تاریخ نگارش : چهارم بهمن 1392

در جستجوی فرعون غرق شده
سیدابراهیم غیاث الحسینی

در جستجوی فرعون غرق شده

در هیچ کدام از آیات قرآن به اسم فرعونی که در زمان حضرت موسی بر مصر فرمانروایی می کرده اشاره نشده است. هویت این فرعون که از مظاهر مهم ظلم , ستم و طغیان در برابر خداوند است در هاله ای از ابهام فرو رفته است. در واقع نه تنها قرآن , بلکه تورات و انجیل هم او را به سادگی فرعون خطاب کرده اند. این ابهام خود انگیزه ای بوده که سالیان سال مسلمانان به همراه مسیحیان و یهودیان در پی یافتن هویت این فرعون باشند.
داستان زندگی موسی, از بزرگ شدنش در خانواده سلطنتی مصر تا برگزیده شدنش به نبوت در سرزمین مقدس طوی و تا آشکار کردن معجزات خداوند در برابر فرعون کمابیش با جزییات یکسان در قرآن و تورات و انجیل آمده است. شاید مهمترین تفاوتی که روایت موسی در قرآن با دو کتاب آسمانی دیگر دارد , در سرنوشت فرعون پس از تعقیب موسی و بنی اسراییل است. در دو کتاب آسمانی دیگر , سرنوشت فرعون به روشنی بیان نشده است در حالیکه خداوند در قرآن می فرماید:

۱۰:۹۰-۱۰:۹۲
و فرزندان اسرائیل را از دریا گذراندیم پس فرعون و سپاهیانش از روى ستم و تجاوز آنان را دنبال کردند تا وقتى که در شرف غرق شدن قرار گرفت گفت ایمان آوردم که هیچ معبودى جز آنکه فرزندان اسرائیل به او گرویده‏اند نیست و من از تسلیم‏شدگانم
اکنون در حالى که پیش از این نافرمانى مى‏کردى و از تباهکاران بودى
پس امروز تو را با زره [زرین] خودت به بلندى [ساحل] مى‏افکنیم تا براى کسانى که از پى تو مى‏آیند عبرتى باشد و بى‏گمان بسیارى از مردم از نشانه‏هاى ما غافلند

۱۷:۱۰۳
پس [فرعون] تصمیم گرفت که آنان را از سرزمین [مصر] برکند پس او و هر که را با وى بود همه را غرق کردیم

بنابر آیات بالا نه تنها فرعون غرق شد , بلکه بدنش هم برای عبرت بقیه بر ساحل افکنده شد. این خود محرکی بوده است که مسلمانان در پی یافتن مومیایی فرعونی باشند که عامل مرگش غرق شدن باشد. متاسفانه هیچ کدام از این تلاشها به نتیجه قابل قبولی نرسیده است. هر از گاهی عده ای به خیال خوش خدمتی به اسلام و قرآن دم از یافتن چنین مومیایی بر اساس مدارک سست علمی می زنند. مشخصا همه این ادعاها با شکست مواجه شده اند.
از طرفی چون دانشمندان مسیحی و یهودی به دنبال فرعونی نیستند که غرق شده باشد , تلاشهایشان بینتیجه بوده است. به تازگی فیلمی مستند از داستان زندگی حضرت موسی با همکاری جیمز کمرون به نام Exodus Decoded ساخته و پخش شده است. این فیلم که شاید آخرین دستاوردهای دانشمندان مسیحی و یهودی در این زمینه باشد , با دیدی نو به این قضیه نگاه می کند. در اینجا لیستی از فراعنه مختلف که ممکن است فرعون داستان حضرت موسی باشند آورده شده است:

Ramses II -۱۲۷۹ BC to ۱۲۱۳ BC:
به باور اکثریت محققین
اشکال: در سن ۹۰ سالگی به احتمال زیاد بر اثز کهولت فوت کرده است

Ahmose I -۱۵۵۰ BC to ۱۵۲۵ BC:
به باور Exodus Decoded
اشکال: لقب فرعون به پادشاهان بعد از او خطاب شده است و با قطعیت نمی توان گفت که مومیایی موجود متعلق به Ahmose باشد

Merneptah -۱۲۱۳ BC to ۱۲۰۳ BC:
به باور بعضی مسلمانان پس از انتشار تحقیقات Dr. Maurice Bucaille
اشکال: نظرات Maurice Bucaille در جوامع علمی قابل قبول نبوده است