1-آیا «نعمت» صرفا ابزاری است برای «امتحان» و آن‌چه مهم است «نعمت» نیست، «امتحان» و «ابتلاء» است؟
2- آیا دلیل اینکه انسان «نعمت» را می‌بیند و «ابتلاء» نمی بیند این است که حب دنیا و حب مال تمام وجودش را گرفته؟

چه فرقی است بین کسی‌که می‌گوید: «خدا با دادن نعمت مرا بزرگ‌ داشته است» با کسی‌که می‌گوید: «خدا به خاطر ندادن نعمت به من اهانت کرده است»؟ هیچ! چرا؟ چون هر دو اشتباه کرده‌اند و به جای دیدن اصل، تمام و هم‌وغم‌شان شده است: «نعمت»!
خب طبیعی است که با این نگاه، کسی‌که نعمت دارد، احساس اکرام کند و آن‌که ندارد، احساس توهین. غافل از این‌که «نعمت» صرفا ابزاری است برای «امتحان» و آن‌چه مهم است «نعمت» نیست، «امتحان» و «ابتلاء» است. اگر نعمت مهم شد، داشتنش اکرام می‌شود و نداشتنش توهین، اما اگر امتحان مهم شد، داشتن و نداشتن نعمت بی‌اهمیت می‌شود.
پس ای انسان! چرا «نعمت» را می‌بینی و «ابتلاء» را نه؟ چون حب دنیا و حب مال تمام وجودت را گرفته؛ تا آن‌جا که یتیم را گرامی نمی‌دارید و مال و میراث او را چپاول می‌کنید و حتی بر غذای مسکین هم تشویق نمی‌کنید... آری، ریشه‌ همه مشکلات در همین دنیادوستی‌هاست...

فَأَمَّا الْإِنْسانُ إِذا مَا ابْتَلاهُ رَبُّهُ فَأَکْرَمَهُ وَ نَعَّمَهُ فَیَقُولُ رَبِّی أَکْرَمَنِ (15) وَ أَمَّا إِذا مَا ابْتَلاهُ فَقَدَرَ عَلَیْهِ رِزْقَهُ فَیَقُولُ رَبِّی أَهانَنِ (16) کَلاَّ بَلْ لا تُکْرِمُونَ الْیَتیمَ (17) وَ لا تَحَاضُّونَ عَلى‏ طَعامِ الْمِسْکینِ (18) وَ تَأْکُلُونَ التُّراثَ أَکْلاً لَمًّا (19) وَ تُحِبُّونَ الْمالَ حُبًّا جَمًّا (20)