تاریخ نگارش : هجدهم مرداد 1391
نقش فرهنگ حجاب و عفاف در تحکیم بنیان خانواده
ریحانه حسن پور
حجاب از تاسیسات اسلام نیست بلکه حجاب زن امری است که از ارتماز مرد زن سرچشمه می گیرد ، هم شخص زن تشخیص می دهد که برهنگیش فساد انگیز است و هم مرد به حکم غریزه اش راضی نیست که اعیار همسر او را بیند .
به دلیل اهمیت حجاب در اسلام برخود واجب داشته ایم موضوع حجاب را به عنوان یک امر مهم در نظر بگیریم و در مورد آن بحث کنیم .
ما در این روش تحقیق کتابخانه ای (اسنادی) توانستیم با مطالعه ی کتابها و مقالات گوناگون و مطرح سوالاتی به پاسخ های مناسب برسیم .
خداوند برای انسان دو نوع لباس را معرفی می نماید :
الف) لباس ظاهری که برای پوشاندن بدن و حفظ آن نیز مایه زینت ظاهری انسان است .
ب) لباس باطن که از آن به تقوا تعبیر فرموده است .
تقوا روح انسان را از بیماری و آفت و زشتی مصون می دارد و از آنجا که تنها توشه انسان در مسیرش به سوی آخرت و ابدیت و تنها سبب خوشبختی از داشتن روح سالم می باشد ، اهمیت و ارزش لباس باطن بیشتر خواهد بود . حیات واقعی روح انسان فقط در سایه اطاعت از خداوند و استواری وی امکان دارد ، و زیبایی و جمال آن در داشتن تقوا و ایمان است .
ما نیز نتیجه می گیریم که حجاب جایگاه ویژه ای در جامعه ی اسلامی دارد و ماهم باید به عنوان یک مسلمان حجاب اسلامی را رعایت کنیم .
مسئله حجاب که یک دستور دینی ایست از مسائل مهم جامعه ماست و با بسیاری از مسائل پیوند خورده ، دارای ابعاد سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی شده است . این مسئله از آن جهت که خطابش با زنان است ، به تبعی از جمعیت جامعه مربوط است و از آن جهت که در تنظیم روابط زن و مرد نقش دارد و به همه افراد جامعه مربوط میشود . این کلمه الهی که به زن دستور می دهد در بر خوردهای با مرد و در پوشش خود حدودی را رعایت کند ، همواره به عنوان یم مسئله جنجال برانگیز و پر هیاهو در بین طرفداران و مخالفان حجاب در داخل و خارج از کشور مطرح بوده است . حتی دشمنان ما به این مسئله توجه زیادی دارند و علت توجه آنها عمدتاً مبارزه با حجاب به عنوان یکی از مهمترین نشانه های اصالت و مقاومت فرهنگی در برابر جهانی خواران است .
البته در بین غیر مسلمانان هستند کسانی که حجاب را به عنوان یک مسئله اجتماعی مورد مطالعه قرار داده و اظهار نظریه هایی کرده اند ، ولی بیشتر آنها نتوانستند از توجیه و تفسیر صحیحی از مسئله حجاب اسلامی ارائه دهند .
وقتی حجاب و پوشش مناسب نباشد ، قدرت تخیل جنسی در مردان زیاد میگردد و تحریک ها آغاز میشود و در این تحریک ها مقدمه ای برای از بین رفتن امنیت و احترام و ارزش زن خواهد شد .
میل ها همچون سگــان خفته انـد اندر ایشان خیر و شربنهفته انـد
تـــا کـه مرداری درآیــد در میـان نفغ صور حرص کوبــد بر سگـال
مو بـه موی هــر سگی رنـدان شده وز بــرای حیلــه دم جنبـان شده
صدچنین سگ اندراین تن خفته اند چون شکـاری نیستشان، بنهفته اند
تــا کلـه بـــردارد و بینــد شکـــار آنگمــان ســازد طـولا کــوهســار
مثنوی معنوی
ادبیات و سوابق موضوع :
مسئله ی حجاب که یک دستور دینی است از مسائل مهم جامعه ماست و با بسیاری از مسائلی پیوند خورده ، دارای ابعاد سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی شده است . این مسئله ازآن جهت که خطابش با زنان است ، به نیمی از جمعیت جامعه مربوط است و از آن جهت که در تنظیم روابط زن و مرد نقش دارد به همه افراد جامعه مربوط میشود .
آنچه که اهمیت دارد ، در این تحقیق به بررسی حجاب اسلامی پرداخته شده است . در زمینه ی سوابق موضوع مورد نظر ما دو کتاب مورد استفاده منبع تحقیق خویش را می نویسم .
جناب آقای محمد شجاعی در کتاب درد صدف در بخش اول کتاب به بررسی حجاب به عنوان یک حکم تکلیفی پرداخته در مورد این موضوع بحث کرده و در بخش دوم کتاب نیز مورد ریشه ی پیدایش فرهنگ بی حجابی در جهان به بجث پرداخته .
کتاب دیگر از آقای موسوی همدانی است که در کتاب پاسخ به پرسش های دینی در صص 189 – 192 پیرامون موضوع حجاب بحث کرده است .
روش تحقیق
روش تحقیقم روش کتابخانه ای (اسنادی) است که در این روش من با مطالعه ی کتابها و مقاله های گوناگون و طرح سوالاتی به پاسخ های مناسب دست یافته ایم .
معنی حجاب و مصلحت آن
(( از آیات شریف ی قرآنی بر می آید که حجاب از تاسیسات اسلام نیست بلکه همان طور قبلاً گفتیم – حجاب زن امری است که از ارتکاز مرد و زن سرچشمه می گیرد ، هم شخص زن - البته اگر گرفتار کوران هوی و هوس نشده باشد – تشخیص می دهد که برهنگیش فسادانگیز است و هم مرد به حکم غریزه اش راضی نیست که اغیار همسر او را ببینند .
و همان طور که خود شما اشاره کردید اسلام این سنت را تایید و امضا نموده و آن را قانونی و واجب کرده است به لحن آیه ی زیر توجه فرمایید :
« یا ایهاالنبی قل لازواجک وبناتک ونساء المومنین یدنین علیهن من جلابیبهن ذلک ادنی أن یعرفن فلایوزین دکان الله غفوراً رحیماً »
« ای پیامبر ! به همسران و دخترانت و زنان مومنین بگو جلبابهای خود را پیش بکشند تا علاوهبر سوی سروپیشانی ، گردن و سینه ی آنان را نیز بپوشاند . این برای شناخته نشدن آنان بهتر است و در نتیجه از ناحیه ی مردان اجنبی اذیت نمی شوند و اصابتی نمی بینید و خدای متعال همواره آمرزنده ی مهربان بوده است »
نقش حجاب در جامعه ی اسلامی
« حجاب در جامعه اسلامی ما چه نقشی ایفا کی کند ؟ »
حجاب علاوه بر اینکه جامعه را از فسادهای روحی ، اخلاقی و اجتماعی پاک می سازد ، زن و مرد جامعه را به سوی واقع گرایی سوق می دهد و باعث میشود انسانها بتدریج دریابند که علاقه ی مرد به زن و زن به مرد ، عبث خلق نشده و وسیله ی بازی و شهوترانی نیست بلکه برای این است که این دو جنس مخالف به سوی یکدیگر کشیده شوند و خدای تعالی از بین این دو سنگ آسیاب ، آرد خود را که همان بقای نسل است بگیرد و علاوه برآن این دو جنس انسان را مورد امتحان قرار دهد . معلوم کند که آیا خدای را در این کوشش اطاعت می کنند و خلقت خدای را وسیله ی قرب به خدا قرار می دهند و یا آنکه آن را بازیچه ساخته در هنگام طغیان شهوت خدای را زیاد می برند . آری خدای متعال آنچه آفریده به مقتضای حکمت و مصلحت بوده ؛ محبت و علاقه ی زناشویی و آن کششی که در زن برای مجذوب ساختن جنس مرد قرار داده بیهوده و لغو نیست ، به شهادت اینکه این علاقه و این کشش را در انواع گوناگون حیوانات مختلف و متفاوت قرار داده است در بعضی حیوانات مدت آن دو ماه است ، مانند کبوتر که جوجه اش بعد از دو ماه به پرواز در میآیند و در بعضی دیگر سه ماه است مانند گوساله و بره که بعد از سه ماه دندان در می آورد و در بعضی دیگر کمتر و در بعضی دیگر بیشتر و نیز در بعضی از حیوانات علاقه ای میانه ی حیوان و بچه اش بین حیوان ماده و بچه ی اوست . مانند حیوانات دامی که رزق بچه زیرشکم مادر و در پستان اوست و لذا پدر هیچ علاقه ای به فرزند ندارد و فرزند پدر خود را نمی شناسد و در بعضی دیگر مشترک میانه ی حیوان ماده و حیوان نر است مانند کبوتر که تخم و همچنین جوجه اش ، باید زیر بال پدر و مادر رشد کند و انسان که فرزندش هم به مادر محتاج است و هم به پدر .
اگر در جوامع اسلامی تلقی و درک مرد و زن از مسئله زناشویی چنین درکی بشود آن وقت دیگر معیار در انتخاب همسر تنها زیبایی ظاهری همسر و یا ثروت و مقام شوهر نخواهد بود ، بلکه معیار کمالات معنوی و ارزشهای روحی او خواهد بود ، حال چه آنکه ظارش زیباتر باشد و یا نباشد و چه اینکه شوهر ثروت و مقای داشته باشد یا نه و اگر چنین نشود دیگر فقدان فاقد جمال ، خانه نخواهند ماند و دختران فاقد کمال با پارسنگ جهیزیه به خانه شوهر نخواهند رفت و جهیزیه ی زیاد جبران کننده ی نواقص و جایگزین کمالات واقعی نخواهد شد.
آثار و فوائد حجاب
آثار سوء رفع حجاب و بی بند و باری زن بسیار است که به مختصری از آن اشاره میشود . و همه این چیزها را می دانند . همه اینها حاکی از نقش موثر زن در جامعه است . زن وقتی به خارکشیده شد ، جامعه به فساد کشیده خواهد شد وقتی اصلاح شد ، جامعه اصلاح خواهد شد . به فرموده امام خمینی « سعادت و شقاوت کشورها بسته به حجور زن است » [4] « و نیز فرمودند زن مربی جامعه است» [5] به طوری که می توان گفت تمام آثار سوئی که بر بی حجابی و بدحجابی مترتب است به وسیله حجاب رفع خواهد شد . از جمله فواید حجاب برای زن : 1) حجاب امکال ، آزادی زن 2) حجاب و امنیت زن .
تمثیل هایی درباره حجاب :
دیوار و سیم خاردار
« شما چرا به دور خانه هایتان دیوار می کشید و برروی دیوارها سیم خاردار نصب می کنید ؟ اگر درب های خانه تان چوبی باشد ، چرا آهنی می کنید ؟ و اگر دیوارها کوتاه باشد چرا بلند می کنید ؟ آیا این همه برای راحتی شماست ، یا برای ناراحتی ؟ حجاب همچون دیوار خانه و همچون سیم خاردار است ، حال اگر دیوار خانه هایتان بلند بود و کوتاه کردید ، یا سیم خاردار داشت ، برداشتید و یا درب بسته بود ، باز کردید ، این موجب راحتی ، آرامش و آسایش شما خواهد بود یا موجب ناآرامی ؟ اگر درب ها ، دیوارها و . . . برای راحتی خانه ها باشد حجاب هم برای راحتی و آسودگی بانوان است . پس اگر اسلام برای زن حجاب آورده ، برای راحتی است نه مشقت ، مشقت در بی حجابی و بدحجابی است .» [6]
چادر ، حجاب برتر
« چادر به جهت اینکه هم مانع برهنگی و نمایان شدن بدان است و هم حجم بدن را می پوشاند و در ضمن مشکلاتی که برای پوشش با منتو ذکر شد در چادر نیست ، کامل ترین و بهترین پوشش برای خانم ها می باشد . و علاوه براینکه او را از بسیاری از آفات حفظ کرده ، مانع از مفسده انگیزی و ایجاد تحریک و تهییج و به گناه انداختن دیگران می شود . چادر بسیاری از دغدغه های فکری ناشی از علاقه به خودنمایی و تکلف های بیجا در این مورد را از بین میبرد . همچنین نمی توان انکار کرد که وقار و متانتی که زن در چادر می یابد ، در هیچ نوع پوشش دیگری نمی توان یافت .
حیا
حیا بنا بر آنچه که مرحوم راغب اصفهانی می گوید « به معنای نگه داشتن نفس از زشتی و ترک عمل زشت است » . تعریف حیا در کلام امیرالمومنین نیز چنین است : « حیا (انسان را) از عمل زشت باز می دارد .» [7]
در آیه 60 سوره مبارکه نور می فرماید :« زنان سالخورده که از ولادت بچه و عادت ماهانه بازنشسته اند و امید به ازدواج ندارند برآنان باکی نیست که لباس های خود بر زمین نهند مشروط بر اینکه خودنمایی و خودآرایی نکنند و اگر جانب عفاف را رعایت کنند خود را پوشیده دارند بهتر است و خداوند شنوا و داناست .»
در روایات اسلامی حدود برداشتن پوشش برای زنان سالخورده تعیین نشده که جایزاست روسری خود را بردارند . این آیه که استثنا در حجاب را بیان می کند و آن را مربوط به زنان سالخورده ای است که امیدی به ازدواجشان نیست ، چند نکته آموزنده دارد که به بعضی از آن نکات اشاره می کنیم .
1) استثنا در حجاب زنان سالخورده نشانه این است که دختران و زنان جوان که به این مرحله نرسیده اند ، نمی توانند روسری خود را در برابر نامحرم بردارند و بر آنان واجب است تمام سروگردن خود را بپوشانند 2) این استثناه و تخفیف تا جایی است که زنان سالخورده اقدام به آرامش و زینت مکنند . بنابراین حتماً جوانان نیز مجازند آرایش و زینت در منظر نامحرم نیستند .
3) این که آیه می فرماید اگر زنان سالخورده با وجود اجازه ای که دارند عفت پیشه کنند و یر خود را بپوشانند بهتر است نشان دهنده این است که نپوشاندن سر و موها از طرف زنان و دختران عملی خلاف عفت است و باید این فکر شیطانی و جاهلانه را که حجاب و چادر مخصوص پیر زنان است کنار بگذارند .
ضرورت حجاب در اسلام
حجاب, گویاى انتخاب یک عقیده است و آدمى, عقیده و مرام را با دو خصیصه (شناخت) و (انتخاب) بر مى گزیند, بدان مى بالد و براساس آن زندگى مى کند و تمامى رفتارهاى خود را براساس آن شکل مى دهد. هرچه شناخت و اختیار انسان, عمیق تر شود, عقیده و مرام او نیز پایدارتر است. حجاب نیز این چنین است; یعنى محصول شناخت و بینش هایى است که (زن) از هستى, انسان, روابط اجتماعى و چگونگى تکامل و رشد صحیح خود دارد. او بدین باور رسیده است که با پوشش دادن به خود, سیر معنوى جامعه را سرعت مى بخشد و مانعى بر سر راه به وجود نمى آورد, چرا که هرکس ـ چه زن و چه مرد ـ جاذبه هاى ثروت, شهرت, مقام و یا بدن را به چشم دیگران آورد, رهزنى کرده و آدمیان را از مسیر رشد و فلاح باز داشته است. مشغول داشتن انسان ها به جاذبه ها و به نمایش گذاشتن آن ها, چشم و دل انسان هاى کم ظرفیت را کور مى کند و از نور معرفت محروم مى دارد; از همین رو است که (حجاب) و (پوشش) واجب شده است.
این چنین پوشش, براى سیه دلانى که به (فلاح) و (رستگارى) نمى اندیشند و در صدد تاراج سرمایه و جاذبه ها هستند, همیشه مانع بزرگى بوده است, از این رو در طول تاریخ همواره در صدد کشف حجاب از زنان بوده اند. استعمارگران که چادر و حجاب کامل را دژى آهنین بر سر راه اهداف شوم و پلید خود مى دیدند, کوشیدند تا آن را از بین ببرند. در ایران این کار به دست رضاخان صورت گرفت, به طورى که با رواج تجددطلبى و گرایش به مظاهر غربى در کشور, بازار غرب زدگى رونق یافت و حتى هم زمان در مصر, تونس و اندونزى نیز آغاز شد.
در زمانى که رژیم شاه سخت مى کوشید تا فرهنگ برهنگى و بى بندوبارى و بى حجابى را ترویج کند, استاد شهید مطهرى همواره تلاش مى کرد تا با این منکر مبارزه کند. او معتقد بود چون دانشکده الهیات مکانى محترم و مقدس است, خانم هاى دانشجو باید حجاب اسلامى را رعایت کنند.
استاد سید محمد باقر حجتى در این باره مى نویسد:
(در یکى از سال ها که شمار داوطلب ورود به دانشگاه الهیات, نخست رو به فزونى نهاده بود… و داوطلب ها عبارت از چندصد نفر بودند که شمارى از آن ها [را] دختران و… تشکیل مى دادند. و قهراً در آن روز شمارى از زنان بى حجاب بودند, استاد بزرگوار شهید آیة اللّه مطهرى این مطلب را قبلاً پیش بینى کردند و از آن جا که سخت تلاش مى نمودند فضاى دینى دانشگاه با ورود زنان بى حجاب آسیب نبیند, در یکى از جلسات شورا پیش نهاد کردند که دختران و زنانى که مى خواهند در این دانشکده به تحصیلات خود ادامه دهند, باید با پوشش محتشم (داراى حجاب شرعى) باشند وگرنه دانشگاه از ادامه تحصیل آن ها معذور است. این پیش نهاد مورد تصویب اعضاى شورا و رئیس وقت دانشگاه ـ که شخصى آرام و متین بود و به استاد آیة اللّه شهید مطهرى بسیار احترام مى گذاشت ـ قرار گرفت. قبل از شروع کنکور اختصاصى دانشکده, استاد گران مایه تعداد زیادى روسرى تهیه کردند و در روزهایى که از کشف حجاب در رسانه هاى گروهى ـ اعم از مطبوعات و رادیو تلویزیون ـ تعریف و تمجید مى کردند, بخشى از این روسرى ها را به نگهبان درب جنوبى و بخشى را به نگهبان درب شمالى دانشکده سپرد و به آن ها
فرمود: هر داوطلب زن که بدون حجاب وارد دانشکده مى شود, یکى از این روسرى ها را به او هدیه کنید تا سر و گردن خود را با آن بپوشاند و بدون حجاب به دانشکده اى که بسان یک مکان مقدس است, نیاید. در آن روز از این روسرى ها استقبال خوبى به عمل آمد.)1
مستر همفر, جاسوس انگلیس مى گوید: (در مسئله بى حجابى زنان باید کوشش فوق العاده اى به عمل آوریم تا زنان مسلمان به بى حجابى و رها کردن چادر مشتاق شوند… پس از آن که حجاب زن با تبلیغات و سعى [ما] از میان رفت, وظیفه مأموران ما آن است که جوان را به عشق بازى و روابط نامشروع با زنان تشویق کنند و بدین وسیله فساد را در جوامع اسلامى گسترش دهند. لازم است زنان غیرمسلمان کاملاً بدون حجاب ظاهر شوند تا زنان مسلِم از آنان تقلید کنند.)2
متأسفانه همان تفکر امروزه با ترفندها و شیوه هاى جدید ـ بى آن که سخنى از برداشتن حجاب بیاورند ـ به وسیله بعضى از دگراندیشان کج اندیش القا مى شود تا از این طریق زمینه تضعیف اصل حجاب و ترویج فرهنگ برهنگى و هرزگى فراهم شود و حیثیت زنان پایمال گردد.
فلسفه حجاب
حجاب یعنى پوششى که کرامت, عفت و وقار زنان و دختران را تضمین کند و هر چیزى که این نظر را تأمین کند حجاب است. اما ریشه حجاب چیست و چه دلایلى آن را به وجود آورده است؟ استاد شهید مطهرى در این خصوص مى گوید:
(مخالفان حجاب سعى کرده اند جریانات ظالمانه اى را به عنوان علت پیدا شدن حجاب ذکر کنند, و در این جهت میان حجاب اسلامى و غیراسلامى فرق نمى گذارند; چنین وانمود مى کنند که حجاب اسلامى نیز از همین جریانات ظالمانه سرچشمه مى گیرد… ما مجموع آن ها را ذکر مى کنیم… بعضى فلسفى و بعضى اجتماعى و بعضى اخلاقى و بعضى اقتصادى و بعضى روانى است که ذیلاً ذکر مى شود:
1. میل به ریاضت و رهبانیت (ریشه فلسفى);
2. عدم امنیت و عدالت اجتماعى (ریشه اجتماعى);
3. پدرشاهى و تسلط مرد بر زن و استثمار نیروى وى در جهت منافع اقتصادى مرد (ریشه اقتصادى);
4. حسادت و خودخواهى مرد (ریشه اخلاقى);
5. عادت زنانگى زن و احساس او به این که در خلقت از مرد چیزى کم دارد, به علاوه مقررات خشنى که در زمینه پلیدى او و ترک معاشرت با او در ایام عادت وضع شده است (ریشه روانى)).3
استاد شهید مطهرى معتقد بود که: (علل نام برده یا به هیچ وجه تأثیرى در پیدا شدن حجاب در هیچ نقطه از جهان نداشته است و بى جهت آن ها را به نام علت حجاب ذکر کرده اند و یا فرضاً در پدید آمدن بعضى از سیستم هاى غیر اسلامى تأثیر داشته است, در حجاب اسلامى تأثیر نداشته است.)4
فلسفه اى را که اسلام براى حجاب و پوشش اسلامى بیان مى کند غیر از موارد یاد شده است. خداوند عفاف و حیا را براى زن جزو خصلت وجودى او قرار داده است, از این رو همه زنان مسلمانى که داراى فطرت پاک هستند داراى این خصلت مى باشند. عفاف, روح پوشش است و پوشش کالبد آن; عفاف, فلسفه حجاب است و حجاب, تضمین کننده عفاف و حیا مى باشد.
با شناخت فلسفه حجاب از نظر اسلام معلوم شد که هیچ یک از مواردى را که روشن فکران به عنوان عامل پیدایش حجاب بیان داشته اند, با روح اسلام سازگار نیست و با فلسفه حجاب از دیدگاه اسلام منافات دارد. البته حجابى که اسلام براى زنان تعیین فرموده به معناى در خانه ماندن و نداشتن فعالیت اجتماعى نیست, بلکه زنان با رعایت کامل حجاب مى توانند در اجتماع و هرجا که ضرورت داشته باشد, حضور داشته باشند. هنگامى که خلیفه دوم درباره فدک در مسجد با مردم صحبت مى کرد, حضرت زهرا(ع) براى دفاع از خود به همراه عده اى از زنان با پوششى که حتى کفش آن حضرت نیز معلوم نبود, به طرف مسجد رفت, و یا حضرت زینب(ع) که بعد از شهادت امام حسین(ع) در بین راه کوفه و شام و در مجلس یزید به سخنرانى پرداخت. این دو نمونه روشن نشان دهنده آن است که اسلام با حضور زن در اجتماع مخالف نیست, اما شرط آن این است که حجاب اسلامى را به طور کامل رعایت کنند.
اهمیت حجاب
در قرآن مجید چند آیه پیرامون حجاب وجود دارد که اهمیت آن را به خوبى روشن مى کند. در این جا به سه آیه اشاره مى کنیم:
* (وإذا سأَلتُمُوهنَّ متاعاً فَسْئلُوهنَّ مِن وراء حجابٍ ذلکم أطهرُ لِقلوبِکم و قلوبهنَّ;5 و هنگامى که چیزى از وسایل زندگى را از آنان [همسران پیامبران] مى خواهید, از پشت پرده بخواهید; این کار براى پاکى دل هاى شما و آن ها بهتر است.)
در این آیه, خداوند به مؤمنان فرمان مى دهد که با همسران پیامبر از وراى حجاب سخن گویند. این حکم درباره سایر زنان نیز قابل تعمیم است, زیرا خداوند متعال طهارت و پاکى را براى همه زنان مى خواهد. البته مراد از پشت پرده بودن زنان به مفهوم در منزل ماندن نیست, زیرا پیامبر(ص) همسران خود را به مسافرت و بعضى از جنگ ها مى بردند. در خصوص سایر زنان نیز همین طور است.
* (یا ایها النَّبى قُل لازواجک وبناتک و نساء المؤمنین یُدنینَ علیهِنَّ مِن جلابیبهنَّ ذلک اَدنى اَن یُعرفنَ;6 اى پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمن بگو: جلباب ها [روسرى هاى بلند] خود را بر خود فرو پوشند, این مناسب تر است تا شناخته شوند.)
اما این که (جلباب) چیست, نظرها مختلف است; بعضى به پیراهن و جامه گشاد و بزرگ7 معنا کرده اند, عده اى دیگر پیراهن یا لباس گشاد8 را صحیح مى دانند و برخى آخر به جامه اى از چارقد بزرگ تر و از عبا کوچک تر9 مى گویند; لکن از مجموع این معانى معلوم مى شود که (جلباب) از روسرى امروزى بسیار بزرگ تر بوده به طورى که حجم زیادى از بدن را مى پوشانده و معمولاً در خارج از منزل از آن براى پوشش استفاده مى کرده اند.
* (وقُل للمؤمنات یَغضُضنَ مِن ابصارهِنَّ و یَحفَظنَ فروجهُنَّ و لایُبدینَ زینَتَهُنَّ اِلاّ ما ظَهَر مِنها ولْیَضرِینَ بِخُمُرهِنَّ على جیوبِهِنَّ ولا یُبدینَ زینتَهُنَّ الاّ لِبُعولَتِهِنَّ;10 به زنان مؤمن بگو دیدگان خود فرو خوابانند و دامن هاى خود حفظ کنند و زیورهاشان آشکار نکنند مگر آن چه پیدا است, سرپوش هاى خود بر گریبان ها بزنند و زینت هاى خود را آشکار نکنند مگر براى شوهران.)
اسلام مى خواهد زن, وقار, کرامت و شخصیت خود را حفظ کند, از این رو پوشش را براى او واجب کرد و هیچ پوششى نیز بهتر از چادر سیاه نیست, که تضمین کننده عفاف است
نتیجه گیری
از آنچه که گفته نتیجه می گیریم بی حجاب و بدحجاب و اصولاً هر کسی که ارزش های اسلامی را کنار می گذارد ، هرگز منتظر امام زمان(عج) نیست . چرا که امام زمان(عج) برای اصلاح و هدایت بشر به سوی خداوند و معنویت و ارزش های اسلامی می آید و این افراد در فکر و عمل با این اصلاحات مخالف هستند . چگونه کسی که رفتارش دل امام زمان(عج) را به درد می آورد خاطر شریفش را می رنجاند ، می تواند دوستدار و منتظر او باشد ؟
حجاب نیز یک امر کاملاً مهم در اسلام است و یک مسلمان وظیفه دارد حجاب اسلامی را رعایت کند .
منابع :
_ شهید پاک نژاد سید رضا اولین دانشگاه و آخرین پیامبر
_ حائری شیرازی ثمیلات
_ شجاعی محمد درد صدف چاپ 85 انتشارات نشر _ محیی
_ صحیفه ی نور
_ قرآن کریم
_ مسئله حجاب, استاد شهید مطهرى.
_ نظام حقوق زن در اسلام, استاد شهید مطهرى.
_ بلوغ دختران, مهدى مهریزى.
_ بحثى پیرامون مناسب ترین پوشش زنان و اهمیت چادر و حجاب زنان, على دوانى, روزنامه
_ رسالت, 23/2/1373.
_ بررسى فلسفه پوشش و حجاب در اسلام, احمد حیدرى گرجى, روزنامه اطلاعات, 39/6/1373.
_ آئین بهزیستى اسلام, احمد صبورى.
_ حجاب شرعى در اسلام, محمدباقر بهبودى, مجله حوزه, 1/11/1369.
_ حجب از دیدگاه قرآن و سنت, فتحیه فتاحى زاده.
_ مسأله حجاب، استاد مرتضی مطهری، ص ۸۹.
_ نور/ ۳۱.
_ زن در آئینه جلال و جمال، ص ۳۷۰.
_ احزاب/ ۵۹.
_ غرر الحکم و درر الکلم، ج ،۴ ص ۱۰۵.
_ احزاب/ ۳۳.
_ کشاف، ج ،۳ ص ۵۳۷.
_ تفسیر المیزان، ج ،۱۶ ص ۳۰۹.
_ وسائل الشیعه، ج ،۳ ص ۹.
_ حجاب در عصر ما، محمد علی اکبری، ص ۹۳.
_ پوشش در اسلام، محمد محمدی اشتهاردی، ص ۵۲.
_ ر. ک: مسأله حجاب، استاد مطهری، ص ۹۴.
_ سفینه البحار، ج ،۱ ص ۶۵ .