تاریخ نگارش : سيزدهم خرداد 1390
بیش از ۱۰۰ آیه درباره احسان و نیکوکاری در قرآن
ابراهیم چراغی
یکی از محوری ترین مسائل قرآن کریم، توجه به احسان و نیکوکاری و انفاق در راه خدا است که بیش از ۱۰۰ آیه درباره این موضوعات نازل شده است.
ناشر : گروه فرهنگی مذهبی کربلا
یکی از محوری ترین مسائل قرآن کریم، توجه به احسان و نیکوکاری و انفاق در راه خدا است که بیش از ۱۰۰ آیه درباره این موضوعات نازل شده است.
حجت الاسلام و المسلمین سید اسد الله موسوی عبادی ، با اشاره به هفته احسان و نیکوکاری اظهارداشت: آیاتی همچون«الَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ بِاللَّیْلِ وَالنَّهَارِ سِرًّا وَعَلَانِیَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ»(البقرة:۲۷۴) تاکید دارد که از جمله عباداتی که می توان پنهانی و ظاهری انجام داد، همین انفاق، احسان و نیکوکاری است.
این کارشناس علوم قرآنی ادامه داد: احسان و نیکوکاری مانند نماز گاهی لازم است آن را آشکارا و در ملاء عام انجام داد و گاهی نیز باید مخفی باشد تا ریا محسوب نشود؛ بنابراین آنچه در احسان و نیکوکاری اهمیت دارد خلوص نیت برای خداوند است.
وی، احسان و نیکوکاری را از جمله سیره ثابت و دائمی پیامبر اکرم و اهل بیت(ع) عنوان کرد و افزود: اهل بیت عصمت و طهارت در همه حال به فقرا و تهی دستان و حتی کسانی که نیاز های موردی داشتند، کمک و احسان می کردند و از این که اموالشان را در راه خدا هبه کنند، بسیار خوشحال می‌شدند.
*خصوصیات محسنین از دیدگاه قرآن
حجت الاسلام و المسلمین موسوی عبادی با اشاره به ویژگی های محسنین در قرآن کریم، بیان داشت: کسی به درجه و مقام محسنین می رسد که هم احسان کند و هم محسن باشد؛ یعنی مطابق این آیه قران کریم« بَلَى مَنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ فَلَهُ أَجْرُهُ عِنْدَ رَبِّهِ وَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ»(البقرة:۱۱۲) کسی که همه کارهایش برای خدا و تسلیم محض اوست، محسن است؛ بنابراین محسنین کسانی هستند که در برابر خدا تسلیم باشند.
وی تاکید کرد: همه کارهای محسنین خدایی است و بهشت و پاداش اخروی برای کسانی که است در راه رضای خدا گام برمی دارند و همواره به دنبال نیکی و احسان هستند.
*در سختی و گشایش احسان کنید
مسئول اطلاع رسانی مرکز فرهنگ و معارف قرآن کریم با اشاره به آیه « الَّذِینَ یُنْفِقُونَ فِی السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْکَاظِمِینَ الْغَیْظَ وَالْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ وَاللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ» (آل عمران:۱۳۴) ادامه داد: کسانی که در راحتی و سختی انفاق و احسان می کنند و دارای عالی ترین مرتبه سخاوت در روح و جان هستند، برایشان فرقی نمی کند که به آنچه انفاق می کنند، نیاز دارند یا خیر، بلکه دوست دارند در راه خدا انفاق کنند، این دسته محسنین هستند.
وی افزود: بر اساس آیه «وَمَثَلُ الَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاةِ اللَّهِ وَتَثْبِیتًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ کَمَثَلِ جَنَّةٍ بِرَبْوَةٍ أَصَابَهَا وَابِلٌ فَآَتَتْ أُکُلَهَا ضِعْفَیْنِ فَإِنْ لَمْ یُصِبْهَا وَابِلٌ فَطَلٌّ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ»(البقرة:۲۶۵) افرادی که اموال خود را برای رضای خدا انفاق می کنند، مانند باغدارانی هستند که باغ های مستعدی دارند که با اندک بارانی بیشترین محصول را برداشت خواهند کرد.
حجت الاسلام و المسلمین موسوی عبادی ادامه داد: در آیات قرآن تاکید شده که احسان و نیکوکاری باید پاکیزه باشد «لَنْ تَنَالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ شَیْءٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِیمٌ»(آل عمران:۹۲) آنچه که از همه بیشتر دوست دارید را باید انفاق کنید و پاکیزگی در انفاق را لحاظ شود.
*احسان بدون منت باشد
وی در پایان بیان داشت: آیات قرآن کریم تصریح کرده اند که اگر احسان می کنید، منتی نگذارید،« الَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ ثُمَّ لَا یُتْبِعُونَ مَا أَنْفَقُوا مَنًّا وَلَا أَذًى لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ» (البقرة:۲۶۲) چنین انفاقی را خداوند می پذیرد.