لیست سوال های خانم عرفان
از آیه: تا آیه:
انتخاب سوره :
  سوره حمد آیه 3 - .
تکرار «الرحمن الرحیم» چه نقشی در محتوا و مسایل قابل فهم از سوره به عهده دارد؟
توضیح :
به نظر می رسد که تکرار «الرحمن الرحیم» برای بیان و تفسیر روشن‌تر «مالک یوم الدین» باشد و در واقع درصدد بیان این نکته باشد که روز قیامت روز تجلّی مهربانی و رحمت خداست و خداوند با صفت مهربانیت، در آن روز حکومت می کند. تا خداشناسان و خدا باوران ، نه تنها از مرگ و رفتن به صحنه قیامت نهراسند، بلکه آن را راه نجات از گرفتاری های خود بدانند و به راحتی خود را به دست مرگی که خود کمالی از کمالات است و زندگی جاوید بعدی را به همراه دارد بسپارد.

این برداشت مؤیداتی از ایات دیگر قرآن هم دارد؛ مثلاً ایه کَتَبَ عَلی نَفسِهِ الرَحمَة لَیحَمَعَنَّکُم الی یومِ القِیامَة4 به راحتی دلالت می‌کند که حتمی ساختن رحمت برخویش، با گردآوری مردم در قیامت رابطه مستقیم و تنگاتنگ دارد.

خلاصه این که تکرار «الرحمن الرحیم» برای این است که نشان دهد کارهای جهان نیز براساس مهربانی و رحمت به سامان و فرجام می رسد و خداوند با این دو صفت در آ‌ن‌جا تجلّی می کند و صحنه قیامت را در اختیار دارد.

قالب : تفسیری گوینده : خانم عرفان
منبع : پایگاه حوزه موضوع اصلی : سوره‌ی حمد
امتیاز داوران :
امتیاز کاربران :
نظرات کاربران :
1) ماجدی (داور) : تفسیر روح البیان براى تکرار الرحمن الرّحیم شش دلیل ذکر کرده که یکى از آنها این است که:
رحمتى که در بسم اللّه مندرج گردیده مرحمت ذاتى است ولى در سوره حمد عرضى است.
بعضى از مفسرین معاصر نوشته‏اند که:
تکرار دو صفت رحمن و رحیم بخاطر این است که خداوند متعال به
بفهماند که اگر از گناهان خویش پشیمان شدند آنها را مى‏بخشم و مى‏آمرزم و مثل صاحبان قسى القلب بردگان نیستم که با قصور اندک، مجازاتهاى شدید و هولناک در باره غلامان خود میکردند و بآنها رحم نمى‏کردند ولى ما در عین قدرت و تسلط با مهربانى و لطف با آنها رفتار میکنیم.
و وقوع این دو صفت بین کلمه رَبِّ الْعالَمِینَ و مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ اشاره باین است که تربیتش نسبت بعالمین از جهت صفت رحمانیت اوست که سراسر موجودات را فرا گرفته و مالک روز جزا بودنش از جهت صفت رحیمیت است که نسبت بمؤمنین در روز جزا ثابت و برقرار است.
و اما نظر یکى از نویسندگان عارف در وجه تکرار رحمن و رحیم این است که: در این تکرار اسرارى نهفته است و یکى از آنها این است که ما را تذکر داده و تعلیم میفرماید که این دو اسم مبارک را زیاد بزبان آورده و بقلب متذکر باشیم و بنفس خود تلقین نمائیم تا بدینوسیله مشمول رحمت خاص و عام خداوند متعال گردیم و اینکه مى‏بینیم عده کثیرى شب و روز در نماز و غیر آن اسماء و اوصاف خدا را مکرر در مکرر میگویند و ذره‏اى بر دانش و معرفتشان افزوده نمى‏گردد بخاطر این است که فقط بهمان لقلقه لسان قانع گشته و هیچ توجهى بمعنى ندارند و فکر نمیکنند که براى چه بما دستور داده‏اند که ذکر حق را مکرر نمائیم و چه اسرار و نکاتى در تکرار این کلمات نهفته است و نمیدانند که یکى از حکمتهاى آن تأثّر نفس ما است به این که معانى این کلمات در روح و روان ما مرکوز گشته و بدینوسیله داراى علم و معرفت گردیم و صفات حمیده انسانى در نفس ما رسوخ نماید