تاریخ نگارش : بیست و یکم تير 1391

مرگ
سیده منصوره خادم

مرگ جامعه ها: به جامعه هاى بى حرکتى که رشدى ندارند و در برابر فسادها بى تفاوتند و در حوادث تلخ و شیرین بى توجّه و در اقتصاد و فرهنگ وابسته هستند نیز مرده گفته مى شود.قرآن مى فرماید: ولَکم فِى القِصاصِ حَیاةٌ یا اولِى الاَلباب ( بقره / 179.) اى خردمندان ! براى شما در قانون قصاص و انتقام از ستمگران ، زندگى است .

مربوط به موضوع : معارف قرآن

انواع مرگ در قرآن را از جنبه های گوناگون می توان بیان کرد که در این جا به دو دسته اشاره می کنیم.

الف:
1- مرگ دلها:قرآن کسانى که داراى روح بى تفاوت و قساوت قلب هستند را مردگان دانسته است و به پیامبرش مى فرماید: اِنّک لاتسمع المَوتى (سوره نمل ، آیه 80 و روم ، آیه 52.) تو نمى توانى مرده دلان را شنوا کنى .

2- مرگ جامعه ها: به جامعه هاى بى حرکتى که رشدى ندارند و در برابر فسادها بى تفاوتند و در حوادث تلخ و شیرین بى توجّه و در اقتصاد و فرهنگ وابسته هستند نیز مرده گفته مى شود.قرآن مى فرماید: ولَکم فِى القِصاصِ حَیاةٌ یا اولِى الاَلباب ( بقره / 179.) اى خردمندان ! براى شما در قانون قصاص و انتقام از ستمگران ، زندگى است .

3- مرگ سرخ و شهادت:در قرآن در عظمت شهادت و شهدا آیات فراوانى آمده تا جایى که خطاب به مردم مى فرماید: ولا تَحسبنَّ الّذینَ قُتِلوا فى سَبیلِ اللّهِ اَمواتا بَل احیاءٌ عندَ ربّهِم یُرزَقون ( آل عمران/ 169.) گمان نکنید کسانى که در راه خدا کشته شده اند، مرده اند بلکه زنده هستند و نزد خداوند در حال شادى و بهره گیرى از رزق و روزى او مى باشند.
یا مى فرماید: لاُکفّرَنَّ عنهم سیّئاتهم ( آل عمران /195.) ما از لغزشهاى شهیدان صرفنظر مى کنیم و نوتِیه اءجراً عَظیما( نساء/ 74.) وپاداش بسیار بزرگى به آنان مى دهیم .

4- مرگ با قصاص واعدام:اگر کسى انسانِ دیگرى را به ناحق به قتل رسانده باشد، در قرآن به خانواده و اولیاى مقتول حقّ قصاص مى دهند، یعنى آنها مى توانند قاتل را قصاص کرده و جانش را بگیرند.

ب:خداوند برای انسان دو نوع مرگ قرار داده است که در قرآن از آنها به اجل یاد میشود؛
1. اجل بدون قید که به معنای وقت و عمر غیر حتمی است.
2. اجل همراه با قید مسمی که به معنای مدت و عمر حتمی است.بنابراین منظور از تعبیر "اجل مسمی" مرگ طبیعی است و با توجه به معنای طبیعی اینگونه معنا میشود: «انسان با مرگی بمیرد که سرشت و ذات انسان اقتضاء میکند.»

بنابراین در قرآن کریم دو اجل برای انسان شمرده شده است که در تفسیر این دو اجل منظور از یکی را "مرگ ناگهانی" و دیگری را "مرگ طبیعی" دانسته اند.