بدخواهی از روی جهل و ناحق به خود انسانها باز میگردد ، لذا بایدجاهلان را بحال خود رهایشان کنیم تاخداوند خودش طبق این آیه جوب آنها رادهد زیرا او شنوای داناست .

ما بنده خداوند هستیم ، بنده باید بندگی کند ، بعدازاینکه بنده بندگی کرد ، خداوند خودش از فضلش به بندگانش عطا می فرماید ، لذا لازم نیست با خدا شرط کنیم که اگر تو این کار را بکنی من آن کار را انجام می دهم .کسی که برای خدا شرط میگذارد خداوند از فضلش به او می دهد نه بخاطر شرطش ، ولی او لیاقت نگهداری داده های خداوند را پیدا نمی کند همانطور که منافقین در این آیه با خدا شرط نمودند وخداوند از فضلش به آنها عطا کرد ولی در آیه بعد(آیه 76) بی لیاقتی خود را نشان دادند واعراض کردند وطاقت دریافت ونگهداری فضل خداوند را نداشتند وخداوند در آیه 80 نتنها استغفار آنها را قبول نکرد بلکه از رسول اکرم هم خواست برایشان استغفار نکند توضیح : در سوره حمد خداوند با بیان ترتیب تقدم نَعُبدُ نسبت به نَستَعین ، بما آموزش می دهد که اول تو بندگی کن (ایاک نَعبُدُ) بعد بگو نستعین هر چند که قبل از خواستن ما نستعین راخودش عطا می فرماید

5 راه شناسائی منافقین وکافران دراین آیه :
1 – یاد خدا را فراموش می کنند (نسوالله)
2 – خسیس هستند ودست بخشش و انفاق در راه خداوند را ندارند در آیه 53 هم اشاره فرموده بود(یَقبِضونَ اَیدیَهُم)
3 – امربمعروف نمی کنند وبجای آن مردم را از رواج دین وانجام کارهای نیک باز میدارند (یَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ )
4 – نتنها نهی از منکر نمی کنند بلکه از منکرات حمایت نموده ومردم را به کارهای زشت وا میدارند(یَأْمُرُونَ بِالْمُنْکَر)
5 - از مسر حق خارج شده اند لذا پیمان خدا می شکنند و در زمین فساد می کنند از حوزه اطاعت خداوند بیرون رفته اند(هُمُ الفاسِقُون)

نماز ی که با شور وحال وحضور قلب و خشوع و آرامش و توجه مطلق به بحضرت حق باشد مورد توجه وقبول پروردگار قرار میگیرد وبالا می رود ،ولی نمازی از روی اجبار وعادت و بی حالی بدون حضور قلب و سریع وتند ادا می شود نتنها مورد توجه وپذیرش پروردگار قرار نمی گیرد بلکه میرساند که ما علیرغم انجام وظیفه هنوز یا در کفر بسر میبریم یا در نفاق ، و خودمان هم نمیدانیم که هنوز مؤمن نشده ایم

نداشتن تقوا باعث ورود وسوسه های شیطان به درون ما ودر نتیجه باعث سخت جلوه دادن فرامین الهی می شود! لذا این وسوسه ها علاوه بر پرمشقت جلوه دادن اوامرالهی انواع بهانه تراشی ها را به ما الهام می کند (فالهمها فجورها) . کسانی که علیرغم مشقت موجود درانجام واجبات با عشق بمیدان جهاد با نفس و یا جهاد در راه خدا میروند ؛ در زندگی دنیا وآخرت خود که تمام لحظات دنیوی آن مجموعه ای از امتحانات است پیروز می شود . توضیح : : ایثاری که دررابطه با انجام کاری برای رضای خدا سختی ومشقت را بصورت شوق وعشق جلوه دهد بندگی ما را نزد پروردگار پقابل پذیرش می کند ( در کربلا از حضرت زینب پرسیدند عاشورا را چگونه دیدی حضرت زینب س فرمودند "ما رَأیتَ الّا جمیلا ") پس تقوی و ایثار در انجام تقوی یک نوع امتحان الهی است بشرطی که با شوق وذوق وعشق انجام گیرد نه از روی اکراه واجبار وتکلیف .

1 - برای رسیدن به کمال ولقاء آخرت باید جهد وکوشش نمود.(انفروا)
2– ماباید درتمام لحظات عمر، آخرت را بدنیا ترجیح دهیم وهمواره بیاد آخرت باشیم .(ارضیتم)
3- ارزش مال در دنیا نسبت به نعمت های آخرت خیلی کم است .(الاقلیلا)
4 – اگرعمر، دردنیا فقط برای کسب متاع دنیا صرف شود بی ارزش است ولی اگر ازوقت عمر، برای ساختن آخرت استفاده کنیم ارزش دارد .(متاعُ الدنیا)

کلمه اِنفروا را باید در تمام لحظات عمر در خود پیاده کنیم و هیچگاه از حرکت در راه رضای خداوند نباید سست وبی حال و بی حوصله شویم .
عواملی که باعث عدم شتاب وکاهلی در راه کسب رضای خداوند می شوند عبارتند از:
1 - فراموشی یاد آخرت
2 - دلبستگی به دنیا
3 - فراموشی ذکر (قران ویادخدا ونماز که هرسه ذکر هستند)

شیطان کار های خیر و اوامر الهی مخصوصاً نماز اول وقت ، جهاد ، حج ، قرائت قران ، ذکر ، خدمت بخلق را سنگین جلوه میدهدتا انجام ندهیم.

درکارهای خیروانجام فرامین الهی نباید تنبلی کرد ویا بتعویق انداخت زیرا شیطان از فرصت تعویق وتنبلی سوءاستفاده کرده ما را پشیمان از انجام عمل خیر می کند

همان طور که در این آیه وآیه قبل خداوند میفرماید :طلا ونقزه اندوخته که انفاق نشده در آتش جهنم گداخته می شود و پیشانی وپهلو و پشت انفاق شخص نکرده با آن داغ میشود (منظور عمل ندادن انفاق است که داغ می کند نه خود طلا ونقره )که باتوجه به اینکه عمل ندادن خمس وزکات هم مثل عمل ندادن انفاق طلا ونقره میتواند این پیغام را تداعی نماید که عمل مال اندوخته ای که خمس وزکاتش داده نشده هم در روز قیامت برافروخته شده و حرارتش پیشانى‏و پهلو پشت ها را داغ میکند. توضیح : پناه میبریم بخداوند از روز حساب از اعمالی که در آنجا حاضرااست وبعضی از آن اعمال قودهاَالنّاس جهنم هم هست چه رسد داغ کننده یشانى‏و پهلو پشت ما!