(فی صحف مکرمه ):(تذکری در صحیفه های ارجمند) [ نظرات / امتیازها ]

فِی صُحُفٍ مُکَرَّمَةٍ :در صحیفه‏هاى نوشته شده از لوح محفوظ،گرامى‏ کرده شده نزد خداى،یا صحف انبیاء. [ نظرات / امتیازها ]

1 - معارف قرآن، نوشته هایى ثبت شده در ورقه هایى متعدد

فى صحف

عبارت «فى صحف» با «إنّها تذکرة» ارتباط دارد; یعنى، آن تذکره در صحیفه هایى متعدد است. «صحیفة» (مفرد «صحف»); یعنى، هر چه در آن چیزى نوشته شود.(مفردات راغب)

2 - اوراق قرآن، داراى عظمت و احترام در پیشگاه خداوند

مکرّمة

آنچه در نوع خود شریف باشد، به «کرم» توصیف مى شود(مفردات راغب). باب تفعیل این کلمه (تکریم)، به معناى «عظمت دادن» و «پاک و منزّه ساختن» است (لسان العرب). بنابراین توصیف صفحات قرآن به «مکرّمة»، حاکى از این است که خداوند آنها را عظمت داده و محترم داشته است.

3 - لزوم گرامى داشتن و ارج نهادن به ورق قرآن و آیات مکتوب آن

فى صحف مکرّمة

توصیف صفحات قرآن به «مکرّمة»، گرچه خبر از حقیقتى خارجى مى دهد; ولى متضمن توصیه شدن مسلمانان به حفظ احترام قرآن نیز هست.

4 - قرآن، پیش از نزول ـ در صفحه هایى متعدد ـ مکتوب بوده است.

فى صحف مکرّمة

توصیف قرآن به «فى صحف» ـ با توجه به نزول سوره «عبس» در مکه ـ یا پیشگویى از نوشته شدن آن در آینده است و یا از نوشته بودن آن پیش از نزول کامل خبر مى دهد. در صورت دوّم، مراد این است که ملائکه قرآن را از لوح محفوظ برگرفته و به صورت نوشته هایى در صفحات متعدد، آن را به مراحل بعدى نازل مى کردند.
[ نظرات / امتیازها ]

[13- 14] و سیاق قرآن، پس از ویران کردن ارزشهاى جاهلیت ستونها و تکیه‏گاههاى ارزشهاى وحى را بنیان نهاده است که مى‏بایستى در جامعه رسوخ پیدا کند، پس به بیان عظمت قرآن پرداخته تا آن را محور اجتماع و مقیاسى براى اختلاف فضیلت در میان مردمان قرار داده، و سپس به اکرام و بزرگداشت سفیرانى پرداخته است که حامل آن بوده‏اند، و از این راه ما را بر آن داشته است که قرآن و خوانندگان به آن را بزرگ داریم، نه مال و جاه و صاحبان آنها را.فِی صُحُفٍ مُکَرَّمَةٍ- در دفترهایى گرامى داشته.»

گفته‏اند که: کتاب خدا نوشته در الواحى است که به سبب آن کرامت و بزرگى پیدا کرده‏اند، و بعضى دیگر گویند: بلکه مقصود از آیه آن است که کتاب خدا، پیش از نازل شدن بر قلب رسول اکرم (ص) در لوح محفوظ نوشته شده بوده است، چه آیه دلالت بر آن دارد که قرآن محفوظ در صحیفه‏ها و دفترهایى است که دست تحریف و تزویر به آنها نمى‏رسد، و دروغ و دغلى را در آن راه نیست، و نیز دلالت بر آن دارد که خدا این صحیفه‏ها را، به سبب آن که حقیقت را آشکار مى‏سازند، بزرگ مى‏دارد، و این بزرگداشت و اکرام به آن است که درجه هر کس را که از آن پیروى کند، در دنیا و آخرت بالا مى‏برد. و کرامت صحیفه به صدق آن است و برترى مجد آن و دسترس نداشتن اخلال و عبث به آن، و به همین جهت پروردگار ما پس از آن مى‏گوید:

مَرْفُوعَةٍ مُطَهَّرَةٍ- بلند پایگاه و پاکیزه.»

این در واقع تفسیرى براى کرامت صحیفه است، که خدا به سبب آن هر کس را که به آن عمل کند و حامل رسالت او باشد، ترفیع مقام مى‏دهد و او را بالا مى‏برد، مگر پروردگار ما نگفت: فِی بُیُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ یُسَبِّحُ لَهُ فِیها بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ رِجالٌ لا تُلْهِیهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَیْعٌ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ ... «7» و گفت:

یَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ الَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ. «8»

سپس پاک کننده از باطل و دروغ است، و از دسیسه‏هاى دجّالان و منافقان، و او سبحانه و تعالى گفت: إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُونَ «9» و گفت: لا یَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ. «10»

آن پاک و پاکیزه است از این که در دسترس اصحاب هوى و بدعتها و ریا وشرک و دعوت کنندگان به گمراهى و فرهنگهاى جاهلى قرار گیرد. این همه کسانى هستند که به فهم کتاب و دانش و معارف آن دسترس پیدا نمى‏کنند. [ نظرات / امتیازها ]

صحف (قرآن) : یکی از اوصاف قرآن

«صُحُف» جمع «صحیفه» به معنای صفحه‌ای گسترده است و به معنای لوح، ورقه یا چیز دیگری که در آن مطلبی را می‌نویسند نیز آمده است. در تفسیر مجمع البیان آمده: کلمه' صحف' جمع صحیفه است، و عرب هر چیزی را که در آن مطلبی نوشته شده باشد صحیفه می‏نامد، هم چنان که کتابش هم می‏خواند، حال چه ورقه و کاغذی باشد و یا چیز دیگری.

صحف 8 بار در کلام اللّه بکار رفته است: همانند:
1. «فِی صُحُفٍ مُّکَرَّمَةٍ» (عبس// 13) ؛

2. «رَسُولٌ مِّنَ اللَّهِ یَتْلُو صُحُفًا مُّطَهَّرَةً» (بیّنه// 2) ؛

3. «أَمْ لَمْ یُنَبَّأْ بِما فِی صُحُفِ مُوسی«‏» (نجم//36) ؛

4. «وَ إِذَا الصُّحُفُ نُشِرَتْ» (تکویر// 10) ؛

5. «إِنَّ هذا لَفِی الصُّحُفِ الْأُولی‏. صُحُفِ إِبْراهِیمَ وَ مُوسی‏» (اعلی// 18 و 19) .

کلمه صحف در قرآن در مواردی در معنای 'نامه سرگشاده' استعمال شده، 'وَ قالُوا لَوْ لا یَأْتینا بِآیَةٍ مِنْ رَبِّهِ بَلْ یُریدُ کُلُّ امْرِئٍ مِنْهُمْ أَنْ یُؤْتی‏ صُحُفاً مُنَشَّرَة ' (مدثر آیه52) ؛ بلکه هر کدام از آنها انتظار دارد نامه سرگشاده و جداگانه‏ای (از سوی خدا) برای او فرستاده شود!. البته نامه در این آیه کنایه از کتاب آسمانی است. در جاهایی به معنای 'نامه اعمال' آمده 'وَ إِذَا الصُّحُفُ نُشِرَتْ ' (تکویر آیه 10) و در آن هنگام که نامه‏های اعمال گشوده شود. و در مواردی در معنای کتاب آسمانی، مانند 'أَ وَ لَمْ تَأْتِهِمْ بَیِّنَةُ ما فِی الصُّحُفِ الْأُولی‏' (طه، آیه 133) گفتند: 'چرا (پیامبر) معجزه و نشانه‏ای از سوی پروردگارش برای ما نمی‏آورد؟ ! (بگو:) آیا خبرهای روشنی که در کتاب‌های (آسمانی) نخستین بوده، برای آن‌ها نیامد؟ !. بدین سان، قرآن کریم همه کتاب‌های آسمانی را «صحف» خوانده است؛ مانند: «صُحُفِ إِبْرَاهِیمَ وَمُوسَی» (أعلی//19) .

و در مواردی در معنای خاص کتاب آسمانی 'قرآن' بکار رفته است؛ عالمان علوم قرآن و مفسران معتقدند در دو مورد (عبس// 13؛ بیّنه// 2) در آیات یاد شده صحف به عنوان اسم برای قرآن بکار رفته است؛ چون آیات قرآنی، قبل از نزول بر پیغمبر اکرم (ص) در الواحی نورانی و غیرمادی نوشته بود و فرشتگان وحی آن را با خود می‌آوردند و همین امر سبب نامگذاری قرآن به «صُحُف» است.

علامه طباطبایی در تفسیر کریمه ' فِی صُحُفٍ مُکَرَّمَةٍ مَرْفُوعَةٍ مُطَهَّرَةٍ' گفته است:

جمله' فی صحف' خبری است بعد از خبر برای کلمه' ان'، و ظاهر آن این است که: قرآن به دست ملائکه در صحفی متعدد نوشته شده بوده. و این ظاهر، سخن آن مفسر را که گفته: مراد از صحف لوح محفوظ است، ضعیف می‏سازد، چون در کلام خدای تعالی در هیچ موردی از لوح محفوظ به صیغه جمع از قبیل صحف و کتب و الواح تعبیر نشده. نظیر این قول در بی‏اعتباری سخن آن مفسر دیگر است که گفته: مراد از صحف، کتب انبیای گذشته است. چون این معنا با تعبیر' بِأَیْدِی سَفَرَةٍ... ' نمی‏سازد، زیرا ظاهر این تعبیر این است که صفت صحف باشد. ' مکرمة' یعنی معظم، ' مَرْفُوعَةٍ' یعنی رفیع القدر نزد خدا، ' مُطَهَّرَةٍ' یعنی پاکیزه از قذارت باطل و سخن بیهوده و شک و تناقض.
[ نظرات / امتیازها ]

این واژه‏ها و آیه‏هاى گرانقدر قرآن، در نامه‏ها و نوشته‏هایى ارزشمند به ثبت رسیده است.
از دیدگاه «ابن عباس» منظور این است که: این قرآن در نوشته‏ها و نامه‏هاى پرشکوه نزد خداست و در لوح محفوظ ثبت است.
امّا از دیدگاه برخى منظور همه کتابهاى آسمانى است که به پیامبران فرو فرستاده شده است. [ نظرات / امتیازها ]