آیه در مقام نفی کفر است
آیه میخواهد یک طرحی را به ما بدهد که در سایه و در توحه آن، قرار گرفتن در کفر از مخاطب قرآن دیگر پذیرفته نیست.
نتیجه ی این بحث قرار گرفتن در صراط مستقیم است و صراط مستقیم ما اراد الهی است که منوط به هدایت قطعیه است(فَقَدْ هُدِیَ ) و هدایت منوط به اعتصام بالله یعنی چنگ زدن به راه و دریافت الهی است
اعتصام بالله منوط به دو رکن است که هر کدام موجود نباشد اعتصام بالله محقق نمیشود پس هدایت قطعیه محقق نمیشود در نتیجه صراط مستقیم برای ما قابل دسترسی نیست
با توجه به آیه به دلالت التزامی و با توجه به واو عاطفه و عدم وجود قرینه ای به خلاف نتیجه میگیریم که این دو رکن توام با هم موجب هدایت قطعیه میشوند ( آیات قرآن و رسول گرامی ) و هیچکدام بر دیگری برتری ندارند.
قرآن که تبیانا لکل شیء است ولی عمر پیامبر که جاودان نیست و هدایت هم که تعطیل شدنی نیست و قرآن هم که مدت زمان مصرف ندارد، پس لاجرم باید جایگزینی باشد که یک فرد معمولی نباشد و هم شأن پیامبر باشد ( منهای وحی )
پس به این نتیجه می رسیم که آیه شریفه گویای لزوم امام بعد از پیامبر است.

قوانین ثابت ارث، مانع رسیدگى به وضعیّت دوستان محروم نشود. (الاّ ان تفعلوا الى اولیائکم معروفا)

براى اطمینان از انجام کارهاى مهم، سفارش و فرمان کافى نیست، میثاق و عهد لازم است. «اخذنا میثاقکم»

خاشع، در نماز احساس ملاقات با خداوند را دارد. الخاشعین الّذین یظنّون انّهم ملاقوا ربّهم

گفته‏اند این آیات در مورد" ابو سفیان" و بعضى دیگر از سران کفر و شرک نازل شد که بعد از جنگ" احد" از" پیامبر اسلام" (صلی الله علیه و آله) امان گرفتند و وارد مدینه شدند، و به اتفاق" عبد اللَّه بن ابى" و بعضى دیگر از دوستانشان خدمت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) آمدند و عرض کردند:اى محمد! بیا و از بدگویى به خدایان ما - بتهاى لات و عزى و منات- صرف نظر کن و بگو آنها براى پرستش کنندگانشان شفاعت مى‏کنند تا ما هم از تو دست برداریم و هر چه مى‏خواهى در باره خدایت توصیف کن، آزاد هستى. این پیشنهاد پیامبر (صلی الله علیه و آله) را ناراحت کرد، عمر برخاست و گفت: اجازه ده تا آنها را از دم شمشیر بگذرانم! پیغمبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: من به آنها امان داده ام چنین چیزى ممکن نیست، اما دستور داد آنها را از مدینه بیرون کنند. آیات فوق نازل شد و به پیامبر (صلی الله علیه و آله) دستور داد که به این گونه پیشنهادها اعتنا نکند.

بدتر و دردآورتر از هر دردى، جهل به آن درد است. (لکن لا یعلمون)

به دنبال بحثى که در آیات پیش درباره یتیمان گذشت ، آیات فوق آن را تکمیل مى کند. نخست مى فرماید: ((اموال و ثروتهاى خود را به دست افراد سفیه نسپارید و بگذارید در مسائل اقتصادى رشد پیدا کنند تا اموال شما در معرض مخاطره و تلف قرار نگیرد)) (و لا تؤ توا السفهاء اموالکم ). ((راغب )) در کتاب مفردات مى گوید: سفه (بر وزن تبه ) در اصل یک نوع کم وزنى و سبکى بدن است بطورى که به هنگام راه رفتن تعادل حفظ نشود، و به - همین جهت به افسار که ناموزون است و دائما در حال حرکت است ((سفیه )) گفته مى شود، و سپس به همین تناسب در افرادى که رشد فکرى ندارند بکار رفته است خواه سبکى عقل آنها در امور مادى باشد یا در امور معنوى . ولى روشن است که منظور از سفاهت در آیه فوق عدم رشد کافى در خصوص امور مالى است به طورى که شخص نتواند سرپرستى اموال خود را به عهده گیرد، و در مبادلات مالى منافع خود را تاءمین نماید، و به اصطلاح کلاه سرش برود، شاهد بر این سخن آیه دوم است که مى گوید: ((فان آنستم منهم رشدا فادفعوا الیهم اموالهم ؛ اگر آنها را رشید یافتید اموالشان را به دست آنها بسپارید. بنابراین آیه فوق با اینکه درباره یتیمان بحث مى کند، یک حکم کلى و عمومى براى همه موارد در بر دارد، که انسان نباید در هیچ حال و در هیچ اموالى که تحت سرپرستى او است و یا زندگى او به نوعى به آن بستگى دارد به دست افراد کم عقل و غیر رشید بسپارد، و در این موضوع فرقى در میان اموال عمومى (اموال حکومت اسلامى ) نیست .

قبل از اسلام معمول بود که بسیارى از مردم حجاز، دختران یتیم را به عنوان تکفّل و سرپرستى به خانه خود می بردند، و بعد با آنها ازدواج کرده و اموال آنها را هم تملک می کردند، و چون همه کار دست آنها بود، حتى مهریه آنها را کمتر از معمول قرار می دادند، و هنگامى که کمترین ناراحتى از آنها پیدا می کردند، به آسانى آنها را رها می ساختند و در حقیقت حاضر نبودند حتى به شکل یک همسر معمولى با آنها رفتار نمایند. در این هنگام آیه 3 نازل شد و به سرپرستان ایتام دستور داد در صورتى با دختران یتیم ازدواج کنند که عدالت را به طور کامل درباره آنها رعایت نمایند و در غیر این صورت از آنها چشم‏پوشى کرده و همسران خود را از زنان دیگر انتخاب نمایند.

همیشه خیر و شرّ ما همراه با تمایلات ما نیست، چه بسا چیزى را ناخوشایند داریم، ولى خداوند خیر زیاد در آن قرار داده باشد. زیرا انسان به همه‏ى مصالح خویش آگاه نیست. «عَسى ان تکرهوا... فیه خیراً کثیرا

آنان که به وصیّت‏نامه عمل نمى‏کنند، یا بدهى متوفّى را نمى‏پردازند، یا با انکار حقّ یا ندادن سهم بعضى وارثان، سعى در تصاحب اموال مى‏کنند، براى همیشه در عذاب و قهر الهى‏اند. «تلک حدود اللّه... تعدّ حدود اللّه»