[ همه تفسیر ها ]
تفسیر های مرضيه السادات قاسمپور (27 مورد)
● سوره آل عمران آیه 117 - تفسیر اثنا عشری
مثَلُ ما یُنْفِقُون: مثل آنچه انفاق مىکنند یهودان و مشرکان و منافقان،ی هذِهِ الْحَیاةِ الدُّنْیا
: در زندگانى دنیا،مَثَلِ رِیحٍ فِیها صِرٌّ
: مثل بادى است که در آن باشد سرماى سخت،صابَتْ حَرْثَ قَوْمٍ
: برسد به کشتزار قومى که،لَمُوا أَنْفُسَهُمْ
: ظلم نمودند نفسهاى خود را به شرک و معاصى، از ریا و ندادن حقوقات واجبه الهیه،أَهْلَکَتْهُ
: پس نیست و نابود گرداند آن باد صرصر، کشت ایشان را به جهت عقوبات و نکال آنها، زیرا هلاک از سخط شدیدتر است.
تنبیه: فخر رازى گفته در آیه شریفه دو قول است:
1- مراد اخبار از جمیع کفار که انفاق آنها: یا به جهت منافع دنیا باشد، یا آخرت. قصد و غرض دنیائى، اثر آخرتى را محو نماید نسبت به مسلمان، چه برسد به کافر. و قصد آخرتى هم با کفر، مانع از انتفاع است. بنابراین نفقات کفار، فایده نخواهد داشت در آخرت، و چنانچه در خیرات باشد مانند ساختن رباط و قنطرهها و احسان به فقراء و یتیمان به امید خیر بسیار، مانند زارعى است که توقع نفع بسیار دارد، ناگاه باد صرصر، حاصل او را نابود سازد و حسرت و حزن چیزى براى او نباشد. این در صورت انفاق به راه خیر است، لکن انفاق در شر مثل بذل مال براى ایذاء پیغمبر و کشتن مسلمانان و تخریب شهر آنان، پس اشد و اعظم باشد حسرت و عذاب آن.
2- آنکه مراد، اخبار از بعض کفار است پس در آیه وجوهى است: 1- انفاق منافقین در راه، بر سبیل تقیه و ترس از مسلمانان. 2- در حق ابو سفیان و اصحاب او در روز بدر نزد تظاهر ایشان بر پیغمبر. 3- انفاق عوام یهود به اخبار خود به جهت تحریف تورات. 4- انفاق به زعم راه خدا و حال آنکه خلاف باشد. حاصل آنکه کفر و نفاق آنها باطل گرداند ثواب نفقات آنها را، چنانچه باد صرصر نابود سازد زرع را.
نکته: یک قسم از مثل آنست که حاصل باشد در آن مشابهت بین آنچه مقصود از دو جمله است. و اگر چه مشابهت بین اجزاء دو جمله نباشد، این را در اصطلاح اهل معانى بیان «تشبیه مرکب» نامند.
ما ظَلَمَهُمُ اللَّهُ: و ظلم نفرمود خداوند به نابود شدن اعمال آنها، لکِنْ أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ
: و لکن بودند ایشان که بر نفسهاى خود ظلم مىنمودند به ارتکاب آنچه مستحق عقوبت شدهاند به سبب آن، زیرا انفاق آنها مرضى حق تعالى نبود پس همچنانکه زارعین خاسر و زیانکار باشند به جهت نابود شدن زراعات آنها، همچنین کسانى که در غیر رضاى الهى انفاق نمایند، انتفاعى از آن نخواهند برد و ناامید باشند در آخرت.
● سوره آل عمران آیه 116 - ترجمه بیان السعاده
إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا: جمله مستأنف است و جواب سؤال از حال صنف دیگر از اهل کتاب، گویا که گفته شده: ما حال گروهى از اهل کتاب را که مؤمن و قائم به نماز و شب زنده دارى هستند شناختیم، حال آن گروهى از آنها که کافر شدند چگونه است؟ چرا کلام را به صورت جواب از سؤال مقدّر اخراج نمود با اینکه حقّ عبارت این بود که بگوید: (و منهم امة معوجة یکفرون بالله) یعنى از آنان گروهى کج هستند که به خدا کافر مىشوند.
اداى کلام به صورت سؤال و جواب براى این است که تعدیل و توازن کامل شود، توازن با مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ أُمَّةٌ قائِمَةٌ باشد که با بیان کردن حال آنها از تصریح به تقسیم بىنیاز شود، و از طرفى حکم نسبت به جمیع کفّار- با ملاحظه ایجاز و اختصار- عمومیّت پیدا کند.
لَنْ تُغْنِیَ عَنْهُمْ: یعنى نمىشود به سبب غنى شدن به مال و اولاد از آنها گذشت که در «اغناء» معنى تجاوز و گذشتن تضمین شده است.
أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ: از جمله چیزهایى که انسان را مغرور و به خدا کافر مىسازد مال و اولاد است، چون آن دو عزیزترین چیزها براى انسان است، و اعتماد و پشت گرمى انسان به آن دو قوىتر و شدیدتر از چیزهاى دیگر است، لذا به این دو مورد اکتفا کرد.
مِنَ اللَّهِ شَیْئاً: یعنى از خشم خدا چیزى نمىکاهد. «من اللّه» حال مقدّم است «شیئا» مفعول به، یا جانشین موصوف است که مفعول به مىباشد. اگر «شیئا» مفعول مطلق باشد، لفظ «من» براى تبعیض است.
وَ أُولئِکَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فِیها خالِدُونَ: به مناسبت مقام خشم کلام را گسترد و آن را با شدّت و تأکید بسیار آورد. (که هم اهل آتشند و هم همیشه در آتشند).
● سوره آل عمران آیه 115 - ترجمه بیان السعادة
وَ ما یَفْعَلُوا مِنْ خَیْرٍ فَلَنْ یُکْفَرُوهُ: یعنى هر کار خیرى که انجام دهند از ثواب آن محروم نخواهند شد، یعنى در آخرت و گر نه مؤمن در دنیا محروم است زیرا که کار خوب و نیک مؤمن به آسمان بالا مىرود، و در بین مردم منتشر نمىشود، ولى کافر مشکور است، زیرا کار نیک او در بین مردم منتشر مىشود و به آسمان بالا نمىرود، و متعدّى کردن «یکفروه» به دو مفعول یا از باب این است که متضمّن معنى حرمان است، یا منصوب دوّم به مفعول تشبیه شده است، مانند «زید حسن الوجه» با نصب «وجه» و «تفعلوا» به صورت مخاطب و «یکفروه» به صورت غایب نیز خوانده شده است.
وَ اللَّهُ عَلِیمٌ بِالْمُتَّقِینَ: گذاشتن اسم ظاهر به جاى ضمیر، اشعار به مدح دیگرى براى آنهاست و اشاره به این است که کار خیر جز از تقوى ناشى نمىشود، و آن مژده براى مؤمنینى است که افعال نیکشان از علم خدا مخفى نیست، پس حتما پاداش آن را مىدهد.