تاریخ نگارش : دهم ارديبهشت 1393

اعمال و مراقبات ماه رجب وفضایل اعتکاف
غلامرضا تاجری

هرشب در ماه رجب ملک داعی از آسمان ندا میکند؛ ای استغفار کننده گان ماه رجب دعای شما اجابت میشودو همچنین در روز قیامت هم آنگاه که قیامت برپا شود بازهم ، منادى الهى فریاد می زند: «این الرجبیّون؟»؛ کجایند آنانکه ماه رجب را گرامى داشتند و از آن بهره‌ها بردند؟بدانکه رجب ماه تخلیه (یعنی خالی کردن) و شعبان ماه تحلیه ( زدودن زنگ آینه دل و جان به کمک جاری کردن اذکار) و رمضان ماه تجلیه (برداشت ) است.
ماه رجب ماه استغفار است پس در این ماه بسیار طلب آمرزش کنید که خدا آمرزنده و مهربان است و رجب را "ریزش" مى‏گویند زیرا که رحمت خدا در این ماه بر امت من بسیار ریخته مى‏شود پس بسیار بگوئید: أَسْتَغْفِرُ اللهَ وَ أَسْأَلُهُ التَّوْبَةَ
- شب اول رجب که تا صبح احیا ء آن بسیار مهم وسرنوشت ساز است وغسل وآداب توبه قبل از رویت هلال رجب ضروری است
2- اولین شب جمعه ماه رجب (لیله الرغائب نام دارد) که 12 رکعت نمازدارد بین نماز مغرب و عشاء درهر رکعت حمد و 12 توحید و 3 قدر و بعد از سلام صلوات گفته به سجده میروی 70 بار میگوئی سبوح قدوس رب الملائکه والروح و سپس از سجده برخواسته می گوئی رب اغفر و ارحم و تجاوز عما تعلم انک انت العلی الاعظم سپس دوباره به سجده میروی 70 با ر می گوئی سبوح قدوس رب الملائکه والروح و سپس برخواسته حاجت می طلبی
3- شب های 13 ، 14 ،15 رجب و شعبان و رمضان (ایام البیض نام دارد) که به ترتیب درهر ماه در شب 13 : 2 رکعت ودر شب 14 :4 رکعت و ودر شب 15 :6 رکعت نماز میخوانی درهر رکعت بعد ازسوره حمد سوره های یس و ملک و توحید را می خوانید
تا توان دارید هر روز رجب وشعبان را روزه بگیرید و لحظه ای از شبانه روز از ذکر خدا غافل مباشید . پس هر کسی که به خداوند معتصم شود (دست به دامان رحمت و جمال و جلال او دراز نماید و به ریسمان او چنگ بزند) خود را در صراط او می یابد و اگرگفتی «ربی الله» ای گوینده ! روی این کلامایستادگی نمای و دست از آن برندار .
«« قال عزَّ من قائل : «« و من یعتصم بالله فقد هدی الی صراط مستقیم »»
و قال : «« و استقم کما امرت ..... »» . و قال جل جلاله العظیم : «« ان الذین قالوا ربنا الله ثم استقموا تتنزل علیهم الملئکه ..... »» «« خداوند عزیز می فرماید : «« و هر کسی که اعتصام به خدا پیدا کند براستی در صراط مستقیم و راه راست هدایت شده است »» . و نیز فرموده است «« به آنچه که مأموریت یافتی پایداری و استقامت نما ! »» و نیز پروردگار کهدارای جلال و مجد و عظمت است می فرماید : «« براستی آن کسانیکه بدین معنی اقرار نمودند که : پرودگار ما ««الله»» است و پس از این اقرار و اعتراف ، استقامت و پایداری را پیشه خود ساختند ، ملائکه بر آنها فرود می آیند .
اعتکاف در ماه رجب : «[اعتکاف از ریشه] عکوف، در لغت اقامت است، پائیدن به درنگ و آرام و در شرع پائیدن است در مسجد بروجه طاعت، و قربت نیت در آن شرطست. که قربت بی¬نیت درست نیاید، و مسجد در آن شرطست که گفت: «وَأَنتُمْ عَاکِفُونَ فِی الْمَسَاجِدِ.»[1] بدان که معتکف چنان فرا نموده است که من از جهان گریخته¬ام، و کرده همه سال را درمان¬ساز آمده¬ام، و درگاه [خدا] را لزوم گرفته¬ام، و آستانه بالین کرده¬ام و خاک بستر، تا نیامرزی بازنگردم ازین در، لاجرم در خبر می¬آید که چون معتکف بیرون آید، او را گویند بیرون آی از گناه خویش چنان¬که آن روز از مادر زادی»
فوائد و آثار اعتکاف : «از حضرت رسول ‌ـ صلی الله علیه و آله‌ـ روایت شده است که «بهترین مردمان مؤمنی است که با مال و جان خود در راه خدا جهاد نماید و بعد از او مردی است که در بیشه¬ای از بیشه¬ها گوشه¬نشینی اختیار کند». از راه نجات از آن حضرت پرسیدند، فرمود: «در خانه خود بنشینید و دین خود نگاه دارید و بر گناه خود توبه کنید». از حضرت امام جعفر صادق(ع) منقول است که فرمود: «گوشه¬نشین در حصن خدا متحصّن است و در حفظ و حمایت او محفوظ است. پس خوشا به حال او اگر در ظاهر و باطن از همه کس جدا و بیگانه باشد».
«اگر توانی در موضعی باشی که تو کسی را نشناسی و کسی هم تو را نشناسد چنان کن. و در گوشه-نشینی محافظت اعضاء و جوارح است از معاصی، و استراحت دل است، و سلامتی زندگانی است، و شکستن اسلحه شیطان است، و دوری از هر بدی است، و فراغت خاطر است، و هیچ پیغمبری و وصی پیغمبری نیست مگر اینکه در زمانی گوشه¬نشینی و عزلت اختیار کرده، یا در ابتدای زمان خود، یا در آخر آن».لذا اعتکاف بهترین راه قرب الهی است .



 کلید واژه : رجب ، رجبیون ، اعتکاف ، اعمال ماه رجب، اذکار ماه رجب ، نمازهای ماه رجب ، ایام البیض ،ملک داعی
 ناشر : غلامرضاتاجری

اعمال و مراقبات ماه مبارک رجب واهمیت وفضایل اعتکاف دراین ماه
هر شب در ماه رجب ندا کننده ای بنام ملک داعی ندا میکند؛ ای استغفار کننده گان دعای اجابت میشودودر قیامت هم آنگاه که قیامت برپا شود بازهم ، منادى الهى فریاد می زند: «این الرجبیّون؟»؛ کجایند آنانکه ماه رجب را گرامى داشتند و از آن بهره‌ها بردند؟
یکی از مراقبت های مهم در ماه رجب به یاد داشتن حدیث «ملک داعی» می‏باشد که از پیامبر (ص) روایت شده که فرموند: «خدای متعال در آسمان هفتم فرشته‏ای را قرار داده است که «داعی» نام دارد. هنگامی که ماه رجب آمد، این فرشته هر شب این ماه تا صبح ندامیکند: خوشا به حال تسبیح‌کنندگان خدا، خوشا به حال فرمانبرداران خداو خدوندمتعال می‏فرماید: همنشین کسی هستم که با من همنشینی کند، فرمانبردار کسی هستم که فرمانبردارم باشد و بخشنده خواهان بخشایش هستم. ماه ماه من، بنده بندة من و رحمت رحمت من است. هر کسی در این ماه مرا بخواند او را اجابت می‏کنم و هر کس از من بخواهد به او می‏دهم و هر کس از من هدایت بخواهد او را هدایت می‏کنم. این ماه را رشته‏ای بین خود و بندگانم قرار دادم که هر کس آن را بگیرد به من می‏رسد.
وسعت رحمت پروردگار باعث این دعوت بزرگ شده است، آن هم با این زبان و بیان لطیفی که بالاتر از تصور انسان و خواسته و آرزوی اوست. اکنون با واسطه قرار دادن این ندای آسمانی و لطف بزرگ از خدا می‏خواهیم ما را موفق به اجابت این دعوت و کرامت بزرگ بدارد.
ای منادی ندا دهنده رجب ، خوش آمدی؛ ندای تو را اجابت می‏کنیم؛ زیرا ما را به تسبیح پروردگار خود توجه دادی و ما را ترغیب به اطاعت از ولّی مهربان خود کردی ولطف پروردگار باعث شده تا به ما اجازه تسبیح خود را بدهد. و حکمت او ما را مُشَرّف به شندیدن این ندای ملکوتی کرده است. با گوش دل شنیدیم آنچه را از پروردگار به ما رساندی که «من همنشین کسی هستم که با من همنشینی کند» بله، ای پروردگار و ای همه کس من اگر توفیق تو نصیب ما شده نه به خاطر لیاقت من است بلکه از روی لطف با من چنین کردی وبا این دعوت عنایت تو شامل حال ما شد و با این دعوت ما را به کرامت رساندی زیرا از کرم تو جز این انتظار نمی‏روفت و از کمال بخشش تو جز این انتظاری نیست ‌ـ‌ چه سعادت بزرگی که در این صورت به بالاتر از آرزوی خودکه لقاالله وقرب توست می‏رسم.
ای خدا تو کسی هستی که دوست نداری جزتو کس دیگری از میهمان خود پذیرایی کندول من که لایق این همه پزیرائی نیستم پس شکر می کنم که دراین ماه مر لایق پذیرائی فرمودی. ای کسی که نیکوکاری چیزی از او کم نکرده و محروم نمودن چیزی به او اضافه نمی‏کند ما را بخاطر بدیمان مجازات مکن،من ورجبیون راببخش وبیامرز
ای خدا تو کسی هستی که بهای بیشتری به من دادی و به کسانی که لایق هم نبودند ، وعده اجابت دادی و در کتابت وعده بر طرف کردن گرفتاری آنان را دادی و اکنون ای پروردگار ما محتاج بخشایش تو و نجات از مجازات دردناکت می‏باشیم و هیچ نیاز و اضطراری بالاتر از این اضطرار نیست پس دست ما را بگیر و از ورطه هلاکت شدگان و سقوط زیانکاران نجات ده. و چنانچه ماه، ماه تو، بنده، بنده تو و رحمت رحمت تو است، دست زدن و گرفتن طناب نجات تو نیز تنها با توفیقی از جانب تو میسر است. زیرا تمام خیرها از تو بوده و در غیر تو یافت نمی‏شود. از کجا به خیر برسیم در حالی که خیری یافت نمی‏شود مگر از ناحیه تو و چگونه نجات پیدا کنیم در حالی که کسی نمی‏تواند نجات یابد مگر با کمک تو.زیرا توعاملی ودر قران فرمودی اِعمِلوا عَلی مَکانتِکُم اِنی عامل ونیز فرمودی: رحمتم را برای متقین قرار می‏دهم. پس مرا از متقین قرار بده زیرا تو عاملی من تماشاچی.
اگر مرا را نورانی نکنی چگونه نورانی شوم و اگر ذرّه‏ای از نور و روشنی خود را به من عنایت از دیگر مراقبتها در این ماه این است که سالک معنی ماه حرام را بداند تا مواظب تمام کارها و حالتها و حتی اموری که وارد قلبش می‏شود باشد. و بداند که سه ماه رجب، شعبان و رمضان ماه عبادت است. بنابراین سزاوار است طالبان لقاءالله در این ماهها عبادت را مقدم بر کاردنیا نمایند، گرچه کار از برترین عمل می باشد.
1-فضیلت و اعمال ماه مبارک رجب
ماه رجب و ماه شعبان و ماه رمضان شرافت زیادی دارند و در فضیلت آنها روایات بسیاری وارد شده است. از حضرت رسول (صلى الله علیه و آله) روایت شده که: ماه رجب ماه بزرگ خدا است و ماهى در حرمت و فضیلت به آن نمى‏رسد و رجب ماه خدا است و شعبان ماه من است و ماه رمضان ماه امّت من است کسى که یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد، موجب خشنودى خدای بزرگ می‌گردد و غضب الهى از او دور می گردد و درى از درهاى جهنم بر روى او بسته گردد.
از حضرت موسى بن جعفر(علیهماالسلام) روایت شده است که: هر کس سه روز از آن را روزه بگیرد بهشت بر او واجب می گردد.
و همچنین فرمود که: رجب نام نهرى است در بهشت که از شیر سفیدتر و از عسل شیرین‏تر است. هر کس یک روز از رجب را روزه بگیرد البته از آن نهر بیاشامد.
از امام صادق(علیه السلام) روایت است که حضرت رسول اکرم( صلى الله علیه و آله) فرمود که: ماه رجب ماه استغفار اُمّت من است پس در این ماه بسیار طلب آمرزش کنید که خدا آمرزنده و مهربان است و رجب را "ریزش" مى‏گویند زیرا که رحمت خدا در این ماه بر امت من بسیار ریخته مى‏شود پس بسیار بگوئید: أَسْتَغْفِرُ اللهَ وَ أَسْأَلُهُ التَّوْبَةَ
ابن بابویه از سالم روایت کرده است که گفت: در اواخر ماه رجب که چند روز از آن مانده بود، خدمت امام صادق(علیه السلام)رسیدم. وقتی نظر مبارک آن حضرت بر من افتاد فرمود که آیا در این ماه روزه گرفته‏اى؟ گفتم نه والله اى فرزند رسول خدا. فرمود که آنقدر ثواب از تو فوت شده است که قدر آن را به غیر از خدا کسى نمى‏داند به درستى که این ماهى است که خدا آن را بر ماه‌هاى دیگر فضیلت داده و حرمت آن را عظیم نموده و گرامی داشتن روزه دار را در این ماه بر خود واجب گردانیده است.
پس گفتم یابن رسول الله اگر در باقیمانده این ماه روزه بدارم آیا به بعضى از ثواب روزه‏داران آن نائل مى‏گردم؟ فرمود: اى سالم هر کس یک روز از آخر این ماه را روزه بدارد خدا او را ایمن گرداند از شدت سکرات مرگ و از هول بعد از مرگ و از عذاب قبر و هر کس دو روز از آخر این ماه را روزه بگیرد از صراط به آسانى بگذرد و هر کس سه روز از آخر این ماه را روزه بگیرد ایمن گردد از ترس بزرگ روز قیامت و از شدت‌ها و هول‌هاى آن روز و برات بیزارى از آتش جهنم به او عطا کنند. و بدان که براى روزه ماه رجب فضیلت بسیار وارد شده است و روایت شده که اگر شخصی قادر بر آن نباشد هر روز صد مرتبه این تسبیحات را بخواند تا ثواب روزه آن را دریابد: سُبْحَانَ الْإِلَهِ الْجَلِیلِ سُبْحَانَ مَنْ لا یَنْبَغِى التَّسْبِیحُ إِلا لَهُ سُبْحَانَ الْأَعَزِّ الْأَکْرَمِ سُبْحَانَ مَنْ لَبِسَ الْعِزََّ وَ هُوَ لَهُ أَهْلٌ .
2-اعمال مشترک ماه مبارک رجب
1- در تمام ایام ماه رجب دعای ذیل را که روایت شده امام زین العابدین(علیه السلام) "یَا مَنْ یَمْلِکُ حَوَائِجَ السَّائِلِینَ وَ یَعْلَمُ ضَمِیرَ الصَّامِتِینَ لِکُلِّ مَسْأَلَةٍ مِنْکَ سَمْعٌ حَاضِرٌ وَ جَوَابٌ عَتِیدٌ اللَّهُمَّ وَ مَوَاعِیدُکَ الصَّادِقَةُ وَ أَیَادِیکَ الْفَاضِلَةُ وَ رَحْمَتُکَ الْوَاسِعَةُ فَأَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّىَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَقْضِىَ حَوَائِجِى لِلدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَىْ‏ءٍ قَدِیرٌ ."
2- دعایی را که از امام صادق(علیه السلام) روایت شده، خوانده شود:
«خَابَ الْوَافِدُونَ عَلَى غَیْرِکَ وَ خَسِرَ الْمُتَعَرِّضُونَ إِلا لَکَ وَ ضَاعَ الْمُلِمُّونَ إِلا بِکَ وَ أَجْدَبَ الْمُنْتَجِعُونَ إِلا مَنِ انْتَجَعَ فَضْلَکَ بَابُکَ مَفْتُوحٌ لِلرَّاغِبِینَ وَ خَیْرُکَ مَبْذُولٌ لِلطَّالِبِینَ وَ فَضْلُکَ مُبَاحٌ لِلسَّائِلِینَ وَ نَیْلُکَ مُتَاحٌ لِلْآمِلِینَ وَ رِزْقُکَ مَبْسُوطٌ لِمَنْ عَصَاکَ وَ حِلْمُکَ مُعْتَرِضٌ لِمَنْ نَاوَاکَ عَادَتُکَ الْإِحْسَانُ إِلَى الْمُسِیئِینَ وَ سَبِیلُکَ الْإِبْقَاءُ عَلَى الْمُعْتَدِینَ اللَّهُمَّ فَاهْدِنِى هُدَى الْمُهْتَدِینَ وَ ارْزُقْنِى اجْتِهَادَ الْمُجْتَهِدِینَ وَلا تَجْعَلْنِى مِنَ الْغَافِلِینَ الْمُبْعَدِینَ وَ اغْفِرْ لِى یَوْمَ الدِّینِ .»
3- از امام صادق (علیه السلام) روایت شده که در ماه رجب این خوانده شود:
«اللَّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ صَبْرَ الشَّاکِرِینَ لَکَ وَ عَمَلَ الْخَائِفِینَ مِنْکَ وَ یَقِینَ الْعَابِدِینَ لَکَ اللَّهُمَّ أَنْتَ الْعَلِىُّ الْعَظِیمُ وَ أَنَا عَبْدُکَ الْبَائِسُ الْفَقِیرُ أَنْتَ الْغَنِىُّ الْحَمِیدُ وَ أَنَا الْعَبْدُ الذَّلِیلُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ امْنُنْ بِغِنَاکَ عَلَى فَقْرِى وَ بِحِلْمِکَ عَلَى جَهْلِى وَ بِقُوَّتِکَ عَلَى ضَعْفِى یَا قَوِىُّ یَا عَزِیزُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الْأَوْصِیَاءِ الْمَرْضِیِّینَ وَ اکْفِنِى مَا أَهَمَّنِى مِنْ أَمْرِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.»
4- از حضرت رسول اکرم(ص) روایت شده که: در ماه رجب صد مرتبه بگوید: «أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِى لا إِلَهَ إِلا هُوَ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ» و آن را به صدقه ختم فرمایدو هزار مرتبه "لا إِلَهَ إِلا اللهُ" بگوید
5- روایت است کسى که در رجب در صبح هفتاد مرتبه و در شب نیز هفتاد مرتبه بگوید: "أَسْتَغْفِرُ اللهَ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ" و پس از اتمام ذکر، دست‌ها را بلند کند و بگوید: "اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِى وَ تُبْ عَلَىَّ"
6- در کل این ماه هزار مرتبه ذکر: أَسْتَغْفِرُ اللهَ ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ مِنْ جَمِیعِ الذُّنُوبِ وَ الْآثَامِ " گفته شود؛ تا خداوند رحمان او را بیامرزد .
7- فضیلت بسیاری براى خواندن سوره قل هو الله أحد نقل کرده است که ده هزار مرتبه یا هزار مرتبه یا صد مرتبه در این ماه تلاوت شود. و نیز روایت کرده که هر کس در روز جمعه ماه رجب صد مرتبه سوره قل هو الله أحد را بخواند براى او در قیامت نورى شود که او را به بهشت بکشاند.
- 8 رسول اکرم(صلى الله علیه و آله) فرمودندکه: هر کس در روز جمعه ماه رجب، مابین نماز ظهر و عصر، چهار رکعت نماز بگزارد و در هر رکعت حمد یک مرتبه و آیة الکرسى هفت مرتبه و قل هو الله أحد پنج مرتبه بخواند، و سپس ده مرتبه بگوید: «أَسْتَغْفِرُ اللهَ الَّذِى لا إِلَهَ إِلا هُوَ وَ أَسْأَلُهُ التَّوْبَةَ
9- سه روز از این ماه را که پنجشنبه و جمعه و شنبه باشد روزه گرفته شود
-10 از حضرت رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) روایت شده است که: هر کس در یک شب از شب‌هاى ماه رجب ده رکعت نماز به این نحو که در هر رکعت حمد و قل یا ایها الکافرون یک مرتبه و توحید سه مرتبه بخواند، خداوند گناهان او را می‌آمرزد.
3-اعمال شب و روز اول ماه رجب
شب اول
این شب، شب شریفى است و در آن چند عمل وارد شده است .
1- وقتی هلال ماه دیده شد فرد بگوید:
اللَّهُمَّ أَهِلَّهُ عَلَیْنَا بِالْأَمْنِ وَ الْإِیمَانِ وَ السَّلامَةِ وَ الْإِسْلامِ رَبِّى وَ رَبُّکَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ.
و از حضرت رسول صلى الله علیه و آله منقول است که چون هلال رجب را مى‏دید مى‏گفت: اللَّهُمَّ بَارِکْ لَنَا فِى رَجَبٍ وَ شَعْبَانَ وَ بَلِّغْنَا شَهْرَ رَمَضَانَ وَ أَعِنَّا عَلَى الصِّیَامِ وَ الْقِیَامِ وَ حِفْظِ اللِّسَانِ وَ غَضِّ الْبَصَرِ وَلا تَجْعَلْ حَظَّنَا مِنْهُ الْجُوعَ وَ الْعَطَشَ.
2- غسل.
حضرت رسول اکرم(صلى الله علیه و آله) فرموده‌اند: هر کس ماه رجب را درک کند و اول و وسط و آخر آن ماه را غسل نماید، از گناهان خود پاک می‌شود مانند روزى که از مادر متولد شده است.
3- زیارت امام حسین علیه السلام .
4- بعد از نماز مغرب بیست رکعت، یعنی 10 تا دو رکعتی نماز گزارده شود.
-5 بعد از نماز عشاء دو رکعت نماز گزارده شود بدین نحو:
در رکعت اول حمد و ألم نشرح یک مرتبه و توحید سه مرتبه و در رکعت دوم حمد و ألم نشرح و توحید و معوذتین خوانده شود و پس از سلام، سى مرتبه لا إِلَهَ إِلا اللهُ بگوید و سى مرتبه صلوات بفرستد تا حق تعالى گناهان او را بیامرزد مانند روزى که از مادر متولد شده است.
4- روز اول رجب
-1 روزه .
روایت شده که حضرت نوح (علیه السلام) در این روز به کشتى سوار شد و به کسانى که همراه او بودند امر فرمود روزه بگیرند که هر کس این روز را روزه بگیرد،
2- غسل .
3- زیارت امام حسین علیه السلام.
در روایتى از رسول خدا (ص) نقل شده است که آن حضرت فرمود: «هر کس یک روز از ماه رجب را روزه بدارد و چهار رکعت نماز بگزارد (هر دو رکعت با یک سلام) و در رکعت اول صد مرتبه «آیة‌الکرسى» بخواند و در رکعت دوم دویست مرتبه «قل هو الله احد»، پیش از مردن جاى خود را در بهشت مى‌بیند و یا دیگرى جاى او را ببیند (و براى او توصیف کند.
5- لیلة الرّغائب
اولین شب جمعه ماه رجب را «لیلة الرّغائب» گویند. رسول خدا (ص) در روایتى که فضیلت ماه رجب را بیان مى کرد، فرمودند: «از اولین شب جمعه ماه رجب غافل نشوید که فرشتگان آن را «لیلة الرغائب» نامیدند.
آنگاه رسول خدا (ص) اعمالى را براى آن شب به این کیفیت بیان فرمود: «روز پنج شنبه اول ماه را روزه مى‌گیرى. چون شب جمعه فرا رسید، میان نماز مغرب و عشا دوازده رکعت نماز مى‌گزارى (هر دو رکعت به یک سلام) و در هر رکعت از آن، یک مرتبه سوره «حمد» و سه مرتبه «إنا انزلناه» و دوازده مرتبه «قل هو الله احد» را مى خوانى. پس از اتمام نماز هفتاد مرتبه مى گویى: أللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد النَّبِىِّ الاُْمِّىِّ وَ عَلى آلِهِ آنگاه به سجده مى‌روى و هفتاد بار مى‌گویى: «سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَ الرُّوحِ» سپس سر از سجده برمى دارى و هفتاد بار مى گویى: «رَبِّ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ تَجاوَزْ عَمّا تَعْلَمُ، إِنَّکَ أنْتَ العَلِىُّ الاْعْظَمُ» بار دیگر نیز به سجده مى‌روى و هفتاد مرتبه مى‌گویى: «سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَ الرُّوحِ» آنگاه حاجت خود را مى‌طلبى که ان‌شاءالله برآورده خواهد شد.
رسول خدا(ص) در فضیلت این اعمال فرمود: «کسى که چنین نمازى را بخواند، خداوند همه گناهانش را بیامرزد
در روایتى از امام صادق (ع) آمده است: «اَفْضَلُ الْعُمْرَةِ، عُمْرَةُ رَجَب؛ با فضیلت‌ترین عمره، عمره در ماه رجب است».
6-احیاى شب اول ماه رجب: حضرت علی (ع) در چهار شب از شب‌هاى سال، فارغ از هر چیز، به عبادت می بپرداخت: شب اوّل ماه رجب، شب نیمه شعبان، شب عید فطر و شب عید قربان.
در حدیثى دیگر، از امام صادق (ع) نقل شده است که: «تا مى توانى بر احیاى شب هاى عید فطر، عید قربان وشب اول رجب مراقبت کن
امام جواد (ع فرمودند: انسان، در شب اول رجب، با این کلمات، دعا کند: اَللّـهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِاَنَّکَ مَلیکٌ، وَاَنَّکَ عَلى کُلِّ شَىْء مُقْتَدِرٌ، وَاَنَّکَ ما تَشآءُ مِنْ أَمْر یَکُونَ، اَللّـهُمَّ اِنّى اَتَوَجَّهُ اِلَیْکَ بِنَبِیِّکَ مُحَمَّد نَبِىِّ الرَّحْمَةِ، صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ، یا مُحَمَّدُ یا رَسُولَ اللهِ، اِنّى اَتَوَجَّهُ بِکَ اِلَى اللهِ رَبِّکَ وَرَبِّى لِیُنْجِحَ بِکَ طَلِبَتى.
7- شب سیزدهم
امام صادق (ع)فرمود: «خداوند به این اُمّت سه ماه ارزشمند عطا کرد که به امت هاى قبل نداده بود و آن ماهها، رجب، شعبان و ماه رمضان است و سه شب نیز به این اُمّت عنایت کرد که به امت هاى پیشین نداده بود و آن شب هاى سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم ماه است و همچنین سه سوره (بافضیلت و پرمحتوا) به این امت عطا کرد که به امّت هاى سابق نداده بود و آن سوره هاى «یس»، «مُلک» و «توحید» است، از این رو هر کس که میان این سه فضیلت جمع کند، میان بهترین عطاهاى این امّت جمع کرده است.
سایر اعمال شب سیزدهم رجب:
اعمالی را باید در این شب انجام داد؛ از جمه آن ده رکعت نماز است که اگر به درستی به جا آورده شود، دارای ثواب و پاداش بزرگی است. در روایتی از پیامبر (ص) می خوانیم: «کسی که در شب سیزدهم ماه رجب ده رکعت نماز بخواند؛ بدین گونه که در رکعت اول حمد یک مرتبه و سوره عادیات هم یک مرتبه و در رکعت دوم حمد یک مرتبه سوره تکاثر نیز یک مرتبه بخواند و بقیه رکعت‏ها را هم به همین نحو تمام کند، خداوند متعال گناهان او را می آمرزد و اگر عاق والدین هم باشد خداوند سبحان از او راضی می‏شود، و همچنین در قبر نکیر و منکر به او نزدیک نمی شوند و او را نمی‏ترسانند و بر پل صراط هم چون برق خاطف (سریع) عبور می کند و نامه اعمالش را به دست راستش می‏دهند و میزان اعمالش سنگینی می کند و در بهشت فردوس هزار شهر به او اعطا می‏شود.»
از امام (ع) سوال شد: «چگونه مى توان میان آنها جمع کرد؟
فرمود: «در لیالى بیض (سه شب مزبور) در این سه ماه نماز بخواند. به این نحو که «در شب سیزدهم، دو رکعت نماز بگزارد و در هر رکعتى پس از سوره «حمد» این سه سوره (یس، ملک و توحید) را بخواند، و در شب چهاردهم، چهار رکعت نماز بگزارد (هر دو رکعت به یک سلام) و در هر رکعتى «حمد» و «یس» و «ملک» و «توحید» را بخواند و در شب پانزدهم، شش رکعت نماز بگزارد (هر دو رکعت به یک سلام) و همان سوره ها را در هر رکعت بخواند».
امام (ع) در فضیلت این نمازها فرمود: «هر کس چنین کند فضیلت این سه ماه را به دست آورده و خداوند همه گناهانش را ـ جز شرک ـ مى آمرزد.
روز سیزدهم ماه :روز سیزدهم ماه رجب مصادف با ولادت امیرالمؤمنین على (ع) است و اولین روز از ایام البیض است. روزه گرفتن در این روز، و دو روز بعد، ثواب فراوانى دارد و هر کس که بخواهد عمل «امّ داوود» را بجا آورد باید این روز را روزه بگیرد.
روز چهاردهم ماه :روزه گرفتن در این روز پاداش فراوانى دارد. در روایتى از رسول خدا(ص) مى خوانیم: «هرکس که روز چهاردهم ماه رجب را روزه بگیرد، خداوند پاداشى به وى عنایت کند که نه چشمى دیده و نه گوشى شنیده و نه بر قلبى خطور کرده باشد
شب نیمه ماه :این شب، شب ارزشمندى است که چند عمل در آن وارد شده است.
اوّل: غسل.
دوم: احیاى آن شب به عبادت که فضیلت بسیار دارد.
سوم: زیارت امام حسین (ع) که زیارت آن حضرت در شب و روز نیمه رجب مورد تأکید قرار گرفته است.
چهارم: شش رکعت نماز بگزارد (هر دو رکعت با یک سلام) و در هر رکعتى «حمد» و «یس» و «ملک» و «توحید» را بخواند .
پنجم: بجا آوردن سى رکعت نماز، که در هر رکعت یک مرتبه «حمد» و ده مرتبه سوره «توحید» را بخواند، در روایتى از رسول خدا (ص) پاداش فراوانى براى این نماز ذکر شده است.
ششم: دوازده رکعت نماز (هر دو رکعت به یک سلام) و در هر رکعت یک بار «حمد» و یک بار «سوره» را مى خوانى و پس از پایان نمازها هر یک از سوره هاى «حمد»، «فلق»، «ناس»، «توحید» و «آیة الکرسى» و همچنین سوره «قدر» را چهار مرتبه مى خوانى و پس از آن، چهار مرتبه مى‌گویى: سُبْحانَ اللهِ وَ الْحَمْدُ لِلّهِ وَ لاَ اِلهَ إِلاَّ اللهُ وَاللهُ اَکْبَر، سپس مى گویى: أللّهُ أللّهُ رَبِّی، لا أُشْرِکُ بِهِ شَیْئاً، ما شاءَ اللهُ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلاَّ بِاللهِ الْعَلِىِّ الْعَظیمِ.
روز نیمه رجب :روز مبارکى که در آن چند عمل وارد شده است:
1ـ غسل کردن.
2ـ زیارت امام حسین (ع)؛ در روایتى از محمد بن ابى نصر نقل شده است که از امام رضا (ع) سوال کردم: «در چه ماهى زیارت امام حسین (ع) بهتر است؟» فرمود: «در نیمه رجب و نیمه شعبان».
3ـ بجا آوردن نماز جناب سلمان (همان گونه که در اعمال روز اوّل ماه رجب گذشت).
8- اعمال امّ داوود :از مهم‌ترین اعمال روز نیمه رجب، عمل «امّ داود» است که به گفته: «شیخ صدوق»، «شیخ طوسى» و «سیّد بن طاووس» این عمل براى برآمدن حاجات و رفع اندوه و غم، حلّ مشکلات و دفع ظلم ستمگران بسیار مؤثر است. وشرح عمل ام داود چنین است عمل امّ داوود که عمده اعمال این روز است و براى برآمدن حاجات و کشف کُرُبات و دفع ظلم ظالمان مؤ ثّر است و عمل کیفیّت آنست که چون خواهد این عمل را بجا آورد روزه بگیرد روز سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم را پس در روز پانزدهم نزد زوال غسل کند و چون وقت زوال داخل شود نماز ظهر و عصر را بجا آورد در حالتیکه رکوع و سجودشان را نیکو کند و در موضع خلوتى باشد که چیزى او را مشغول نسازد و انسانى با او تکلّم ننماید پس چون از نماز فارغ شود رو به قبله کند و بخواند:
حمد را صد مرتبه
سوره اخلاص را صد مرتبه
آیة الکرسى را ده مرتبه
بعد از اینها بخواند سوره انعام و بنى اسرائیل و کهف و لقمان و یَّس و صافّات و حَّم سجده و حَّمعَّسَّق و حَّم دخان و فتح و واقعه و مُلْک و نَّ وَ اِذَا السَّماَّءُ انْشَقَّتْ و ما بعدش را تا آخر قرآن و چون از اینها فارغ شود بگوید در حالتى که رو به قبله باشد:
9 - شب بیست و هفتم ماه رجب شب مبعث رسول اکرم:شب مبعث از شب هاى مهمّ سال و بسیار ارزشمند است و اعمالى براى این شب نقل شده است:
اوّل: غسل کردن در این شب مستحب است.
دوم:حضرت امام جواد (ع)فرمودند ماه رجب، شبى است که از تمام آنچه که خورشید بر آن مى تابد بهتر است و آن شب، شب «بیست و هفتم» ماه رجب است که در صبح این شب، رسول خدا(ص) به رسالت مبعوث گردید و از شیعیان ما هر کس در آن شب عملى را انجام دهد، پاداش آن به اندازه عمل شصت سال خواهد بود.»
از آن حضرت سوال شد: چه عملى در آن شب بهتر است؟
فرمود: پس از نماز «عشا» وقتى که خوابیدى، پیش از نیمه شب، یا پس از نیمه آن از خواب برمى خیزى و دوازده رکعت نماز مى خوانى، در هر رکعتى، سوره «حمد» و یک سوره از سوره هاى کوچک مفصّل را مى‌خوانى. آنگاه در هر دو رکعتى که سلام نماز را دادى، مى نشینى و هفت مرتبه سوره «حمد» و هفت مرتبه «معوّذتین» (سوره فلق و ناس) و سوره هاى «توحید» و «کافرون» و سوره «قدر» و «آیة الکرسى» را هر کدام هفت مرتبه مى خوانى. آنگاه هر حاجتى که دارى از خداوند طلب کن.
سوم: دوازده رکعت نماز است که نحوه آن در اعمال شب نیمه رجب، بیان شد.
چهارم: زیارت حضرت امیر مؤمنان على (ع) در این شب، از افضل اعمال است. براى آن حضرت، در این شب سه زیارت نقل شده است.
روز بیست و هفتم ماه :بیست و هفتم رجب، روز مبعث است که روز بسیار شریف و با ارزشى است.
اوّل: غسل کردن در این روز مستحب است.
دوم: روزه. این روز در میان روزهاى سال یکى از چهار روزى است که روزه گرفتن آن فضیلت بسیار دارد و پاداش فراوانى براى آن نقل شده است.
سوم: زیاد صلوات فرستادن.
چهارم: زیارت رسول خدا و امیر مؤمنان (علیهما السلام) است.
پنجم: دوازده رکعت نماز است.
از «ریّان بن صلت» نقل شده است که هنگامى که امام محمّد تقى (ع) در بغداد بود، روز نیمه رجب و روز بیست و هفتم رجب را روزه مى گرفت و همه ملازمان و یاران آن حضرت نیز روزه گرفتند. آنگاه به ما فرمودند، دوازده رکعت نماز بجا آوریم (هر دو رکعت به یک سلام) که در هر رکعت، «حمد» و «سوره اى» بخوانیم و هنگامى که نمازها به پایان رسید، هر یک از سوره هاى حمد، توحید و معوّذتین (فلق و ناس) را چهار مرتبه بخوانیم، آنگاه چهار مرتبه گفته شود: لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ واللهُ اَکْبَرُ، وَسُبْحانَ اللهِ وَ الْحَمْدُ لِلّهِ، وَ لا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاَّ بِاللهِ الْعَلِىِّ الْعَظِیمِ; و چهار مرتبه: اَللهُ اَللهُ رَبِّى لا اُشْرِکُ بِهِ شَیْئاً و چهـار مرتبـه: لا اُشْرِکُ بِرَبّى اَحَـداً.
ششم: دوازده رکعت نماز دیگر: در این روز دوازده رکعت نماز بجا مى آورى و در هر رکعت حمد و هر سوره اى که خواستى مى خوانى و پس از هر دو رکعت و سلام نماز، مى خوانى: اَلْحَمْدُ للهِِ الَّذى لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً، وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَریکٌ فى الْمُلْکِ، وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِىٌّ مِنَ الذُّلِّ، وَکَبِّرْهُ تَکْبیراً، یا عُدَّتى فى مُدَّتى یا وَلیّى فى نِعْمَتى،یا غِیاثى فى رَغْبَتى،یا نَجاحى فى حاجَتى یاحافِظى فى غَیْبَتى،یاکافِىَّ (کافِىَ) فى وَحْدَتى،یااُنْسى فى وَحْشَتى اَنْتَ السّاتِرُ عَوْرَتى فَلَکَ الْحَمْدُ، وَ اَنْتَ الْمُقیلُ عَثْرَتى فَلَکَ الْحَمْدُ وَاَنْتَ الْمُنْعِشُ صَرْعَتى فَلَکَ الْحَمْدُ،صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، وَاسْتُرْ عَوْرَتى، وَ آمِنْ رَوْعَتى، وَ اَقِلْنى عَثْرَتى، وَ اصْفَحْ عَنْ جُرْمى، وَتَجاوَزْ عَنْ سَیِّئاتى فى اَصْحابِ الْجَنَّةِ، وَعْدَ الصِّدْقِ الَّذى کانُوا یُوعَدُونَ.
وقتى که نماز و دعا پایان یافت، هر یک از سوره هاى حمد، اخلاص، معوّذتین، کافرون، انّاانزلناه و آیة الکرسى را هفت مرتبه مى خوانى. سپس هفت بار مى گویى: لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ واللهُ اَکْبَرُ، وَسُبْحانَ اللهِ وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاَّ بِاللهِ و آنگاه هفت مرتبه مى گویى: اَللهُ اَللهُ رَبِّى لا اُشْرِکُ بِهِ شَیْئاً. پس از آن، هرچه از خدا مى خواهى طلب نما.
هفتم: دعایى است که وقتى امام موسى بن جعفر (ع) را در روز 27 رجب سال 179 هجرى از مدینه به سوى بغداد حرکت دادند، آن را خواند: یا مَنْ اَمَرَ بِالْعَفْوِ وَالتَّجاوُزِ، وَضَمَّنَ نَفْسَهُ الْعَفْوَ وَالتَّجاوُزَ، یا مَنْ عَفى وَتَجاوَزَ، اُعْفُ عَنّى وَتَجاوَزْ یا کَریمُ، اَللّـهُمَّ وَقَدْ اَکْدَى الطَّلَبُ، وَاَعْیَتِ الْحیلَةُ وَالْمَذْهَبُ، وَدَرَسَتِ الاْمالُ، وَانْقَطَعَ الرَّجآءُ اِلاَّ مِنْکَ، وَحْدَکَ لا شَریکَ لَکَ ...
روز آخر ماه :در این روز، نماز جناب سلمان را بجا مى آورى. همچنین روزه نیز در این روز پاداش فراوان دارد، امام رضا (ع) فرمود: «هر کس روز آخر ماه رجب را روزه بگیرد، خداوند گناهانش را مى آمرزد».
10 - آداب اعمال واذکار ماه رجب :
بدانکه رجب ماه تخلیه (یعنی خالی کردن) و شعبان ماه تحلیه ( زدودن زنگ آینه دل و جان به کمک جاری کردن اذکار) و رمضان ماه تجلیه (آراستن ضمیر به صفات الهی و حلول تازه ) است تا سرانجام تمام شخصیت سالک از صفات حق سرشار و لبریز گردد و تا تخلیه صورت نپذیرد تجلیه انجام نخواهد گرفت پس بیائیم در رجب قلب های سخت شده خود را شخم زده و با کاشتن اسماء و صفات الهی در دل خود ناخالصی های ذهنی ، روحی ، رفتاری ، گفتاری ، کرداری ، پنداری و دیداری خود را از خود بیرون ساخته و خود را پاک سازیم تا بتوانیم در ماه شعبان آبیاری نموده و در نتیجه در ماه مبارک رمضان درو کرده و توشه آخرت خود را برداشت کنیم . عرفای ما 9 ماه انتظار این سه ماه را می کشیدند تا بتوانند بعنوان خلق جدیدی از حیث رفتار و کردار و اعمال در درون خود متولد شوند و تولدی تازه پیدا کنند تولد فرد جدیدی که این بار برای آخرت بدنیا آمده نه اینکه برای دنیا به دنیا آمده باشد .لذا بیائیم قدر رجب را بدانیم تا شب قدری که در رمضان موقع برداشت محصول است بی حاصل نباشیم و دست خالی تا رمضان سال بعد که معلوم نیست ازدار دنیا رفته باشیم یا نه به انتظار نمائیم که دیدار به قیامت افتد و بگوئیم ما را برگردانید تا عمل صالح کنیم و بگویند دیر شد می بایست در دنیا عمل صالح می کردید . و یکی از نامها و مراحل قیامت که یوم الحسرة است شامل حال ما گردد زیرا در آن روز ما می گوئیم لِمَ حَشُرَنی اَعما وکنتم بصیرا وخداوند درجواب می گوید مَن اَعما فی هذِهِ وَهُوَفِی الاخره اعمی. حال که دانستیم که رجب ماه تخلیه و مبتنی بر اجتناب از صفات رذیله است پس باید برای تخلیه در این ماه زیاد استغفار کنیم و اذکار کثیر این ماهرا با توجه به معنی در خود جاری ساخته تا بتوانیم شروع به پیاده سازی و کاشتن اسماء و صفات الهی در خود نمائیم تا مزین و منور به آن صفات و اخلاق و رفتار و کردار و گفتار گردیم یعنی از دیار من (یعنی دیار واقعیت) به دیار او (یعنی آخرت و حقیقت) مهاجرت کنیم(و هاجروا و جاهدوا فی سبیل الله سوره 9 آیه 20 ) حضرت رسول اکرم (ص) می فرماید دنیا بر دوستداران آخرت حرام است و آخرت بر اهل دنیا حرامو دنیا و آخرت بر عاشقان خدا حرام است لذا غیر خدا در ماههای حرام یعنی رجب و شعبان و رمضان بر اهل حق حرام است . در ذیل به بیان فهرستی از دستورات 23 گانه سلوکی ماههای حرام که توسط مرحوم آیت الله حاج میرزا علی قاضی طباطبائی که در رابطه با ماههای رجب و شعبان و رمضان که توسط شاگردشان مرحوم حضرت علامه آیت الله سید محمد حسین حسینی طهرانی در سال آخر عمر شریفشان در یکی از جلسات برای خواص اصحاب خود ازروی نسخه خطی استادشان یعنی مرحوم آیت الله حاج میرا علی قاضی طباطبائی قرائت فرمودند را به استحضار می رسانیم. از خوانندگان ارجمند تقاضا دارم یا از خواندن دستورات 23 گانه سلوکی ایشان و چند گانه اذکاراین حقیر که در ذیل آمده صرف نظر نمایند و یا در صورت تمایل قطعی با شوق و عشق تصمیم به عمل به آنها دارند به مطالعه دستورات ادامه دهند . لذا به منظور اطمینان خاطر بر عمل به آنها و حصول به معرفت رجب پیشنهاد می گردد اگر تا به امروز تصمیم قطعی به بازگشت به خداوند و بریدن از دنیا را نگرفته اید از امشب که چند شب مانده به شب اول ماه رجب با خواندن دو رکعت نماز توبه به شرح ذیل دقیقاً قبل از رفتن به رختخواب به پیشواز ماه رجب رفته و آداب 23 گانه ایشان بعلاوه آداب چندگانه اذکار این حقیر که از فرمایشات ائمه اطهار و بزرگان دین استخراح گردیده و بشرح ذیل عنوان شده را در حد مقدور و توانائی انجام دهید :
1- آگاه و متوجه باش ! که ماههای حرام (رجب و شعبان و رمضان که در نزد اهل عرفان ماههای حرامند) از راه رسید ؛ بیدار باش ! تا اینکه برای مسافرت خویش توشه برداری و این فرصت را از دست مده و غنیمت بشمار !
2- شبهای آن را به بیداری و روزهای آن را به روزه گرفتن و اذکار مخصوص این ماهها سپری نما ، بشکرانه اینکه خداوند لطف خویش را عام و شامل همگان فرموده است مخصوصاً سجده های طولانی در نیمه های شبهای این سه ماه !
3- و شب را جز به مقدار کمی استراحت و خواب سپری مکن ؛ و نماز شب را بنحو تهجد و بیدار و خواب بجای آور ( یعنی چند رکعتی نماز بخوان و مقداری بخواب و سپس بیدار شو و به همین ترتیب عمل کن تا نافله شب پایان پذیرد ) و چه بسیارند عاشقانی که هرگز در شب نمی خوابند .
4- و کتاب حق قران را تلاوت نمای و آنرا با بهترین صوت و زیباترین نغمه و آرام آرام قرائت کن , چرا که ظلمتها و کدورتها را تبدیل به نور و روشنائی می نماید مخصوصا قرائت قبل و بعد از فجر که شراب مومن است .
5- پس تو بهره مند نشدی , بلکه هیچکس از چیزی به مانند قرآن بهره نبرده است و هر کس غیر از گفته مرا بگوید سخت در اشتباه فرو رفته ، مرتکب خطا گردیده و گمان او گمان باطل خواهد بود .
6- و سلام بفرست بر اصل قرآن وفصل آن (که مقصود محمد و آل محمد صلوات الله علیهم اجمعین هستند) که آنان بلقیماندگان آل الله می باشند و در برابر آنان عبد محض و تسلیم و بدون اراده باش !
7- هر کس که در غیر حب آنها خود را در ذمه خداوند رحمن در آورد و به اندازه ذره ای از محبت غیر آنها در دل راه دهد ، او محققاً گمراه شده و منکر نعمت ولایت آناان گردیده ؛ و در این انکار خود ، نعمتهای پروردگارش را از دست داده است ! .
8- پس محبت به آنها محبت به خداوند است و در این صورت تو خود را در پناه حب خداوند در آور ! .
9- و درباره قرآ« کوتاهی مکن و آ«را از روی لهو و لعب قرائت منمای و در معانی آن دقت کن تا بواسطه دقت در قرآ« به بالاترین ذروه از قُلَل مجد و شرف نائل آئی ! .
10- و در هر حال بر تو باد به ذکر و یاد خدا ؛ و مبادا کوتاهی کنی در قرائت قرآن و ذکر پروردگار و هیچگاه در این مورد عذر نیاور که : چگونه و چه مقدار به یاد او باشم .(یعنی اشتغال به امور دنیوی و تراکم شواغل و مشاغل تو باعث نشود که در این دو مهم سستی و تکاهل ورزی و آنرا بعنوان عذر برای خویش تلقی نمائی)
11- این ماهها (رجب و شعبان و رمضان) قرقگاههای خداوند است ، پس در این قرقگاه داخل شو ، اما حرمت آنرا پاس بدار و آنها را معظم داشته ، ملتزم به رعایت آداب آن باش .
12- پس هر کسی که به خداوند معتصم شود (دست به دامان رحمت و جمال و جلال او دراز نماید و به ریسمان او چنگ بزند) خود را در صراط او می یابد و اگرگفتی «ربی الله» ای گوینده ! روی این کلامایستادگی نمای و دست از آن برندار .
«« قال عزَّ من قائل : «« و من یعتصم بالله فقد هدی الی صراط مستقیم »»
و قال : «« و استقم کما امرت ..... »» . و قال جل جلاله العظیم : «« ان الذین قالوا ربنا الله ثم استقموا تتنزل علیهم الملئکه ..... »» «« خداوند عزیز می فرماید : «« و هر کسی که اعتصام به خدا پیدا کند براستی در صراط مستقیم و راه راست هدایت شده است »» . و نیز فرموده است «« به آنچه که مأموریت یافتی پایداری و استقامت نما ! »» و نیز پروردگار کهدارای جلال و مجد و عظمت است می فرماید : «« براستی آن کسانیکه بدین معنی اقرار نمودند که : پرودگار ما ««الله»» است و پس از این اقرار و اعتراف ، استقامت و پایداری را پیشه خود ساختند ، ملائکه بر آنها فرود می آیند ....»»«« هان ای برادران عزیز و گرامیم - که خدای شما را در طاعتخود موفق بدارد- آگاه باشید ! متوجه و هشیار باشید که ما در قرقگاه داخل شده ایم و همانگونه کهدر زمینهای حرم باید از محرمات اجتناب تمود و ارتکاب یک سلسله اعمالی که در غیر حرم جرم نیست در آنجا جرم محسوب می شود ؛ در این ماهها هم که قرقگاه زمانی محسوب می شود چنین است و باید با هشیاری و مواظبت در آن وارد شد ، و به همان نحو که درقرقگاه مکانی که حرم است انسان به کعبه نزدیک می شود ، در این ماهها هم که قرقگاه زمانی است ، انسان به مقام قرب خداوند می رسد . پس چقدر نعمتهای پروردگار بر ما بزرگ و تمام است ؟! و او هر گونه نعمتی را برما تمام نموده است ؟!.
پس حال که چنین است ، قبل از هر چیز که بر ما واجب و لازم است ، توبه شبهای رجب است که دارای شرایط لازمه است و با نماز توبه شروع می شود که رسول خدا صلی الله علیه و اله و سلم در ماه ذوالقعده الحرام داده اند و در کتب ادعیه مثل ««مفاتیح الجنان»» آمده و چهار رکعت نماز بشرح ذیل دارد: کیفیت نماز توبه چنان است که در شب اول رجب و همچنین در اولین پنج شنبه یعنی شب جمعه رجب و در روزهای یکشنیه رجب غسل کند و وضو بگیرد و چهار رکعت نماز گذارد :
در هر رکعت حمدی یک مرتبه و قل هوالله احد سه مرتبه و معوذتین یک مرتبه . و بعد از سلام استغفار کند هفتاد مرتبه و ختم کند استغفار را به «« لا حول و لا قوه الا بالله العلی العظیم »» پس بگوید : «« یا عزیزُ یا غفارٌ اغفر ذُنوبی و ذُنوب جمیع المؤمنین و المؤمنات فَاِنَّه لا یغفَر الذُّنوب الا انت »» و پس از این نماز توبه تا آخر عمر از فکر و یا ارتکاب هر گونه از گناهان گذشته اعماز صغیره یا کبیره اجتناب کنیم .
13- بر شما باد به اینکه نمازهای فریضه خود را با نوافل آن که مجموعاً پنجاه و یک رکعت است ، در بهترین اوقاتشان انجام دهید و بشرح ذیل است : نمازهای واجب هفده رکعت است و هر یک از آنها دارای نوافل می باشند بدین ترتیب : دو رکعت نافله صبح که وقت آن قبل از نماز صبح است و هشت رکعت نافله ظهر و هشت رکعت نافله عصر که قبل از ظهر و عصر خوانده می شوند و چهار رکعت نافله مغرب ، که وقتش بعد از فریضه مغرب است و یک رکعت ایستاده و یا دو رکعت نشسته که یک رکعت حساب می شوند و وقتش بعد از نمازعشاء است ؛ و مجموع آنها ، بیست و سه رکعت می شوند و یازده رکعت هم نافله شب است که جمعاً سی وچهار رکعت می باشند . بدین ترتیب مجموع نوافل و فرائض ، پنجاه و یک رکعت می شوند .
14- و اما در مورد نافله شب بخصوص بلید بدانید که : انجام دادن آن در نظر مؤمنین و سالکان حضرت معبود از واجبات و هیچ چاره ای جزئیات آن نیست ! و تعجب است از کسانی که قصد رسیدن به مرتبه ای از مراتب کمال را داشته ولی به قیام شب و انجام نوافل آن بی توجه هستند ! .
و ما هیچگاه ندیده و نشنیده ایم که احدی به یک مرحله و مرتبه ای از کمال راه یافته باشد مگر بواسطه بر پا داری نماز شب
15- بر شما باد به قرائت قرآن کریم در نافله های شب که انسانرا حرکت داده ، سیر او را سریع می نماید و برای او بسیار مفید است . تعنی به قرآن ، انسانرا بخدا نزدیک می کند ! بخلاف غنای محرم که آدمی را به لهو می کشاند . پس تا می توانید در شبها قرائت قرآن کنید ، چرا که قرائت قرآن شراب مؤمنین است .
16- بر شما باد اینکه : به انجام دادن أوراد و أذکاری که هر یک از شما بعنوان دستور در دست دارید ، ملتزم و متعهد باشید !. و برشما باد به مداومت سجده یونسیه و گفتتن ذکر یونسیه : «« لا اله الاّ انت سبحانک انی کنت من الظالمین »» در سجده از پانصد تا هزار مرتبه در نیمه های شب های این سه ماه
17- بر شما باد به زیارت مشهد اعظم ، که مراد همان حرم مطهر امیرالمؤمنین و امام رضا (ع) و قبر نورانی آن بزرگوار است . و نیز سایر مشاهد مشترفه اهل بیت علیهم السلام و امام زاده ها و مساجد معظمه مانند : مسجد الحرام، مسجدالنبی ، مسجدکوفه ، مسجد سهله و بطور کلی هر مسجدی از مساجد ! زیرا مؤمن در مسجد ، همانند ماهی است در آب دریا !.
18- و هیچگاه پس از نمازهای واجب خود ، تسبیحات حضرت صدیقه صلوات الله علیها را ترک ننمائید زیرا ای تسبیحات ، یکی از انواع «« ذکر کبیر »» شمرده شده است .
19- یکی از وظائف مهم و لازم برای سالک الی الله ، دعا برای فرج حضرت حجت صلوات الله علیه در قنوت ««وتر»» است . بلکه باید در هر روز و در همه اوقات و همه دعاها ، برای فرج آن بزرگوار دعا نمود.(دعای فرج با الهی عظم البلاء و برح الخفا شروع می شود )
20- و یکی دیگر از وظایف لازم و مهم ، قرائت زیارت جامعه ، معروف به «« جامعه کبیره »» در روز جمعه است .
21- لازم است که قرائت قرآ« حتماً کمتر از یک جزء نباشد .
22- تا می توانید بسیار به دیدار و زیارت برادران نیکوکار خود بشتابید ، چرا که براستی آنها برادرانی هستند واقعی که در تمام مسیر ، همراه انسانند و با رفاقت خویش ، آدمی را از کریوه های نفس و تنگناها و عقبات آن عبور می دهند !.
23- به زیارت اهل قبور ملتزم باشید ولی نه بصورت مداوم و همه روزه (مثلاً درهفته ، یک روز انجام بگیرد) و نباید زیارت قبور در شب واقع گردد .
ما را با دنیا چه کار ؟! براستی دنیا ما را فریب داده ، به پپستی و ذلت کشانید ! ما را از مقام عزت و رفعت پائین آورد ! و دنیا پست تر از آنست که برای ما هدف قرار گیرد ! پس آنرا برای اهل دنیا واگذارید !!.
اذکار ماه رجب :
اهل رجب کجا هستند ( فَاَینَ الرّجَبیوُن ) رجب ماه من الله الی الله است لذا در روز قیامت گفته می شود : فاین الرجبیون یعنی اهل رجب کجا هستند . رجب ماه خدا است پس عظمتی در این ماه نهفته شده است ، حضرت علی در مناجات شعبانیه می فرماید : الهی هب لی کمال انقطاع الیک و انر ابصار قلوبنا بضیا نظرها الیک و لا تکلنا الی انفسنا طرفه عین ابدا و جعلنا من المستشهدین بین یدیه اللهم اغفرلی الذنوب التی تحبس الدعا و تغیر النعم و تنزل النغم و تقطع الرجا همانطور که گفته شد رجب وقت کشت کردنست و شعبان هنگام آبیاری و رمضان فصل درو است بکوش در رجب وارد شوی و از برکات آن بهره بری . انشاءالله . خداوند متعال اسامی همه ما را درزمره رجبیون و بندگان مخلص و بازگشت نموده به خود بنویسد اعمال و اذکار رجب بسیاراند ولیکن آنچه از اولیاالله و ائمه اطهار رسیده در 14 باب ذیل خلاصه شده که هر یک را در هر روز ماه رجب 33 بار انشاءالله خواهیم گفت (که انشاءالله در پایان ماه رجب توفیق ختم 1000 بار از هر ذکر را پیدا خواهیم کرد که عظمتی در این ختم نهفته است که ما هم نهفته باقی می گذاریم تا به شرط مزد کار را کسی انجام ندهد ) .
شب های مهم در ماه رجب عبارتند از :
1- شب اول رجب که تا صبح احیا ء آن بسیار مهم وسرنوشت ساز است وغسل وآداب توبه قبل از رویت هلال رجب ضروری است
2- اولین شب جمعه ماه رجب (لیله الرغائب نام دارد) که 12 رکعت نمازدارد بین نماز مغرب و عشاء درهر رکعت حمد و 12 توحید و 3 قدر و بعد از سلام صلوات گفته به سجده میروی 70 بار میگوئی سبوح قدوس رب الملائکه والروح و سپس از سجده برخواسته می گوئی رب اغفر و ارحم و تجاوز عما تعلم انک انت العلی الاعظم سپس دوباره به سجده میروی 70 با ر می گوئی سبوح قدوس رب الملائکه والروح و سپس برخواسته حاجت می طلبی
3- شب های 13 ، 14 ،15 رجب و شعبان و رمضان (ایام البیض نام دارد) که به ترتیب درهر ماه در شب 13 : 2 رکعت ودر شب 14 :4 رکعت و ودر شب 15 :6 رکعت نماز میخوانی درهر رکعت بعد ازسوره حمد سوره های یس و ملک و توحید را می خوانید
تا توان دارید هر روز رجب وشعبان را روزه بگیرید و لحظه ای از شبانه روز از ذکر خدا غافل مباشید .
هر شب در رجب ندا کننده ای ندا کرده و استغفار کننده گان در این ماه را اجابت می کنند پس سعی کنید مراغبت های ذیل را در زندگی روزمره خود پیاده کرده زیرا ثواب وعقاب در ماه های حرام مضاعف است
کسیکه بخداوند بازگشت کرده از اول رجب دقت می کند چه کارهایی را باید انجام دهد و چه کارهایی را نباید انجام دهد
بیائید همگی با اعتکاف در 13و14و15 رجب با وصال او به ابدیت دست یابیم وبا و پیوستن به آخرت ؛ کامیاب و زنده شویم . ودراعتکاف نشته وبا خدا خلوت کنیم تا به روح وابدیت وصل شویم التماس دعا غلامرضا تاجری
رجب 1435 برابربا اردیبهشت 1393