طبق نظر اکثر علما و مشهور اولین سوره ای که نازل شده ،سوره حمد است و بسم الله الرحمن الرحیم هم اولین آیه آن است. که اولین کلام خالق با مخلوقات هم حساب میشود . خالق متعالی و کمال مطلق شروع و ابتدا به سخن را باید مظهر و جلوه ای برای گفتار خویش انتخاب کند و همیشه شروع کردن سخن مهم ترین قسمت کلام ها است. مثلا در بین انسان ها وقتی به شروع خطبه های حضرت علی نگاه میکنیم حضرت همیشه شروع را خاص آغاز میکردند. مخاطب و شنونده هم از نوع شروع کردن گوینده و متکلم نکات و پیام های خاصی را برداشت میکند.
می بینیم با اسم و یاد خداوند و با اسم اعظم و جامع خداوند یعنی الله شروع میشود و بعد از آن هم صفات الهی گفته میشود حالا باید اولین صفت ،مهم ترین صفت ، صفتی که برای خود الله مهم است و برای مخاطب هم مهم و آرامش بخش است چیست؟ صفت الرحمن که اشاره به رحم و رحمت و مشتقات این صفت دارد ،صفتی که شامل همه میشود و همه چیز و همه کس را شامل میشود ذاتا. صفت الرحمن ،صفت ذات الله است و همیشگی است و ثبوتیه است دائما. نمیشود الله را بدون این صفت هیچگاه فرض کرد.گوئی خلقت به سبب این صفت الهی است که خلق شده.
یعنی خلقت بر اساس رحم و رحمت خلق و گسترده شده. جالب این است که این صفت وسعت دهنده و گستراننده است و کسی که این صفت را دارد سبب وسعت میشود.
خلقتی که رحمت سبب خلق آن شده پس باید سرشار از رحمت و رحم هم باشد یعنی مخلوقات باید به این صفت نزدیک و نزدیک تر شوند. پس خالق الرحمن ،از مخلوقات رحم و رحمت را هم انتظار دارد.
این کلام نشان از آن دارد که چیزی که در جهان هستی اهمیت دارد رحم و رحمت است
حال صفت بعدی الرحیم است یعنی به همه چیز رحم و رحمت دارد ولی به بعضی چیز ها رحمت خاص و بیشتری دارد. بعضی ها بیشتر برخوردارند و این مربوط به خود آن مخاطبین میشود کسانیکه به سمت رحمت هم میروند . هر چه بیشتر به سمت رحمت برویم بیشتر هم برخوردار میشود
یعنی رحمت مفهوم مشکک است و هر چه بیشتر در این سمت و جهت قرار بگیریم رحمت بیشتری هم جذب میشود.
حال ترتیب قرار گیری این دو صفت هم مهم است و نکات زیادی دارد که شاید به عالم دنیا و آخرت هم اشاره دارد. یعنی الرحیم مظهر ظهورش سرای آخرت است که عده ای بیشتر ئ بیشتر سرشار از رحمت میشوند...