تاریخ نگارش : سی ام فروردين 1390
طراوت تلاوت
فاطمه نصیری خلیلی
نویسنده: حسین خنیفر
گفتار دانشوران و ادیبان جهان در مورد قرآن
کلید واژه : تلاوت
ناشر : پرسمان شماره3- نور پرتال
قرآن کتابى است که در کمتر از ربع قرن قبایل پراکنده و صحرانشین و در بند مثلث شراب و شهوت و شمشیر را به تعیین کنندهترین مردان سرنوشت جهان تبدیل مىکند و در کمتر از یک قرن فرهنگى نو و انقلابى در تمدن بشرى مىآفریند. قرآن کتابى است که با نام «خدا» آغاز مىشود و با نام «مردم» پایان مىیابد. آغاز آن نام خدا و بسم الله است و آخرین کلمهاش «ناس». در این کتاب آسمانى نام بیش از 70 سوره از مسائل انسانى گرفته شده است و بیش از 30 سوره به مسائل مادى مىپردازد. قرآن کتاب زندگى است و داروخانه تمام دردهاى انسان حضرت امیرالمؤمنین على(ع) مىفرماید:«اِسْتَشْفوا بنوره؛ بانور قرآنى خود را شفا دهید.»
گلادستون، نخست وزیر یهودى مسلک دستگاه استعمار انگلیس، خشمگینانه به اهمیت قرآن در بین مسلمانان اشاره مىکند و در حالى که قرآن را بر تریبون مجلس انگلیس مىکوبد، مىگوید: «تا این کتاب در میان مسلمانان باشد، امنیت و اطاعت سرزمینهاى مسلمان نشین در برابر استعمار انگلیس محال است.»
هجویرى در کشف المحجوب مىنویسد: «طبع از خواندن آن ملول نگردد.» یکى از جنبههاى قرآن طراوت همیشگى است. آیات الاهى به گونهاى است که انسان در تلاوت آن احساس خستگى نمىکند.
بارتلمى سنت هیلر فرانسوى مىنویسد: «زیبایى ظاهرى و باطنى وعظمت معنوى قرآن کریم و انسجام الفاظ آن بیانگر تازگى افکار آن براى همه زمانهاست.» جرینه فرانسوى نیز مىگوید:«در قرآن کریم هیچ چیزى از طبیعیات، بهداشت، طب و قوانین اجتماعى فروگذارى نشده، لذا مسلمان شدم.»
زیبایى ظاهرى وعمق معانى این کتاب مقدس سبب شده است دانشمندان و ادیبان جهان آن را بستایند و مردم را به مطالعه آن فراخوانند؛ براى نمونه، یاد کرد بخشى از گفتار دانشوران فرهیخته سودمند مىنماید:
دانشمند بنام انگلیسى کوسین دپرسوال: «زیبایى و حیرت قرآن مثال زدنى است.»
لومانس دانشمند امریکایى:«اول شراره زیبا و با طراوت که نور از قرآن کریم مىباراند و نور تابش مىکند بسم الله الرحمن الرحیم است. که دنیایى از معنا است.»
مونتگمرى انگلیسى: «قرآن وقتى تلاوت مىشود گویى از قلب بیرون مىآید و سپس به قلب نفوذ مىکند.»
دانشمند فرانسوى ربوا:«قرآن منطق و زیبایى دارد، به زور به کسى تحمیل نمىشود بلکه لطیف است و در مقام اقناع به نیروى منطق مجهز است.»
دانشمند انگلیسى سرویلیام موئیس: «قرآن کریم آکنده از دلایل منطقى، علمى، قضایى، حقوقى، مدنى و مهمتر از همه لطافت است. که در کتب آسمانى بى نظیر است»
دانشمند ایتالیایى مایل آنجلو:«قرآن با طراوت و منطق است و برخلاف تعالیم مسیحیت، قرآن انسان را موجودى شریف و با شخصیت مىداند نه موجودى کثیف و ذاتاً آلوده.»
نویسنده بلند آوازه روسیه تولستوى:«هر کسى بخواهد سادگى پیام الاهى بى پیرایگى اسلام و عظمت کلام و طراوت سخن را در یابد، قرآن بخواند.»
دانشمند اسکاتلندى توماس کارلایل: «قرآن تنها کتاب بلیغ همه اعصار است.»
ادیب اسکاتلندى راکستون: «سالیان دراز در جست و جوى حقیقت بودم، آن را در اسلام و قرآن یافتم.»
دانشمند وخاورشناس شهیر آلمانى تئودور نولدکه: «قرآن بامنطق علمى و روش اطمینان بخش و قانع کنندهاى که دارد دلهاى شنوندگان خود را به سوى خویش توجه داده است.«
دانشمندفرانسوى سدیو: «در قرآن که اوج زیبایى سخنها است، چیزى از مقررات اجتماعى فروگذارى نشده است.»
ریاضى دان، شاعر و نویسنده بلند آوازه آلمانى یوهان ولفگانگ فون گوته: «قرآن اثرى است سترگ که به واسطه سنگینى عبادات آن در آغاز خواننده را مخیر و سپس مفتون جاذبه خود مىکند و بالاخره انسان بىاختیار مجذوب زیبایىهاى بىپایان آن مىگردد.»
محقق امریکایى ویل دورانت: «در قرآن قانون و اخلاق و بسیارى از اصول و مبانى یک سان آمده است. در قرآن اگر از دین صحبت مىکند، از دنیا چشم نمىپوشد.»
فیزیکدان شهیر قرن بیستم آلبرت اینشتین: «قرآن کتاب جبر یا هندسه یا حساب نیست، بلکه مجموعهاى از قوانین است که بشر را به راه راست، راهى که بزرگترین فلاسفه دنیا از تعریف و تعیین آن عاجزند، هدایت مىکنند.»
خاورشناس مشهور آلمانى ژوزف هوردوویچ: «قرآن عامل بسیار شگرفى در بالا بردن فکر مسلمانان بود و باعث شد آنان به تحقیقات علمى و پدید آوردن اندیشه پیش از ما غربیان حرکت کنند.»
دانشور اسکاتلندى رابرتسون: «قرآن مقدس در مسائلى همچون دورویى، کینه، تکبر، غرور، بى عدالتى و غیره بسیار سختگیر و در مورد صفات نیک مانند صبر، حقشناسى صداقت، جدیت و... بسیار مُصرّ و جدى است و خواندن آن بسیار دلنشین و داراى جذبهاى فرا زمینى است.»
ادیب، شاعر و منتقد مشهور انگلیسى کرنیکو: «قرآن برادر کوچکى دارد به نام نهج البلاغه، آیا براى کسى امکان دارد که مانند آن بیاورد تا ما را مجال گفت و گو در امکان آوردن بلاغتى نظیر بلاغت قرآن کریم باشد.»
ناگفته پیداست درک جذابیت قرآن به دانشمندان اختصاص ندارد. مردم عادى نیز در حد خویش زیبایى و جاذبه این کتاب مقدس را درک مىکنند. استاد امین ریحانى در نامهاى به علامه شیخ حسین کاشف الغطاء مىنویسد: «شما مىگویید قرآن اعجازگر است؛ و این صحیح است. بنده در لندن و نیویورک اقامت داشتم، خصوصاً درلندن، در میدانچهاى خانه گرفته بودم که از چهار طرف تا چندین طبقه خانهها به صورت استوانهاى روبه روى هم بودند و من صبحها که شلوغ بود، به قرآن پناه مىآوردم و تلاوت مىکردم؛ و خداوند صوت حزین و دلنشینى به من داده بود و آیات الاهى را در آن دیار با صداى آهنگین مىخواندم و پنجره اتاقم در طبقهاى از طبقات به بیرون باز بود. همسایگانم در آن میدانچه و منازل اطراف از نغمه دلرباى قرآن از خود بى خود شده و عقل از سرشان به در مىرود. لذا بعد از چند روز متوجه شدم، هنگام تلاوت با طراوت آیات الاهى، سکوتى عجیب در اطرافم روى مىدهد. روزى وسط تلاوت خویش به کنار پنجره آمدم و به بیرون نگریستم، مشاهده کردم که اغلب مردها و زنها دم پنجره و یا خم شده به بیرون هستند و با تأمل و سکوت به تلاوت من گوش مىکردند.»
جالب است بدانیم که تقارنهاى زیبایى در قرآن موجود است؛ براى مثال:
•1-کلمه علم 811 بار در قرآن آمده و کلمه ایمان هم 811 بار.
•2- واژه حیات 145 بار در قرآن آمده و واژه موت نیز 145 بار.
•3- کلمه دنیا 115 بار در قرآن آمده و واژه آخرت هم 115بار.
•4- واژه شیطان 88 بار در قرآن آمده و واژه ملائکه نیز 88 بار.
•5- کلمه شهر(ماه) 12 بار و واژه یوم(روز) 365 بار در قرآن به کار رفته است.
قرآن کریم اساس قانون و قانون اساسى و سنگ زیربناى تمدن اسلامى حقیقى و واقعى است. صاحب نظران و محققان بىغرضِ بیگانه نیز در یافتهاند که بلاغت قران بىنظیر، طراوت آیاتش شورانگیز و تلاوتش دلانگیز است.