت به قید باذن الله به منزله تعلیل آن است .



با در نظر گرفتن اینکه نداشتن فقه و صبر ، و همچنین ضعف روحی از علل و اسباب خارجیی است که در غلبه نکردن و ظفر نیافتن مؤثر است ، بدون شک از دو آیه مورد بحث بخوبی فهمیده می‏شود که حکم در آن دو مبنی بر اوصاف روحیی است که در مؤمنین و کفار اعتبار شده ، و اینکه همان قوای روحی که در آیه اولی برای یک مؤمن اعتبار شده بود و قوتش به اندازه‏ای بود که بر قوای روحی و داخلی ده نفر کافر غلبه می‏کرد چیزی نگذشت که آنقدر






پائین آمد تا همان قوا بر بیشتر از قوای روحی دو نفر کافر نمی‏چربید یعنی قوای روحی مؤمنین متوسط الحال به نسبت هشتاد در صد کاهش یافت ، و بیست مؤمن در برابر دویست کافر که در آیه اولی اعتبار شده بود در آیه دومی مبدل شد به صد مؤمن در برابر دویست کافر .


[ نظرات / امتیازها ]