نهم شهريور 1390
امسال سؤالات اساسی برای نظام‌سازی قرآنی شناسایی می‌شود
عضو شورای توسعه فرهنگ قرآنی با اشاره به اقدامات این شورا در راستای نظام‌سازی قرآنی کشور اظهار کرد: امسال سعی می‌شود، سؤالات اساسی در حوزه‌های مختلف برای نظام‌سازی قرآنی از سوی فرهیختگان شناسایی شود و پس از آن، حرکت علمی بر اساس پاسخ‌گویی به این سؤالات پیش رود.
محمدحسین فریدونی، عضو شورای تخصصی توسعه فرهنگ قرآنی، در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ایران(ایکنا) با اشاره به اهداف کوتاه‌مدت، میان‌مدت و درازمدت منشور توسعه فرهنگ قرآنی اظهار کرد: در بخش اول، منشور به دنبال هماهنگی در فعالیت‌های قرآنی کشور و هماهنگ‌سازی امور قرآنی است و در بخش دوم فرهنگ‌سازی قرآنی در جامعه را دنبال می‌کند؛ همچنین در رویکرد بلندمدت، نظام‌سازی قرآنی را پیش رو دارد که امری زمان‌بر است.
وی در ادامه این گفت‌وگو به اهداف درازمدت این منشور پرداخت و گفت: نظام‌سازی قرآنی یعنی اینکه به روزی برسیم که بتوانیم به راحتی بگوییم که نظام اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی و خرده‌نظام‌های آن‌ها مبتنی بر معارف قرآنی هستند؛ این هدف و ادعای بزرگی است، چرا که رهبر معظم انقلاب نیز در این خصوص فرمودند که تازه در اول راه قرار داریم.
فریدونی ادامه داد: به هر حال باید این کار را از جایی شروع کرده و در این مسیر حرکت کنیم. در سال‌های اخیر با هشدارها و انذارهایی که رهبر معظم انقلاب انجام دادند، گام‌های خوبی در زمینه تحول در علوم انسانی که تحول دینی و اسلامی در علوم است، در مراکز دانشگاهی، حوزوی و پژوهشگاهی از سوی افراد متخصص در حال پیگیری است که در این کارهای اسلامی، قرآن کریم به عنوان مبنا پذیرفته شده است.
این فعال قرآنی با اشاره به رویکردهای مختلفی که در تحول علوم انسانی وجود دارد، افزود: رویکردهای برخی افراد در تحول ممکن است رویکردهای مختلفی از قبیل قرآنی، روایی، فلسفی-کلامی و یا فرهنگ اسلامی ایرانی باشد، اما ما به عنوان مجموعه شورای توسعه فرهنگ قرآنی اعتقاد داریم که نظام‌سازی باید بر مبنای قرآن قرار گیرد و بقیه مراجع حول قرآن سازمان‌دهی شود.
وی به گام‌های اولیه در خصوص رسیدن به اهداف بلندمدت منشور توسعه فرهنگ قرآنی اشاره کرد و گفت: در گام اول تحقیقی پیش‌بینی شده است که امسال سؤالات اصلی برای نظام‌سازی قرآنی شناسایی شود؛ بر این اساس از فرهیختگان جامعه در حوزه‌های مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و افراد صاحب‌نظر قرآنی خواسته شده است که سؤالات اساسی در حوزه‌های مختلف را برای نظام‌سازی قرآنی شناسایی کنند و پس از آن، حرکت علمی خود را بر اساس پاسخ‌گویی به این سؤال‌ها پیش ببرند.
فریدونی دلیل این امر را چالش‌های جدی در این حوزه عنوان کرد و گفت: وقتی وارد نظام‌سازی شویم این سؤال مطرح می‌شود که نوع عرضه مفاهیم نظام به قرآن چگونه ممکن می‌شود؛ نکته دیگر این است که نوع برخوردهای مختلفی را در مواجهه با قرآن شاهد هستیم. گاه در ادبیات رایج در بین تحصیلکردگان می‌بینیم که مسائلی به نام قرآن در حوزه‌های مختلف مطرح می‌شود، اما در واقع آنچه مطرح شده، قرآنی نیست، بلکه استنباط نیمه‌ضعیفی از معارف قرآنی است و نمی‌توان با قوت گفت که مضمون کلام خداست.
عضو شورای توسعه فرهنگ قرآنی ادامه داد: نحوه برداشت و جمع‌بندی مباحث از قرآن، نحوه سازمان‌دهی متخصصان برای انجام این کار، سؤالات جدی مطرح شده در این زمینه است و به نظر می‌رسد که با نیت خیری که در بین فرهیختگان کشور است، این کار از جهات مختلف پیش خواهد رفت.
فریدونی با اشاره به ضرورت توجه به نظام‌مندسازی بر اساس مقاهیم قرآنی خاطرنشان کرد: اگر تحول در حوزه‌های مختلف ایجاد نشود و نقاط تغایر و تضاد این نظام‌ها با مضامین قرآنی شناسایی و برطرف نشود و ما در صدد رفع این تغایرها برنیاییم، اثر فرهنگ‌سازی قرآنی که ناشی از تبلیغ و ترویج آموزش عمومی قرآن است را از بین خواهند برد.
وی تصریح کرد: ممکن است در جامعه مباحث آموزش عمومی قرآن را رواج دهیم، اما نظام اقتصادی به جهت «اکل مال به باطل»، تمام آثار مثبت آن را از بین ببرد و حتی به دلیل اینکه محیط خارجی می‌تواند بر فضای فرهنگی موجود در ادبیات و رفتارها، غلبه پیدا کند و حتی به جایی برسد که کار فرهنگی و قرآنی نیز از مفاهیم خود خالی شود؛ بنابراین پرداختن به این مسئله بسیار مهم است.
فریدونی با تأکید بر اینکه تبدیل یک نظام غیر منسجم و غیر منظم به یک نظام منسجم زمان‌بر است، اظهار کرد: برخی طرح‌های سامان‌دهی مشخص شده است که می‌تواند به عنوان دستور شورای توسعه فرهنگ قرآنی اعلام شود، اما فضای فکری بین مدیران مسئول به گونه‌ای نیست که بتوان برای طرح بهینه‌ای برای سامان‌دهی وضع موجود عرضه کرد.
عضو شورای توسعه فرهنگ قرآنی با بیان اینکه هنوز تعلقات دستگاهی در بین برخی مدیران وجود دارد، افزود: در سال‌های گذشته از این تعلقات کاسته شده است، اما زمان می‌خواهد تا همدلی بین سازمان‌ها بیشتر شود و امیدواریم در دوره کوتاه‌مدت مسائل حل شود و شاهد مجموعه منسجم فعال به عنوان نظام توسعه فرهنگ قرآنی در مجموعه نظام فرهنگی کشور باشیم.