🔹شیطان به فتح شین (که البته اکثر مردم آن را به کسر شین تلفظ می نمایند) از ریشه "شطن"، و به معنی دورشده و متمرد می باشد.
🌱 شیطان؛ 70 بار بصورت مفرد(شیطان) و 18 بار بصورت جمع(شیاطین) در قرآن کریم آمده است.
الف🔺ریشه لغوی شیطان:
1- شیطان از ریشه "شَطَنَ" به معنی "دور شد" می باشد. چون شیطان رانده شده و مطرود از درگاه الهی است، شیطان گفته شده است.
2- بعضی اصل شیطان را از "شاطَ" به معنی "از غضب برافروخته شد؛هلاک شد"، ذکر نموده و گفته اند چون شیطان از آتش خلق شده است:
🍀خلقتنی من نار اعراف/12
پس آنرا شیطان نامیده اند.
اکثر محققین این قول را قبول ندارند.
🌱از نظر آیت الله قرشی، صاحب قاموس، شیطان اسم خاص نیست و وصف است.
🌱در فقه امامیه،برخی (شیخ مفید)به استناد روایات متواتر، شیطان را از جنس "جنّ" و بعضی(شیخ طوسی) به استناد استثنای شریفه
🍀 و اذ قلنا للملائکة اسجدوا لادم فسجدوا الّا ابلیس" بقره/34
شیطان را از جنس ملائکه دانسته اند.
ب🔺 تعریف شیطان:
🔸شیطان نام هر موجود شرور و سرکش و پلید است.خواه از اِنس باشد یا از جنّ یا از حیوانات.
🔹هر خُلق و خوی زشت و ناپسندی برای انسان، "شیطان" نامیده شده است.
🍁حدیث از حضرت رسول اکر(ص):
"الحسدُ شیطانٌ و الغضبُ شَیطانٌ " یعنی حسد و غضب شیطان است.
ج 🔺محل ظهور شیطان :
🌱شیطان در حال نماز،در حال غضب و در حالی که انسان در دوراهی حق و باطل قرار دارد، حاضر و به گمراه کردن انسان می پردازد.
🌱وقتی شیطان به صورت جمع یعنی "شیاطین" می آید شامل جن و انس و هرگونه عامل منحرف کننده می گردد.🌷

1 - در قیامت هرکس مشغول گرفتارى هاى خود است و مجالی برای رسیدگى به دیگران وجود ندارد.(لکلّ امرىء منهم یومئذ شأن یغنیه)
2- به هر امرى از امور «شأن» گفته مى شود (قاموس)
3- فعل «اغنى» ـ چه با حرف «عن» و چه بدون آن؛ به معناى «کفى» است (مفردات راغب). کفایت کردن شأن و کار، به معناى پر شدن فرصت ها است. به گونه اى که براى کار دیگر امان ندهد.
4- اکتفا به بیان وضعیت مردان با کلمه «امرىء»، به جهت وضوح هم سرنوشت بودن زنان با آنان است.
5 - گرفتارى ها و دل نگرانى هاى انسان در قیامت، از نخستین لحظات آن آغاز مى شود.(فإذا جاءت الصاخّة ... لکلّ امرىء منهم یومئذ شأن یغنیه) 🌷

1- حدائق جمع #حدق" یا #حدیقه ؛است.
حدیقه؛ باغی است پر درخت، سرسبز و خرم که اطراف آن دیوار کشیده باشند و از هرنظر محفوظ باشد.
🌱همچون حدقه چشم که در میان پلک ها محصور است.
2- راغب در مفردات، حدیق را در اصل؛ "زمینی که آب در آن جمع شده باشد، همچون حدقه چشم که همیشه آب در آن جمع شده است"، معرفی می نماید.
3- حدیقه هم در باغهای دنیا و هم در باغهای آخرت بکار رفته است.
🍂فرق حدیقه و جنت:
🌱حدیقه و جنت هر دو به معنی باغ هستند، مهمترین تفاوت آنها این است که "جَنَّت" نام اختصاصی انتخابی قرآن کریم برای سرای عالی "بهشت" می باشد.🌷

🔹#شقّ در لغت به معنای "شکافتن است.
برای منظور آیه شریفه از "شَقّ" احتمالات زیر بیان شده است:
1- شکافتن زمین بوسیله جوانه گیاهان
🌱 به همین جهت این جمله را با کلمه «ثم» و جمله بعدى را با حرف «فاء» به جمله «أَنَّا صَبَبْنَا الْماءَ» (عبس/25) عطف کرد.
🌱از عجائب است که جوانه ‏اى با آن همه نرمى و لطافت خاکهاى سخت و حتی سنگ را مى‏ شکافد و با وجود نیروی جاذبه زمین، به طرف بالا و به عشق نور و هوا، سر از خاک بیرون می آورد. عقل سلیم، قدرت خداوند را دراین آثار می بیند.
2- شکافتن زمین به خرد شدن سنگهای سطحی آن
3- شکافتن زمین به وسیله شخم زدن انسانها
🌴جمع بین سه تفسیرهم؛ بعید نیست.
🌸 روایت از" ابو جعفر" (امام محمدباقر- ع):
🌱« فرموده خداى عزّ و جلّ " کانَتا رَتْقاً ..."
{💐أ وَ لَمْ یَرَ الَّذینَ کَفَرُوا أَنَّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ کانَتا رَتْقاً فَفَتَقْناهُما وَ جَعَلْنا مِنَ الْماءِ کُلَّ شَیْ‏ءٍ حَیٍّ أَ فَلا یُؤْمِنُونَ انبیاء/30
🌱 آیا کافران ندیدند که آسمانها و زمین به هم پیوسته بودند ، و ما آنها را از یکدیگر باز کردیم و هر چیز زنده ای را از آب قرار دادیم؟! آیا ایمان نمی آورند؟! }
حکایت از آن مى ‏کند که آسمان بسته بود و باران از آن فرو نمى ‏ریخت، و زمین نیز بسته بود و دانه را نمى‏ رویانید، پس چون خداوند تبارک و تعالى خلق را آفرید، و در میان آنان جنبندگانى به وجود آورد و پراکنده ساخت، آسمان را با باریدن باران شکافت، و زمین را با رستن دانه».(روایت از تفسیر هدایت) 🌷

1- آیه شریفه بعد از ذکر موضوع آب که یکى از ارکان مهم رویش گیاهان است، به سراغ رکن مهم دیگر یعنى «زمین» مى ‏رود.
2- خداوند، شکافنده زمین به گونه اى شگفت آور است. کار طبیعت و عوامل مؤثر در آن، در حقیقت کار خداوند است.
3-"شَق" یعنى "شکافتن" و "شَقّاً " ؛ مفعول مطلقى است که مضمون جمله را تأکید مى کند که این تأکید، گویاى شگفت آور بودن محتواى جمله است.
4- وابستگى شکافتن زمین به خداوند، حقیقتى شایسته و بایسته تأمل است.(فلینظر ...ثمّ شققنا الأرض شقًّا)
5- حرف «ثمّ»، دلالت بر مرور زمان دارد. عطف آیه بر آیه قبل، اشاره دارد که بارش باران در نرم شدن و شکافته شدن زمین، تأثیر به سزایى دارد.
6- زمین، از منابع غذایى انسان است.(طعامه ... ثمّ شققنا الأرض شقًّا)
7- ترتیب آیه اشاره به یکى از معجزات علمى قرآن است که نشان می دهد اول باران مى ‏بارد، سپس زمین شکافته شده و آماده زراعت مى ‏گردد.🌷

🌺 نکات و پیام های آیه شریفه 24 سوره مبارکه عبس:
🔹 انسان باید از نظر موارد ذیل به غذائی که تناول می کند، توجه و دقت داشته باشد :
1- حلال و حرام بودن
2- پاک و طیب بودن
3- انسان باید فقط به غذای خودش نگاه کند(طعامه)
4- نعمت بودن غذا
5- نگاه کردن به غذا سبب اشتها می شود.
6- نگاه کردن به غذا سبب تحریک غدد بزاقی دهان شده و به هضم غذا کمک می کند.
7- نگاه کردن به غذا، حس شکرگزاری انسان را بر می انگیزد و به شناخت منعم و خدا می رساند.

🔹به استناد آیه شریفه 31 سوره مبارکه مائده؛ آموزش دفن؛ به هنگام قتل هابیل، بصورت فرستادن کلاغی توسط خداوند متعال صورت گرفته است.
🔸بر اساس مقاله فرهنگ تدفین در ادیان؛ پیشینه ی کهن ترین گورها به پنجاه هزار سال پیش از میلاد مسیح می رسد. (اگر این عدد درست باشد باید مربوط به دور اول قدم گذاشتن انسان به روی زمین باشد چرا که از عهد خلقت حضرت آدم ، حداکثر بیش از هشت هزار سال نمی گذرد- ر.ک تفسیر آیه 30بقره در آیه روز)
🌱در کهن ترین شکل تدفین، در عصر پیشاسنگی، جنازه را مانند جنین در شکم مادر به پهلو در یک گور سنگی می خواباندند.
🔹در طول تاریخ دفن مردگان بصور مختلف مانند: طناب پیچ کردن؛ دفن در قبر های عظیم( 3500 قبل از میلاد)؛ دفن در سنگ آهک(یونانیان)؛ دفن در غار یا کوه ( کنعان و در ایران مقبره های عظیم دوران هخامنشی و ساسانی)؛ دفن در تنه درخت ( قبیله ی سمیول از قبایل سرخپوست در فلوریدای آمریکا و استرالیا) و تدفین در آب( تبت) رخ می داده است.
🌱هندوها و ژرمن ها مردگان خود را می سوزاندند که در این کار هنوز در آئین هندو وجود دارد.مسلمانان و یهودیان سوزاندن مرده را جایز نمی دانند.
🌱ایرانیان زرتشتی پیش از اسلام؛ مردگان خود را در #دخمه، مدفون می‌کردند. "دخمه"، چاهی سنگی بوده است که مرده را در آن قرار می دادند. آنها استخوان‌های بجامانده از مردگان را نیز در چاله‌ای به نام #استودان می‌ریختند.
🌱در دین یهود؛ هر قبر، تنها به یک جنازه اختصاص دارد.در ایران و با افزایش جمعیت، از اوایل دهه ی پنجاه شمسی قبرهای دو و سه طبقه به وجود آمد که سنگ لحد هر یک از این طبقات را از هم جدا می کند.
🌱سنگ قبر در خاورمیانه به طور خوابیده و در غرب به شکل ایستاده قرارمی گیرد.
🌱قبرستان بندر سیراف؛ قدیمی‌ ترین قبرستان کشف شده ایران در دوران اسلامی است. توضیح : 🔺نکته:
🌱بخشی از مسلمانان خاصه در عربستان سعودی؛ گذاشتن هرگونه علامت و نشان و سنگ قبر بر مدفن متوفی را جایز ندانسته و به گذاشتن یک سنگ طبیعی بصورت عمودی بر بالاسر متوفی مرد و گذاشتن دو سنگ عمودی(یکی بر بالاسر و دیگری بر زیر پای) متوفی زن که جنسیت متوفی را مشخص می کند، اکتفا می کنند. آنها اعتقادی به نگهداشتن قبر برای مرده نداشته و پس از مدت معینی، دفن دیگر در همان محل را جایز می دانند.
از نظر فقه شیعه؛ پس از گذشت حدود سی سال از زمان دفن؛ تبدیل قبرستان مسلمین به کاربری های دیگر، به شرط عدم نبش قبر؛ بلامانع است.
🌱موضوع مزبور از زمان حاکمیت تندروهای موسوم به وهابی در عربستان؛ مورد مناقشه مذاهب تشیع و تسنن قرار گرفته است. این عقیده افراطی که به استناد برخی روایات ضعیف؛ مجعول یا انحرافی شکل گرفته است در حالی است که احترام به آرامگاه بزرگان هر قوم، امری عقلانی است .آنگونه که این امر، در حال حاضر به "اقدامی سمبلیک و دیپلماتیک" در هنگام بازدید سران حکومتی از کشورهای دیگر مبدل شده است.
البته؛ ناگفته پیداست که بت سازی از قبور هم؛ تاحدی که به انحراف از توحید و قرابت با شرک بیانجامد؛ امری مذموم است. والله اعلم🌷

🌴#قبر_در_قرآن کریم:
🌱کلمه قبر، 2 بار در قرآن کریم به کار رفته است.
💐 و لا تصل علی‏ احد منهم مات ابدا و لا تقم علی‏ قبره انهم کفروا بالله و رسوله و ماتوا و هم فاسقون توبه/84
💐 ثم اماته فاقبره عبس/21
🌱به استناد آیه شریفه 21 سوره مبارکه عبس؛ خداوند، الهام بخش دفن مردگان در قبرها است.
🌱حرف «فاء» در «فأقبره» بر نبود فاصله بین مرگ و دفن دلالت دارد. از این رو اقدام بى درنگ به دفن جنازه مردگان، مطلوب خداوند است و شیوه های دیگر برخورد با اموات (از قبیل «سوزاندن» و غیر آن) مطلوب خداوند متعال نیست. (فأقبره)
🔹آموزش دفن در قرآن:
🔹وقتی قابیل در اثر حسد و غلبه شیطان برخویش؛برادر خود هابیل را به قتل رساند و پیکر بی جان او را بر زمین دید، پشیمان و درمانده، در فکر چاره‏ جویى و پنهان کردن جسد بى‏ جان برادر بود که خداوند متعال با فرستادن کلاغى، چگونگی دفن در خاک را به او آموخت.
💐فبعث الله غرابا یبحث فی الارض لیریه کیف یواری سواه اخیه ... مائده/ 31
🌴#قبر_در_روایات:
🌱"حماد" از یاران امام صادق(ع) از ایشان پرسید؛ برزخ انسان چیست؟ فرمودند:
« اَلْقَبْرُ مُنْذُ حِینِ مَوْتِهِ إِلَی یَوْمِ الْقِیَام »
برزخ؛ همان قبر از زمان مرگ تا قیامت است. ( الکافی)
🌱گفته می شود روح به محض جدایی از کالبدبدن مادی؛ وارد برزخ می‌گردد و با بدن مثالی ادامه حیات خواهد داد.
🌱در اسلام #نبش_قبر؛ به معنای "بازشکافتن و بیرون آوردن دوباره مرده از گور"؛ بدون مجوز شرعی، حرام است.
#نبش=شکافتن،کندن و بیرون آوردن چیزی.🌷

1- براى آیه شریفه، مصادیقى همچون ظهور اسلام، ورود به مدینه، فتح مکّه و شکستن بت‏ها ذکر شده است که در همه ‏ى آنها باطل شکست خورده است.
2- فناى باطل و بقاى حق یک سنّت وقانون الهى است هر چند پیروان حقّ کم و طرفداران باطل زیاد باشند. چرا که حقّ همچون آب، ثابت و ماندگار و باطل مانند کف، ناپایدار و فانى است.
💐 ... فامّا الزَبَد فیذهب جُفاءً و امّا ما ینفع النّاس فَیَمکث فى الارض ... رعد/17
💐... نقذِف بالحقّ على الباطل فیَدمغه .... انبیاء/ 18
ما حقّ را بر سر باطل مى‏ کوبیم و آن را نابود مى‏ سازیم.
3- حضرت پیامبر(ص) باید با قاطعیّت، پیروزى نهایى حقّ را به مردم اعلام کند. «قل جاء الحق»
4- باید حقّ را به میدان آورد تا باطل از بین برود. «جاء...زهق» اضمحلال و نابودى باطل، تنها در پرتو ظهور و به میدان آمدن حق میسر است.
5- از جلوه‏ ها و مانورهاى باطل نباید هراسید که دوامى ندارد. «کان زهوقاً»
6- اعلام پیروزى قطعى حق بر باطل، مایه امید مؤمنان و یأس مشرکان و باطل گرایان است.🌷

🔹تذکره در لغت:
تذکره از ماده "ذکر" و در لغت به معنای تَذَکُّر؛ یادآوری؛ بیدارباش و آگاهی دادن ؛ هشدار و پند؛ یادگار و یادداشت می باشد.
🌱«ذکر» یعنى شناختى که در ذهن حاضر باشد. (مفردات راغب).
🌱«تذکرة» اعم از «دلالت» (راهنمایى) و «اماره» (نشانه) است و به هر چیزى که با آن تذکّر حاصل شود، اطلاق مى گردد (مفردات راغب).
🌱«تذکیر» (مرادف تذکرة) به معناى موعظه کردن است.
🌱«ذکرى» (اسم مصدر آن) به معناى عبرت است (قاموس).
🔸تذکره در اصطلاح:
1- همانند "ذکر" نامی از نام های قرآن کریم به معنای هشدار، تذکر و یاد آوری.
2- پند و اندرز.
3- زندگی نامه و یا کتابی که در آن احوال شعرا نوشته شده باشد.
4- یادگار و یادداشت
5- گذرنامه و پاسپورت(در گذشته این عنوان برای گذرنامه و پاسپورت استفاده می شده است)
🔹تذکره در قرآن کریم :
🌱کلمه تذکره، نه بار در قرآن کریم بکار رفته است که به ترتیب سوره های قرآن عبارتند از:
1- إِلَّا تَذْکِرَةً لِمَنْ یخْشَى (طه/3)
2- نَحْنُ جَعَلْنَاهَا تَذْکِرَةً وَمَتَاعًا لِلْمُقْوِینَ (الواقعة/73)
3- لِنَجْعَلَهَا لَکُمْ تَذْکِرَةً وَتَعِیهَا أُذُنٌ وَاعِیةٌ (الحاقة/12)
4- وَإِنَّهُ لَتَذْکِرَةٌ لِلْمُتَّقِینَ (الحاقة/48)
5- إِنَّ هَذِهِ تَذْکِرَةٌ فَمَنْ شَاءَ اتَّخَذَ إِلَى رَبِّهِ سَبِیلًا (المزمل/19)
6- فَمَا لَهُمْ عَنِ التَّذْکِرَةِ مُعْرِضِینَ (المدثر/49)
7- کَلَّا إِنَّهُ تَذْکِرَةٌ (المدثر/54)
8- إِنَّ هَذِهِ تَذْکِرَةٌ فَمَنْ شَاءَ اتَّخَذَ إِلَى رَبِّهِ سَبِیلًا (الإنسان/29)
9- کَلَّا إِنَّهَا تَذْکِرَةٌ (عبس/11)
🌱مراد از «تذکره» بودن قرآن؛ راهنمایى، موعظه کردن و مایه عبرت بودن آن است .🌷