تاریخ نگارش : سيزدهم مهر 1390

کل سوره انفال
ناهیده تقی زاد فانید

درمورد سوره انفال


 ناشر : ایت الله مکارم شیرازی

سوره انفال در مدینه نازل شده و داراى هفتاد و پنج آیه مى‏باشد

«انفال» جمع «نَفل»، به معناى زیاده و عطیّه است. چنانکه به زیادتر از نمازهاى واجب، نافله گفته مى‏شود و عطاى فرزند به حضرت ابراهیم «نافله» به حساب آمده است. «و وهبنا له اسحاق و یعقوب نافلة» <انبیا 72> در روایات و کتب فقهى، منابع طبیعى و ثروت‏هاى عمومى، غنائم جنگى، اموال بى‏صاحب مثل زمینى که صاحبش آن را رها کرده و اموال مردگان بى‏وارث، جنگل‏ها، درّه‏ها، نیزارها، زمین‏هاى موات، معادن و... همه از انفال محسوب شده‏اند.

در هفتاد و پنج آیه اى که در سوره انفال وجود دارد مباحث بسیار مهمى مطرح شده است :

نخست اشاره به بخش مهمى از مسائل مالى اسلام از جمله انفال و غنائم که پشتوانه مهمى براى بیت المال محسوب مى گردد، شده است .

سپس مباحث دیگرى مانند:

صفات و امتیازات مؤ منان واقعى ، و داستان جنگ بدر، یعنى نخستین برخورد مسلحانه مسلمانان با دشمنان ، و حوادث عجیب و عبرت انگیزى که در این جنگ واقع شد.

قسمت قابل ملاحظه اى از احکام جهاد و وظائف مسلمانان در برابر حملات پیگیر دشمن .

جریان پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) و داستان آن شب تاریخى هجرت (لیلة المبیت ).

وضع مشرکان و خرافات آنها قبل از اسلام .

چگونگى ضعف و ناتوانى مسلمانان در آغاز کار و سپس تقویت آنها در پرتو اسلام .

حکم خمس و چگونگى تقسیم آن .

لزوم آمادگى رزمى و سیاسى و اجتماعى براى جهاد در هر زمان و مکان .

برترى نیروهاى معنوى مسلمانان بر دشمن على رغم کمبود ظاهرى نفرات آنها.

حکم اسیران جنگى و طرز رفتار با آنها.

هجرت کنندگان و آنها که هجرت نکرده اند.

مبارزه و در گیرى با منافقان و راه شناخت آنها و بالاخره یک سلسله مسائل اخلاقى و اجتماعى سازنده دیگر