تاریخ نگارش : هفدهم تير 1391

آیا آیة الکرسی یک آیه است یا سه آیه؟
سید حیدر غضنفری

با استفاده از احادیث محکم آیةالکرسی یک آیه بوده و دراین مقاله سعی شده مستدل این امر مشخص گردد.

دانستنیها ئی
درمورد
آیةالکرسی

آیا آیة الکرسی یک آیه است یا سه آیه؟

آنچه در این بررسی ملاحظه خواهید فرمود:
مقدمه
کیفیت نماز لیلة الدفن
احادیثی در باره آیة الکرسی
بررسی یک یا سه آیه بودن آیة الکرسی
آیا آیة الکرسى همین یک آیه است ؟
بحث روایتى [روایاتى در فضیلت و اهمیت آیة الکرسى‏]
احادیثی که بر سه آیه بودن آیةالکرسی اشاره دارد:
هدیه ای که مرحوم نخودکی (ره)به امام خمینی(ره) داد:
برداشت :

مقام معظم رهبری(دامت بقائه) و قرائت آیةالکرسی:

ماجرای علاقه اندیشمند انگلیسی به آیة الکرسی:

پینوشتها:
شعر:
نباشد جز الله پروردگار............... ................ که حیّ است و قیوم آن کردگار
نگیرد خدا را کسالت فرا ........................... نه هرگز بخواب اندر آید خدا
زمین و سماوات ، از آن اوست ........................... همه ملک گیتی به فرمان اوست
به درگاه ایزد چه کس را سزاس……… که سازد شفاعت مگر آن خداست
همه علم گیتیست او را به دست ........................... به هر چیز کاید به هر چیز هست
به چیزی به علم یگان… احاطه ندارد کسی هیچگاه
جز آنچه بخواند خدای نکو ....... که مردم بدانند از علم او
بود وسعت علم او بی کران........ فراتر ز ارض است و هفت آسمان
ندارد بر او زحمتی حفظشان .......... ............................. علّی وعظیم است آن بی نشان



بسم الله الرّحمن الرّحیم
دانستنیها ئی درمورد آیةالکرسی
آیا آیة الکرسی یک آیه است یا سه آیه؟
آیةالکرسی را از کودکی با کمک بزرگترها حفظ کردیم درحالیکه هنوز خیلی از کلمات معمولی محاوره ای را بلد نبودیم. بزرگترها میگفتند قبل از خواب وبه هنگام خروج از خانه بخوانیم تا خوابی دور از تسلط شیطان وروزی باخیر و برکت دور از وسوسهای شیاطین ودر حفاظت حضرت حق د اشته باشیم.
از همان کودکی سه آیه255 و256 و257 سوره بقره را یاد گرفتیم ومرتب درحالات مختلف این آیات کریمه را زمزمه کرده ایم.یعنی آیات زیر:
اللَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ لا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَ لا نَوْمٌ لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ مَنْ ذَا الَّذی یَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلاَّ بِإِذْنِهِ یَعْلَمُ ما بَیْنَ أَیْدیهِمْ وَ ما خَلْفَهُمْ وَ لا یُحیطُونَ بِشَیْ‏ءٍ مِنْ عِلْمِهِ إِلاَّ بِما شاءَ وَسِعَ کُرْسِیُّهُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ لا یَؤُدُهُ حِفْظُهُما وَ هُوَ الْعَلِیُّ الْعَظیم"ُ255"
تنها خدا ـ که هیچ معبودى جز او شایسته پرستش نیست ـ زنده و برپادارنده هستى است، نه خوابى سبک او را فرامى گیرد و نه خوابى سنگین که از اداره امور جهان بازماند. آنچه در آسمان ها و آنچه در زمین است از آنِ اوست و اسباب و علل همه از او فرمان مى گیرند. کیست آن که جز به اذن او نزد وى شفاعت کند ؟ و انجام کارى را سبب شود آنچه را که پیش روى شفاعتگران است و از آن آگاهند و آنچه را که در پى دارند و از آنان نهان است، همه را مى داند، و آنها به چیزى از دانش او ـ جز آنچه برایشان خواسته است ـ احاطه ندارند. قلمرو فرمانروایى اش آسمان ها و زمین را فراگرفته است، و نگهدارى آن دو بر او دشوار نیست، و اوست بلندمرتبه و بزرگ.
لا إِکْراهَ فِی الدِّینِ قَدْ تَبَیَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَیِّ فَمَنْ یَکْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَ یُؤْمِنْ بِاللَّهِ فقد استَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقى‏ لاَ انْفِصامَ لَها وَ اللَّهُ سَمیعٌ عَلیم "ٌ256 "
در گرایش مردم به دین اجبارى نیست، زیرا راه درست به خوبى از راه نادرست مشخص شده است. پس هر کس به طاغوت ها کافر شود و به خدا ایمان بیاورد، قطعاً به استوارترین دستاویز که براى آن گسستن نیست چنگ زده است، و خدا شنونده گفتار مردم و آگاه از کفر و ایمان آنهاست.
اللَّهُ وَلِیُّ الَّذینَ آمَنُوا یُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ وَ الَّذینَ کَفَرُوا أَوْلِیاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ یُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُماتِ أُولئِکَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فیها خالِدُونَ" 257 "
خداوند سرپرست کسانى است که ایمان آورده اند. آنان را از تاریکى ها بیرون مى بَرد و به سوى روشنایى ( شناخت معارف و اطاعت از خدا ) هدایت مى کند. و کسانى که کفر ورزیده اند، سرپرستانشان طاغوت هایند که آنان را از نور ( فطرت خداشناسى ) به در مى برند و به تاریکى هاى شرک و کفر و عصیان مى کشانند. اینان همدم آتشند و در آن جاودانه اند.
شبی در محفلی که جمعی به قصد خواندن نماز لیلة الدفن یا همان نماز شب اول قبر نیت کرده بودند درمورد نحوه خواندن نماز سئوال شد.
توضیحی که یکی از عزیزان در جواب دادند به قرار زیر بود:
دو رکعت نماز مانند نماز صبح به نیت نماز لیلة الدفن با تفاوت اینکه در رکعت اول پس از قرائت حمدبجای
سوره ،آیةالکرسی را یکمرتبه و در رکعت دوم پس از قرائت حمد ،ده مرتبه سوره قدر وپس از سلام سر روی مهر گذاشته ویکبار ذکر "اللهمّ صل على محمّد وآل محمّد وابعث ثوابها الى قبر فلان بن فلان (نام میّت و پدرش را ببرد) بگوئید."
در توضیح ذکر آیةالکرسی به استناد حدیث شریفی به نقل از حضرت امیرالمومنین علی ابن ابیطالب "علیه السلام "در ذیل این آیه
شریف در جلد چهارم ترجمه تفسیرالمیزان ص 196آیةالکرسی را از" اللَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ" تا"هُوَ الْعَلِیُّ الْعَظیمُ"دانسته وادامه دو آیه بعد را به استناد دعای شریف غریق )خداوند مقلب القلوب و الابصار است، ولى این طور که من میگویم بگو:منع حضرت امام صادق "علیه السلام"از افزودن کلمه ویا کلماتی بر دعای وارده از طرف ائمه معصومین "علیهم السلام"( صحیح ندانستند!(1)
قبل از شروع بحث لا زم است در مورد کیفیت نماز لیلة الدفن عین مسئله را از تحریرالوسیله مرحوم حضرت امام خمینی (ره)مطرح تا شبهه ای ایجاد نشده باشد.
کیفیت نماز لیلة الدفن
مستحب است در شب اول دفن براى میّت نماز هدیه خوانده شود که در زبان‏ها به نماز وحشت معروف است که در حدیث نبوى است: «هیچ ساعتى براى میّت، شدیدتر از شب اول قبرش نیست پس با صدقه دادن به اموات خود رحم کنید و اگر چیزى براى صدقه نداشتید، یکى از شماها دو رکعت نماز بخواند- و کیفیت آن بنابر آنچه در حدیث مذکور است، آن است که- در رکعت اول یک مرتبه سوره حمد و دو مرتبه سوره توحید (قل هو اللَّه) و در رکعت دوم یک مرتبه سوره حمد و ده مرتبه سوره الهکم التّکاثر را بخواند و بعد از سلام نماز بگوید: «اللهمّ صل على محمّد وآل محمّد وابعث ثوابها الى قبر فلان بن فلان (نام میّت و پدرش را ببرد) و خداوند متعال از همان ساعت هزار فرشته به قبر آن میّت، در حالى که با هر یک از آن‏ها جامه و حله‏اى است، مى‏فرستد و تا روزى که در صور دمیده مى‏شود (قیامت) قبر او وسعت پیدا مى‏کند و به کسى که این نماز را مى‏خواند، به عدد آنچه آفتاب بر آن مى‏تابد، حسنه داده مى‏شود و چهل درجه رفعت پیدا مى‏کند.»
و بنابر روایت دیگرى: «در رکعت اول یک مرتبه سوره حمد و آیة الکرسى و در رکعت دوم یک مرتبه سوره حمد و ده مرتبه سوره انا انزلناه خوانده مى‏شود و بعد از نماز مى‏گوید: اللهم صلّ على محمّد وآل محمّد وابعث ثوابها الى قبر فلان (نام میّت را ببرد)». و اگر نماز
وحشت را به هر دو کیفیت بخواند، بهتر است. و یک نماز براى یک نفر (میّت) کفایت مى‏کند. و چهل یا چهل و یک نماز وحشت، که متعارف است در اخبار وارد نشده است.
البته اگر به نیّت آن‏که دستور شرع است نباشد، اشکالى ندارد و احتیاط آن است که آیة الکرسى تا «هم فیها خالدون» خوانده شود، و بنابر اقوى اجیر کردن و اجرت گرفتن براى خواندن این نماز جایز است. واحتیاط آن است که به عنوان بخشش و احسان به نمازگزار بذل نمایند و او هم نمازش را به قصد تبرع بخواند. و ظاهر آن است که وقت نماز هدیه تمام شب است اگرچه خواندن در اول شب بهتر است.(2)
درکتاب عروه آمده است (والاحوط قراءة آیة الکرسی الی هم فیها خالدون ولو اتی بغیرالکیفیة المزکورة سهواً اعاده ولو کان بترک آیة من انّا انزلنا،و آیة الکرسی )احوط اینست که قرائت آیة الکرسی تمام سه آیه خوانده شود.اگر کیفیت نماز را سهوا تغییر دهد باید آنرااعاده نماید واین تغییر اگر چه با ترک یکی از آیات انّا انزلنا،و یا ترک یکی از آیات آیة الکرسی باشد.(3)
این مطالب مقدمه ای شد برای بررسی یک یا سه آیه بودن آیة الکرسی،که نتیجه آن در زیربه رویت علاقه مندان میرسد.

احادیثی در باره آیة الکرسی
حدیث شماره 1- تحفة الأولیاء (ترجمه أصول کافى) ؛ ج‏4 ؛ ص449
3320/ 4. ابراهیم، از پدرش، از ابن‏ابى‏عمیر، از جمیل بن درّاج، از محمد بن مروان روایت کرده است که گفت: امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: «آیا نمى‏خواهید که شما را خبر دهم به آن‏چه رسول خدا "صلى الله علیه و آله" مى‏فرمود، چون به سوى فِراش [/ بستر] خویش جا مى‏گرفت؟» عرض کردم: بلى، مى‏خواهم. فرمود که: «آیةالکرسى‏ مى‏خواند و مى‏فرمود: بِسْمِ اللَّهِ آمَنْتُ بِاللَّهِ، وَکَفَرْتُ بِالطَّاغُوتِ، اللَّهُمَّ احْفَظْنِی فِی مَنَامِی وَفِی یَقَظَتِی؛ به نام خدا. ایمان آوردم به خدا و کافر شدم به طاغوت. خداوندا! نگاه دار مرا در خواب من و در بیدارى من».
حدیث شماره 2 - تحفة الأولیاء (ترجمه أصول کافى)، ج‏4، ص: 653
3546/ 2. حمید بن زیاد، از حسین بن محمد، از احمد بن حسن میثمى، از یعقوب بن‏ شعیب، از امام جعفر صادق علیه السلام روایت کرده
است که فرمود: «چون خداى عز و جل این آیات را امر فرمود که به سوى زمین فرود آیند، به عرش درآویختند و عرض کردند که: اى پروردگار ما! ما را به کجا مى‏فرستى؟ به سوى اهل خطا و گناهان فرو مى‏فرستى؟ پس خداى عز و جل به سوى اینها وحى فرمود که: فرو روید. پس به عزّت و جلال خودم سوگند یاد مى‏کنم که هیچ‏یک از آل محمد و شیعیان ایشان، شما را تلاوت نکند در عقب آنچه بر او واجب گردانیده‏ام؛ یعنى بعد از نمازهاى واجبى شبانه‏روزى، مگر آنکه به سوى او نظر کنم، در هر روزى، هفتاد نظر، و با هر نظر کردنى، هفتاد حاجت را از برایش روا کنم، و او را قبول کنم با آنچه در آن است از گناهان، و آن آیات، امّ‏الکتاب است؛ یعنى سوره حمد، و آیه‏ «شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ وَ الْمَلائِکَةُ وَ أُولُوا الْعِلْمِ»(4)، و آیه‏الکرسى، و آیه ملک» (یعنى‏ «قُلِ اللَّهُمَّ مالِکَ الْمُلْکِ»،(5) تا آخر آیه).

حدیث شماره3 - تحفة الأولیاء (ترجمه أصول کافى) ؛ ج‏4 ؛ ص655
355/ 8. چند نفر از اصحاب ما روایت کرده‏اند، از احمد بن محمد، از حسن بن على، از حسن بن جهم، از ابراهیم بن مهزم، از مردى که شنید از امام موسى کاظم علیه السلام که مى‏فرمود:
«هر که در نزد خوابیدنش آیة الکرسى را بخواند، از فالج‏ نترسد، انشاء اللَّه؛
( فالج، استرخا و سستى است از براى یکى از دو شقّ بدن، به جهت ریختن خلط بلغمى که سمالک و مجارى‏روح از آن مفسد و بسته مى‏شود. )
حدیث شماره 4 - تحفة الأولیاء (ترجمه أصول کافى) ؛ ج‏4 ؛ ص655
3549/ 5. حمید بن زیاد، از خشّاب، از ابن بقّاح‏، از معاذ، از عمرو بن جمیع روایت کرده و آن را مرفوع ساخته به سوى حضرت على بن الحسین علیهما السلام که فرمود: رسول خدا "صلى الله علیه و آله"‏ فرمود که: هر که چهار آیه از اوّل سوره بقره، و آیة الکرسى، و دو آیه بعد از آن (یعنى از «لا إِکْراهَ» تا «خالِدُونَ»)، و سه‏ آیه از آخر آن (یعنى‏ «آمَنَ الرَّسُولُ» تا آخر سوره را، چنان که گفته‏اند) بخواند، در خود و مالش چیزى نبیند (یا دیده نشود)، که او را ناخوش آید، و شیطان به او نزدیک نشود، و قرآن را فراموش نکند
حدیث شماره 5- الأمالی( للصدوق) ؛ النص ؛ ص507
حَدَّثَنَا الْحُسَیْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِیسَ رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِی جَمِیلَةَ الْمُفَضَّلِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ سَعْدِ بْنِ طَرِیفٍ عَنِ الْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ قَالَ: أَمْسَکْتُ لِأَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ "علیه السلام" بِالرِّکَابِ وَ هُوَ یُرِیدُ أَنْ یَرْکَبَ فَرَفَعَ رَأْسَهُ ثُمَّ تَبَسَّمَ فَقُلْتُ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ رَأَیْتُکَ رَفَعْتَ رَأْسَکَ وَ
تَبَسَّمْتَ قَالَ نَعَمْ یَا أَصْبَغُ أَمْسَکْتُ لِرَسُولِ اللَّهِ "صلى الله علیه و آله" الشَّهْبَاءَ فَرَفَعَ رَأْسَهُ إِلَى السَّمَاءِ وَ تَبَسَّمَ فَقُلْتُ یَا رَسُولَ اللَّهِ رَفَعْتَ رَأْسَکَ إِلَى السَّمَاءِ وَ تَبَسَّمْتَ فَقَال یَا عَلِیُّ إِنَّهُ لَیْسَ مِنْ أَحَدٍ یَرْکَبُ ثُمَّ یَقْرَأُ آیَةَ الْکُرْسِیِّ ثُمَّ یَقُولُ أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِی‏ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ‏ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِی ذُنُوبِی إِنَّهُ لَا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ إِلَّا قَالَ السَّیِّدُ الْکَرِیمُ یَا مَلَائِکَتِی عَبْدِی یَعْلَمُ أَنَّهُ لَا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ غَیْرِی فَاشْهَدُوا أَنِّی قَدْ غَفَرْتُ لَهُ ذُنُوبَهُ.
اصبغ بن نباته گفت: رکاب اسب حضرت امیرالمومنین"علیه السلام" را نگهداشته بودم تا حضرت سوار شوند.حضرت سر مبارک را به طرف آسمان بلند فرموده وتبسم کردند.عرض کردم یا امیرالمومنین دیدم سر مبارک را بلند کرده وخندیدید،فرمودند:آری ای اصبغ من رکاب مرکب حضرت رسول خدا را نگهداشته بودم که آن بزرگوار سر مبارک را به طرف آسمان بلند کردند و خندیدند.عرض کردم یا رسول الله سر مبارک رابه طرف آسمان بلند کرده وخندیدید،فرمودند:یاعلی نیست برای احدی،زمانیکه سوار مرکبی می شود آیة الکرسی را بخواند و سپس بگوید أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِی‏ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ‏ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِی ذُنُوبِی إِنَّهُ لَا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ مگر اینکه خدای کریم می فرماید ای ملائکه من،بنده من میداند که بجز من کسی نیست که گناه اورا ببخشد.پس شاهد باشید که یقینا من گناهان اورا بخشیدم.
حدیث شماره 6- ثواب الأعمال و عقاب الأعمال / ترجمه غفارى ؛ ؛ ص80

ثواب کسى که در نماز مستحبى خود در هر رکعت‏ قُلْ هُوَ اللَّهُ‏ و إِنَّا أَنْزَلْناهُ‏ و آیة الکرسى بخواند
أبو الحسن عبدىّ از امام جعفر صادق "علیه السّلام" روایت کند که فرمود:
هر کس در هر رکعت از نماز مستحبّ خود سوره‏ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ، و إِنَّا أَنْزَلْناهُ‏، و آیة الکرسى را بخواند، خداوند او را موفق به افضل اعمال انسانها نموده است، مگر آن کسى که شبیه او کند و از او زیادتر بخواند.
ابن بابویه، محمد بن على، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال / ترجمه غفارى، 1جلد، کتاب فروشى صدوق - تهران، چاپ: اول، بى تا.


حدیث شماره 7 - ثواب الأعمال و عقاب الأعمال / ترجمه غفارى ؛ ؛ ص235
ثواب‏ خواندن‏ آیة الکرسى‏ هنگام‏ خواب‏ و در تعقیب نماز
ابراهیم بن مهزم گوید مردى گفت: از حضرت رضا علیه السّلام شنیدم میفرمود:
هر کس هنگام خواب آیة الکرسىّ را تلاوت کند بخواست خدا بمرضى که او را فلج کند گرفتار نشود، و هر کس پس از هر نماز آن را بخواند گزنده‏اى بوى آزار نرساند.
ابن بابویه، محمد بن على، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال / ترجمه غفارى، 1جلد، کتاب فروشى صدوق - تهران، چاپ: اول، بى تا.

حدیث شماره 8 - الخصال / ترجمه کمره‏اى، ج‏2، ص: 414
192- کسى‏ که‏ پیش‏ از آفتاب‏ یازده‏ بار قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ و انا انزلنا و آیة الکرسى بخواند همیشه مالش محفوظ ماند و کسى که پیش از آفتاب اینها را بخواند در آن روز هر چه ابلیس کوشد گناهى نکند.
ابن بابویه، محمد بن على، الخصال / ترجمه کمره‏اى، 2جلد، کتابچى - تهران، چاپ: اول، 1377ش.


حدیث شماره9- آیة الکرسى حضرت محمدمصطفى "صلی الله علیه وآله" فرماید: هر که از پس نمازهاى فریضه آیة الکرسى بخواند جان کندنش آسان بود و چنان بود که پیش پیغمبر خدا جهاد کرده باشد با کافران و شهید شده و هر که هر بامداد بخواند تا نماز شام در نگاهداشت خدا باشد، و هر که نماز شام بخواند تا بامداد در امان حقّ باشد، و هر که بوقت خفتن بخواند از جانوران زهردار چون مار و کژدم و زنبور بیمش نبود.
قضاعی، محمد بن سلامة، شرح فارسى شهاب الأخبار(کلمات قصار پیامبر خاتم ص)، 1جلد، مزکز انتشارات علمی و فرهنگی - تهران، چاپ: اول، 1361 ش.

حدیث شماره 10 - أمیر المؤمنین على "علیه السّلام" فرماید که: آیة الکرسى پنجاه کلمه است هر که بخواند بهر کلمه پنجاه برکت بوى رسد.
قضاعی، محمد بن سلامة، شرح فارسى شهاب الأخبار(کلمات قصار پیامبر خاتم ص)، 1جلد، مزکز انتشارات علمی و فرهنگی - تهران، چاپ: اول، 1361 ش.



حدیث شماره 11- الأمالی( للصدوق) ؛ النص ؛ ص60
و در حدیث دیگرى از امام باقر (علیه السلام ) آمده است : هر کس آیة الکرسى را یک بار بخواند، خداوند هزار امر ناخوش آیند از امور ناخوش آیند دنیا، و هزار امر ناخوش آیند از آخرت را از او بر طرف مى کند که آسانترین ناخوش آیند دنیا، فقر، و آسانترین ناخوش آیند آخرت ، عذاب قبر است

حدیث شماره 12- الصحیفة السجادیة / ترجمه و شرح فیض الإسلام ؛ ؛ ص399
اى یگانه‏اى یکتا اى مقصود در حوائج و خواسته‏ها اى آنکه نزائیده (مانندى ندارى که براى او مبدأ باشى) و زائیده نشده (مانندى ندارى که متأخّر از او باشى) و کسى همتاى او نبوده (مانندى ندارى که با هم باشید) مرا (از هر پیشامدى) نگاهدار، و (از گناهان) پاک گردان، و غم و اندوهم را دور کن و آیة الکرسى و معوّذتین (سوره 113: قُلْ اعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ‏ و سوره 114 قُلْ اعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ‏) و (سوره 112:) قُلْ هُوَ اللَّهُ احَدٌ را بخوان (برخى از مترجمین گفته‏اند: جمله و اقرا آیة الکرسىّ و المعوّذتین و قل هو اللّه احد گفتار راوى صحیفه است، ولى ظاهر آنست که امام علیه السّلام هنگام املاء دعاء چنین دستور داده، و گواه بر این آنکه اسمعیل‏ ابن‏ جابر از حضرت صادق علیه السّلام درباره همّ و اندوه نقل میکند که آن حضرت فرمود: غسل میکنى و دو رکعت نماز میخوانى و میگوئى: یا فارج الهمّ، و یا کاشف الغمّ، یا رحمن الدّنیا و الاخرة و رحیمهما فرّج همّى و اکشف غمّى یا اللّه الواحد الاحد الصّمد الّذى لم یلد و لم یولد و لم یکن له کفوا احد اعصمنى و طهّرنى، و اذهب ببلیّتى و آیة الکرسىّ و معوّذتین را میخوانى. و آیة الکرسىّ:
اللَّهُ لا الهَ الاَّ هُوَ الْحَىُّ الْقَیُّومُ‏ تا وَ هُوَ الْعَلِىُّ الْعَظیمُ‏ است، چنانکه پیغمبر- صلّى اللّه علیه و آله- فرموده: هر که چهار آیه از اوّل سوره بقره و آیة الکرسىّ و دو آیه بعد از آن و سه آیه از آخر آن را بخواند در جان و مال خود چیزى را که نمى‏پسندد نبیند و شیطان باو نزدیک نشود، و قرآن را فراموش ننماید. فرمایش آن حضرت ظاهر در اینست که آیة الکرسى تا وَ هُوَ الْعَلِىُّ الْعَظیمُ‏ است و دو آیه پس از آن از لا اکْراهَ فِى الدِّینِ‏ تا هُمْ فیها خالِدُونَ‏ میباشد) )6(
على بن الحسین علیه السلام، امام چهارم، الصحیفة السجادیة / ترجمه و شرح فیض الإسلام، 1جلد، فقیه - تهران، چاپ: دوم، 1376ش.

آثار وبرکات قرائت آیة الکرسی در احادیث منقول ازطرف حضرات ائمه معصومین "علیهم السلام"درکتب احادیث به وفور آمده که نمونه آن را در سطور فوق ملاحظه نمودید وکتبی نیز دراین رابطه منتشر شده است(7) که علاقه مندان میتوانند به این کتب مراجعه فرمایند.


بررسی یک یا سه آیه بودن آیة الکرسی
تفسیر نمونه ج 2
آیة الکرسى یکى از مهمترین آیات قرآن. در اهمیت و فضیلت این آیه همین بس که:

حدیث شماره 13-از پیامبر گرامى اسلام "صلى الله علیه و آله و سلم " نقل شده است که از ابى بن کعب سوال کرد و فرمود: کدام آیه برترین آیه کتاب الله است ؟ عرض کرد: الله لا اله الا هو الحى القیوم ، پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم ) دست بر سینه او زد و فرمود: دانش بر تو گوارا باد، سوگند به کسى که جان محمد"صلى الله علیه و آله و سلم " در دست او است این آیه داراى دو زبان و دو لب است که در پایه عرش الهى تسبیح و تقدیس خدا مى گوید.

در حدیث دیگرى
حدیث شماره 14-از على (علیه السلام ) از پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم ) مى خوانیم که فرمود: سید القرآن البقرة و سید البقرة آیة الکرسى یا على ان فیها لخمسین کلمة فى کل کلمة خمسون برکة : برگزیده قرآن سوره بقره و برگزیده بقره ، آیة الکرسى است ، در آن پنجاه کلمه است و در هر کلمه اى پنجاه برکت است .
و در حدیث دیگرى
روایات در فضیلت این آیه شریفه بسیار زیاد است و در کتب علماى شیعه و اهل سنت نقل شده است با دو حدیث دیگرى از رسول الله (صلى الله علیه و آله و سلم ) این بحث را پایان مى دهیم .
حدیث شماره 15- فرمود: اعطیت آیة الکرسى من کنز تحت العرش و لم یوتها نبى کان قبلى : آیة الکرسى از گنجى زیر عرش الهى به من داده شده است و به هیچ پیامبرى قبل از من داده نشد.

حدیث شماره 16- که دو برادر به حضور پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم ) رسیدند و عرض کردند براى تجارت به شام مى رویم ، به ما تعلیم دهید چه بگوییم (تا از شر اشرار مصون بمانیم ) فرمود: هنگامى که به منزلگاهى رسیدید و نماز عشا را خواندید، موقعى که یکى از شما در بستر قرار مى گیرد، تسبیح فاطمه زهرا (علیهاالسلام) بگوید و سپس آیة الکرسى بخواند فانه محفوظ من کل شى ء حتى یصبح : مسلما او از همه چیز در امان خواهد بود تا صبح ، سپس در ذیل این حدیث آمده است که در یکى از منزلگاهها دزدان قصد هجوم به آنها را داشتند اما هر چه تلاش کردند موفق نشدند.

آیا آیة الکرسى همین یک آیه است ؟
آیا آیة الکرسى فقط همین یک آیه است که در بالا گفته شد که از الله لا اله الا هو شروع مى شود، و به هو العلى العظیم ختم مى گردد، یا اینکه دو آیه بعد نیز جزء آن است ، بنابراین اگر در جایى مثل نماز لیلة الدفن دستور داده شده آیة الکرسى بخوانند، باید هر سه آیه خوانده شود.
قرائنى در دست است که نشان مى دهد، همان یک آیه است .
1 - تمام روایاتى که در فضیلت آن وارد شده و از آن تعبیر به آیة الکرسى کرده همه نشان مى دهد که یک آیه بیش نیست .احادیث شماره4، 22،20،18،17،14،12،10
2 - تعبیر به کرسى فقط در همان آیه اول است و نامگذارى به آیة الکرسى نیز مربوط به همین آیه است .
3- در بعضى از احادیث به همین معنى تصریح شده مانند:
حدیث شماره 17- که در امالى شیخ از امیر مومنان على (علیه السلام ) نقل شده است که ضمن بیان فضیلت آیة الکرسى از الله لا اله الا هو شروع فرمود تا و هو العلى العظیم.ص196 ج 4 ترجمه تفسیر المیزان
4- در مستدرک سفینة البحار، از مجمع نقل مى کند:
حدیث شماره18- آیة الکرسى معروفة و هى الى قوله و هو العلى العظیم آیة الکرسى معروف است و آن تا و هو العلى العظیم است .

5- أصول الکافی / ترجمه مصطفوى ؛ ج‏4 ؛ ص426
حضرت رسول اکرم(صلى الله علیه و آله و سلم ) فرمود: هر کس چهار آیه از اول سوره بقره و آیة الکرسى و دو آیه بعد از آن (یعنى آیه‏هاى‏ لا إِکْراهَ فِی الدِّینِ‏ ... و آیه: اللَّهُ وَلِیُّ الَّذِینَ آمَنُوا ...) و سه آیه آخر سوره بقره را بخواند در جان و مالش بدى نبیند و هیچ شیطانى باو نزدیک نشود، و قرآن را فراموش نکند. حدیث شماره12
از این تعبیر نیز استفاده مى شود که آیة الکرسى یک آیه است . حدیث شماره4و12
6 - در بعضى از روایات وارد شده که آیة الکرسى پنجاه کلمه است و در هر کلمه اى پنجاه برکت است شمارش کلمات آیه نیز نشان مى دهد که تا و هو العلى العظیم پنجاه کلمه است .حدیث شماره 10و14
بحث روایتى [روایاتى در فضیلت و اهمیت آیة الکرسى‏]
ترجمه المیزان، ج‏4، ص: 165
حدیث شماره 19- در تفسیر عیاشى از امام صادق (علیه السلام) روایت آورده که فرمود: ابو ذر به رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) عرض کرد: یا رسول اللَّه، مهم‏ترین و پر فضیلت‏ترین آیه‏اى که بر تو نازل شده کدام است؟ فرمود: آیت الکرسى، و آسمانهاى هفتگانه در مقابل کرسى، در مقام مقایسه بیش از حلقه‏اى نیست که در سرزمینى افتاده باشد، آن گاه فرمود: و برترى عرش بر کرسى مانند برترى بیابانى است بر همان حلقه‏اى که در گوشه‏اى از آن افتاده است. (8)
مؤلف: صدر این روایت را سیوطى در الدر المنثور از ابن راهویه و او در کتاب مسند خود از عوف بن مالک از ابى ذر نقل کرده، و احمد و ابن الفریس و حاکم (وى حدیث را صحیح دانسته) و بیهقى (در کتاب شعب الایمان) همگى از ابیذر روایت کرده‏اند.
حدیث شماره 20- و در الدر المنثور است که احمد و طبرانى از ابى امامه روایت کرده‏اند که گفت: به رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) عرض کردم: یا رسول اللَّه کدام یک از آیات که بر تو نازل شده عظیم‏تر است؟
فرمود:" اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ" (آیة الکرسى). (9)
مؤلف: این معنا را در الدر المنثور از تاریخ خطیب بغدادى نیز از انس از آن جناب روایت کرده است.
باز در همان کتاب است که دارمى از ایفع بن عبد اللَّه کلاغى روایت کرده که گفت:
مردى عرض کرد: یا رسول اللَّه، کدام آیه در کتاب خدا عظیم‏تر است فرمود: آیة الکرسى، (اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ) تا آخر حدیث. (10)
مؤلف: نامیدن این آیه به آیة الکرسى از همان صدر اول اسلام مشهور بوده، حتى در زمان حیات رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) و حتى در زبان خود آن جناب به این نام بیان مى‏شد، هم چنان که این نامگذارى در روایات وارده از آن جناب و از ائمه اهل بیت "علیه السلام" و از صحابه، به چشم مى‏خورد، و این براى اعتنا و احترام زیادى بوده که نسبت به این آیه داشتند، و این احترام هم بدون جهت نبوده، بلکه به خاطر معارف دقیق و لطیفى است که در این آیه آمده، و آن معارف عبارت است از توحید خالصى که جمله" اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ"، بر آن دلالت دارد، و قیومیت مطلقه‏اى که بازگشت تمامى اسماى حسناى الهى به جز اسماى ذات او که بیان آن گذشت، به آن است.
و نیز در صدر و ذیل این آیه جریان قیومیت در تمامى موجودات خرد و کلان عالم، شرح داده شده، به این بیان که آنچه از موجودات که به نظر مى‏رسد از تحت سلطنت الهیه خارج شده، به همان جهت که خارج است، داخل در سلطنت است، و به همین جهت در روایات آمده که آیة الکرسى عظیم‏ترین آیه در کتاب خدا است، و به راستى نیز چنین است، براى اینکه بیان این آیه بیانى است شکافته و مفصل، مثلا آیه:" اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ لَهُ الْأَسْماءُ الْحُسْنى‏" (11) را داریم که همان مضمون آیة الکرسى را دارد، اما اجمالى از معنا را دارد و مطلب در آن باز نشده، و لذا در پاره‏اى اخبار آمده است که آیة الکرسى، سید و آقاى آیه‏هاى قرآن است.
حدیث شماره 21- این روایت را سیوطى در الدر المنثور از ابى هریرة از رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) نقل کرده و در بعضى دیگر آمده: براى هر چیزى یک نقطه برجسته‏اى است و نقطه برجسته قرآن آیة الکرسى است، این روایت را عیاشى در تفسیر خود از عبد اللَّه بن سنان از امام صادق ع روایت کرده است. (12)
و شیخ طوسى در امالى به سند خود از ابى امامة باهلى روایت کرده که گفته است:
حدیث شماره 22- از على بن ابى طالب (علیه السلام) شنیدم که مى‏فرمود: باور نمى‏کنم که کسى اسلام را فهمیده باشد و یا در اسلام متولد شده باشد، و سیاهى شب را به صبح سر کند و این آیه را نخواند،" اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ ... وَ هُوَ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ" عرض کردم منظور از سیاهى شب چیست؟ فرمود: یعنى همه شب، آن گاه فرمود: اگر بدانید که این آیه چیست و یا فرمود اگر بدانید در این آیه چیست در هیچ حالى آن را ترک نخواهید کرد.
حدیث شماره 23- رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) فرمود: آیة الکرسى را از گنجینه‏اى که در زیر عرش است به من داده‏اند و به هیچ پیغمبرى قبل از من نداده بودند، حضرت على (علیه السلام) سپس اضافه کرد از آن وقت که من این مطلب را از رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) شنیدم هیچ شبى را به سر نبردم مگر آنکه آن را قرائت کردم (تا آخر حدیث). مؤلف: این معنا در الدر المنثور هم از عبید و ابن ابى شیبه و دارمى و محمد بن نصر و ابن الضریس از آن حضرت نقل شده، دیلمى هم آن را از آن جناب نقل کرده است، و روایات از طریق شیعه و سنى در فضیلت آیة الکرسى بسیار است، و این هم که على (علیه السلام) فرمود: رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) فرمود این آیه را از گنجینه‏اى که در زیر عرش بود به من داده‏اند، در الدر المنثور نقل از تاریخ بخارى و ابن الضریس از انس آمده، چیزى که هست در نقل نامبردگان به این عبارت آمده: رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) فرموده آیة الکرسى را از عرش به من داده‏اند و این اشاره است به اینکه منظور از کرسى همان زیر عرش است، و عرش محیط به آن است.
احادیثی که بر سه آیه بودن آیةالکرسی اشاره دارد:
آرى در بعضى از روایات دستور داده شده است که تا هم فیها خالدون خوانده شود.
حدیث شماره24- «بحار الانوار»، جلد 99، صفحه 244.
7 - ق، [کتاب العتیق الغروی‏] نُسْخَةُ رُقْعَةٍ تُکْتَبُ إِلَى اللَّهِ سُبْحَانَهُ عِنْدَ الْمُهِمَّاتِ رُوِیَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ الْأَوَّلِ (علیه السلام) أَنَّهُ قَالَ إِذَا دَهَمَکَ أَمْرٌ یُهِمُّکَ أَوْ عَرَضَ لَکَ حَاجَةٌ یَعْلَمُ اللَّهُ سُبْحَانَهُ حَقِیقَتَهَا وَ صَدَقَ الْقَوْلُ فِیهَا فَهُوَ عَالِمٌ بِالْغُیُوبِ وَ خَفِیَّاتِ الْأُمُورِ فَکُنْ طَاهِراً وَ صُمْ یَوْمَ الْخَمِیسِ أَصْبِحْ یَوْمَ الْجُمُعَةِ فَاکْتُبْ فِی رُقْعَةٍ مَا أَنَا ذَاکِرُهُ لَکَ بِمِدَادٍ أَوْ بِحِبْرٍ وَ اطْوِ الْوَرَقَةَ وَ اعْمِدْ إِلَى وَسَطِ الْبَحْرِ فَاسْتَقْبِلِ الْقِبْلَةَ وَ سَمِّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ جَلَالُهُ وَ صَلِّ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ (صلى الله علیه و آله و سلم ) وَ عَلَى آلِهِ الْأَبْرَارِ وَ قُلْ اللَّهُ لِکُلِّ شَیْ‏ءٍ وَ ارْمِ بِهَا فِی الْبَحْرِ فَإِنَّ اللَّهَ جَلَّتْ عَظَمَتُهُ یَقْضِی حَاجَتَکَ وَ یَکْفِیکَ بِقُدْرَتِهِ تَکْتُبُ سُورَةَ الْحَمْدِ وَ آیَةَ الْکُرْسِیِّ إِلَى قَوْلِهِ هُمْ فِیها خالِدُونَ وَ الم اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ إِلَى قَوْلِهِ وَقُودُ النَّارِ وَ قُلِ اللَّهُمَّ مالِکَ الْمُلْکِ إِلَى قَوْلِهِ بِغَیْرِ حِسابٍ وَ إِنَّ رَبَّکُمُ اللَّهُ الَّذِی خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ إِلَى قَوْلِهِ قَرِیبٌ مِنَ الْمُحْسِنِینَ وَ لَقَدْ جاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِکُمْ إِلَى قَوْلِهِ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ وَ قُلِ ادْعُوا اللَّهَ أَوِ ادْعُوا الرَّحْمنَ إِلَى قَوْلِهِ وَ کَبِّرْهُ تَکْبِیراً ثُمَّ تَکْتُبُ اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ وَ لِلَّهِ الْحَمْدُ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ طه ما أَنْزَلْنا عَلَیْکَ الْقُرْآنَ لِتَشْقى‏ إِلَى قَوْلِهِ لَهُ الْأَسْماءُ الْحُسْنى‏ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا کَهْفِی إِذَا ضَاقَتْ عَلَیَّ مَذَاهِبِی وَ عَظُمَتْ هُمُومِی وَ قَلَّ صَبْرِی وَ ضَعُفَتْ حِیلَتِی وَ کَثُرَتْ فَاقَتِی وَ سَاءَتْ ظُنُونِی وَ قَنَطَتْ نَفْسی وَ عَجَزْتُ عَنْ تَدْبِیرِ حَالِی وَ تَحَیَّرْتُ فِی أَمْرِی خَلَقْتَنِی کَیْفَ شِئْتَ وَ کُنْتَ عَنْ خَلْقِی غَنِیّاً فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ فَرِّجْ هُمُومِی وَ اکْشِفْ غُمُومِی وَ أَزِلْ عَذَابَ قَلْبِی وَ غَیِّرْ مَا تَرَى مِنْ سُوءِ حَالِی وَ آمِنْ خَوْفِی وَ یَسِّرْ بِمَا قَدْ تَعَسَّرَ مِنْ أَمْرِی وَ اجْعَلْ لِی مِنْ أَمْرِی مَخْرَجاً وَ ارْزُقْنِی مِنْ حَیْثُ لَا أَحْتَسِبُ إِنَّکَ تَقْدِرُ عَلَى ذَلِکَ یَا مُحْیِیَ الْعِظَامِ وَ هِیَ رَمِیمٌ ثُمَّ تَکْتُبُ مِنَ الْعَبْدِ الذَّلِیلِ إِلَى الْمَوْلَى الْجَلِیلِ اللَّهُ الَّذِی لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ الدَّائِمُ الدَّیْمُومُ الْقَدِیمُ الْأَزَلِیُّ الْأَبَدِیُّ بَدِیعُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ فَاطِرُهُمَا وَ نُورُهُمَا ذُو الْجَلالِ وَ الْإِکْرامِ وَ الْأَسْمَاءِ الْعِظَامِ وَ سَلَامٌ عَلَى آلِ یَاسِینَ فِی الْعَالَمِینَ مُحَمَّدٍ وَ عَلِیٍّ وَ فَاطِمَةُ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ وَ عَلِیٍّ وَ مُحَمَّدٍ وَ جَعْفَرٍ وَ مُوسَى وَ عَلِیٍّ وَ مُحَمَّدٍ وَ عَلِیٍّ وَ الْحَسَنِ وَ حُجَّتِکَ یَا رَبِّ عَلَى خَلْقِکَ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ یَا رَبِّ لِأَنَّکَ أَنْتَ إِلَهِی وَ خَالِقِی وَ إِلَهُ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ لَا إِلَهَ غَیْرُکَ وَ لَا مَعْبُودَ سِوَاکَ أَتَوَجَّهُ إِلَیْکَ بِحَقِّ هَذِهِ الْأَسْمَاءِ الَّتِی إِذَا دُعِیتَ بِهَا أَجَبْتَ وَ إِذَا سُئِلْتَ بِهَا أَعْطَیْتَ إِلَّا صَلَّیْتَ عَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ وَ فَعَلْتَ بِی کَذَا وَ کَذَا وَ تَکْتُبُ ذِکْرَ حَاجَتِکَ فِی الْوَرَقَةِ وَ تُصَلِّی عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ عَلَى أَهْلِ الْبَیْتِ وَ عَلَى أَصْحَابِ مُحَمَّدٍ الْمُنْتَجَبِینَ الْأَخْیَارِ الَّذِینَ لَا غَیَّرُوا وَ لَا بَدَّلُوا وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ وَ حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَکِیلُ بیان الحبر بالکسر الذی یکتب به و لعل التردید من الراوی
ترجمه:
نسخه کاغدی که درگرفتاریها برای خداوند سبحان نوشته میشود:
روایت شده از حضرت امام محمد باقر(علیه السلام) که فرمود:زمانیکه امر مهمی برای شما دفعتا اتفاق افتاد و یا حاجتی داشتید که خداوند از حقیقت آن آگاه است وآن مهم درست و از روی صداقت باشد که خداوند عالم به غیب وآگاه به اسرار از آن اطلاع دارد:پس خود را طاهر وپاک پاکیزه کن وروز پنجشنبه را روزه بگیر وصبح روز جمعه در روی ورقه کاغذ آنچه برای شما پیش آمده با مداد ویا مرکب بنویس وتا کن وبه طرف دریا(رودخانه)برو وروبه قبله با نام خداوند عزوجل و درود بر حضرت محمد مصطفی(صلى الله علیه و آله و سلم ) وآل اووبگوخدا بر همه چیز آگاه است و نوشته را در رودخانه بینداز پس بدرستیکه خدای بلند مرتبه بزرگوار حاجتت را بر آورده وکفایت کند تورا:
در ورقه می نویسی:
1- سورَةَ الْحَمْدِ
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ "1"الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ"2"الرَّحْمنِ الرَّحیمِ"3"مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ"4"إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعینُ"5"اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقیمَ"6"صِراطَ الَّذینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لاَ الضَّالِّینَ"7"

2-آیَةَ الْکُرْسِیِّ إِلَى قَوْلِهِ هُمْ فِیها خالِدُونَ
اللَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ لا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَ لا نَوْمٌ لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ مَنْ ذَا الَّذی یَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلاَّ بِإِذْنِهِ یَعْلَمُ ما بَیْنَ أَیْدیهِمْ وَ ما خَلْفَهُمْ وَ لا یُحیطُونَ بِشَیْ‏ءٍ مِنْ عِلْمِهِ إِلاَّ بِما شاءَ وَسِعَ کُرْسِیُّهُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ لا یَؤُدُهُ حِفْظُهُما وَ هُوَ الْعَلِیُّ الْعَظیمُ"255"لا إِکْراهَ فِی الدِّینِ قَدْ تَبَیَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَیِّ فَمَنْ یَکْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَ یُؤْمِنْ بِاللَّهِ فقد استَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقى‏ لاَ انْفِصامَ لَها وَ اللَّهُ سَمیعٌ عَلیمٌ"256"اللَّهُ وَلِیُّ الَّذینَ آمَنُوا یُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ وَ الَّذینَ کَفَرُوا أَوْلِیاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ یُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُماتِ أُولئِکَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فیها خالِدُونَ"257"

3-الم اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ إِلَى قَوْلِهِ وَقُودُ النَّارِ(آل عمران)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ الم"1"اللَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ"2"نَزَّلَ عَلَیْکَ الْکِتابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِما بَیْنَ یَدَیْهِ وَ أَنْزَلَ التَّوْراةَ وَ الْإِنْجیلَ"3"مِنْ قَبْلُ هُدىً لِلنَّاسِ وَ أَنْزَلَ الْفُرْقانَ إِنَّ الَّذینَ کَفَرُوا بِآیاتِ اللَّهِ لَهُمْ عَذابٌ شَدیدٌ وَ اللَّهُ عَزیزٌ ذُو انْتِقامٍ"4"إِنَّ اللَّهَ لا یَخْفى‏ عَلَیْهِ شَیْ‏ءٌ فِی الْأَرْضِ وَ لا فِی السَّماءِ"5"هُوَ الَّذی یُصَوِّرُکُمْ فِی الْأَرْحامِ کَیْفَ یَشاءُ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْعَزیزُ الْحَکیمُ"6"هُوَ الَّذی أَنْزَلَ عَلَیْکَ الْکِتابَ مِنْهُ آیاتٌ مُحْکَماتٌ هُنَّ أُمُّ الْکِتابِ وَ أُخَرُ مُتَشابِهاتٌ فَأَمَّا الَّذینَ فی‏ قُلُوبِهِمْ زَیْغٌ فَیَتَّبِعُونَ ما تَشابَهَ مِنْهُ ابْتِغاءَ الْفِتْنَةِ وَ ابْتِغاءَ تَأْویلِهِ وَ ما یَعْلَمُ تَأْویلَهُ إِلاَّ اللَّهُ وَ الرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ یَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ کُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنا وَ ما یَذَّکَّرُ إِلاَّ أُولُوا الْأَلْبابِ"7"رَبَّنا لا تُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنا وَ هَبْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً إِنَّکَ أَنْتَ الْوَهَّابُ"8"رَبَّنا إِنَّکَ جامِعُ النَّاسِ لِیَوْمٍ لا رَیْبَ فیهِ إِنَّ اللَّهَ لا یُخْلِفُ الْمیعادَ"9" إِنَّ الَّذینَ کَفَرُوا لَنْ تُغْنِیَ عَنْهُمْ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ مِنَ اللَّهِ شَیْئاً وَ أُولئِکَ هُمْ وَقُودُ النَّارِ"10"
- 4 - وَ قُلِ اللَّهُمَّ مالِکَ الْمُلْکِ إِلَى قَوْلِهِ بِغَیْرِ حِسابٍ(آل عمران)
قُلِ اللَّهُمَّ مالِکَ الْمُلْکِ تُؤْتِی الْمُلْکَ مَنْ تَشاءُ وَ تَنْزِعُ الْمُلْکَ مِمَّنْ تَشاءُ وَ تُعِزُّ مَنْ تَشاءُ وَ تُذِلُّ مَنْ تَشاءُ بِیَدِکَ الْخَیْرُ إِنَّکَ عَلى‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدیرٌ"26"تُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهارِ وَ تُولِجُ النَّهارَ فِی اللَّیْلِ وَ تُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَ تُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ وَ تَرْزُقُ مَنْ تَشاءُ بِغَیْرِ حِسابٍ"27"
5- وَ إِنَّ رَبَّکُمُ اللَّهُ الَّذِی خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ إِلَى قَوْلِهِ قَرِیبٌ مِنَ الْمُحْسِنِینَ (اعراف)
إِنَّ رَبَّکُمُ اللَّهُ الَّذی خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فی‏ سِتَّةِ أَیَّامٍ ثُمَّ اسْتَوى‏ عَلَى الْعَرْشِ یُغْشِی اللَّیْلَ النَّهارَ یَطْلُبُهُ حَثیثاً وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ وَ النُّجُومَ مُسَخَّراتٍ بِأَمْرِهِ أَلا لَهُ الْخَلْقُ وَ الْأَمْرُ تَبارَکَ اللَّهُ رَبُّ الْعالَمینَ"54"ادْعُوا رَبَّکُمْ تَضَرُّعاً وَ خُفْیَةً إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُعْتَدینَ"55"وَ لا تُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاحِها وَ ادْعُوهُ خَوْفاً وَ طَمَعاً إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَریبٌ مِنَ الْمُحْسِنینَ"56"

- 6- وَلَقَدْ جاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِکُمْ إِلَى قَوْلِهِ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ(توبه)

لَقَدْ جاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِکُمْ عَزیزٌ عَلَیْهِ ما عَنِتُّمْ حَریصٌ عَلَیْکُمْ بِالْمُؤْمِنینَ رَؤُفٌ رَحیمٌ"128"فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِیَ اللَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظیمِ"129"

7- وَ قُلِ ادْعُوا اللَّهَ أَوِ ادْعُوا الرَّحْمنَ إِلَى قَوْلِهِ وَ کَبِّرْهُ تَکْبِیراً(اسرا)

قُلِ ادْعُوا اللَّهَ أَوِ ادْعُوا الرَّحْمنَ أَیًّا ما تَدْعُوا فَلَهُ الْأَسْماءُ الْحُسْنى‏ وَ لا تَجْهَرْ بِصَلاتِکَ وَ لا تُخافِتْ بِها وَ ابْتَغِ بَیْنَ ذلِکَ سَبیلاً"110"وَ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَریکٌ فِی الْمُلْکِ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ وَ کَبِّرْهُ تَکْبیراً"111"

8- سپس مینویسی: اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ وَ لِلَّهِ الْحَمْدُ رَبِّ الْعَالَمِینَ

9- وَ طه ما أَنْزَلْنا عَلَیْکَ الْقُرْآنَ لِتَشْقى‏ إِلَى قَوْلِهِ لَهُ الْأَسْماءُ الْحُسْنى‏
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ طه"1"ما أَنْزَلْنا عَلَیْکَ الْقُرْآنَ لِتَشْقى‏"2"إِلاَّ تَذْکِرَةً لِمَنْ یَخْشى‏"3"تَنْزیلاً مِمَّنْ خَلَقَ الْأَرْضَ وَ السَّماواتِ الْعُلى‏"4"الرَّحْمنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوى‏"5"لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ وَ ما بَیْنَهُما وَ ما تَحْتَ الثَّرى‏"6"وَ إِنْ تَجْهَرْ بِالْقَوْلِ فَإِنَّهُ یَعْلَمُ السِّرَّ وَ أَخْفى‏"7"اللَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ لَهُ الْأَسْماءُ الْحُسْنى‏"8"
10- یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا کَهْفِی إِذَا ضَاقَتْ عَلَیَّ مَذَاهِبِی وَ عَظُمَتْ هُمُومِی وَ قَلَّ صَبْرِی وَ ضَعُفَتْ حِیلَتِی وَ کَثُرَتْ فَاقَتِی وَ سَاءَتْ ظُنُونِی وَ قَنَطَتْ نَفْسی وَ عَجَزْتُ عَنْ تَدْبِیرِ حَالِی وَ تَحَیَّرْتُ فِی أَمْرِی خَلَقْتَنِی کَیْفَ شِئْتَ وَ کُنْتَ عَنْ خَلْقِی غَنِیّاً فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ فَرِّجْ هُمُومِی وَ اکْشِفْ غُمُومِی وَ أَزِلْ عَذَابَ قَلْبِی وَ غَیِّرْ مَا تَرَى مِنْ سُوءِ حَالِی وَ آمِنْ خَوْفِی وَ یَسِّرْ بِمَا قَدْ تَعَسَّرَ مِنْ أَمْرِی وَ اجْعَلْ لِی مِنْ أَمْرِی مَخْرَجاً وَ ارْزُقْنِی مِنْ حَیْثُ لَا أَحْتَسِبُ إِنَّکَ تَقْدِرُ عَلَى ذَلِکَ یَا مُحْیِیَ الْعِظَامِ وَ هِیَ رَمِیمٌ
11- سپس مینویسی: مِنَ الْعَبْدِ الذَّلِیلِ إِلَى الْمَوْلَى الْجَلِیلِ اللَّهُ الَّذِی لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ الدَّائِمُ الدَّیْمُومُ الْقَدِیمُ الْأَزَلِیُّ الْأَبَدِیُّ بَدِیعُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ فَاطِرُهُمَا وَ نُورُهُمَا ذُو الْجَلالِ وَ الْإِکْرامِ وَ الْأَسْمَاءِ الْعِظَامِ وَ سَلَامٌ عَلَى آلِ یَاسِینَ فِی الْعَالَمِینَ مُحَمَّدٍ وَ عَلِیٍّ وَ فَاطِمَةُ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ وَ عَلِیٍّ وَ مُحَمَّدٍ وَ جَعْفَرٍ وَ مُوسَى وَ عَلِیٍّ وَ مُحَمَّدٍ وَ عَلِیٍّ وَ الْحَسَنِ وَ حُجَّتِکَ یَا رَبِّ عَلَى خَلْقِکَ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ یَا رَبِّ لِأَنَّکَ أَنْتَ إِلَهِی وَ خَالِقِی وَ إِلَهُ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ لَا إِلَهَ غَیْرُکَ وَ لَا مَعْبُودَ سِوَاکَ أَتَوَجَّهُ إِلَیْکَ بِحَقِّ هَذِهِ الْأَسْمَاءِ الَّتِی إِذَا دُعِیتَ بِهَا أَجَبْتَ وَ إِذَا سُئِلْتَ بِهَا أَعْطَیْتَ إِلَّا صَلَّیْتَ عَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ وَ فَعَلْتَ بِی........
12- بجای نقطه ها حاجت خود را مینویسی
13- وَ تُصَلِّی عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ عَلَى أَهْلِ الْبَیْتِ وَ عَلَى أَصْحَابِ مُحَمَّدٍ الْمُنْتَجَبِینَ الْأَخْیَارِ الَّذِینَ لَا غَیَّرُوا وَ لَا بَدَّلُوا وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ وَ حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَکِیلُ

حدیث شمار25- جلد 8، صفحه 172 (چاپ آل البیت) ـ

وسائل الشیع «4» 47 بَابُ اسْتِحْبَابِ الْغُسْلِ وَ الصَّلَاةِ یَوْمَ الْمُبَاهَلَةِ وَ هُوَ الرَّابِعُ وَ الْعِشْرُونَ مِنْ ذِی الْحِجَّةِ
10336- 1- «5» مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ فِی الْمِصْبَاحِ عَنِ الصَّادِقِ "علیه السلام" أَنَّهُ قَالَ: مَنْ صَلَّى فِی هَذَا الْیَوْمِ یَعْنِی الرَّابِعَ وَ الْعِشْرِینَ مِنْ ذِی الْحِجَّةِ- رَکْعَتَیْنِ قَبْلَ الزَّوَالِ بِنِصْفِ سَاعَةٍ شُکْراً لِلَّهِ عَلَى مَا مَنَّ بِهِ عَلَیْهِ وَ خَصَّهُ بِهِ یَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ أُمَّ الْکِتَابِ مَرَّةً وَاحِدَةً وَ عَشْرَ مَرَّاتٍ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ- وَ عَشْرَ مَرَّاتٍ آیَةَ الْکُرْسِیِّ- إِلَى قَوْلِهِ‏ هُمْ فِیها خالِدُونَ‏- وَ عَشْرَ مَرَّاتٍ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ- عَدَلَتْ عِنْدَ اللَّهِ مِائَةَ أَلْفِ حَجَّةٍ وَ مِائَةَ أَلْفِ عُمْرَةٍ وَ لَمْ یَسْأَلِ اللَّهَ حَاجَةً مِنْ حَوَائِجِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ إِلَّا قَضَاهَا لَهُ کَائِنَةً مَا کَانَتْ إِنْ شَاءَ اللَّهُ.

شیخ حر عاملى، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة، 30جلد، مؤسسة آل البیت علیهم السلام - قم، چاپ: اول، 1409 ق.


حضرت امام صادق"علیه السلام" می فرماید:در روز مباهله 14 ذی الحجه دو رکعت نمازنیم ساعت قبل از زوال بجای می آوری درهر رکعت یک مرتبه سوره حمد و ده مرتبه قل هو الله احد وده مرتبه آیةالکرسی تا هُمْ فِیها خالِدُونَ و ده مرتبه إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْر ثواب آن در نزد خداوند برابر با هزارحج و هزار عمره وخداوند حاجات اورا بدون درخواست برآورده میسازد.
حدیث شماره26 - الروضة من الکافی یا گلستان آل محمد / ترجمه کمره‏اى ؛ ج‏2 ؛ ص168
از اسماعیل بن عباد از امام صادق (علیه‌السلام) (در بیان آخر آیة الکرسى فرموده است) وَ لا یُحِیطُونَ بِشَیْ‏ءٍ مِنْ عِلْمِهِ إِلَّا بِما شاءَ و فرمود آخر آیة الکرسى جمله‏ وَ هُوَ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ‏ است‏ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ‏ و دو آیه بعد از آن.
شرح-
از مجلسى ره- قوله‏
«و آیتین بعدها»
یعنى دو آیه پس از آن را هم ذکر کرد و آنها را هم از آیة الکرسى شمرد (که مى‏شود تا هُمْ فِیها خالِدُونَ)‏ و اطلاق آیة
الکرسى بر هر سه از نظر قصد جنس آیه است و مجموعش سه آیه مى‏شود چنانچه در برخى اخبار است و فائده‏اش اینست که هر گاه بطور مطلق در ضمن دستورى وارد شود شامل هر سه آیه است و گفته شده است که مقصود از اینکه دو آیه بعد از آن را ذکر کرد دو آیه از سوره حمد است که بعد از آیه‏ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ‏ است (یعنى‏ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ، مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ‏ ...)
شاید مشهور بودن سه آیه در آیةالکرسی چنین بیانی (یعنى دو آیه پس از آن را هم ذکر کرد و آنها را هم از آیة الکرسى شمرد )از ائمه معصومین "علیهم السلام"،دانست که علمای قدیم مانند مرحوم مجلسی معتقدند! درحالیکه علمای هم از بیان این جمله(وَ لا یُحِیطُونَ بِشَیْ‏ءٍ مِنْ عِلْمِهِ إِلَّا بِما شاءَ و فرمود آخر آیة الکرسى جمله‏ وَ هُوَ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ‏است‏)استدلال بر یک آیه بودن آیةالکر سی دارند.
هدیه ای که مرحوم نخودکی به امام خمینی داد:

افق نیوز: آیت الله ری شهری این خاطره را به نقل از فرزند آیت الله شبیری زنجانی از زبان پدر بزرگوارشان آورده اند که در کتاب زمزم عرفان نیز نقل شده است.
در سفری که امام خمینی(ره) و پدرم برای زیارت به مشهد مقدس رفته بودند امام در صحن حرم امام رضا (علیه‌السلام) با سالک الی الله حاج حسنعلی نخودکی مواجه می‌شوند. امام امت (ره) که در آن زمان شاید در حدود سی الی چهل سال بیشتر نداشت وقت را غنیمت می شمارد و به ایشان می‌گوید با شما سخنی دارم.
حاج حسنعلی نخودکی می‌گوید: من در حال انجام اعمال هستم، شما در بقعه حر عاملی (ره) بمانید من خودم پیش شما می‌آیم. بعد از مدتی حاج حسنعلی می‌آید و می‌گوید چه کار دارید؟ امام (ره) خطاب به ایشان رو به گنبد و بارگاه امام رضا (علیه‌السلام) کرد و گفت: تو را به این امام رضا، اگر علم ( کیمیا) داری به ما هم بده؟
حاج حسنعلی نخودکی انکار به داشتن علم (کیمیا) نکرد بلکه به امام (ره) فرمودند:اگر ما «کیمیا» به شما بدهیم و شما تمام کوه و در و دشت را طلا کردید آیا قول می‌دهید که به جا استفاده کنید و آن را حفظ کنید و در هر جایی به کار نبرید؟ امام خمینی (ره) که از همان ایام جوانی صداقت از وجودشان می‌بارید، سر به زیر انداختند و با تفکری به ایشان گفتند: نه نمی‌توانم چنین قولی به شما بدهم. حاج حسنعلی نخودکی که این را از امام (ره) شنید روبه ایشان کرد و فرمود: حالا که نمی‌توانید «کیمیا» را حفظ کنید من بهتر از کیمیا را به شما یاد می‌دهم و آن این که: بعد از نمازهای واجب یک بار آیه الکرسی را تا «هو العلی العظیم» می‌خوانی. و بعد تسبیحات فاطمه زهرا سلام الله علیها را می‌گویی. و بعد سه بار سوره توحید «قل هو الله احد» را می‌خوانی و بعد سه بار صلوات می‌گویی: اللهم صل علی محمد و آل محمد و بعد سه بار آیه مبارکه: وَمَنْ یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا وَیَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لا یَحْتَسِبُ وَمَنْ یَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِکُلِّ شَیْءٍ قَدْرًا ؛ (سوره طلاق آیه ۲ و ۳) (هرکس تقوای الهی پیشه کند، خداوند راه نجاتی برای او فراهم می‌کند و او را از جایی که گمان ندارد روزی می‌دهد، و هرکس بر خداوند توکل کند کفایت امرش را می‌کند، خداوند فرمان خود را به انجام می‌رساند، و خدا برای هر چیزی اندازه‌ای قرار داده است.) را می‌خوانی که این از کیمیا برایت بهتر است.
برداشت:
دلائل یک ویا سه آیه بودن آیة الکرسی را با توجه به بررسی تفسیر نمونه تحت عنوان "آیا آیة الکرسی همین یک آیة است؟"
- آیا آیة الکرسى همین یک آیه است ؟
آیا آیة الکرسى فقط همین یک آیه است که در بالا گفته شد که از الله لا اله الا هو شروع مى شود، و به هو العلى العظیم ختم مى گردد، یا اینکه دو آیه بعد نیز جزء آن است ، بنابراین اگر در جایى مثل نماز لیلة الدفن دستور داده شده آیة الکرسى بخوانند، باید هر سه آیه خوانده شود.
قرائنى در دست است که نشان مى دهد، همان یک آیه است .
1- تمام روایاتى که در فضیلت آن وارد شده و از آن تعبیر به آیة الکرسى کرده همه نشان مى دهد که یک آیه بیش نیست .
2- تعبیر به کرسى فقط در همان آیه اول است و نامگذارى به آیة الکرسى نیز مربوط به همین آیه است .
3- در بعضى ازاحادیث به همین معنى تصریح شده مانند حدیثى که درامالى شیخ ازامیرمومنان على (علیه السلام)
نقل شده است که ضمن بیان فضیلت آیة الکرسى از الله لا اله الا هو شروع فرمود تا و هو العلى العظیم .
4- در مستدرک سفینة البحار، از مجمع نقل مى کند و آیة الکرسى معروفة و هى الى قوله و هو العلى العظیم آیة الکرسى معروف است و آن تا و هو العلى العظیم است .
5- در حدیثى از امام على بن الحسین (علیهماالسلام ) مى خوانیم که پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم ) فرمود: کسى که چهار آیه از اول سوره بقره و آیة الکرسى و دو آیه بعد از آن و سه آیه از آخر بقره را بخواند، هرگز ناخوشایندى در خودش و مالش نمى بیند و شیطان به او نزدیک نمى شود، و قرآن را فراموش نمى کند.
از این تعبیر نیز استفاده مى شود که آیة الکرسى یک آیه است .
6- در بعضى از روایات وارد شده که آیة الکرسى پنجاه کلمه است و در هر کلمه اى پنجاه برکت است شمارش کلمات آیه نیز نشان مى دهد که تا هو العلى العظیم پنجاه کلمه است .
آرى در بعضى از روایات دستور داده شده است که تا هم فیها خالدون بخواند، بى آنکه عنوان آیة الکرسى ، مطرح باشد.
به هر حال آنچه از قرائن بالا استفاده مى شود این است که آیة الکرسى یک آیه بیشتر نیست .(13)
وهمچنین سه آیه بودن آن تحت عنوان" احادیثی که بر سه آیه بودن آیة الکرسی اشا ره دارد" را ملاحظه نمودید با بررسی اسناد احادیث روشن میشود که: اسناد مربوط به سه حدیث شماره 24،25و26 ضعیف میباشد. اما اسناد احادیثی که دلالت بر یک آیه بودن آیة الکرسی دارد قوی،مستدل ومتقن میباشد. (14) برای قرائت آیة الکرسی واستفاده از فیوضات خاصه با توجه به متن احادیث حضرات معصومین(علیهم السلام) میتوان گفت:
1-اگر حدیث صراحتا اشاره به یک آیه بودن آیة الکرسی داشت ،منظور آیه 255 سوره مبارکه بقره میباشد.
2-اگر حدیث اشاره به"الله لا اله الاهوالحی القیوم....الی فیها خالدون" داشت، سه آیه 255،256و257 سوره مبارکه بقره مورد نظر آن دعا و دستورمیباشد.
3-اگر صرفا قرائت آیة الکرسی"بدون اشاره به یک و یا سه آیه بودن آن"مورد نظر باشد،با توجه به قوی بودن اسناد یک آیه بودن آن فقط آیه 255 مورد نظر میباشد.انشاءالله
4- درمتون اسلامی آیة الکرسی آمده است نه آیات الکرسی.
مقام معظم رهبری و قرائت آیةالکرسی

یکی از اعضاء دفتر مقام معظم رهبری میگفت پس از پایان یکی از جلسات درس خارج معظم له، عرض کردم حضرت آقا اگر اجازه دهند این آقا پسر (4یا 5ساله) آیةالکرسی را درمحضرتان قرائت کند؟ آقا اجازه فرمودند واو شروع به قرائت آیةالکرسی نمود. ازالله ولی الذین امنوا...شروع و تا فیها خالدون قرائت نمود.حضرت آقا ضمن تشویق او فرمودند :شما معتقد به آیات الکرسی هستید نه آیةالکرسی .کنایه از اینکه آیةالکرسی یک آیه است نه بیشتر.
ماجرای علاقه اندیشمند انگلیسی به آیة الکرسی

یکی از اندیشمندان انگلیسی درباره آیة الکرسی می‌گوید: آیه‌ای در قرآن وجود دارد که هیچ‌گاه از خواندن آن خسته نمی‌شوم و دوست دارم درباره آن بیاندیشم.
به گزارش حوزه نیوز، آیت الله کریمی جهرمی طی سخنانی در شهر گلپایگان به آثار و برکات آیة الکرسی و جایگاه آن در میان آیات قرآن کریم پرداخته و ماجرای علاقه مندی یک دانشمند انگلیسی به این آیات را بیان کرده است:
این استاد حوزه علمیه، ماجرا را چنین نقل کرده است :
این نقل در کتاب «الاسلام دین الفطرة والحرّیه» نوشته «جاریش» از نویسندگان مشهور مصری آمده است که این دانشمند انگلیسی بیان می‌دارد که، آیه ای در قرآن است که از خواندن آن خسته نمی شوم و دوست دارم در باره آن بیاندیشم که در این آیه، خدا را چنان توصیف کرده که بزرگان ادیان با آن هوش و ذکاوت‌های بالا از ارائه چنان توصیفی راجع به ذات اقد س الهی عاجز و ناتوان اند و در پایان نیز گفت که این آیه، «آیة الکرسی» است .
این نویسنده مصری در ادامه خطاب به خوانندگان خود، آنان را به جان پدرانشان قسم می‌دهد که کدام یک از آنها تا این اندازه به معانی و محتوای این آیه دقت کرده اند؛ یعنی نشان می‌دهد که ما مسلمانان هنوز به عمق این آیه شریف توجه نداشته ایم.
در پایان انتظار دارد از کلیه علما،پژوهشگران اهل فن وخوانندگان عزیز ، بنده را از راهنمائی،ارشاد واصلاح متن مقاله مشمول عنایت محبت آمیز خود قرار دهند تا بهره بیشتری متوجه همه خوانندگان گردد.ممنون
سید حیدر غضنفری S_H_GHAZANFARI@YAHOO.COM





پینوشتها:
(1) دعای شریف غریق :مهدى موعود-ترجمه جلد سیزدهم بحار، متن، ص: 925
صدوق در کمال الدین از عبد اللَّه بن سنان روایت مى‏کند که حضرت صادق علیه السّلام فرمود: عنقریب شبهه‏اى براى شما پدید مى‏آید که نه علامتى براى یافتن راه (حق) هست و نه امامى که (شما را) راهنمائى کند. کسى جز آنها که دعاى غریق میخوانند از آن ورطه نجات نمى‏یابد. عرضکردم: دعاى غریق چگونه است؟ فرمود: میگوئى:
یا اللَّه یا رحمان یا رحیم یا مقلّب القلوب ثبّت‏ قلبى‏ على‏ دینک‏
عرضکردم: «یا مقلب القلوب و الابصار ثبت قلبى على » فرمود:
خداوند مقلب القلوب و الابصار است، ولى این طور که من میگویم بگو:
«یا مقلب القلوب ثبت قلبى على دینک».
(2)تحریر الوسیلة(ترجمه فارسى)، ج‏1، ص: 109
(3)کتاب آیة الکرسی مرحوم فلسفی ص:4
(4) شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ وَ الْمَلائِکَةُ وَ أُولُوا الْعِلْمِ قائِماً بِالْقِسْطِ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْعَزیزُ الْحَکیمُ "سوره مبارکه آل عمران،آیه 18"
(5)"سوره مبارکه آل عمران،آیه 26"
(6)بند 2 دعای 54 صحیفه سجادیه
(7)آیة الکرسی نوشته اسماعیل قاسم پور،آثار وبرکات آیة الکرسی نوشته جابر رضوانی وآیة الکرسی مشگل گشای مشکلات نوشته محمد رضا وفائی
(8) تفسیر عیاشی ج 1، ص 137
(10و9) تفسیر الدرالمنثور ج 1 ،ص 323
(11) سوره طه ،آیه 8
(12) تفسیر الدرالمنثور ج 1 ،ص 326و تفسیر عیاشی ج 1، ص 136
(13) چلد 2 تفسیر نمونه نکته ها ذیل آیه 255 سوره مبارکه بقره
(14) در بخش بررسی صحت اسناد و ثقه بودن راویا ن احادیث راهنمائی اهل فن را طالبم تا این پژوهش بار علمی بیشتری بخود گیرد و مورد استفاده دین پژوهان قرار گیرد.قبلا از بذل عنایت آن بزرگواران همراه نشکر و قدردانی میشود.