تاریخ نگارش : سوم آذر 1390

مثلهای قرآنی
سید حیدر غضنفری

لطفا مقاله قبلی کان لم یکن تلقی شود. ممنون

مثلهای قرآنی
درفرهنگهای ملل گاهی گوینده درخلال صحبتهایش برای تفهیم مطالب خود ازمثلهای متداول درجامعه استفاده مینماید.دردوآیه ذیل خدای متعال منظوراز آوردن مثلها درقرآن بیان حق وآشکارشدن آن ،گرایش انسان به ایمان وسپاسگزاری به وسیله روشهای گوناگون دانسته اگرچه بیشتر مردم ناسپاس و لجوج هستند.
وَ لَقَدْ صَرَّفْنا لِلنَّاسِ فی هذَا الْقُرْآنِ مِنْ کُلِّ مَثَلٍ فَأَبى‏ أَکْثَرُ النَّاسِ إِلاَّ کُفُوراً ‏
به راستى ما در این قرآن براى مردم از هرگونه مَثَلى ـ که حق را آشکار کند و آنان را به ایمان و سپاس الهى گرایش دهد ـ با بیان هاى گوناگون آوردیم، ولى بیشتر مردم نپذیرفتند و به چیزى جز کفر و ناسپاسى روى نیاوردند.
سوره اسراء آیه89
وَ لَقَدْ صَرَّفْنا فی‏ هذَا الْقُرْآنِ لِلنَّاسِ مِنْ کُلِّ مَثَلٍ وَ کانَ الْإِنْسانُ أَکْثَرَ شَیْ‏ءٍ جَدَلاً
و به راستى در این قرآن هرگونه مَثَلى که حق را براى مردم آشکار کند و آنان را به ایمان سوق دهد با بیان هاى گوناگون آورده ایم، ولى انسان از هر چیزى جدال پیشه تر است.


1-إِنَّ الَّذینَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا وَ اسْتَکْبَرُوا عَنْها لا تُفَتَّحُ لَهُمْ أَبْوابُ السَّماءِ وَ لا یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ حَتَّى یَلِجَ الْجَمَلُ فی‏ سَمِّ الْخِیاطِ وَ کَذلِکَ نَجْزِی الْمُجْرِمینَ سوره اعراف آیه 40
آرى، کسانى که آیات ما را دروغ انگاشتند و از روى تکبر از پذیرفتن آنها خوددارى کردند، درهاى آسمان به روى آنان گشوده نمى شود و به بهشت درنمى آیند تا این که شتر به سوراخ سوزن فرو شود، و ما گنهکاران را این گونه سزا مى دهیم.
حَتَّى یَلِجَ الْجَمَلُ فی‏ سَمِّ الْخِیاطِ رد شدن شتر)یاطناب ضخیم) از سوراخ سوزن مثلی است برای یک امر غیر ممکن.در این آیه خداوند میفرماید کسانیکه ازروی تکبر آیات الهی رادروغ پنداشته وازقبول آن سربازمیزنند وتوقع پاداش بهشت دارند،اگرشتر(یا طناب ضخیم)بتواند از سوراخ سوزن بگذرد آنها هم میتوانند به بهشت وارد شوند.چنین امری هرگز محقق نمیگردد. ادامه دارد:
یَلِجُ، وَلَجَ وارد(چیزی)شدن،خزیدن،لغزیدن(به درون چیزی)،راه یافتن،نفوذ کردن(درچیزی)
فرهنگ معاصرآذرتاش آذرنوش ص611
یَلِجُ ( وَلَجَ):فرو می رود،داخل می شود
جمل به معنی شتری است که تازه دندان درآورده.ومعنی دیگر آن طناب ضخیمی است که بوسیله آن کشتیهارا به لنگرگاه میبندند. تفسیرنمونه ج 6 ص 170
سمّ به ضم اول وفتح آن بمعنی سوراخ وزهر است جمع آن سموم است وسَموم بادگرمی است که مانند سم درسوراخهای بدن نفوذ میکند. قاموس قرآن ج 3 ص 327
خیاط بمعنی سوزن است. قاموس قرآن ج 2 ص 319