تاریخ نگارش : سيزدهم خرداد 1390

علم آموزی در قرآن کریم
ابراهیم چراغی

بخوان به نام پروردگارت که آفرید. انسان را از علق آفرید. بخوان، پروردگار تو کریم ترین (کریمان) است همان کس که به وسیله ی قلم آموخت.


 ناشر : گروه فرهنگی مذهبی کربلا

اهمیت علم

اقرا باسم ربک الذی خلق. خلق الانسان من علق. اقرا و ربک الاکرم. الذی علم بالقلم. (علق: ۱-۵)
بخوان به نام پروردگارت که آفرید. انسان را از علق آفرید. بخوان، پروردگار تو کریم ترین (کریمان) است همان کس که به وسیله ی قلم آموخت.

علم، مایه ی ارزش انسان

و لقد اتینا داود و سلیمان علما و قالا الحمد الله الذی فضلنا علی کثیر من عباده المومنین. (نمل: ۱۵)
و به راستی به داود و سلیمان دانشی عطا کردیم، و آندو گفتند: ستایش خدایی را که ما بر بسیاری از بندگان با ایمانش برتری داده است.

اهمیت عمل به علم

مثل الذین حملو التوراه ثم لم یحملوها کمثل الحمار یحمل اسفار بئس مثل القوم الذین کذبوا بئایات الله و الله لا یهدی لاقوم الظالمین. (جمعه: ۵)
مثل کسانی که [عمل به] تورات بر آنان بار شد [و بدان مکلف گردیدند] آنگاه آن را به کار نبستند، همچون خری است که کتاب هایی را بر پشت می کشند [وه] چه زشت است وصف آن قومی که آیات خدا را به دروغ گرفتند و خدا مردم ستمگر را راه نمی نماید.

ارزش علم

و قال لهم نبیهم ان الله قد بعث لکم طالوت ملکا قالوا انی یکون له الملک علینا و نحن احق بالملک منه و لم یوت سعه من المال قال ان الله اصطفاه علیکم و راده بسطه فلی العلم و الجسم و الله یوتی ملکه من یشاء و الله واسع علیم. (بقره: ۲۴۷)
و پیامبرشان به آنان گفت: «در حقیقت، خداوند، طالوت را بر شما به پادشاهی گماشته است». گفتند: «چگونه او را بر ما پادشاهی می باشد با آنکه ما به پادشاهی از وی سزاورارتریم و به او از نظر مال، گشایش داده نشده است؟» پیامبرشان گفت: «در حقیقت، خدا او را بر شما برتری داده، و او را در دانش [نیروی] بدن بر شما برتری بخشیده است. و خداوند پادشاهی خود را به هر کس که بخواهد می دهد، و خدا گشایشگر داناست».

دعا برای طلب علم

فتعلی الله الملک الحق و لا تجعل بالقران من قبل ان یقضی الیک وحیه و قل رب زدنی علما. (طه: ۱۱۴)
پس بلند مرتبه است خدا، فرمانروای بر حق، و در [خواندن] قرآن، پیش از آنکه وحی آن بر تو پایان یابد، شتاب مکن و بگو پروردگارا، بر دانشم بیفزای.

علم، زمینه ی تأثیر آیات الهی



۱۱۳

و کذلک نصرف الایات و لیقولوا درست و لنبینه لقوم یعلمون. (انعام: ۱۰۵)
و این گونه آیات [خود] را گوناگون بیان می کنیم، تا مبادا بگویند تو درس خوانده ای، و تا اینکه آن را برای گروهی که می داند، روشن سازیم.

نادان با دانا برابر نیست

امن هو قانت ءاناء اللیل ساجد قائما یحذر الاخره و یرجوا رحمه ربه قل هل یستوی الذین یعلمون و الذین لا یعلمون انما یتذکر اولوالالباب. (زمر: ۹)
[آیا چنین کسی بهتر است] یا آن کسی که در طول شب در سجده و قیام، اطاعت [خدا]می کند [و] ازآخرت می ترسد و رحمت پروردگارش را امید دارد؟ بگو: «آیا کسانی که می دانند و کسانی که نمی دانند یکسانند؟» تنها خردمندانند که بپذیرند.
منبع:گلبرگ جوان، شماره ی