تاریخ نگارش : چهارم بهمن 1403

توضیحاتی در مورد " والبحر المسجور " سوره طور آیه ۶
منصور سلطانزاده

خداوند در این سوره به ۵ پدیده یعنی کوه طور، کتاب نوشته شده، خانه کعبه، آسمان برافراشته و بحر مسحور سوگند یاد می کند. از آنجا که چهار سوگند اول همگی پدیده های موجود و جاری می باشند؛ بعید است سوگند پنجم مربوط به پدیده ای رستاخیزی و مربوط آینده باشد.

توضیحاتی در مورد " والبحر المسجور " سوره طور آیه ۶

وَالطُّورِ ﴿۱﴾سوگند به طور (۱) وَکِتَابٍ مَسْطُورٍ ﴿۲﴾و کتابى نگاشته شده (۲)فِی رَقٍّ مَنْشُورٍ ﴿۳﴾در طومارى گسترده (۳)وَالْبَیْتِ الْمَعْمُورِ ﴿۴﴾سوگند به آن خانه آباد [خدا] (۴)وَالسَّقْفِ الْمَرْفُوعِ ﴿۵﴾سوگند به بام بلند [آسمان] (۵)وَالْبَحْرِ الْمَسْجُورِ ﴿۶﴾و آن دریاى بر افروخته] (۶)إِنَّ عَذَابَ رَبِّکَ لَوَاقِعٌ ﴿۷﴾ همانا عذاب پروردگارت قطعا به وقوع خواهد پیوست.

خداوند در اول این سوره(طور) به پنج چیز گرانقدر سوگند یاد میکند که عذاب الهی قطعا واقع خواهد شد.
سوگندهاى فوق که بر محور قدرت خداوند در عالم تکوین و تشریح دور مى زند؛ بیانگر این است که چنین وجودی به خوبى قادر است مردگان را بار دیگر به زندگى و حیات بازگرداند، و قیامت را بر پا کند، این همان چیزى است که سوگندها به خاطر آن یاد شده ((ان عذاب ربک لواقع ما له من دافع )).

"بحر" بمعنی دریا و "مسجور" به معنی برافروخته شده و به منزله تنور آتش است. بنابراین در آیه " و البحر المسجور " قسم خداوند به دریائی است که بمنزله تنور آتش می باشد. برخی از مفسران معتقدند که این آیه درباره حوادث رستاخیز است و اشاره دارد به اینکه در روز قیامت همه ی دریاها برافروخته و سوزان می شوند. مفسرانی که این نظر را برگزیده اند، غالبا به آیه "و إذا البحار سبحرت"، (تکویر/آیه 6: و هنگامی که دریاها چون آتش شلعه ور گردند.) استدلال جسته اند. مرحوم طبرسی این معنی را از مجاهد و ضحاک و ابن زید نقل نموده است. طنطاوی نیز مسجور را به همین نحو بیان نموده و ابن عباس نیز آن را نقل می کند لیکن می گوید مراد از این دریا شاید آن باشد که در عصر کنونی کشف شده و در زمین قرار دارد. مراغی نیز آیه را به همین معنی گرفته و تقریبا مشابه بیان طنطاوی تفسیر می کند.
همانطور که اشاره شد؛ خداوند این سوره را با پنج سوگند پشت سرهم شروع میکند. با توجه به اینکه چهار چیزی را که خداوند در این سوره به آنها سوگند یاد میکند یعنی کوه طور، کتاب نوشته شده، خانه کعبه و آسمان برافراشته همگی پدیده های موجود و جاری بوده اند؛ بعید است سوگند پنجم مربوط به پدیده ای باشد که در آینده رخ خواهد داد و بنظر میرسد سوگند پنجم هم (بحر مسجور) باید موجود و جاری بوده باشد.
در قرن بیستم محققین علوم دریایی، با استفاده از تجهیزات پیشرفته دریایی و فضائی متوجه شدند که کف برخی از مناطق اقیانوسها و دریاها شکستگیها و شکافهای آتشفشانی وجود دارد که بعضی اوقات شعله ور می شوند و گدازه ها و مواد مذاب را به بیرون پرتاب می کنند.