تفسیر نور
در این آیه گروه‏هایى از زنان که به انسان محرمند و ازدواج با آنان حرام است، ذکر شده است. محرمیّت و حرمت ازدواج از سه راه حاصل مى‏شود: 1- ولادت (ارتباطنسبى) 2- ازدواج (ارتباطسببى) 3- شیرخوارى (ارتباطرضاعى) تحریم ازدواج با محارم در ادیان پیشین نیز بوده است. <255> ازدواج با غیر محارم، عامل گسترش ارتباط خانواده‏ها است. ازدواج همزمان با دو خواهر، معمولاً آنان را به حسادت و رقابت شخصى و جنسى مى‏کشاند و علاقه‏هایشان به عداوت مى‏انجامد. شاید نهى به این خاطر باشد. «و ان تجمعوا بین الاختین...» 1- اختیار حرام و حلال کردن همه چیز (مأکولات، مشروبات، معاملات و منکوحات...) تنها براى خداست. «حرّمت علیکم» 2- شیر مادر، همچون تولّد از مادر، یکى از اسباب محرمیّت است. در انتخاب دایه دقّت کنیم. «امّهاتکم اللاتى ارضعنکم و اخواتکم من الرضاعة» 3- به دخترانى که از شوهر قبلىِ زن شما هستند و در خانه شما زندگى مى‏کنند، به چشم دختر خود نگاه کنید و مربّى آنان باشید. «و ربائبکم اللاتى فى حجورکم» 4- قانون عطف به ماسبق نمى‏شود. «الا ما قد سلف» (کسانى که قبل از تحریم، دو خواهر را به عقد خود در آورده‏اند، کیفرى ندارند گرچه بعد از اعلام این قانون باید یکى از خواهران را نگاه و دیگرى را رها کند.)

از رسوم جاهلى آن بود که هرگاه شخصى از دنیا مى‏رفت، فرزندان او با نامادرى خود (همسر پدر) ازدواج مى‏کردند. یکى از انصار به نام ابوقیس از دنیا رفت. فرزندش به نامادرى خود پیشنهاد ازدواج کرد. آن زن گفت: باید از پیامبر کسب تکلیف کنم. چون پرسید این آیه نازل شد وازدواج با «زن پدر» را ممنوع کرد. 1- اسلام دین فطرت است. چون انسان طبعاً از ازدواج با مادر و نامادرى متنفّر است، در اسلام حرام شده است. «لا تنکحوا ما نکح آباؤکم» 2- «زن پدر»ها به منزله‏ى مادرند. پس به جاى کینه و ناسازگارى، باید نسبت به فرزندان «مادرى» کنند. «لا تنکحوا ما نکح آباؤکم» 3- فرزندان باید حریم پدر را در ازدواج حفظ کنند. «لا تنکحوا ما نکح آباؤکم» 4- فرزندان، به زن پدر، به دید «مادر» بنگرند. «ما نکح آباؤکم» 5 - اسلام از گذشته‏ها چشم مى‏پوشد. <254> ازدواج‏هاى پیش از این حکم، با نامادرى، مورد عفو است. «الاّ ما قد سلف» 6- براى گفتار، باید بطور اجمال یا تفصیل، دلیل و برهان آورد. «انه کان فاحشة و مقتاً وساء سبیلاً» 7- ازدواج با نامادرى، راه ازدواج با سایر محارم را نیز باز مى‏کند. «ساء سبیلاً»

تفسیر نور
1- آنان که به وصیّت‏نامه عمل نمى‏کنند، یا بدهى متوفّى را نمى‏پردازند، یا با انکار حقّ یا ندادن سهم بعضى وارثان، سعى در تصاحب اموال مى‏کنند، براى همیشه در عذاب و قهر الهى‏اند. «تلک حدود اللّه... تعدّ حدود اللّه» 2- ملاک سعادت وشقاوت، اطاعت یا نافرمانى نسبت به خدا و رسول اوست، نه چیز دیگر. «من یطع‏اللّه ... و من یعص‏اللّه» 3- نافرمانى رسول خدا، نافرمانى خداست. «یعص اللَّه و رسوله» 4- نافرمانى مستمرّ، سبب خلود است. «من یعص‏اللّه... یدخله ناراً خاداً فیها» «یعص» فعل مضارع و رمز استمرار است. 5 - متجاوزان به حقوق دیگران، در ردیف کفّار، گرفتار عذاب جاویدان مى‏شوند. «خالداً فیها» 6- قهر خدا، هم عذاب جسمى دارد، هم خوارى روحى. «عذاب مهین»