تاریخ نگارش : ششم مرداد 1390

تاثیر نماز بر شیاطین
عطیه صفاری

تاثیر نماز بر شیاطین

 کلید واژه : تاثیر نماز بر شیاطین
 ناشر : 1- الصلوه مدحره للشیطان ، فهرست غرر الحکم ، صلاه | 2- از برخی آیات قرآن و بسیاری از روایات چنین بر می آید ، که " نماز " و" ایمان " را می توان به صورت دو کلمه مترادف و هم معنا ، به جای یکدیگر به کار برد ، به عبارت دیگر : " نماز عین ایمان و ایمان عین نماز است" . |

حضرت علی (ع)
" نماز ، کوبنده شیطان است " (1)
در سپیده دم حیات ، هنگامیکه خدا ، انسان " راآفرید و از روح الهی خویش ، در وجود او دمید ، مقرر فرمود تا همگی فرشتگان مقرب درگاهش ، آدم ابوالبشر (ع) را سجده کنند .
در این میان " ابلیس " انسان را فاقد لیاقت برای مسجودفرشتگان بودن یافت و از فرمان الهی سر بتافت و به واسطه این تمرد از درگاه الهی رانده شد .
اما " شیطان با این که در بسیاری از موارد مترادف با " ابلیس " معرفی شده است ، از نظر قرآن و روایات ( و با آنچه که خواهیم گفت از دیدگاه علمی ) با " ابلیس " به کلی متفاوت است . بدین معنی که" شیطان " را می توان ، عبارت از همه آن نیروها و موجوداتی دانست که انسان را به گناه کردن وا می دارند و یا به طور کلی به نحوی از انحاء در انسان،ایجاد بیماری و مرض می نمایند .
در این مورد حتی بسیاری از روایات اسلامی را میتوان یافت که در آنها از میکروبهای بیماریزای انسان نیز با عنوان " شیطان" نام برده شده است و حتی می توان ایجاد بیماریها عفونی انسان را نیز به نوعی ، ناشی از غلبه شیطان هایی به نام باکتری ، انگل ، قارچ ، ویروس ، و .. به حساب آورد .
به این ترتیب ، ابیات مشهور و زیبای زیر :
شیطان که رانده گشت بجز یک خطا نکرد
خود را برای سجده آدم رضا نکرد
شیطان هزار مرتبه بهتر ز بی نماز
کو سجده را بر آدم و این بر خدا نکرد
علیرغم آن که حاوی مفاهیم عمیق در جهت توجه دادن، به خطر بزرگ بی نمازی است ، از لحاظ به کاربردن کلمه " شیطان شاید اندکی اشکال داشته باشد ، چرا که آن موجودی که در مقابل آدم (ع) حاضر به سجده نشد ، " ابلیس " و یکی از فرشتگان الهی بود ، اما شیطان ها موجودات بسیارمتعددی هستند که نه تنها با وسوسه های شیطنت آمیز خود ، باعث ایجادبیماریهای روحی ( گناهان ) و بیماریهای روانی ( مثل وسواس ) می شوند ،بلکه بیماریهای جسمی ( مانند انواع بیماریهای عفونی ) را نیز ایجاد میکنند . به هر تقدیر ، شاید بتوان " شیاطین " را بعنوان لشکریان بسیارمتعدد " ابلیس " تلقی نمود .
در شماره های اولیه این مجموعه مقالات از تاثیرنماز بر بیماریهای مختلف میکروبی ، از جمله عفونتهای پوست ، دهان و دندان، دستگاه تنفس ، دستگاه ادراری و .. سخن گفتیم و " کوبندگی " نماز را درمورد شیاطین عفونت زا ، در انسان بررسی نمودیم . اما نکته ای که در این شماره خواهیم گفت ، به بحث “ تعادل ناقل های عصبی ” که در شماره گذشته مورد بررسی قرار گرفت می باشد.
درباره ناقل های عصبی با توجه به دانسته هایجدید علمی گفتیم که تمام بیماریهای روانی انسان و حتی گناهانی که مرتکب میشود ( بیماریهای روحی ) تماما بر اثر ایجاد تغییر و تحولاتی است که درمواد شیمیایی موجود در دستگاه عصبی او بوقوع می پیوندد و بررسی کامل پیرامون این نظریه تحول شگرفی در تمامی عرصه های بشری ، اعم از انسان شناسی و فلسفه و روانشناسی و جامعه شناسی و .. ایجاد خواهد کرد ، چرا کهبا این دیدگاه بوسیله قرص و آمپول و با روش دو دوتا چهار تا می توان به سراغ مشکلات مزمنی که قرنها بشر را آزرده اند رفت و مثلا ریشه فساد وفحشاء و دروغگویی و حسادت و .. را بدین طریق خشکاند !
اما همانجا اشاره کردیم که علم بشر تا رسیدن بهروزی که قادر شود " تعادل ناقل های عصبی " را به بهترین شکل در وجودانسانها برقرار سازد ، راه درازی در پیش دارد ، اما آیین مقدس اسلام وبخصوص پیشوایان بزرگ مذهب تشیع ، از قرنها پیش ، ضمن قرار دادن " عدل " درکنار اساسی ترین اعتقاد دینی خود یعنی " توحید " یک جنبه مهم عدل رابرقراری تعادل در وجود انسان دانسته اند و برای برقرار نمودن این تعادلروشهای گوناگونی پیشنهاد کرده اند که در صدر این روشها " نماز " قرار دارد .
در بحث تعادل ناقل های عصبی می توان با یافته های امروزی دانش بشر ، از تعادل خارج شدن برخی ناقل های عصبی را ( مثلا بافزونی یافتن یک ماده شیمیایی نامطلوب ) منجر به ایجاد اختلالات روانی و یاانحرافات در انسان دانست . بدین معنا که مجموعه ای از " مواد شیمیایی نامطلوب " در دستگاه عصبی انسان حضور می یابند که او را به یک بیماری روانی مبتلا می سازند و یا او را به حسادت ، دروغگویی ، بدبینی و .. وادارمی کنند .
حال با توضیحی که در آغاز پیرامون " شیطان" ارائه نمودیم می توانیم با تکیه بر قرآن و روایات معصومین (ع) این " موادشیمیایی بد و نامطلوب " را مصداق دیگری برای " شیطان گ بدانیم ، که همانعامل تمام بیماریهای جسمی و روانی و انحرافات و گناهان بشر است .
بدین ترتیب علیرغم نقشی که برای " شیطان " درایجاد بیماریها در انسان ذکر کردیم ، می توانیم پیرامون آن بخش از مفاهیمقرآنی که به " امراض قلب " اشاره کرده است ، یا آن گروه از آیات شریفهالهی که به بحث پیرامون تاثیرات شیطان بر انسان پرداخته است ، به درکبهتری با مدد توجهات علمی برسیم و بفهمیم که شیطان از چه راهی ممکن است دردرون انسان بیماری روانی یا روحی ( مرض ) ایجاد کند .
در واقع با یافته های امروز علم بشر ما می توانیم نام آن ناقلهای عصبی نامطلوب و بیماریزا را ، زیر عنوان کلی " شیاطین" بشناسیم . و این همان اعتقاد به ظاهر ساده و از مد افتاده ایست که قرنها ،بشر بدان پایبند بوده است و حتی بیماریهای روانی مثل اسکیزوفرنی را ناشیاز تسخیر انسان به وسیله شیاطین و اجنه دانسته است .
اما بدیهی است که علم امروز بشر ، هر روز که میگذرد این شیاطین ، یعنی همان ناقلهای عصبی نامطلوب و بسیار ریز را ، ازروشهای دقیق و پیشرفته علمی ، بهتر و بیشتر شناسایی می کند و به دام میاندازد و بر خلاف روش گذشتگان که با جن گیری یا به شلاق بستن بیمارانروانی قصد بیرون راندن اجنه و شیاطین از وجود آنها را داشتند ، قصد داردبا روش کاملا علمی ، تیشه بر ریشه شیاطین دستگاه عصبی انسان بزند . هر چندکه این رویا شاید در قرنهای آینده به تحقق بپیوندد.
ولی در این میان راه دیگری نیز برای مقابله شدید با این شیاطین درون موجود است و آن “ ایمان مذهبی ” و بخصوص نماز است .(2)
نمازگزار واقعی ، هرگز دروغ نمی گوید ، هرگزحسادت نمی ورزد ، هرگز بخل نمی کند ، هرگز دشنام نمی دهد و خلاصه به همین ترتیب از همه حالتهای نامطلوب روانی و روحی ، که شیاطین درونی در صدد اند اورا بدان گرفتار نمایند ( یعنی همان امراض قلب ) ، خلاصی پیدا می کند ، چراکه “ نماز ” کوبنده شیطان است و به قدرتمندانه ترین شکل ممکن با همه شیاطینی که قصد دارند انسان را دچار بیماریهای جسمی ، بیماریهای روانی ویا گناهان و انحرافات ( بیماریهای روحی ) نمایند ، مقابله می کند.
در این مورد ، در بعد تاثیر نماز بر بیماریهایجسمی از تاثیر آن مثلا بر عفونتها ، در بعد تاثیر نماز بر بیماریهای روانیمختلف ، از تاثیر آن مثلا بر افسردگی ، اضطراب ، وسواس ، اختلالات شخصیت ،بیماریهای روان تنی و.. در شماره های گوناگون این سلسله مقالات سخن گفتهایم و به امید یاری خداوند در آخرین نکته از این مجموعه مقالات ( نکته چهلم ) به تاثیر نماز بر بیماریهای روح ( گناهان ) اشاره مختصری خواهیمداشت .