● شرکت در مجالس معصیت خطر ارتکاب گناه را افزایش مىدهد
حضور در مجلس معصیت در دل هر کسى اثر گذاشته و گناه را در نظرش سبک و بى اهمیت مىسازد، و معلوم است که وقتى گناه در نظر کسى مأنوس شد، خطر ارتکاب و وقوع در آن بیشتر مىشود، چون نفس آدمى براى هر گناهى هوا و خواهشى دارد، لذا بر شخص پرهیزکار لازم است علاوه بر اینکه با نیروى تقوا نفس خود را از ارتکاب محارم خدا، جلوگیرى مىکند از مخالطه و آمیزش با اهل معصیت و کسانى که پرده حشمت خداى را دریدهاند نیز دورى جوید.
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]توضیح : این آیه شریفه مىخواهد بفرماید که وزر و وبالى که مسخرهکنندگان براى خود کسب مىکنند، تنها بر خود آنان است، و کارى به دیگران ندارد، مگر اینکه دیگران هم در این گناه مانند آنان باشند، و با آنان شرکت نمایند یا راضى به کردارشان باشند. البته همه مىدانند که در هیچ گناهى جز مرتکب و عاملش محاسبه نمىشود، لیکن ما خواستیم تذکر داده باشیم که شاید مؤثر واقع شده و مردم از چنین گناهى بپرهیزند، چون گر چه ممکن است کسانى در مجالس آنان شرکت جسته و در عین حال ایشان را بر ظلمشان معاونت ننموده، حتى در قلب هم راضى به عملشان نباشند، و لیکن به طور کلى مشاهده گناه و حضور در مجلس معصیت در دل هر کسى اثر گذاشته و گناه را در نظرش سبک و بى اهمیت مىسازد، و معلوم است که وقتى گناه در نظر کسى مانوس شد، خطر ارتکاب و وقوع در آن بیشتر مىشود، چون نفس آدمى براى هر گناهى هوا و خواهشى دارد، لذا بر شخص پرهیزکار لازم است علاوه بر اینکه با نیروى تقوا نفس خود را از ارتکاب محارم خدا، جلوگیرى مىکند از مخالطه و آمیزش با اهل معصیت و کسانى که پرده حشمت خداى را دریدهاند نیز دورى جوید. آرى کسى که در اطراف قرقگاه، آمد و شد مىکند، خطر قرق شکستنش بیشتر است.
[ بستن توضیحات ] [ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان: ج7، ص: 201 و 202 |
قالب : اخلاقی |
موضوع اصلی : گناه |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● متقین از همنشینى با گنهکاران اجتناب میکنند
اگر در آیه شریفه شریک جرم بودن را تنها از پرهیزکاران نفى نمود و حال آنکه این معنا اختصاص به پرهیزکاران نداشته و هیچ بیگناهى به جرم گنهکاران مؤاخذه نمىشود، براى اشاره به این است که کسانى که از همنشینى با آنان، پرهیز نمىکنند ایمن از این نیستند که سرانجام در سلک آنان درآمده و در نتیجه عذاب و مؤاخذهاى که آنان مىبینند اینان نیز ببینند. و خلاصه، تقدیر کلام چنین است: متقین مادامى که از همنشینى با گنهکاران بپرهیزند عذاب آنان را نخواهند داشت، و اگر آنان را نهى مىکنیم، براى این است که در پرهیز خود، مستمر و پابرجا باشند، یا اگر از محارم خدا پرهیز ندارند، پرهیز کنند.
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان: ج7، ص: 202 |
قالب : تفسیری |
موضوع اصلی : متقین |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● مراد از تقوا در جملات «وَ ما عَلَى الَّذِینَ یَتَّقُونَ» و «لَعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ»
مقصود از تقوا در جمله«وَ ما عَلَى الَّذِینَ یَتَّقُونَ» تنها پرهیز از خصوص همنشینى با نامبردگان نیست، بلکه مقصود پرهیز از همه گناهان است، به خلاف تقوایى که در جمله«لَعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ» است که مقصود از آن پرهیز از خصوص گناه مزبور است، ممکن هم هست مقصود از تقواى اولى، «اصل تقوا» و مقصود از دومى «کمال آن» و یا مقصود از اولى اجمال و از دومى تفصیل آن باشد. و بنابر احتمال اخیر، ذکر «خوض کنندگان» به عنوان ذکر یکى از مواردى است که فعلا منطبق با آن کلى و مجمل است.
البته ممکن است براى آیه، معناى دیگرى هم کرد، و آن این است که: مراد از تقواى اول، «تقواى مؤمنین» و مراد از دومى «تقواى خوض کنندگان» باشد و تقدیر کلام چنین باشد: «و لیکن خوض کنندگان را تذکر دهید، باشد که از این عمل ناپسند بپرهیزند».
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان: ج7، ص: 202 |
قالب : تفسیری |
موضوع اصلی : تقوا- پرهیزگاری- تقوی |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● شأن نزول برای آیهای خاص با نزول دفعی سوره انعام، سازگار نیست
امام ابى جعفر(علیهالسلام) فرمود: وقتى مسلمین آیه «فَلا تَقْعُدْ بَعْدَ الذِّکْرى مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ»(الأنعام/68) را شنیدند به رسول خدا(صلیاللهعلیهوآلهوسلم) عرض کردند پس تکلیف ما چیست؟ اگر بنا باشد هر وقت بشنویم که مشرکین قرآن را مسخره مىکنند، برخیزیم و برویم باید اصلا داخل مسجد الحرام نشویم، و خانه خدا را طواف نکنیم، براى اینکه همیشه مشرکین در آنجا جمع هستند و با دیدن ما، شروع به استهزاى قرآن مىکنند.
در جوابشان این آیه نازل شد:«وَ ما عَلَى الَّذِینَ یَتَّقُونَ مِنْ حِسابِهِمْ مِنْ شَیْءٍ» و آنان را دستور داد که تا آنجا که مىتوانند مشرکین را تذکر داده و به حقایق دین آشنا کنند.
علامه طباطبایی: این روایت هم چنان که ملاحظه مىکنید، کلمه «الذکرى» را مفعول مطلق گرفته و ضمیر «لعلهم» و همچنین ضمیر «یتقون» را به مشرکین و مسخره کنندگان برگردانیده، و بنابراین روایت تقدیر آیه چنین است: «و لکن ذکروهم ذکرى لعلهم یتقون- و لیکن شما مسلمانان آنان را به نحو خوبى تذکر دهید، باشد که از خدا بترسند». اشکالى که در این روایت وجود دارد این است که سوره انعام یک دفعه نازل شده، و این معنا، با اینکه آیه مورد بحث، درباره یک واقعه مخصوصى نازل شده باشد، سازگار نیست.
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ] [ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان: ج7، ص: 218 |
قالب : روایی |
موضوع اصلی : روایت- حدیث |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● رد روایتی در نسخ آیه
مشرکین مىآمدند و در مجلس رسول خدا(صلیاللهعلیهوآلهوسلم) مىنشستند، زیرا دوست داشتند که سخنان آن جناب را بشنوند آن گاه مسخره نموده و استهزائش نمایند. به همین خاطر این آیه نازل شد «وَ إِذا رَأَیْتَ الَّذِینَ یَخُوضُونَ فِی آیاتِنا فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ ...» از آن پس هر وقت آن جناب را استهزاء مىکردند، حضرت برمىخواست. این عمل باعث شد که آنان از عمل زشت خود دست بردارند، و جمله «لَعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ»(الأنعام/69) اشاره به این معنا است، آن گاه با جمله «وَ ما عَلَى الَّذِینَ یَتَّقُونَ مِنْ حِسابِهِمْ مِنْ شَیْءٍ»(الأنعام/69) فرمود: بر کسانى که ملاحظه حرمت تو را مىکنند و چیزى نمىگویند که تو از مجلس برخیزى حرجى و گناهى نیست، سپس همین معنا را در مدینه با آیه «وَ قَدْ نَزَّلَ عَلَیْکُمْ ...»(النساء/140) نسخ کرده و دستور داد به هیچ وجه با آنان ننشینند.
علامه طباطبایی: اگر آیه نازل شده در مدینه «وَ قَدْ نَزَّلَ عَلَیْکُمْ»(النساء/140) با اینکه به حسب مضمون، عین آیه «وَ إِذا رَأَیْتَ الَّذِینَ یَخُوضُونَ» است، ناسخ ذیل آن، یعنى جمله «وَ ما عَلَى الَّذِینَ یَتَّقُونَ»(الأنعام/69) بوده باشد، بایستى همین جمله هم ناسخ آیه قبلیش، یعنى آیه «و اذا رأیت ...» بوده باشد و حال آنکه این معنا با اینکه سوره انعام یک دفعه نازل شده، سازگار نیست، چون باید بین ناسخ و منسوخ مدتى فاصله بشود. علاوه بر این معنایى که روایت سیوطى براى این سه آیه یعنى آیه« وَ إِذا رَأَیْتَ» و آیه« وَ ما عَلَى الَّذِینَ»(الأنعام/69) سوره انعام و آیه «وَ قَدْ نَزَّلَ عَلَیْکُمْ»(النساء/140) سوره مائده کرده، آن طور آنها را متنافى با هم نمىکند که بتوان گفت دومى ناسخ اولى و منسوخ سومى است.
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]توضیح : 1-این روایت در الدر المنثور (ج 3 ص 20) از ابن جریر، ابن المنذر و ابو الشیخ از ابن جریح نقل شده است.
2-نظیر این روایت، روایتى است که باز الدر المنثور( ج 3 ص 21) آن را از کتاب ناسخ نحاس از ابن عباس نقل کرده که گفت: آیه «وَ ما عَلَى الَّذِینَ یَتَّقُونَ مِنْ حِسابِهِمْ مِنْ شَیْءٍ» که در مکه نازل شده، با آیه «وَ قَدْ نَزَّلَ عَلَیْکُمْ فِی الْکِتابِ»(النساء/140) که در مدینه نازل شده نسخ شد.
[ بستن توضیحات ] [ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان: ج7، ص: 218 و 219 |
قالب : روایی |
موضوع اصلی : نسخ |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● بیان انواع تقدیر کلام برای کلمه «ذکرى»
کلمه «ذکرى» مفعول مطلقى است براى فعل مقدر، و تقدیر کلام: «و لکن نذکرهم ذکرى» و یا «ذکروهم ذکرى» است و نیز ممکن است کلمه مزبور را خبر از براى مبتداى محذوف و تقدیر کلام را «و لکن هذا الامر ذکرى» یا مبتدا از براى خبر محذوف و تقدیر را «و لکن علیک ذکریهم» دانست و این بستگى دارد به اینکه ذهن خواننده کدامیک از این احتمالات را زودتر و بهتر بپذیرد.
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج7، ص: 202 |
قالب : قواعد عربی |
موضوع اصلی : بدون موضوع |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● شیطان عامل نسیان -
ابوذر مالکي
اینکه در آیه مورد بحث و چند آیه دیگر، شیطان را عامل نسیان معرفى کرده، از آن جهت است که نسیان غفلت است و غفلت از قبیل شرور است و شرّ به خدا نسبت داده نمىشود، بلکه به شیطان که همواره در کمین انسان است نسبت داده مىشود؛ چون شیطان اگر هم نتواند کسى را گمراه کند، سعى دارد که او را از خیر غافل کند و این غفلت در حدّى نیست که انسان را دچار مسؤلیت کند. این است که با وجود اینکه شیطان طبق آیات قرآنى به بندگان صالح خدا راه ندارد و نمىتواند آنها را گمراه سازد، آنها را دچار فراموشى مىکند.
و البته در آیه بعد خاطرنشان مىسازد که حساب پرهیزگاران از حساب آنها که به آیات خدا توهین مىکنند، جداست و اگر هم با آنها بنشینند راضى به کار آنها نیستند، ولى این دستور یک یادآورى براى آنهاست که شاید پروا کنند و با آن گروه همنشین نباشند.
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : آیت الله جعفری نیا |
قالب : تفسیری |
موضوع اصلی : خداوند |
گوینده : ابوذر مالکی |
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● حدیث -
فاطمه نصيري خليلي
قال أبو جعفر (ع): لما نزلت «فلاتقعد بعد الذکرى مع القوم الظالمین» قال المسلمون: کیف نصنع إن کان کلما استهزء المشرکون بالقرآن قمنا و ترکناهم فلاندخل إذا المسجد الحرام و لانطوف بالبیت الحرام فأنزل الله تعالى «و ما على الذین یتقون من حسابهم من شىء» و أمرهم بتذکیرهم و تبصیرهم ما استطاعوا.(تفسیر تبیان، ج 4، ص 167; نورالثقلین، ج 1، ص 728، ح 126)
امام باقر (ع) فرمود: چون آیه «فلاتقعد بعد الذکرى مع القوم الظالمین» نازل شد، مسلمانان گفتند: حال که هرگاه مشرکان، قرآن را مسخره کنند، باید برخیزیم و از آنان دورى کنیم، در نتیجه هیچگاه نباید وارد مسجدالحرام شده و طواف خانه خدا را بجا آوریم، پس چه کنیم؟ در این هنگام خداوند آیه «و ما على الذین یتقون من حسابهم من شىء و لکن ذکرى» را نازل کرد و در آن به مسلمانان دستور داد که، کافران را متذکر نموده و در حد توان، آنان را با موعظه بیدار کنند.
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : تفسیر راهنما |
قالب : روایی |
موضوع اصلی : بدون موضوع |
گوینده : فاطمه نصیری خلیلی |
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● شرکت در جلسهى اهلگناه به قصد نهى از منکر وارشاد، مانعى ندارد، البتّه براى آنان که با تقوا و نفوذ ناپذیرند، -
ابراهيم چراغي
آیهى تحریم همنشینى با یاوه گویان و مسخره کنندگان که نازل شد، عدّهاى گفتند: پس به مسجدالحرام هم نباید برویم و طواف نیز نکنیم، چون دامنهى استهزاشان تا آنجا هم کشیده شده است. این آیه نازل شد که حساب مسلمانانِ با تقوى که به مقدار توان تذکّر مىدهند جداست، آنها مسجدالحرام را ترک نکنند. [382]
شرکت در جلسهى اهلگناه به قصد نهى از منکر وارشاد، مانعى ندارد، البتّه براى آنان که با تقوا و نفوذ ناپذیرند، وگرنه بسیارى براى نجات غریق مىروند و خود غرق مىشوند.
شد غلامى که آب جو آرد آب جو آمد غلام ببرد
--------------------------------------------------------------------------------
382) تفسیر نورالثقلین.
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : تفسیر نور |
قالب : شأن نزول |
موضوع اصلی : امت - جماعت - جامعه |
گوینده : ابراهیم چراغی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● عطسه کردن -
عماد علي اکبري
منبع : کتاب ها |
قالب : روایی |
موضوع اصلی : عطسه کردن |
گوینده : عماد علی اکبری |
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.