بیست و هشتم اسفند 1390
تأکید اسلام بر اعتلای مفاهیم دینی از طریق کارکردهای اجتماعی عید نوروز است
مدیر گروه مطالعات اجتماعی و فرهنگی پژوهشکده باقرالعلوم(ع) تصریح کرد: اسلام از کارکردهای اجتماعی عید نوروز برای اعتلای مفاهیم دینی بهره میبرد و ما هم باید همین کار را انجام دهیم و تلاش کنیم کارکردهای مثبت این ایام را به ضد کارکرد و کژکارکرد تبدیل نکنیم.
حجتالاسلام والمسلمین حسن یوسفزاده، مدیر گروه مطالعات اجتماعی و فرهنگی پژوهشکده باقرالعلوم(ع)، در گفتوگو با خبرگزاری قرآنی ایران(ایکنا) در مورد عید نوروز و نسبت آن با آموزههای اسلامی بیان کرد: عید نوروز یکی از زیباییهای طبیعت است که با توجه به دگرگونیای که در طبیعت رخ میدهد از آن به عنوان بهار فصلها تعبیر میشود.
وی ادامه داد: در عید نوروز طبیعت به خواب رفته دوباره بیدار میشود و جان گرفتن دوباره طبیعت مرده نمادی از رستاخیز است، به همین دلیل در احادیث ذکر شده است که با آمدن بهار به یاد قیامت بیافتید.
این جامعهشناس حوزوی بیان کرد: انسان خود جزئی از طبیعت است؛ در حدیثی از پیامبر اکرم(ص) آمده است: «سرمای بهار را غنیمت شمرید (و بدن خود را در معرض آن قرار دهید)؛ زیرا با بدن شما آن میکند که با درختان میکند».
مدیر گروه مطالعات اجتماعی و فرهنگی پژوهشکده باقرالعلوم(ع) اظهار کرد: انسان باید خود را با طبیعت سازگار کند، روح انسان از سکون و یک نواختی بیزار است و دگرگونی طبیعت باید منجر به دگرگونی احوالات درونی انسان شود.
یوسفزاده با اشاره به دعای « یا مقلب القلوب و الابصار یا مدبر اللیل و النهار یا محول الحول و الاحوال حول حالنا الی احسن الحال»تصریح کرد: وقتی دعای سال تحویل خوانده میشود و از خداوند میخواهیم که حال ما بهترین حال قرار دهد، معنای آن این است که همان طور که دگرگونیای در دل طبیعت رخ داده و زمستان تبدیل به بهار شده و خواب و مردگی به زندگی و شکوفایی تبدیل شده است ما هم از حالت غفلت و مردگی به حالت حیات و زندگی بازگردیم.
مدیر گروه مطالعات اجتماعی و فرهنگی پژوهشکده باقرالعلوم(ع) ادامه داد: عید نوروز فرصتی است برای شروع مجدد برای کسانی که از زندگی خود راضی نیستند و میخواهد جور دیگری زندگی کنند.
وی با اشاره به دیدگاه اسلام در مورد عید نوروز بیان کرد: سیاست اسلام در مواجه با سنتها و آداب و رسوم سایر ملتها همواره به این صورت بوده است که آموزههای توحیدی را تایید میکرده و از بستر فرهنگی این آداب و رسوم برای انتقال مفاهیم دینی بهره میبرده است.
وی ادامه داد: حضرت امیر (ع) در نامهای که به مالک اشتر مینویسد بیان میکنند:« آداب پسندیدهای را که ملتها با آن پیوند خوردهاند را بر هم نزن» لذا اسلام عید نوروز را به عنوانی عیدی تاریخی و باستانی تایید میکند و در جهت نفی آن اقدامی صورت نمیدهد.
مدیر گروه مطالعات اجتماعی و فرهنگی پژوهشکده باقرالعلوم(ع) تصریح کرد: در حدیثی از حضرت امام صادق(ع) روایت شده که میفرمایند: « نوروز اولین روزى است که خورشید در آن طلوع کرد و بادهاى ناگهانى وزیدن گرفت و ستاره زمین در چنین روزى ایجاد شد، نوروز روزى است که على (ع) در نهروان خوارج را هلاک کرد، گلهاى زمین در آن روز خلق شد، در چنین روزى بود که کشتى حضرت نوح (ع) بر کوه جودى نشست، همان روزى است که ابراهیم (ع) بتها را شکست، در همین روز حضرت محمد (ص)، على (ع) را بر دوش خود حمل کرد تا بتهاى قریش را سرنگون کند».
وی با اشاره به کارکردهای جامعهشناختی عید نوروز ادامه داد: از نقطه نظر جامعهشناختی هم عید نوروز مورد تایید اسلام است چرا که کارکردهای مثبت زیادی دارد و بسیاری از آموزههای دینی اسلام در عید نوروز عملی میشود؛ نوروز فرصتی برای خانه تکانی، شروع مجدد زندگی، نگاه مجدد به طبیعت و دقت در دگرگونی آن، صله رحم، هدیه دادن و .... است که همگی این گزارهها مورد تایید اسلام است.
یوسف زاده بیان کرد: از صله رحم در روایات به عنوان نشانه تقوی، برتر از صدقه، بهترین جوانمردی، مایه عطوفت و مهربانی بیان مردم، مایه افزایش نعمت و .... یاد شده است که همه اینها حاکی از این است که اسلام اهتمام خاصی بر این مهم دارد و بر کارکردهای مثبت آن در جامعه تاکید دارد.
مدیر گروه مطالعات اجتماعی و فرهنگی پژوهشکده باقرالعلوم(ع) تصریح کرد: اسلام از کارکردهای اجتماعی عید نوروز برای اعتلای مفاهیم دینی بهره میبرد و ما هم باید همین کار را انجام دهیم و تلاش کنیم کارکردهای مثبت این ایام را به ضد کارکرد و کژکارکرد تبدیل نکنیم.
وی با اشاره به برخی از آسیبهایی که در ایام عید نوروز وجود دارد اظهار کرد: برخی از افراد در این ایام به چشم و هم چشمی، اسراف و .... میپردازند که این اعمال بر خلاف فلسفه وجودی عید نوروز است و اسلام هم آنها را نهی میکند.
مدیر گروه مطالعات اجتماعی و فرهنگی پژوهشکده باقرالعلوم(ع) تاکید کرد: اسلام بر شادمانی، نشاط و ...تاکید دارد اما اگر این اعمال به گناه آوده شود مورد نهی اسلام است، برای مثال کارکرد چهارشنبه سوری در گذشته این بوده که کوچکترها به دیدن بزرگترها بروند و دور هم جمع شوند و آتشی روشن کنند و شادی کنند اما آنچه که امروزه به وجود آمده که آتش بازی اصل شده و دور هم جمع شدن اعضای خانواده در حاشیه قرار گرفته بر خلاف کارکرد اولیه است و از نظر اسلامی هم این نوع مراسم که در آن افراد هم به خود و هم به دیگران آسیب میرسانند مورد قبول نیست.