کلمه «ثم»- با فتحه اول- ظرف مکان است، و جز در ظرف مکان استعمال نمى‏شود، و لذا بعضى (مجمع البیان، ج 10، ص 411) گفته‏اند: معناى «رأیت» اول، این است که اگر چشم خود را بدانجا یعنى به بهشت بیفکنى، در آنجا نعیمى مى‏بینى که با زبان قابل وصف نیست، و ملک کبیرى مى‏بینى که با هیچ مقیاسى نمى‏توان تقدیرش کرد.
بعضى دیگر (تفسیر قرطبى، ج 10، ص 144) گفته‏اند: کلمه «ثم» صله‏اى است که موصولش حذف شده، و تقدیر کلام «و اذا رأیت ما ثم من النعیم و الملک» است، یعنى و اگر ببینى آنچه در آنجا از نعیم و ملک که هست نعیم و ملکى کبیر خواهى دید، در نتیجه آیه مورد بحث نظیر آیه «لَقَدْ تَقَطَّعَ بَیْنَکُمْ» (انعام/94) است، از میان علماى نحو کوفیان جائز دانسته‏اند که موصول حذف بشود، و صله‏اش بماند، هر چند بصریها آن را جائز ندانسته‏اند. [ نظرات / امتیازها ]

در کتاب معانى (معانى الاخبار، ص 210، ح 1) به سند خود از عباس بن یزید روایت کرده که به امام صادق (علیه السّلام) در روزى که در حضورش بودم عرضه داشتم، مرا از معناى کلام خدا که مى‏فرماید: «وَ إِذا رَأَیْتَ ثَمَّ رَأَیْتَ نَعِیماً وَ مُلْکاً کَبِیراً» خبر بده و بفرما این ملکى که خداى تعالى بزرگش دانسته تا آنجا که ملک کبیرش خوانده چه ملکى است؟ فرمود وقتى خداى تعالى اهل بهشت را داخل بهشت مى‏کند، اگر فرستاده‏اى را پیش یکى از آن اولیاى خود بفرستد، رسول مى‏بیند پرده‏داران جلو در ایستاده مى‏گویند بایست تا برایت اذن بگیریم، آن قدر ملک ولى خدا کبیر است که حتى فرستاده خدا بدون اجازه او بر او وارد نمى‏شود، این است معناى اینکه فرمود: «وَ إِذا رَأَیْتَ ثَمَّ رَأَیْتَ نَعِیماً وَ مُلْکاً کَبِیراً». [ نظرات / امتیازها ]

در مجمع البیان (ج 10، ص 411) در ذیل همین آیه آمده که آن ملک، ملکى است زوال و فنا ناپذیر (نقل از امام صادق علیه السّلام)، و در ذیل آیه «عالِیَهُمْ ثِیابُ سُندُسٍ خُضْرٌ» مى‏گوید: از امام صادق (علیه السّلام) روایت شده که در معناى آن فرمود: جامه بهشتى خودش بالاى سر اولیاى خدا قرار مى‏گیرد پس آن را در تن خود مى‏کنند. [ نظرات / امتیازها ]

از امام کاظم علیه السلام پرسیدند: چرا در این سوره نامی ازحور عین در پاداش ارار و اهل بیت پیامبر برده نشده است؟ امام فرمودند: به خاطر مقام حضرت زهرا (سلام الله علیها) [ نظرات / امتیازها ]

در دنیا وقتی به انسان اوصاف بهشتی را می‌شمارند، که چه نعمتهایی در آنجا هست، انسان با خودش می‌گوید که خوب، مگر چه شده؟ و بی‌اعتنایی می‌کند، ولی آیا انصافا جز همین لذتها در دنیا، چیز دیگری ما را از توجه کردن به خدا باز می‌دارد؟! انسان چه می‌شود وقتی خدا بهشت را برای او توصیف می‌کند، خودش را می‌گیرد.

شبهه‌ای برای نعمتهای بهشتی
امروز شبهه وارد می‌کنند که ما مگر خر و گاویم که خدا فقط از میوه و درختان بهشت برای ما می‌گوید؟ کسی نیست که به آنها بگوید، مگر در این دنیا خر و گاوید که خدا را رها کردید و دنیا را همه جوره چسبیدید؟ آنچه که در دنیا تو را از خدا منصرف می‌کند، همین لذتها است. خدا می‌گوید: که اگر تو شراب می‌خواهی به تو شراب ناب می‌دهم، اگر حوری می‌خواهی، در آن دنیا به تو می‌دهم و اگر… .
انسان در همین دنیا هم، یک وقتی سر میزی بنشیند که برای او از بهترین ظروف مهیا کرده باشند، که زیباترین نقش و نگار به آنها زده باشند و غذای بسیار لذیذی هم در آن قرار داده باشند! و یک‌بار هم سر سفره‌ای بنشیند که کاسه ملامین و چینی لب‌پر و از این حرفها باشد! اینها لذتهایش فرق می‌کند. اینها چیزهایی نیستند که برای انسان نامأنوس باشند. [ نظرات / امتیازها ]

ادامه نعمتهای «عباد الله»:
ملک و نعمتهای فراوان
خدا در آیه بعد می‌فرماید:
وَإِذَا رَأَیْتَ ثَمَّ رَأَیْتَ نَعِیمًا وَمُلْکًا کَبِیرًا (٢٠)وقتی به سمت اینها در بهشت نگاه می‌کنی،
یک سرزمینی بزرگ و نعمتهای زیاد.
  [ نظرات / امتیازها ]