نزول آیات الهى بر پیامبر، بدون کم و کاست و براساس حقّ و حقیقت است.
همچنین عمل‏ها و عکس العمل‏ها، پاداش‏ها و کیفرهاى امّت‏ها، مطابق یک سرى اصول و سنّت‏هاى پایدار است. خداوند، نه بر بندگان تکلیفِ فوق طاقت مى‏کند و نه در کیفر و پاداش، شرایط و استعدادها و توان افراد را یکسان مى‏بیند، که اینها موجب ظلم مى‏گردد.
ظلم را کسى روا مى‏دارد که یا کمبود داشته باشد و یا نتواند از راه حقّ به مقصود خود نایل شود و یا از بدى و زشتى ستم غافل باشد، و بر خداوند سبحان هیچ یک از این موارد صادق نیست. خداوندى که همه چیز از اوست و بازگشت همه چیز نیز به سوى اوست، چه نیازى به ظلم کردن دارد؟!

مادر مریم با همسر زکریّا خواهر بودند و هر دو عقیم و نازا.
مادر مریم با دیدن صحنه‏ى غذا دادن پرنده به جوجه‏هایش منقلب شد و به درگاه خدا دعا کرد، خداوند نیز به او مریم را عطا کرد. در اینجا هم وقتى حضرت زکریّا مقام و مرتبه‏ى مریم را دید، از خداوند طلب فرزند نمود.

مادر مریم با همسر زکریّا خواهر بودند و هر دو عقیم و نازا.
مادر مریم با دیدن صحنه‏ى غذا دادن پرنده به جوجه‏هایش منقلب شد و به درگاه خدا دعا کرد، خداوند نیز به او مریم را عطا کرد. در اینجا هم وقتى حضرت زکریّا مقام و مرتبه‏ى مریم را دید، از خداوند طلب فرزند نمود.

1- چگونه جهاد ناخوشایند است؟
در اینجا ممکن است این سؤال مطرح شود که چگونه این مساله با فطرى بودن اصول احکام الهى سازگار است، اگر جهاد یا امور دیگرى همانند آن، فطرى است چگونه ممکن است براى طبع انسان ناخوشایند بوده باشد.
در پاسخ این سؤال باید به این نکته توجه داشت که مسایل فطرى هنگامى در انسان تجلى مى‏کند که با شناخت، توأم باشد، مثلا انسان فطرتا طالب سود و مخالف زیان است و این در صورتى است که مصداق سود و زیان را بشناسد ولى اگر در تشخیص آن گرفتار اشتباه شد و موضوع سودمندى را زیان‏آور پنداشت، مسلما بر اثر این اشتباه، فطرت او گمراه خواهد شد و از آن امر مفید بیزار مى‏شود، عکس این مساله نیز صادق است.
در مورد جهاد افراد سطحى که تنها ضرب و جرح و مشکلات جهاد را مى‏نگرند ممکن است آن را ناخوش داشته باشند، ولى افراد دورنگر که مى‏دانند شرف و عظمت و افتخار و آزادى انسان در ایثار و جهاد است یقینا با آغوش باز از آن استقبال مى‏کنند، همان گونه که افراد ناآگاه از داروهاى تلخ و بد طعم بر اثر سطحى‏نگرى متنفرند، اما هنگامى که بیندیشند که سلامت و نجات آنها در آن است، آن را به جان و دل پذیرا مى‏شوند.
2- یک قانون کلى‏
آنچه در آیه بالا آمده، منحصر به مساله جهاد و جنگ با دشمنان نیست، بلکه از روى یک قانون کلى و عمومى پرده بر مى‏دارد، و تمام مرارتها و سختیهاى اطاعت فرمان خدا را براى انسان سهل و گوارا مى‏سازد، زیرا به مقتضاى" وَ اللَّهُ یَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ" مى‏داند که خداوند آگاه از همه چیز و رحمان و رحیم نسبت به بندگانش در هر یک از دستوراتش، مصالحى دیده است که مایه نجات و سعادت بندگان است، و به این ترتیب بندگان مؤمن همه این دستورات را مانند داروهاى شفابخش مى‏نگرند و با جان و دل آن را پذیرا مى‏باشند.

کلمه «رَفَثَ» به معناى آمیزش جنسى و «فُسُوقَ» به معناى دروغ و ناسزاگویى و جدال و گفتنِ «لا و الله» و «بلى و الله» است.
زمان مطرح شده در آیه، ناظر به حج و عمره با هم است. عمره تمتّع در طول سه ماه شوال، ذى القعده و ذى الحجّه انجام مى‏شود، ولى زمان حج ماه ذى الحجّه است.