مسلمانان وارث کتاب قرآن هستند به عبارتی به مسلمانان تعلق دارد. چه کنیم که مشمول، ﻟَﻔِﻲ ﺷَﻚٍ ّ ﻣِّﻨْﻪُ ﻣُﺮِﻳﺐ، نشویم؟(ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻱ ﺁﻥ ﺩﭼﺎﺭ ﺷﻚ ﻭ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ.)
استاد قرائتی در ذیل آیه ۱۴ سوره مبارکه شوری می فرماید:
ﺷﻚ، ﮔﺬﺭﮔﺎﻩ ﺧﻮﺑﻲ ﺍﺳﺖ ﻭﻟﻲ ﺗﻮﻗﻒ ﮔﺎﻩ ﺧﻮﺑﻲ ﻧﻴﺴﺖ. ﺁﻥ ﺷﻜﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﭘﻴﺪﺍ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻣﻘﺪّﻣﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﮔﺮﺩﺩ، ﺍﺭﺯﺵ ﺩﺍﺭﺩ، ﻭﻟﻲ ﺍﮔﺮ ﺷﻚ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﻟﺠﺎﺟﺖ ﻭ ﺳﻮء ﻇﻦ ﻭ ﺳﺒﺐ ﺭﻛﻮﺩ ﻭ ﺑﻲ ﺍﻋﺘﻨﺎﻳﻲ ﺷﻮﺩ، ﺿﺪ ﺍﺭﺯﺵ ﺍﺳﺖ.
پس وظیفه مسلمانان، وارثان کتاب قرآن این است که در رفع شک اقدام کنند. صرف اینکه به این کتاب و محتویات آن شک دارند هیچ چیزی درست نخواهد شد البته تنها خواندن عربی قرآن بدون دریافت معنا و مفهوم آن در رفع شک و تردید کفایت نمی‌کند بلکه باید با دریافت معانی و تدبر ،تفکر و تحقیق در این شک باقی نماند.

گویا نظر قرآن این است که باید یک انسان در سن چهل سالگی ذریه داشته باشد مگر اینکه شرایط خاصی مطرح باشد مثلاً عقیم بودن یا عدم امکان ازدواج صحیح.

از آیات قرآن استفاده می‏ شود که قرآن کریم دو جور نازل شده ، یکی یکپارچه در یک شب معین ، و یکی هم به تدریج در طول بیست و سه سال نبوت. تمام آیات قرآن پر از نکات و قوانینی کوچک و بزرگی است که می توان در همه ی ابعاد زندگی از آن بهره ببریم جالب است محققین امور یاددهی و یادگیری می گویند برای یادگیری بهتر یک موضوع می توان از این استراتژی بهره برد که اول، یک مطلب را بصورت کلی بخوانید و روی جزئیات متمرکز نشوید اگر خواندن با درک و فهم هم همراه نباشد یا کم باشد هیچ اشکالی ندارد فقط باید تمام سعی این باشد که بخوانید، عبور کنید و مطلب را تمام کنید حالا، بعد از یکبار خواندن کلی، دوباره آن را بخوانید و در این مرتبه است که باید با تمرکز و دقت بیشتری به مطالعه بپردازید. این گونه مطالعه کردن نتیجه بهتری در پی خواهد داشت و با این روش دیگر فهمیدن مطلب دشوار نخواهد بود باید این تکنیک را  امتحان کرد تا شاهد اثر فوق العاده آن باشید از این استراتژی می توان زمان هایی که درک و فهمیدن مطلب دشوار است استفاده کرد همچنین مطلب می تواند دو یا سه پاراگراف، یک درس، یک فصل و یا حتی کل کتاب باشد.
اما درباره نزول یکپارچه قرآن بر قلب پیامبر صلی الله علیه وآله هم شاید بتوان گفت که این کار زمینه ساز بهتر دریافت آیات قرآن در طول بیست و سه سال آینده را برای پیامبر صلی الله علیه وآله فراهم کرده است البته قطعا نمی توان گفت که راز این دو گونه نزول قرآن فقط همین است بلکه می تواند دلایل متعددی برای این دو نحوه نزول قرآن وجود داشته باشد.

در مسایل مختلف گاهی اعراض لازم است در این مواقع اعراض بیش از بیان دلایل و هشدارها می تواند سودمند باشد شاید برای برخی همین که در معرض توجه اند و با آن ها بحث می شود و آنها هم مشغول گفتگو و بحث هستند لذت بخش و یا سرگرم کننده است لذا به نظر می رسد مثلاً بعد از این که فرد به این نتیجه رسید که این صحبت ها سود نمی بخشد اعراض انجام شود در این مواقع شاید فرد را به فکر فرو برد که چه شد که حرف و گفتگو ها تمام شد شاید این شخص به این نتیجه رسیده است که  صحبت کردن با او هیچ ارزشی ندارد و  منطق او قابل دفاع نیست و این که فرد موضوعی را در یک جمع مطرح می کند و هیچ گونه عکس العملی نسبت به او صورت نمی گیرد شاید این اعراض، این مسئله را بیان می کند که از چنین بحثی در جمع هیچ گونه ترسی نداریم چراکه انسان هایی با فطرت سالم این دلایل را اصلا نمی پسندند اما از فواید دیگر اعراض موضوعی است که شیخ اجل سعدی آن را به خوبی بیان می کند:
ﺯﻣﻴﻦ ﺷﻮﺭﻩ ﺳﻨﺒﻞ ﺑﺮ ﻧﻴﺎﺭﺩ
ﺩﺭ ﺁﻥ ﺗﺨﻢ ﻋﻤﻞ ﺿﺎﻳﻊ ﻣﮕﺮﺩﺍﻥ
وقتی انسان به این نتیجه رسید که هشدارها و نصایح فایده ای ندارد چرا باید وقت با ارزش خود را صرف چنین شخص یا اشخاصی کند گاهی در بحثهای سیاسی وقت زیادی از انسان گرفته می‌شود در صورتی که می داند هیچ فایده ای هم در آن وجود ندارد این وقت طلایی می توانست به خواندن قرآن همراه با تدبر و یا کارهای خوب دیگر اختصاص داده شود باید وقت و انرژی در راستای سودمندی خرج شود اما در باب اعراض باید گفت که در این زمینه باید تحقیق بیشتر صورت گیرد بطور مثال اعراض  چه معانی دارد و در قرآن در چه مواردی بکار رفته است چه مراتبی دارد، چراکه مثلاً دانش آموزی درس نمی خواند و هر چه گفته می‌شود فایده ای ندارد پدر و مادر یا معلم با اعراض، او را به حال خود رها می کنند شاید به خود آید یا با اعراض، حداقل ناراحتی‌ها را از خود و حتی از دانش آموز کم کنند یا فرض کنید فرزندی که با تمام نصایح و هشدارها ترک صلاه کرده و یا حجاب را کنار گذاشته و به هیچ وجه زیر بار نمی رود آیا در این موارد که پدر و مادر از اصلاح او نامید شدند آیا باید به همین صورت هشدار ها را ادامه دهند تا اثر کند یا گاهی اعراضی چون قهر کردن می تواند بهتر اثر بگذارد جالب است که گاهی والدین می گویند کارشناسان به ما گفتند در مقابل فرزندان ناخلف فقط خوبی کنید و ما با او رفتار خوب کردیم اما ذره ای در او تاثیر مثبتی ندیدیم آیا در این موارد اعراض نمی تواند اثر بهتری بگذارد؟!

گویا دستور این است که اول خشوع و تواضع سپس ذکر استغفار و گویی بالاترین حالت خشوع و تواضع در سجده صورت می گیرد یحتمل استغفار در سجده که بخاطر خشوع و تواضع صورت گیرد باعث می شود تا گناهان رفع شود(نغفر لکم خطایاکم :می آمرزیم گناهان شما را) و این استغفار برای نیکوکاران هم موثر است چراکه می فرماید: (و سنزید المحسنین: و نیکو کاران را فزونی دهیم ) یعنی به نیکوکاران پاداش بیشتری خواهیم داد. اما این خشوع و تواضع همراه با ذکر استغفار و طلب عفو وقتی در هنگام ورود به مکان مقدسی صورت گیرد نتیجه‌ی بهتری خواهد داشت چراکه در تفاسیر مراد از قریه را شهر بیت المقدس معرفی کرده و عده‌ای هم (و ادخلوا الباب: واز این در داخل شوید) را مراد باب یا درب مسجد بیت المقدس دانسته‌اند درب می تواند اشاره به درب دروازه یا درب مسجد داشته باشد که اگر مسجد یا معبد در آن زمان وجود داشته ، به نظر می رسد این عمل در انتهای کار و هنگام ورود به مسجد صورت گرفته است چراکه مسجد هم محل سجود است و این حالت سجده کردن احتمالا در محل سجود انجام گرفته است.درضمن احتمالا باب به محل ورود به جایی گفته می شود و الزاما نیاز به درب ندارد.

سوال
آیا کندن درب قلعه ی خیبر توسط حضرت علی علیه السلام عقلایی است آیا از قرآن می توان در امکان چنین کاری تایید گرفت؟
پاسخ
خداوند، به بندگان برگزیده‏ ى خود، عطایاى ویژه‏ اى می دهد. «و لقد آتینا داود منّا فضلاً»
وقتی خداوند آهن را برای داود نرم می گرداند می تواند به دیگر بندگان برگزیده ی خود چنین عطایایی عنایت کند.
سوال
آیا سن و عمر امام عصر عجل الله تعالی فرجه قابل توجیه است؟
پاسخ
علاوه بر بحث عمر طولانی حضرت نوح در قرآن ، از همین عطایای ویژه ای که خداوند به بندگان برگزیده خود داشته می توان بهره برد و چنین گفت که عمر با برکت حضرت فضلی است که خداوند به ایشان عطا کرده است.
البته باید گفت که همه‌ی این عطاهای مختلف خداوند بر مبنای حکمت الهی تخصیص گرفته است.

در این آیه، ابتدا به توصیف شهر سبا پرداخته می شود: برای قوم سبا در محل سکونتشان نشانه ای بود ، دو تا بوستان از جانب راست و چپ مسکنشان بود و در انتها آیه اشاره می شود به: بَلْدَةٌ طَیِّبَةٌ( شهری پاکیزه) که شاید بتوان این گونه نتیجه گیری کرد که از صفات یک شهر خوب و برگزیده، داشتن بوستان ها یا جنگل هاست البته این که دو بوستان در سمت راست و چپ شهر واقع شود چه امتیازاتی دارد می توان از کارشناسان شهرسازی در این زمینه سوال کرد تا فواید آن فهرست شود اما در اینجا چیزهایی که می توان گفت شاید چنین طراحی شهری باعث یک هوای بسیار لطیف از لحاظ گرما و سرما، اکسیژن رسانی بهتر و پاکسازی هوای شهری گردد شاید به این دلیل که محیط سکونت بین این دو واقع شده است و این که دو طرف شهر محدود به بوستان شده است شاید دو طرف دیگر برای رشد شهر در نظر گرفته شده است البته اگر طرفی، به خاطر عوارض طبیعی زمین محدود نشده باشد اما با این حال، این دو بوستان در شمال و جنوب واقع شده است یا در شرق و غرب روشن نشده است که شاید با توجه به وضعیت هر شهر انتخاب شود اما از مواردی که امروزه در زمینه ایجاد جنگل در نظر گرفته می شود بحث عدم پیوستگی جنگل هاست به صورتی که اگر جنگلی دچار آتش سوزی شد به جنگل دیگر سرایت نکند فرض کنید در شهری که دو بوستان در راست و چپ دارد اگر آتش یکی را در بر گیرد بوستان دیگر بعلت فاصله به احتمال قوی از آتش مصون می ماند. از موارد دیگر می توان بحث استفاده از درختان بعنوان سپر باد و سیل را مطرح کرد در بعضی از شهرها بادها باعث حرکت خاک و یا دانه های خیلی کوچک سنگ می شود به طوری که گاهی شهری زیر چنین موادی مدفون می گردد که درختان می توانند مانع حرکت چنین مسأله ای شوند یا درختان می توانند جلوی سیلاب های تند و مخرب را بگیرند حرکت آنها را کند کنند تا امکان نفوذ بیشتر آب را در خاک فراهم کند علاوه بر این موارد این بوستان ها یا جنگل ها محیطی برای تفریح فراهم می کنند اگر این جنگل فقط در یک سمت واقع شده باشد حجم تردد در بعضی زمان ها به این سمت زیاد خواهد بود در صورتی که بوستان در دو طرف باشد گویا تردد ها به این دو تقسیم می شود و استفاده بهتری هم حاصل می گردد استفاده از میوه ها و ثمرات این بوستان ها می تواند در رونق بخشی شهر موثر واقع شود و در کل، فضا، سرسبزی و ثمرات دیگر باعث جلب گردشگران، تاجران و سرمایه‌گذاران خواهد شد که باید امکان توسعه شهر از لحاظ ساخت و ساز هم در نظر گرفته شود احاطه ی کلی بوستان یا جنگل باعث می شود که در نهایت این منابع که برای نگهداری ان زحمت فراوان کشیده شده کم کم تخریب شود پس برای این شهر آینده نگری لازم است متاسفانه مشاهده می شود که عدم این پیش بینی ها باعث قطع درختان، تخریب ساختمان ها و خیابان ها می گردد که اگر این پیش بینی ها از قبل در نظر گرفته شده بود منابع تولید به هدر نمی رفت و حداکثر استفاده از آن می شد برای در نظر گرفتن این مسایل قطعا به استفاده از افراد خبره و تشکیلاتی برای پیاده سازی آن نیاز است پس شاید بتوان از این آیات درباره این سوال هم که آیا در قرآن در مورد این که تشکیلاتی چون شهرداری برای داشتن شهری زیبا نیاز است مطلبی آمده، جوابی مثبت داد.

یَوْمَ یَغْشَاهُمُ الْعَذَابُ مِن فَوْقِهِمْ وَمِن تَحْتِ أَرْجُلِهِمْ وَیَقُولُ ذُوقُوا مَا کُنتُمْ تَعْمَلُونَ
(آیه‌ی٥٥،عنکبوت)
ﺭﻭﺯﻱ (ﻓﺮﺍ ﺭﺳﺪ) ﻛﻪ ﻋﺬﺍﺏ ﺍﺯ ﺑﺎﻟﺎﻱ ﺳﺮﺷﺎﻥ ﻭ ﺍﺯ ﺯﻳﺮ ﭘﺎﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﻓﺮﺍ ﮔﻴﺮﺩ؛ (ﺩﺭ ﺁﻥ ﺭﻭﺯ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ) ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: ﺑﭽﺸﻴﺪ (ﺟﺰﺍﻱ) ﻛﺎﺭﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ (ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ) ﺍﻧﺠﺎم ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻳﺪ.
عذاب جهنم را اگر صِرف آتش در نظر بگیریم که از بالا و پایین دوزخیان را فرا می‌گیرد مثالی برای تقریب به ذهن می توان دستگاه فِر و وسایل پخت غذایی را تصور کرد که از بالا و پایین گرما تولید می کنند و سبب پخت غذا بطور کامل می شود یا عده ای برای این که این گونه پخت را رقم بزنند علاوه بر گرمای زیر، روی دیگ هم زغال های آتش را می ریزند تا با گرمای بالا هم یک گرمای کاملی ایجاد شود. در جهنم هم گویا ، عذاب کاملا فرد گناهکار را فرا می‌گیرد نه اینکه مثلاً یک طرف از عذاب کمتری برخوردار باشد و برای وی بهتر باشد لذا عذاب جهنم بی نقص است. البته همچنان که گفته شد این مثلی بود که شاید برای تصور بهتر، مفید واقع شود.
در قرآن آمده است:
وَلَقَدْ ضَرَبْنَا لِلنَّاسِ فِی هَٰذَا الْقُرْآنِ مِن کُلِّ مَثَلٍ لَّعَلَّهُمْ یَتَذَکَّرُونَ(٢٧،زمر)
ﻭﺍﻗﻌﺎً ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻗﺮﺁﻥ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻣﺜﺎﻟﻲ ﺑﺮﺍی ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻣﺮﺩم ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻩ‌ﺍﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﻪ‌ﺧﻮﺩ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ.
استاد قرائتی در تفسیر این آیه می فرماید:
١- ﺁﻥ ﭼﻪ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻭ ﺗﺬﻛّﺮ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻫﺎﺳﺖ، ﺧﻮﺍﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺪﻟﺎﻝ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﺑﺎ ﻣَﺜَﻞ. «ﺿﺮﺑﻨﺎ ﻟﻠﻨﺎﺱ... ﻣﻦ ﻛﻞّ ﻣﺜﻞ»
٢- ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺜﺎﻝ ﺩﺭ ﻋﻤﻮم ﻣﺮﺩم، ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺪﻟﺎﻝ ﺑﻴﺶ ﺗﺮ ﺍﺳﺖ. «ﻟﻠﻨﺎﺱ»

آیا کسی که با صورت خود عذاب دردناک ( الهی ) را در روز قیامت دور می سازد ( همانند کسی است که هرگز آتش دوزخ به او نمی رسد ) ؟! و به ظالمان گفته می شود: «بچشید آنچه را به دست می آوردید ( و انجام می دادید ) !»
این که گفته شده است افرادی با صورت خود عذاب دردناک ( الهی ) را در روز قیامت دور می سازند شاید به این صورت است که وقتی شخصی دست و پایش بسته است و در حال سقوط به محلی است چون دست و پایش بسته است با چرخاندن سر به سمت راست و چپ و تکرار این کار سعی می کند ناراحتی ها را از خود دفع کند مثل چیزی که گاهی در بعضی فیلم ها دیده می شود.

اگر بعد از مرگ حضرت سلیمان مدت مدیدی گذشته است ایا اطرافیان (خصوصاً آدم‌های که با حضرت سلیمان در ارتباط بودند به ویژه همسر، آشنایان و دوستان نزدیک ایشان) با خود نگفتند که ایشان کجا هستند و چکار می کنند آیا نگران و دلواپس نشدند آیا در پی تحقیق نیامدند؟
آیا واقعا صد سال تکیه بر عصا گذشت تا موریانه عصا را خورد و ایشان افتادند یا بر اساس این که چنین مدت زمانی باید بگذرد تا عصا شکسته شود این حدود در نظر گرفته شده است یا اینکه جنیان بعلت نداستن درگذشت ایشان و به کار پر مشقت پرداخته بودند و برای این که مشخص شود که آنها کار پرمشقت داشتند مدت طولانی در نظر گرفته شده است
آیا موریانه نمی تواند یک عصا یا قسمتی از عصا را که حتما از چوب بوده در طول چند ساعت یا چند روز بخورد یا ضعیف کند تا بشکند ضعیف از آن جهت که گویی نیروی عصا مانع افتادن حضرتش بوده است و حتماً عصا مقداری از وزن ایشان را تحمل می کرده است پس مقداری تضعیف عصا با کمک نیروی وارد بر عصا در شکستگی عصا می توانست موثر باشد آیا برای عذاب مهین و خوارکننده باید حتما زمان مدیدی باشد یا حتی یک ساعت کاری که نیاز نبوده است یا بیهوده بوده می تواند یک نوع عذاب خوارکننده باشد
گاهی نداستن و عدم اطلاع حتی محدود به یک زمان کوتاه می تواند عذاب خوارکننده ای برای فرد یا گروهی ایجاد کند مثلاً عدم اطلاع از فعالیت دشمن ممکن است با شبیخون و پیروزی آنها منجر شود در صورتی که اگر گروه مورد هجوم یک ساعت زودتر خبردار می شدند می توانستند همین حمله را به یک پیروزی و موفقیت تبدیل کنند و نه اینکه به خفت و خواری دچار شوند در بحث تکنولوژی و فناوری هم گروه‌هایی که جلوتر هستند بر گروه‌هایی که در تأخیرند دست برتر خواهند داشت و بقیه در نوعی خواری و پستی قرار میگیرند همین موتور جستجوی گوگل یا بعضی از پیام رسان ها را در نظر بگیرید چون زودتر پا به عرصه وجود گذاشتند مردم جهان نسبت به آنها میل بیشتری پیدا کردند هرچند که موتورهای جستجو و پیام رسان های زیادی بعد از آن ها آمدند اما استقبال آنچنانی برای آن ها پیش نیامد مشاهده می شود که همین ها هم برای این که دست برتر را حفظ کنند مرتب در حال افزایش امکانات و کاهش عیوب برنامه های خود هستند تا مبادا رتبه و جایگاه خود را از دست بدهند و می بینیم بعضی از کشورها چه بودجه هایی برای کارهای تحقیقاتی اختصاص می‌دهند بطور مثال بودجه های آنچنانی برای سفر انسان به مریخ یا به اعماق زمین، اقیانوس ها، لذا مسلمانان باید با درک عذاب مهین در این تاخیرها نسبت به موضع گیری خویش در موارد بسیاری چون لزوم داشتن قدرت نظامی، داشتن انرژی هسته‌ای، داشتن صنعت خودرو و فناوری های نوین تجدید نظر کنند این که بعضی ها می گویند ایران نباید خودرو تولید کند و باید بهترین خودروهای جهان را مانند کشورهای همسایه وارد کند حرف نادرستی است باید هزینه کرد باید گفت تولید می کنیم اما باید خوب تولید کنیم لذا بیاییم برای خوب تولید کردن گفتگو کنیم