1- گناه مسخره کردنِ دین تا آنجاست که استغفار پیامبرصلى الله علیه وآله نیز کارساز نیست. «فیسخرون منهم... فلن یغفراللَّه لهم»
2- تا انسان خود دگرگون نشود و انقلابى در درون نیابد، دعاى پیامبر نیز کارساز نیست. «فلن یغفراللَّه ...کفروا باللَّه»
3- دلسوزى براى منافق لجوج، بى‏فایده است. «ان تستغفر... فلن یغفراللَّه»
4- خداوند، در هدایت بخل ندارد، منافقان از قابلیّت افتاده‏اند. «کفروا»
5 - کفر، مانع مغفرت، و فسق، مانع هدایت است. «کفروا، فاسقین»

1- جهاد باید مطابق فرمان و نظر رهبر مسلمانان باشد.«یا ایها النبى جاهد»
2- در نظام اسلامى، فرمانده کل قوّا، رهبر است. «یا ایها النبى جاهد»
3- اسلام، آیین جهاد و مبارزه با کفر و نفاق است.«جاهد الکفّار و المنافقین»
4- هم با دشمنانِ آشکار خارجى مبارزه کنیم، «جاهد الکفّار»، هم با دشمنانِ پنهانِ داخلى. «و المنافقین»
5 - رهبر مسلمانان باید در برابر استکبار قاطع باشد.«یا ایهاالنّبى جاهد، واغلظ»
6- با آنکه پیامبر، سرچشمه‏ى رحمت است، ولى به خاطر کفر و نفاق دشمنان، مأمور به خشونت مى‏شود. «واغلظ علیهم»
7- جهاد با کفّار و منافقان، جزاى دنیوى آنان است و کیفر اخروى‏شان جهنّم است. «و مأویهم جهنم»
8 - منافق، بدعاقبت است. «بئس المصیر»

عدد هفتاد، رمز کثرت و زیادى است، نه بیان تعداد معیّن. یعنى هر چه براى انان استغفار کنى بى‏اثر است، نه آنکه اگر مثلاً هفتاد و یک بار شد، بخشوده مى‏شوند. نظیر آیه‏ى 6 سوره‏ى منافقون: «سواء علیهم استغفرت لهم ام لم تستغفر لهم لن یغفر اللَّه لهم» که عددى ذکر نشده است. در روایات نیز آمده است که پیامبر صلى الله علیه وآله فرمودند: اگر بدانم استغفار بیش از هفتادبار نجاتشان مى‏دهد، استغفار مى‏کردم. [تفسیر مجمع‏البیان.]
انسان در سقوط به حدّى مى‏رسد که هیچ چیز نجاتش نمى‏دهد، مثل بیمارى که اگر روح از او جدا شود، تلاش همه‏ى پزشکان اثرى ندارد.

تا منافقان دست به جنگ نزده و توطئه نکرده‏اند و مثل کافر حربى نشده‏ اند، جهاد با آنان تنها با زبان است. [تفسیر المنار]
پیامبر صلى الله علیه وآله پیش از این آیه، با منافقان رفتارى کریمانه داشت، امّا پس از نزول این آیه، برخورد حضرت شدّت یافت. [تفسیر فى‏ظلال‏القرآن]

التَّکاثُرُ : «تکاثر» از «کثرت» به معناى فزون‏طلبى و فخرفروشى به دیگران به واسطه کثرت اموال و اولاد است.