تاریخ نگارش : شانزدهم شهريور 1391

مغز متفکر جهان شیعه»؛ روشن‌ترین مصداق جعل و کذب و وضع بر امام معصوم(ع)
حاجیه تقی زاده فانید

امام جعفر صادق(ع)؛ معلم مذاهب اسلامی

«مغز متفکر جهان شیعه»؛ روشن‌ترین مصداق جعل و کذب و وضع بر امام معصوم(ع)
عضو هیئت علمی پردیس قم دانشگاه تهران کتاب «مغز متفکر جهان شیعه؛ امام صادق(ع)» را اثری کاملاً بی‌پایه و غیر مستند خواند و اظهار کرد: متولیان امر باید جلوی چاپ و انتشار این کتاب را به عنوان روشن‌ترین مصداق جعل و کذب و وضع بر امام معصوم(ع) بگیرند.
 کلید واژه : روشن‌ترین مصداق جعل و کذب و وضع بر امام معصوم(ع)

امام جعفر صادق(ع)؛ معلم مذاهب اسلامی

«مغز متفکر جهان شیعه»؛ روشن‌ترین مصداق جعل و کذب و وضع بر امام معصوم(ع)
عضو هیئت علمی پردیس قم دانشگاه تهران کتاب «مغز متفکر جهان شیعه؛ امام صادق(ع)» را اثری کاملاً بی‌پایه و غیر مستند خواند و اظهار کرد: متولیان امر باید جلوی چاپ و انتشار این کتاب را به عنوان روشن‌ترین مصداق جعل و کذب و وضع بر امام معصوم(ع) بگیرند.

به گزارش خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)، حجت‌الاسلام و المسلمین محمدعلی مهدوی‌راد، عضو هیئت علمی پردیس قم دانشگاه تهران، در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)، به بیان نکاتی درباره سیره و شخصیت علمی، فرهنگی، رفتاری و تقریبی امام صادق(ع)، میراث تفسیری بر جای مانده از این امام همام(ع)، صحت و سقم تفسیر عرفانی منسوب به ایشان در مجموعه حقایق التفسیر سلّمی و نیز مجعول یا واقعی بودن یکی از آثار مشهور درباره امام یعنی کتاب «مغز متفکر جهان شیعه؛ امام صادق(ع)» پرداخت.

وی در بخشی از سخنان خود با اشاره به کتاب «مغز متفکر جهان شیعه: امام صادق(ع)» اظهار کرد: متأسفانه این کتاب با همه شیرینی مطالب آن کاملاً بی‌پایه است. لازم است در اینجا برای روشن شدن میزان ارزش چنین آثاری خاطره‌ای نقل کنم: ما شاید در حدود سال 52 یا 53 و در دوران طلبگی خود، از جمله شاگردان مقام معظم رهبری در مشهد بودیم و مرتب به محضر ایشان می‌رسیدیم.

این محقق و پژوهشگر ادامه داد: در آن زمان ایشان جلسات مهم و راهنمایی‌کننده و راهگشایی داشتند و از جمله روزی به مناسبتی فرمودند کتاب‌هایی که گاهی مطالب خوب، خواندنی و شنیدنی دارند، اما مؤلف آن نه منابع و مصادر و مستنداتش را می‌گوید و نه خود از آنچنان شایستگی و جایگاهی برخوردار است که مطلب را به استناد مؤلف بتوان دید و مورد استناد قرار داد و خواندن اثری که این دو ویژگی مهم را نداشته باشد، جز اتلاف عمر حاصلی نخواهد داشت.

وی کتاب «مغز متفکر جهان شیعه؛ امام صادق(ع)» را یکی از نمونه‌های چنین کتبی برشمرد و ادامه داد: من خود این کتاب را داشتم و آن را خوانده بودم و کتاب بسیار پرجاذبه‌ای بود و بر روی جلد آن «مرکز مطالعات اسلامی استراس‌بورگ« و «ترجمه و اقتباس ذبیح الله منصوری» نقش بسته بود. در این کتاب مطالب قابل توجهی در باب زمین‌شناسی، فیزیولوژی، تاریخ، فقه و ... درج شده بود.

سردبیر دوماهنامه «آینه پژوهش» تصریح کرد: به یاد دارم که در همان ایام، برخی از اهل دانش، مخصوصاً در حوزه پزشکی مقالاتی در برخی از مجلات منتشر کرده و گفتند که آنچه در این کتاب آمده، بعضاً با یافته‌های دانش پزشکی تضاد دارد. این ماجرا ادامه یافت تا این‌که بعد از انقلاب آقای ذبیح‌الله منصوری از دنیا رفت و پس از آن مقالات متعددی درباره آثار او و از جمله کتاب «مغز متفکر جهان شیعه؛ امام صادق(ع)» نوشته شد.

وی اظهار کرد: در این نقد و بررسی‌ها مشخص شد که ایشان گاهی برای مثال یک کتاب 100 صفحه‌ای به زبان فرانسه را پس از ترجمه و افزوده‌ها به یک کتاب پانصد صفحه‌ای تبدیل می‌کرده است. فرق عمده کتاب «مغز متفکر جهان شیعه؛ امام صادق(ع)» با دیگر آثار این نویسنده و مترجم آن است که همه این مطالب استناد به امام صادق(ع) دارند و همین امر حساسیت مطلب را بسیار بیشتر می‌کند.

حجت‌الاسلام مهدوی‌راد ادامه داد: بنده فضلا را به کتاب «ذبیح‌الله منصوری» تألیف آقای جمشیدی ارجاع می‌دهم که در آن سلسله مقالات نقد و بررسی آثار وی، از جمله «مغز متفکر جهان شیعه؛ امام صادق(ع)» جای گرفته است. در آن کتاب آمده است که جعفر آقایانی چاوشی پس از جست‌وجوی بسیار در کشور فرانسه، کتابی با این عنوان از مرکز استراسبورگ پیدا نکرده است.

یکی از علمای شیراز با نام حبیب‌الله نوبخت که خود از عالمان دینی بوده و کتابی نیز در تفسیر علمی قرآن نگاشته است، به همراه همگنان خود مجله‌ای در موضوعات مطالب علمی روز منتشر می‌کرده و ذبیح‌الله منصوری خود اعتراف کرده که مطالب این نشریه را اخذ و در ابتدای عبارات آن «جعفر بن محمد(ع) می‌گوید:» را اضافه می‌کرده است

وی خاطرنشان کرد: ذبیح‌الله منصوری خود در محضر آقایانی چاوشی اعتراف کرده که مطالب این کتاب را ساخته است، البته کمابیش به «السماء و العالم» از بحارالانوار و برخی از روایات طب‌النبی(ص) و ... مراجعه و از آن‌ها استفاده کرده است.

سردبیر دوماهنامه «آینه پژوهش» افزود: به همین جهت است که زمانی یکی از فضلای قم با نام سیدمحمد صحفی که به این کتاب علاقه‌مند شده و تلاش کرده بود تا بلکه بتواند محتوای آن را مستند کند، با وجود به کار بستن همه تلاش خود، توانسته بود تنها یک جزوه 120 صفحه‌ای مستند از آن استخراج کند.

وی عنوان کرد: از سال 1320 به این سو یکی از علمای شیراز با نام حبیب‌الله نوبخت که خود از عالمان دینی بوده و کتابی نیز در تفسیر علمی قرآن نگاشته است، به همراه همگنان خود مجله‌ای در موضوعات مطالب علمی روز منتشر می‌کرد. ذبیح‌الله منصوری خود اعتراف کرده که مطالب این نشریه را اخذ می‌کرده و در ابتدای عبارات آن «جعفر بن محمد(ع) می‌گوید:» را اضافه می‌کرده که در نهایت مجموعه آن را با عنوان «مغز متفکر جهان شیعه» منتشر کرده است.

عضو هیئت علمی پردیس قم دانشگاه تهران اضافه کرد: به دلیل آن‌که این کتاب گاهی مطالب شیرین دارد، از بد حادثه بسیاری از افراد در خداشناسی و غیر آن به این کتاب استناد کرده‌اند و از همه بدتر این‌که یکی از علمای فاضل شیعه کشور عراق، بعد از مواجهه با نسخه فارسی این کتاب بدان علاقه‌مند شده و آن را به عربی نیز برگردانده است.

وی تشریح کرد: این عالم عراقی به خیال این‌که این کتاب متن فرانسه دارد، با وجود تمام تلاش خود به نسخه فرانسه آن دست نیافته و از روی متن فارسی، آن را به عربی ترجمه کرده و در مقدمه خود نیز نوشته که با وجود تلاش خود به متن فرانسه این کتاب دسترسی پیدا نکرده و فضل و فضیلت از آن نویسنده بزرگ فارسی این کتاب، یعنی آقای ذبیح‌الله منصوری است که چنان ثروت عظیمی را در اختیار ما گذاشته است!!

مهدوی‌راد با اشاره به این‌که آن عالم عراقی کتاب «مغز متفکر جهان شیعه؛ امام صادق(ع)» را با عنوان «الامام الصادق(ع) کما تعرفه علماء الغرب» ترجمه کرد، افزود: زمانی ما در سوریه بودیم و در آنجا کنگره‌ای برای امام صادق(ع) برپا شده بود که در آنجا قصد داشتند جایزه‌ای را برای این کتاب اختصاص دهند. بنده در آنجا به مستشار فرهنگی جمهوری اسلامی گفتم که این کتاب دروغ و جعل و وضع است.

عضو هیئت علمی پردیس قم دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: این کتاب کاملاً وهن است و متأسفانه هنوز نیز منتشر می‌شود، تصریح کرد: متولیان امر باید جلوی چاپ و انتشار این کتاب را به عنوان روشن‌ترین مصداق جعل و کذب و وضع بر امام معصوم(ع) بگیرند.