باتوجه به :آیه ولایت" ومعنای لغوی "اکمال"و"اتمام" می توان به این نتیجه رسیدکه:
دین کامل دینی است که درآن "ولایت" باشد.
نعمت کامل نعمتی است که در آن "ولایت" باشد.
و اسلام مرضی خدا اسلامی است که درآن "ولایت" باشد.
بنابراین: الحمدلله الذی جعلنا من المتمسکین بولایة امیرالمومنین"

دربرخی از آیات قرآن گمراه کردن مردم به خداوند نسبت داده شده است نظیر همین آیه که می فرماید"یضلّ الله مَن یشاء"
مراد از اضلال، رها کردن به حال خود است. یعنی خداوند انسان نا اهل را به حال خود رها می کند.مانند کشاورزی که دانه و هسته فاسدرا رها کرده و کنار می گذارد،ولی دانه سالم را نگه می دارد و اسباب رشد آن را فراهم می کند.
از سوی دیگر گمراه کردن خداوند ابتدایی نیست بلکه کیفر کافران است.مانند دزدی که وارد خانه شده و شما درب را به روی او می بندید.که دراینجا زندانی کردن سارق جنبه کیفری دارد.

درتفسیر کبیر(فخررازی) آمده است:عدد 19 که تعداد مأمران دوزخ است از چندراه موجب یقین اهل کتاب و مسلمانان می شود:
1-چون همین عدد در کتابهای آسمانی قبلی یعنی تورات وانجیل آمده است اهل کتاب گفتند:یک نفردرس نخوانده چگونه ازآن آگاهی شده است؟پس حتماً به او وحی می شود.
2-ایمان اهل کتاب به حقانیت قرآن سبب زیاد شدن ایمان مسلمانان می شود.
3-اینکه تعداد مأموران دوزخ 19 نفر باشد برای بعضی سبب مسخره و تعجب می شود و انسان به طور معمول چیزی نمی گوید که مردم به او بخندند. اکنون که قرآن این عددرا ذکر کرده است، معلوم می شود که این کلام از وحی است.

ازچه چزخدابایدترسید؟
دردعاهاداریم که"یامنلایخاف إلا عدله ویامن لایرجی إلا فضله."ای کسی که جزازعذابش ترسی نیست." ترس ازعدل خداوازمقام عدالت او.عدالت که بی سبب آدم رانمی گیرد،اگرانسان خطاکند عدالت اورامی گیرد.پس انسان ازگناه وخطای خودش می ترسدودرواقع ازخودش میترسد.این است که مؤمن همیشه بین خوف ورجاء است.رجاءبه خدابرمی گردد ولی خوف به خودانسان برمی گردد(خوف ازاعمال خودکه عدالت خدا دامنگیر اوشود)چون می ترسدکه خطاکند.اگرخطاکردمقام عدل الهی اورامی گیرد.این است که دردعای ابوحمزه آمده است:
«إذارأیت مولایَ ذنوبی فَزَعت و إذارأیت کرمک طمعت»"به خودم وگناهانم که می نگرم می ترسم وبه توکه نگاه می کنم امیدمند می شوم.ِ

کفار رویاروی پیامبرتکیه می کردندکه اگربمیریم مگردوباره زنده می شویم؟ومی گفتنداستخوانهای پوسیده شده چگونه دوباره ساخته می شود؟وخداوند باچندپرسش مردم رابه تعقل وتفکردعوت میکندومی فرمایدجلوچشمتان این آسمان به این عظمت راببینیدواین حرفهای مهمل رانزنیدآیاکارخلقت شمادشوارتراست یاخلقت آسمان؟

فراهم بودن راه های هدایت:
حکمت157/اگرچشم بیناداشته باشید حقیقت رانشان داده اند،اگرهدایت می طلبیدشماراهدایت کردند،اگرگوش شنوا داریدحق رابه گوشتان خواندند.
خطبه 162/خداآنگونه که سزاواربود شماراترسانیدوچنانکه شایسته بودامیدوارتان کرد،ودنیاوبی اعتباری آن ونابودشدنی بودن آن رابرای شماتعریف کرد.

درآیات قبلی خداوندبرای بیان قدرت خودبرحفظ وبرگرداندن انسان وحفظ اعمال انسان تمثیلی آورداز آسمان و"طارق"وطلوع وغروب آنها...
دراینجا دراین آیه بایک تنظیر ازوجود خودانسان(یعنی بانظیرآوردن ازوجودخودانسان)موضوع قیامت ومعاد(و بازگشت انسان وحفظ اعمالش را)استدلال میکندکه:حالااگراین انسان نمی خواهد ازاین طلوع وغروب هابه طلوع وغروب خودش پی ببرد،ازمراحل گذشته ی زندگی خودش می تواند چیزبفهمدوآینده اش رادرک کند.به گذشته خودت نگاه کن آن وقت آینده ی خودت را استبعادنمیکنی.

مولاعلی-علیه السلام-درحکمت216عامل طغیان زدگی رادریک چمله
بسیارزیباوکوتاه اینگونه بیان می دارند:
"مَن نالَ استطالَ"کسی که به نوایی رسیدتجاوزکارشد.